Ο Παντελής Σαββάκης στο ημερολόγιό του με βιώματα από τον πόλεμο της Κορέας αναφέρεται και σε ευχάριστα περιστατικά, με πρόσωπα και γεγονότα που δείχνουν πως οι λαοί έχουν περισσότερα κοινά που τους ενώνουν παρά διαφορές που τους χωρίζουν.
Αυτό που πρέπει εμείς να τονίσουμε είναι το μεγάλο χάρισμα του ανθρώπου αυτού να δημιουργεί με ωραίες πρωτοβουλίες αναβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής, όπου κι αν τον έριχνε η μοίρα.
Ακόμα και στην Κορέα κατάφερε με την ευρηματική σκέψη του να δημιουργεί καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για όλους.
Από την πρώτη στιγμή που βρέθηκε στο στρατόπεδο τον ενόχλησε το θέαμα μιας απεραντοσύνης καταθλιπτικής και ανέλαβε αμέσως πρωτοβουλία.
Κάλεσε έναν αξιωματικό και του ανέθεσε να φυτέψει δενδροστοιχίες που θα διευκόλυναν και τον επισκέπτη να βρίσκει την είσοδο του διοικητηρίου διασχίζοντας ένα υποφερτό από αισθητικής πλευράς περιβάλλον.
Ο υφιστάμενος χαιρέτισε με σεβασμό κι έπιασε αμέσως δουλειά. Πρωί-πρωί όμως αναγκάστηκε να ξυπνήσει το διοικητή του και να του αναφέρει ότι είναι αδύνατον να εκτελέσει τη διαταγή λόγω ακαταλληλότητας του εδάφους.
– Είναι παγοκολόνα κ. Διοικητά του είπε χαρακτηριστικά Να σκεφτείτε ότι λίγο ακόμα και θα έσπαζα την αξίνα
Όπως το συνήθιζε ο Σαββάκης θέλησε να έχει ο ίδιος άποψη. Παίρνει την αξίνα και προσπαθεί να ανοίξει μια λακκούβα. Η αντίσταση που συνάντησε τον έπεισε για το πόσο δίκιο είχε ο αξιωματικός του όταν του δήλωνε αδυναμία να προχωρήσει.
Αμέσως έβαλε μπροστά την άλλη του ιδιότητα που τον χαρακτήριζε. Να δίνει κίνητρα στους άνδρες του για να αξιοποιήσουν τις ιδιαίτερες ικανότητές τους. Ιδιαίτερα ήθελε να τους βλέπει να αυτενεργούν βάζοντας το μυαλό τους να δουλέψει.
Έτσι έγινε και τώρα. Εξήγησε το πρόβλημα και ζήτησε να βρεθούν λύσεις με συλλογική σκέψη.
Τότε ένας στρατιώτης ζήτησε την άδεια να παρέμβει. Και μόλις του δόθηκε παίρνει ένα στουπί το περιβρέχει με πετρέλαιο και βάζοντάς το στο έδαφος ανάβει φωτιά. Οι φλόγες άνοιξαν μια λακκούβα γεμάτη νερό. Εκεί τοποθέτησε ένα δενδράκι και μόλις δημιουργήθηκε πάγος ξανά το δεντράκι στεκόταν.
Έτσι δημιουργήθηκε μια δενδροστοιχία που κατέπληξε τους Κορεάτες κυρίως. Την επομένη ένας αξιωματικός πήγε να συγχαρεί τον Σαββάκη για την πρωτοβουλία αυτή.
Βέβαια δεν κράτησε πολύ το ωραίο αυτό θέμα αλλά ήρθε και η περίοδος των βροχών να σώσει την κατάσταση.
Στο διάστημα που έμεινε ο Σαββάκης στην Κορέα είχε την ευκαιρία να θαυμάσει την εργατικότητα και την τιμιότητα των Κορεατών.
Περνούσε ο καιρός όμως και τα καθήκοντα του υποδιοικητή δεν επέτρεπαν στον Σαββάκη να ξεκινήσει τη συγκέντρωση υλικού για να γράψει την ιστορία του εκστρατευτικού σώματος, όπως του είχε ζητήσει ο αρχηγός ΓΕΣ και για τον λόγο αυτό τον έστειλε στην Κορέα.
