Έντονες αντιδράσεις στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, συνεχίζει να προκαλεί η απόφαση του Τούρκου προέδρου να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Την αντίδρασή τους εκφράζουν και Τούρκοι διανοούμενοι επικρίνοντας την κυβέρνηση Ερντογάν για την απόφασή της.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας απέρριψε τις διεθνείς αντιδράσεις και την καταδίκη για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, υποστηρίζοντας ότι αυτό έχει να κάνει με τα «κυριαρχικά δικαιώματα» της χώρας του, προαναγγέλλοντας την πρώτη μουσουλμανική προσευχή στις 24 Ιουλίου.
Παρά τις παγκόσμιες αντιδράσεις η Τουρκία προχώρησε στο επόμενο βήμα που ήταν να κλείσει την Κυριακή την Αγία Σοφία για όλους τους επισκέπτες προκειμένου να γίνουν οι εργασίες διαμόρφωσης του μνημείου σε τζαμί.
Η Κρήτη δεν μένει απαθής απέναντι σε αυτό το προκλητικό γεγονός.
* Η Εκκλησία της Κρήτης σε ανακοινωθέν που εξέδωσε το Σάββατο καταδικάζει απερίφραστα την τουρκική ενέργεια και εκφράζει τη βαθύτατη θλίψη και απογοήτευση της. Αναλυτικά στο ανακοινωθέν που εξέδωσε αναφέρει:
«Η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας Κρήτης, με αφορμή την πρόσφατη απόφαση για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη σε τζαμί, εκφράζει τη βαθύτατη θλίψη και την απογοήτευσή της και καταδικάζει απερίφραστα την ενέργεια αυτή.
Η Εκκλησία της Κρήτης ενώνει τη φωνή της με όλες τις φωνές της οικουμένης και διατυπώνει την έντονη αντίρρησή της στην προκλητική και διχαστική αυτή απόφαση, η οποία προσβάλλει την ιστορία και δημιουργεί νέα δεδομένα και καταστάσεις.
Η Αγία Σοφία ανήκει στην ανθρωπότητα, αποτελεί χαρακτηρισμένο μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO και μαρτυρεί την ιστορία, τον πολιτισμό, τη συμπόρευση και τη συναλληλία των λαών και των θρησκειών. Η μεγάλη εκκλησία δεν «σμικρύνεται» ενώπιον των ανθρωπίνων φιλοδοξιών και σκοπιμοτήτων.
Η Αγία Σοφία δεν «διαγράφεται», ούτε «παραγράφεται»! Στέκει αγέρωχη και μαρτυρεί το οικουμενικό της πνεύμα, την πορεία και την προσφορά της, καθώς, για μία περίπου χιλιετία υπήρξε το ουράνιο και το επίγειο κέντρο της ορθοδόξου οικουμένης. Η Αγία Σοφία καλεί στον 21ο αιώνα όλους τους ανθρώπους σε αληθινή κοινωνία, σε γόνιμο διάλογο και σε ουσιαστικό αλληλοσεβασμό.
Η εκκλησία της Κρήτης δηλώνει την αμέριστη συμπαράσταση και στήριξή της στο πάνσεπτο οικουμενικό πατριαρχείο και τον σοφό οιακοστρόφιο του, τον παναγιότατο οικουμενικό πατριάρχη κύριο κύριο Βαρθολομαίο, προσβλέποντας στην αναθεώρηση της άδικης και προσβλητικής αυτής απόφασης και στην άμεση αποκατάσταση των πραγμάτων, στη βάση της αλήθειας, του αλληλοσεβασμού και της ιστορίας».
* Σε δήλωση του ο περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, αναφέρει:
«Η απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγιά Σοφιά σε τζαμί προσβάλλει τον οικουμενικό χαρακτήρα της και το φρόνημα των ορθοδόξων στην Κρήτη, την Ελλάδα καθώς και το χριστιανικό φρόνημα σε όλο τον κόσμο. Είναι μια μεγάλη πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Ένωση, μια πράξη καταδικαστέα που δεν πρέπει να γίνει αποδεκτή από τη διεθνή κοινότητα».
* Το Πανεπιστήμιο Κρήτης διά του πρύτανη Παναγιώτη Τσακαλίδη κοινοποίησε την αντίδραση του επίτιμου διδάκτορα του πανεπιστημίου Κρήτης, νομπελίστα συγγραφέα και κορυφαίου Τούρκου διανοούμενου, Ορχάν Παμούκ. Όπως αναφέρει σε ανακοίνωση του ο πρύτανης:
«Ο επίτιμος διδάκτορας του πανεπιστημίου μας (τμήμα φιλολογίας) Τούρκος νομπελίστας Ορχάν Παμούκ δήλωσε στις 10.7.2020 στο BBC για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί:
«Το να γίνει ξανά η Αγία Σοφία τζαμί σημαίνει ότι λέμε στον υπόλοιπο κόσμο, δυστυχώς, δεν είμαστε πλέον κοσμικό κράτος». Και συμπλήρωσε: «Υπάρχουν εκατομμύρια κοσμικοί Τούρκοι σαν και μένα που εξανίστανται ενάντια σ’ αυτό, αλλά οι φωνές τους δεν ακούγονται».
Το πανεπιστήμιο Κρήτης εκφράζει τις ευχαριστίες του στον φίλο Ορχάν Παμούκ και εύχεται η Τουρκία να ξαναβρεί σύντομα τον δρόμο της προς την κοσμική δημοκρατία».
