Ακραία χαρακτηρίζει ο μετεωρολόγος, διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος, τα έντονα καιρικά φαινόμενα που σημειώθηκαν τη νύχτα της Τετάρτης στη Χαλκιδική, με τραγικό απολογισμό επτά νεκρούς, περισσότεροι εκ των οποίων τουρίστες που παραθέριζαν στην περιοχή και δεκάδες τραυματίες.
Η σφοδρότητα των ανέμων, που αποτέλεσε και το βασικό αίτιο για την απώλεια ανθρωπίνων ζωών, οφείλεται τόσο στους πολύ ενισχυμένους ανέμους που έπονταν της βίαιης εισβολής του ψυχρού μετώπου στη βόρεια Ελλάδα, όσο και στα πολύ έντονα καθοδικά ρεύματα που συνοδεύουν τα κύτταρα των καταιγίδων, όπως τόνισε στα «Ρ.Ν.» ο κ. Λαγουβάρδος.
Ο κ. Λαγουβάρδος, που είναι επίσης υπεύθυνος της ιστοσελίδας meteo.gr, αναφέρει στην εφημερίδα μας ότι στη βόρεια Ελλάδα τέτοια φαινόμενα είναι συχνά την καλοκαιρινή περίοδο και υπενθυμίζει το φονικό μπουρίνι του Ιουλίου του 1983 στην περιοχή του Θερμαϊκού, όταν χάθηκαν έξι άνθρωποι καθώς και το παρόμοιο φαινόμενο που εκδηλώθηκε στην ίδια περιοχή πριν δυο χρόνια, πάλι το καλοκαίρι, χωρίς ανθρώπινες απώλειες αλλά έχοντας προκαλέσει τεράστιες ζημιές.
Δεν παραλείπει πάντως ο επιστήμονας να μας επισημάνει ότι τα ακραία φαινόμενα της Τετάρτης είχαν προβλεφθεί έγκαιρα και με σημαντική ακρίβεια, δυο μέρες νωρίτερα, από το Εθνικό Αστεροσκοπείο και είχαν δημοσιευτεί στη σχετική ιστοσελίδα, με χάρτες πρόγνωσης και όλα εκείνα τα στοιχεία που αποδείκνυαν τη ένταση του φαινομένου, έτσι ώστε να ενημερωθούν οι πολίτες. Εξεδόθη μάλιστα σχετική ανακοίνωση, η οποία έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα meteo.gr του εθνικού αστεροσκοπείου, στην οποία αναφέρονται τα εξής:
«Παρά το γεγονός ότι οι θερινές καταιγίδες και τα νυκτερινά «μπουρίνια» είναι συνηθισμένα στα βόρεια τμήματα της χώρας μας, τα φαινόμενα που εκδηλώθηκαν την Τετάρτη χαρακτηρίζονται ως ακραία, καθώς συμβαίνουν με χαμηλή επαναληψιμότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ανάλογα φαινόμενα έπληξαν την κεντρική και βόρεια Ελλάδα στις 20-21 Ιουλίου 1983, με αποτέλεσμα εκτεταμένες καταστροφές και τον θάνατο επτά ανθρώπων σε Θεσσαλονίκη και Καβάλα.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι τα ακραία φαινόμενα της Τετάρτης προβλέφθηκαν έγκαιρα και με σημαντική ακρίβεια, τόσο ως προς τη σύγκλιση ψυχρών και θερμών των αερίων μαζών πάνω από τη βόρεια Ελλάδα, όσο και ως προς τις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο.
Με αφορμή τη συγκεκριμένη κακοκαιρία και τα θύματα που άφησε πίσω της, καθώς και την εμπειρία που έχουμε αποκτήσει από τις μεγάλες καταστροφές στη Μάνδρα και στο Μάτι Αττικής, είναι πλέον προφανής η ανάγκη δημιουργίας έξυπνων συστημάτων προειδοποίησης των πολιτών σχετικά με εκδήλωση και εξέλιξη έντονων/επικίνδυνων φαινομένων».
Ο κ. Λαγουβάρδος μάς διευκρινίζει ότι το φαινόμενο αυτό δεν σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή ωστόσο προσθέτει: «Αυτό που πρέπει να δούμε είναι αν τέτοια φαινόμενα θ’ αρχίσουν να εμφανίζονται συχνότερα». Και στέκεται στην πιο σοβαρή παράμετρο. Αυτήν την πρόληψης και της ενημέρωσης τονίζοντας: «Αυτό που πρέπει να δούμε με σοβαρότητα είναι το θέμα της πρόληψης και της ενημέρωσης των πολιτών. Αυτό που με στεναχωρεί προσωπικά εμένα είναι ότι το φαινόμενο της Χαλκιδικής είχε προβλεφθεί πολύ καλά, δύο μέρες πριν. Είχαμε βγάλει και ανακοινώσεις στην ιστοσελίδα μας. Αυτό που πάσχουμε, όμως και το είδαμε και στην Κρήτη τον Φλεβάρη, είναι ότι ενώ έχουμε μια πολύ καλή πρόγνωση, χάνουμε στην ενημέρωση. Η οποία πρέπει να ξεκινάει από την εκδήλωση του φαινομένου. Πρέπει δηλαδή να ενημερώνεις τους πολίτες ότι για παράδειγμα έχουν ξεκινήσει οι καταιγίδες, τα μπουρίνια, τα ακραία φαινόμενα έτσι ώστε να λάβουν τα μέτρα τους».