Αποφασίζει λοιπόν να παρουσιαστεί στον διοικητή του συνταγματάρχη Γεννηματά και να του ζητήσει την απαλλαγή από τα καθήκοντα υποδιοικητή για να φέρει σε πέρας την αποστολή του. Εκείνος όμως δήλωσε ξεκάθαρα ότι στην Κορέα πρέπει η χώρα μας να δώσει τον καλύτερο εαυτό της. Δεν μπορούσε επομένως να μην αξιοποιήσει το ανθρώπινο δυναμικό του για τον πολεμικό σκοπό. Από τον Σαββάκη μάλιστα είχε και περισσότερες απαιτήσεις επειδή ήταν ο πλέον εμπειροπόλεμος.
– Και η εντολή του Αρχηγού, τόλμησε να διακόψει ο Σαββάκης.
– Άστο πάνω μου, τού είπε ο συνταγματάρχης. Εδώ μας ενδιαφέρει το γόητρο της πατρίδας. Θα καταλάβει ο αρχηγός.
Είπε κι έκανε την αναφορά στο αρχηγείο όπως ήταν υποχρεωμένος. Η απάντηση άργησε να έρθει. Ο Σαββάκης τουλάχιστον άργησε πολύ να ενημερωθεί ότι ο αρχηγός είχε διατάξει να ασχολείται ο ταγματάρχης με τη συγγραφή όταν το σύνταγμα θα ήταν σε εφεδρεία χωρίς πόλεμο. Και να εκτελεί καθήκοντα σε πολεμικές επιχειρήσεις όταν οι περιστάσεις το απαιτούσαν. Ο Ρεθεμνιώτης αξιωματικός έκανε αυτό που του επέβαλε το καθήκον, αλλά και πάλι στάθηκε άτυχος. Γιατί όταν ξεκινούσε να σημειώνει λεπτομέρειες για μια μάχη μεσολαβούσαν άλλα γεγονότα που τον υποχρέωναν να βρεθεί στο πουθενά. Πήγαινε στο αμερικανικό αρχείο να πάρει χάρτες, προκειμένου να μπορεί να περιγράψει μια μάχη αλλά τα αγγλικά του αν και άριστα δεν τον βοηθούσαν να κατανοήσει τους αμερικανικούς στρατιωτικούς όρους. Έπρεπε να χρησιμοποιεί …λεξικό. Ακόμα και η μετάβαση στον χώρο μιας μάχης για μελέτη του χώρου απαιτούσε ταξίδι μιας ή δυο ημερών και με προϋπόθεση πάντα να μην έχει βρέξει για να κυκλοφορεί με άνεση στο πεδίο. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος πάντως ήταν οι Βορειοκορεάτες που καιροφυλακτούσαν έτοιμοι να σκορπίσουν τον θάνατο.
Κι όμως παρά τις τόσες δυσκολίες ο Παντελής Σαββάκης έκανε το χρέος του σαν τίμιος αξιωματικός κι όταν ολοκλήρωσε την ιστορία και την έθεσε υπόψη του ΓΕΣ για να αποφανθεί σχετικά κανένας από τους αξιωματικούς που είχε σχέση με τις μάχες και ρωτήθηκε σχετικά δεν βρήκε ούτε ένα λάθος στην περιγραφή. Ακόμα μια φορά ο Παντελής Σαββάκης είχε τιμήσει το σώμα που υπηρετούσε. Κι έγραψε την Ιστορία του εκστρατευτικού σώματος χωρίς να έχει την ευκολία ούτε μιας στοιχειώδους βιβλιογραφίας.
Αναμνήσεις του Μάρκου Γιουμπάκη
Και κλείνουμε το αφιέρωμά μας στη συμμετοχή των Ρεθεμνιωτών στον πόλεμο της Κορέας με μερικές ακόμα αναμνήσεις του Μάρκου Γιουμπάκη ικανοποιώντας την επιθυμία αναγνωστών μας που το ζήτησαν. Αυτές αναφέρονται στο κεφάλαιο που ακολουθεί με τίτλο: Μπαντζάϊ – Μπαντζάϊ Κάρα Χρίχια.