* Η Κρητική Ομοσπονδία Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας καταδικάζει την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης αναφέροντας σε ανακοίνωση της:
«H Κρητική Ομοσπονδία Αυστραλίας και Νέα Ζηλανδίας καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο την απόφαση του προέδρου της Τουρκίας Ερντογάν να μετατρέψει την Αγιά Σοφιά σε τζαμί. Θεωρούμε ότι η απόφαση αυτή είναι μια πρόκληση προς τον χριστιανισμό της ανθρωπότητας αλλά ειδικά προς τα εκατομμύρια του ορθοδόξου πληθυσμού.
Εκφράζουμε τη βαθιά θλίψη και απογοήτευση για ότι ένα τέτοιο ιερό μνημείο παγκοσμίου εμβέλειας το οποίο έχει αναγνωρισθεί από την UNESCO έχει χρησιμοποιηθεί για πολιτικούς λόγους και όχι μόνο, στέλνοντας το λάθος μήνυμα σε όλο τον κόσμο.
Στηρίζουμε και συμμετέχουμε στην παγκόσμια κατακραυγή και αγωνία για την άκρος προκλητική απόφαση και ζητούμε από όλους τους παγκόσμιους ηγέτες να λάβουν θέσει επί του θέματος.
Ο πρόεδρος και το διοικητικό συμβούλιο και όλα τα ένδεκα σωματεία μέλη της ομοσπονδίας καλούν όλους τους Αυστραλούς βουλευτές ελληνικής καταγωγής σε πολιτειακό και ομοσπονδιακό επίπεδο σε όλες τις πολιτείες της Αυστραλίας να εκφράσουν την αγανάκτηση τους και να ζητήσουν την άμεση επέμβαση των πολιτικών τους κομμάτων ζητώντας από την τουρκική κυβέρνηση να αναθεώρηση την απόφαση της.
Καλούμε την ελληνική κυβέρνηση να λάβει άμεσα μέτρα και να (α) Αναστείλει όλες τις διπλωματικές σχέσεις με την Τουρκία και ( β ) Να κλείσει όλα τα τζαμιά που λειτουργούν στην Ελλάδα και ειδικά στην περιοχή της Θράκης, στέλνοντας ξεκάθαρο μήνυμα σε όλη την οικουμένη ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν θα μείνει με σταυρωμένα τα χέρια.
Επί της ευκαιρίας η κρητική ομοσπονδία Αυστραλίας & Νέα Ζηλανδίας εκφράζει την αμέριστη συμπαράσταση στο οικουμενικό μας πατριαρχείο, στην ιερά σύνοδο της και ειδικά στον παναγιότατο οικουμενικό μας Πατριάρχη κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟ προσβλέποντας στην αναθεώρηση της προσβλητικής αυτής απόφασης.
Με βάση τα προαναφερόμενα, σήμερα αποτίνουμε φόρο τιμής και δόξας στους 1500 Κρήτες εθελοντές, οι οποίοι συμμετείχαν στην παγκρήτια εκστρατεία για την σωτηρία της Κωνσταντινούπολης η οποία κινδύνευε. Αναχώρησαν από την Κρήτη το 1453 σε 6 πολεμικά καράβια με σκοπό να υπερασπίσουν του Κωνσταντίνου την πόλη. Ολόκληρος ο κρητικός στόλος είχε αρχηγό τον Μανούσο Καλλικράτη από τα Σφακιά, πλαισιωμένο από τους αρχηγούς των πλοίων Γρηγόρη Βατσιανό Μανιάκη από του Ασκύφου, τον Πέτρο Καρχά από την Κυδωνία, τον Ανδρέα Μακρή από το Ρέθυμνο, τον Καπετάν Νικόλα από τη Σητεία, και τον Παύλο Καματερό από την Κίσσαμο. Επέστρεψαν μόνο 170 επιζώντες και λαβωμένοι, μόνο με ένα πολεμικό καράβι. Ας είναι αιωνία η μνήμη τους».
* Η Περιφερειακή Ένωση Δήμων (Π.Ε.Δ) Κρήτης ενώνοντας τη φωνή της με τη διεθνή κοινότητα καταδικάζει απερίφραστα την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. ΣΕ ανακοίνωση της αναφέρει:
«Ο ναός της Αγίας Σοφίας, είναι ένα ισχυρό, αδιαμφισβήτητο, παγκόσμιο σύμβολο πολυπολιτισμικότητας, ειρηνικής συνύπαρξης των λαών, σεβασμού στην ιστορική, θρησκευτική, αρχιτεκτονική κληρονομιά που υπερβαίνει τα φυσικά και ιδεολογικά σύνορα, λειτουργεί ως φωτοδότης, ως απτή απόδειξη του ανθρώπινου μεγαλείου.
Η απόφαση μετατροπής του σε τζαμί, όπως και η επί σειρά ετών συστηματική υποβάθμισή κι εγκατάλειψή του από την φιλοξενούσα γείτονα χώρα, παρά τα οικονομικά οφέλη που αποκομίζει από την ύπαρξη του, συνιστά προκλητική, αυθαίρετη καταστρατήγηση των αποφάσεων διεθνών οργανισμών και θεσμών καθώς και κατάφωρη παραβίαση κανόνων διεθνούς δικαίου περί προστασίας και διαφύλαξης της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Καλούμε την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και την UNESCO να λάβει άμεσα τις προβλεπόμενες, δραστικές πρωτοβουλίες ανατροπής της συγκεκριμένης αυταρχικής, προσβλητικής απόφασης της Τουρκίας, αποδεικνύοντας εμπράκτως, σε όλο τον κόσμο, το περιεχόμενο και τη νοηματοδότηση του όρου «παγκόσμια κληρονομιά» και την αξία υπεράσπισής της».