Ο μετεωρολόγος εστίασε επανειλημμένα στο πρόβλημα που υπάρχει σήμερα, σε ότι αφορά τη μετάδοση της πληροφορίας για τα έντονα καιρικά φαινόμενα, πριν συμβούν, την ώρα αυτά συμβαίνουν κι όταν είναι σε εξέλιξη. Αυτό όπως επεσήμανε, μπορεί να γίνει μέσω απευθείας ενημέρωσης των πολιτών με γραπτό μήνυμα. Τα μαζικά SMS είναι το καταλληλότερο εργαλείο ενημέρωσης για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, καθώς προσφέρουν μαζικότητα, ταχύτητα και αμεσότητα, προσθέτοντας ότι: «Ένα τέτοιο σύστημα δεν είναι κοστοβόρο, αντιθέτως θα παράξει όλη αυτή τη γνώση που χρειάζονται όλες οι υπηρεσίες πολιτικής προστασίας περιφερειών, δήμων αλλά και της πυροσβεστικής, δίδοντας παράλληλα στο μεγαλύτερο μέρος των πολιτών αλλά και των επισκεπτών ενός τόπου όπου συμβαίνουν τέτοια φαινόμενα, τη δυνατότητα να γνωρίζει πότε αυτά θα εμφανιστούν, πως εξελίσσονται και πότε υποχωρούν».
Και συμπληρώνει ο κ. Λαγουβάρδος: «Τα φαινόμενα αυτά υπήρχαν και θα υπάρχουν και πρέπει εφόσον η τεχνολογία μας το επιτρέπει να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για να έχουμε τα λιγότερα δυνατά προβλήματα και να θωρακίσουμε τους πολίτες στο μέτρο του δυνατού. Αυτό είναι το σημαντικό. Δεν μπαίνουν όλοι στο διαδίκτυο και στην ιστοσελίδα του meteo.gr. Δεν είναι δόκιμος ο τρόπος αυτός. Στο εξωτερικό υπάρχει τέτοιο σύστημα και κάθε φορά που προκύπτουν έντονα φαινόμενα, οι πολίτες αλλά και επισκέπτες της χώρας λαμβάνουν σχετικό ενημερωτικό γραπτό μήνυμα στο κινητό τους. Άρα, λέμε ότι πρέπει να υπάρχει μια αμεσότητα στον πολίτη για τα φαινόμενα την ώρα που συμβαίνουν. Το δύσκολο είναι να έχεις την πληροφορία, τους σταθμούς και τα δίκτυα που τη μετράνε. Το να μεταδώσεις την πληροφορία μέσω κινητών τηλεφώνων τεχνικά δεν είναι δύσκολο. Το σύστημα των γραπτών μηνυμάτων δεν είναι κοστοβόρο. Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι αυτό είναι ένα μέτρο σημαντικό που μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά. Δεν θα προστατέψει όλο τον κόσμο. Αυτό που θέλουμε όμως είναι να ελαχιστοποιούμε τις απώλειες. Προφανώς δεν θα φτάσει σε όλους το μήνυμα, δεν έχουν όλοι κινητό, όμως θα υπάρχει μια μαζική ενημέρωση με τον τρόπο αυτό. Χρειάζεται δουλειά αλλά δεν είναι και δύσκολο να γίνει».
Προχωρημένες συζητήσεις για την εγκατάσταση του συστήματος στο Ρέθυμνο
Σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο υπάρχουν προχωρημένες συζητήσεις με την αντιπεριφέρεια του Ρεθύμνου, προκειμένου το σύστημα αυτό της ενημέρωσης των πολιτών για έκτακτα καιρικά φαινόμενα μέσω γραπτών μηνυμάτων να ξεκινήσει από το Ρέθυμνο.
Όπως μας ανέφερε απαιτείται η τοποθέτηση επιπλέον μετεωρολογικών σταθμών και στάθμη μέτρων για τη μέτρηση των υδάτων στα ρέματα.
«Έχουμε ήδη κάνει συζητήσεις με την αντιπεριφερειάρχη Ρεθύμνου Μαρία Λιονή που βλέπει πολύ θετικά την εγκατάσταση του συγκεκριμένου συστήματος, το οποίο μπορεί να ξεκινήσει πιλοτικά από το Ρέθυμνο. H περιφερειακή ενότητα Ρεθύμνου, αν καταλήξουν οι συζητήσεις που έχουμε ξεκινήσει, θα είναι η πρώτη που θα το εγκαταστήσει. Αυτό που χρειάζεται είναι να βάλουμε κάποιους επιπλέον σταθμούς ακόμα, όπου χρειάζεται, όμως και αυτό δεν είναι κάτι δύσκολο. Φυσικά χρειάζεται μια χρηματοδότηση για τους σταθμούς, τους χάρτες για πλημμύρες και πυρκαγιές, για τις υψηλές και τις χαμηλές θερμοκρασίες, γιατί μιλάμε για μια γκάμα μετεωρολογικών φαινομένων, τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιούνται από τους πολίτες αλλά και τις αρμόδιες υπηρεσίες με τις οποίες θα συνεργαστούμε. Το σύστημα αυτό θα ενημερώνει και τους τουρίστες που παραθερίζουν στην περιοχή όπου εξελίσσονται τα καιρικά φαινόμενα. Δεν χρειάζεται εγγραφή σε κάθε επισκέπτη, η διαδικασία αυτή γίνεται μέσω του δικτύου, όπως συμβαίνει στο εξωτερικό. Εμείς είμαστε σε προχωρημένες συζητήσεις με την αντιπεριφερειάρχη Ρεθύμνου, είμαστε πολύ κοντά στο να το κάνουμε. Την τελική απόφαση την έχει η αντιπεριφέρεια» μάς ανέφερε ο κ. Λαγουβάρδος.