Η πολεμική ιαχή της Άπω Ανατολής αυτή που σκόρπισε τον τρόμο στους Αμερικανούς το 1943 δεν μας τρομάζει «Μπαντζάϊ, μπαντζάϊ» φωνάζουν αλλά του κάκου άλλοι φωνάζουν «Κάρα Χρίχια» φύγετε Έλληνες. Η δύναμις του όμως είναι μεγάλη. Η δευτέρα διμοιρία κλονίζεται και τα πολυβόλα μας είναι άχρηστα γιατί οι Κινέζοι έχουν έλθει σώμα με σώμα επαφή με τους δικούς μας. Τον λόγο έχει τώρα το αυτόματο, η χειροβομβίδα και η λόγχη. Τα ορύγματα σε τέτοια περίπτωση δεν χρειάζονται και οι άνδρες μας τα εγκαταλείπουν. Η ώρα είναι 1.20 όταν σβησμένη σχεδόν ακούγεται η φωνή του Αποστόλη Σταθιά «παιδιά προς Θεού μην εγκαταλείψετε το ύψωμα εγώ τραυματίστηκα, τραυματίσθηκα άσχημα δεν θα ζήσω», πράγματι σε λίγο ο άριστος αυτός αξιωματικός ο λαμπρός άνθρωπος αφήνει την ψυχή του να πετάξει βέβαιος ότι εξετέλεσε μέχρι τέλους το καθήκον του. Αμέσως τον αντικαθιστά ο επιλοχίας του λόχου Κολιαξίδης. Άλλο εχθρικό βλήμα ρίχνει κάτω τον ανθυπολοχαγό Χαροκόπου τον διοικητή της διμοιρίας οπλομηχανημάτων των αντικαθιστά αμέσως ο λοχίας Μανιάτης ενώ ο Χαροκόπου τραυματισμένος στην ωμοπλάτη και στο δεξί πόδι μεταφέρεται στον σταθμό επιδέσεως.
Το παν σχεδόν έχει απολεσθεί μένει μόνον το απεριόριστον ηθικόν και το τρομερό μίσος και η μανία της εκδικήσεως. Το πολυβόλο μας έχει σιωπήσει οι όλμοι και αυτοί το ίδιο αφού τελείωσαν τα βλήματά τους, εν τω μεταξύ στίφη ολόκληρα, ορδές ατέλειωτες εχθρού ορμούν πάνω στο 381 τώρα μας κτυπούν με τα ίδια τα δικά μας πολυβόλα.
Ο πολυβολητής Σαντοριναίος με κανέναν τρόπο δεν ήθελε να εγκαταλείψει τη θέση του, πεσμένος πάνω στο πολυβόλο του σκορπά τον θάνατο στους κίτρινους, είναι πολλοί όμως και έρχονται από παντού κι έτσι μεθυσμένος από μανία και εκδίκηση δεν αντιλαμβάνεται ότι ολόκληρη ομάδα έρχεται από πίσω του, έτσι σε λίγα λεπτά έπειτα από μια άνιση πάλη ο Σαντοριναίος βρίσκεται αιχμάλωτος στα χέρια του εχθρού και το πολυβόλο του αφού εστράφη εναντίον των θέσεων μας βάζει καταιγιστικώς εναντίον μας. Κάποιος φαίνεται γνώρισε τη θέση γνώρισε ότι εκεί ήτο ο Σαντοριναίος και με ουρλιαχτά φωνάζει «άτιμε Σαντοριναίε κανόνισε τη βολή σου». Αυτό όμως περίμενε και ο Κινέζος πολυβολητής να βρει καλό στόχο για να κανονίσει τη βολή του, και τον βρήκε σκορπώντας τον θάνατο σε μερικούς δικούς μας. Η τύχη πλέον του 3ου Λόχου έχει χαραχθεί, ουδεμία ελπίς υπάρχει. Υπάρχει όμως το θάρρος και η απόφασηστικότης υπάρχει ελπίς βαθειά μεσ’ την ψυχή του Βασ.. Μπούσιου του απλού στρατιώτου του 3ου Λόχου, γέννημα και θρέμμα της Μακεδονικής γης δεν σκιάζεται δεν δειλιάζει, αποφασισμένος πότε με τον υποκόπανο πότε με χειροβομβίδες ορμά και κατορθώνει να φθάσει μέχρι των πολυβολίων, αρπά ένα απ’ αυτά και αρχίζει να γαζώνει πότε τας χαράδρας, και πότε εναντίον του υψώματος τους χαλκοκίτρινους και απαίσιους Κινέζους. Το παράδειγμα του μιμούνται και οι Μπάρδας και Φαγκανδρέας και ετσι μετά από μια ώρα χάρις στην ηρωική προσπάθεια του Βασίλη Μπούσιου το 381 βρίσκεται και πάλι στα χέρια του 3ου λόχου.
26ον Η τύχη χαμογελά στον εχθρό
Η ώρα είναι 2.30 και η τηλεφωνική επικοινωνία χάρις στον ηρωισμό των διαβιβαστών μας απεκαταστάθη και ο τραυματίας διοικητής του λόχου ειδοποιεί τον κ. Αρμπούζη επί λέξει «και πάλι κ. Διοικητά το 381 είναι στα χέρια μου, τα πυρομαχικά μας όμως τελειώνουν και έχω πολλές απώλειες, σχεδόν όλοι εδώ πάνω είναι τραυματίες». «Σου στέλνω ενισχύσεις Μίσσα έρχονται πολυβόλα και τυφεκοφόρα από τον 2ον λόχο του απαντά ο κ. Αρμπουζής, πράγματι εντός ολίγου καταφθάνουν παιδιά του 2ου λόχου και μερικά πολυβόλα του λόχου διοικήσεως. Τα πολυβόλα αμέσως τακτοποιούνται στην δ/ρία Αρσένη εις το δεξιόν του υψώματος λόγω του ότι εμφανίζεται δύναμις εις την χαράδρα μεταξύ του 381 και 307. Οι τυφεκιοφόροι εγκατεστήθησαν εις την αιματοβαμένη κορυφή του 381. Ο αγών τώρα στην κορυφή του υψώματος σχεδόν εχει σταματήσει. Σφοδρός αγών όμως διεξάγεται κάτω στη χαράδρα εκει που ο Δικαίου είχε τοποθετηθεί ενέδρα με την διμοιρία του ολόκληρη στίφη επετέθησαν εναντίον της μες σκοπό να τους πιάσουν όλους αιχμαλώτους, δεν το κατόρθωσαν όμως χάρις στον ηρωισμό των παιδιών μας, σκοτώθηκε μόνο στρατιώτης Δούλος τραυματίσθηκαν σχεδόν όλοι.
Η τρομερή όμως δοκιμασία για τον 3ον λόχο δεν είχε λήξει, ναι μεν ήτο απολύτως κύριος του 381 αλλά ήτο πλέον γεγονός ότι αν οι Κινέζοι εξαπέλυαν και άλλην επίθεσιν, τα λιοντάρια του 3ου λόχου ήταν ζήτημα εάν αντέξουν ο λόχος έχει πάθει μεγάλη ζημιά, πυρομαχικά διαθέτει λίγα ακόμη οι Κινέζοι στη φυγή τους πήρα δύο πολυβόλα του λόχου, οι όλμοι του Ψυχογιού έχουν σιωπήσει λόγω ελλείψεως βλημάτων, το πυροβολικόν και η αεροπορία αδρανεί λόγω του ότι δεν ειδοποιήθη και έτσι όλοι μας τρέμωμεν στη σκέψη ότι οι Κινέζοι θα μας ξανά επιτεθούν όπως έγινε.
Η ώρα είναι 3.40 και νέα θυελλώδης επίθεσης των Κινέζων εξαπλώνεται εναντίον μας, δεν παίζουν τώρα σάλπιγγες δεν παίζουν ροκάνες φωνάζουν τις κραυγές τους «Ακακούα, ακακούα Κάρα Κρίχιας». Μας χτυπούν με όλμους πολυβόλα και αυτόματα.
Σκοτώνεις ένα και 10 πετάγονται μπροστά σου. Ο αγώνας είναι άνισος ουρλιαχτά πόνου ακούγονται παντού. Ο υπολοχαγός Μίσσας διοικητής του λόχου αν και τραυματισμένος στο πόδι είναι πανταχού παρών, μια χειροβομβίδα όμως τον λαβώνει σοβαρά στη πλάτη και τον αναγκάζει να τραβηχτεί από τον αγώνα. Το 80% του 3ου λόχου είναι τραυματίαι από τη βροχή των χειροβομβίδων που συνεχώς εξαπολύουν κατά πάνω μας. Είναι αδύνατον πλέον να κρατηθεί η κορυφή, η μεγάλη εχθρική επίθεσης ανέτρεψε τελικώς τους λίγους Έλληνες Πολεμιστάς. Καταλαμβάνοντας όμως την κορυφή οι Κινέζοι αι εκατέρωθεν της κορυφής διμοιρίαι και η διμοιρία Ανεμογιάννη που είναι στην κορυφή βρίσκεται τελείως αποκλεισμένη. Σφοδρός αγών διεξάγεται στην κορυφή γιατί η Δ/ρία του Ανεμογιάννη αν και τραυματισμένη σχεδόν όλη δεν θέλει να παραδοθεί στους Κίτρινους της Ανατολής.
Η νίκη στεφανώνει τον 3ο Λόχο
Μα η στιγμή είναι αρκετά κρίσιμος, κάτω από το σταθμό διοικήσεως φαίνεται καθαρά ότι πολυβόλα από την κορυφή του 381 βάζουν εναντίον των θέσεών του. Το παν απωλέσθη και ο διοικητής μας ο κ. Αμπουζής αποφασίζει ο ίδιος θα επέμβη με ό,τι εφεδρείας έχει. Η ώρα είναι 4 παρά λεπτά. Ο Αθ. Φίλης αντικαταστήσας τον κ. Μίσσα διατάσσει την τελευταία αντεπίθεση. Προηγείται ο ίδιος ακολουθούν οι δεκανείς Κεχαγιάς και ο Στρατιώτης Μπούσιος, ακολουθούν τα παλληκάρια του Ψυχογιού οι τραυματιοφορείς και όσοι έχουν μείνει γεροί από τον 3ον λόχο. Οι Κινέζοι αντιμετωπίζουν την αντιπαράθεση με καταιγιστικά πυρά, μπράουνιγκ και βροχή χειροβομβίδων. Φωνάζουν κραυγάζουν μα τίποτα δεν είναι ικανό να σπάσει το θάρρος και την επιμονή μας. Ο Κεχαγιάς και ο Μπούσιος ήδη εχουν φθάσει στο πρώτο εχθρικό πολυβολείο. Ένας Κινέζος όμως ορθώνεται μπροστά στον Μπούσιον και πριν προλάβει να τον στείλει στις αγκάλες του Βούδα με λόγχη αφαιρεί την ζωή του διαλεκτού αυτού Στρατιώτου του ήρωα Μπούσιου με μια ριπή όμως του Κεχαγιά εκδικείται τον χαμό του Μπούσιου και γίνεται κύριος του πολυβόλου. Μεθυσμένος από εκδίκηση το στρέφει εναντίον του εχθρού και γίνεται ενας από τους λαμπρούς ήρωες και σωτήρ του 3ου λόχου. Το πολυβόλο του Κεχαγιά δίδει κάποια σύγχυση στον εχθρό και δίδει ευκαιρία στον Ανεμογιάννη να εξαπολύσει και αυτός αντεπίθεση. Ο αγών πλέον κλίνει υπέρ του 3ου λόχου. Οι εις την κορυφή Κινέζοι βρίσκονται κλεισμένοι γιατί η διμοιρία του Αρσένη τους κτύπησε από τα νώτα. Η μάχη πλέον βρίσκεται προς το τέρμα της.
Οι Κινέζοι που ευρέθησαν στην κορυφή εξοντώθησαν ή συνελήφθησαν αιχμάλωτοι, η λοιπόν δύναμις υποχωρεί ατάκτως ενώ τα ανακαλυφθέντα πολυβόλα μας του θερίζουν.
Παντού τώρα μια κραυγή «Αέρα» η νικητήριος κραυγή του Μπιζανίου, της Αλβανίας και του Ολύμπου….¨
Η έρευνα για το κεφάλαιο της Ρεθεμνιώτικης συμμετοχής στον πόλεμο της Κορέας συνεχίζεται και θα επανέλθουμε όταν συγκεντρώσουμε και άλλα στοιχεία εντοπίζοντας και άλλους βετεράνους.