Της ΑΝΝΑΣ Ι. ΠΙΤΕΡΗ
Αφορμή γι’ αυτή τη δημοσίευση την έλαβα από μια ανάρτηση σε δίκτυο κοινωνικής δικτύωσης σύμφωνα με την οποία μέσα στις 13 ωραιότερες Μεσαιωνικές Πόλεις της Μεσογείου είναι και πέντε Ελληνικές. Η Ρόδος, η Κως, η Νίσυρος, το Ρέθυμνο και η Μονεμβασιά.
Είμαστε πραγματικά ευλογημένοι που ζούμε σ’ αυτόν τον υπέροχο τόπο που απλόχερα τον κόσμησε ο Θεός. Η παλιά πόλη με την μακραίωνη ιστορία της, με τα στενά σοκάκια της, με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της είναι το νούμερο ένα προορισμός για τους επισκέπτες μας. Έχει τόσες όμορφες γωνιές που ακόμα και ‘μείς που μένουμε χρόνια δεν τις έχουμε ανακαλύψει. Ευτυχώς που είναι κάποιοι ερασιτέχνες λάτρεις της παλιάς πόλης που νυχθημερόν τις αναδεικνύουν με τον φωτογραφικό τους φακό.
Δεν είναι δυνατόν να επισκεφτεί κάποιος το Ρέθυμνο και να μην περιηγηθεί στα σοκάκια της παλιάς πόλης, να χαζέψει τα όμορφα μεσαιωνικά κτίρια, τις περίτεχνες εισόδους, τα σαχνισιά, τα φουρούσια, τα μαγαζάκια, να απολαύσει το φαγητό και το καφεδάκι του, να περπατήσει το μακρύ στενό ν’ ανέβει στην Φορτέτζα.
Νοσταλγούμε όλοι να ξεχυθούμε στα δρομάκια της να τα δούμε, να σφύζουν από ζωή ξανά.
Αυτή όμως η αγαπημένη μου παλιά πόλη με τις πολλές αναμνήσεις των παιδικών μου χρόνων, δεν πρέπει να αφεθεί στην τύχη της, έχουν γίνει πολλά αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα.
Χρόνια τώρα μετατρέπεται σε μια άσχημη καρικατούρα. Συνθήματα, βρισιές, ακαταλαβίστικα, μουτζούρες, κολλημένες αφίσες, όλα αυτά ξένα προς τον πολιτισμό και την κουλτούρα μας. Η οπτική αυτή ρύπανση δεν αποτελεί κανενός είδους δημιουργική έκφραση ούτε μπορεί να θεωρηθεί τέχνη. Παρά τις διαμαρτυρίες που κατά διαστήματα βλέπουν το φως της δημοσιότητας, δυστυχώς δεν γίνεται τίποτα.
Κάποιοι λίγοι θέλω να πιστεύω κρατούν εμάς και τους επισκέπτες μας όμηρους μιας κακόγουστης αλλοφροσύνης.
Οι άνθρωποι της παλιάς πόλης επαγγελματίες και κάτοικοι χρόνια τώρα, μέσα από στερήσεις εν μέσω οικονομικής δυσπραγίας, προσπαθούν να ευπρεπίσουν τα σπίτια τους και τα καταστήματά τους, να τα συντηρήσουν. Δεν προλαβαίνουν να τελειώσουν τις εργασίες αποκατάστασης έρχονται κάποιοι με ένα σπρέι και καταστρέφουν ότι με κόπο και έξοδα έφτιαξαν.
Δεν περιορίζεται η κακοποίηση μόνο στην παλιά πόλη. Στην γέφυρα Πλατανιά στήθηκε ένα ωραίο έργο τέχνης στα βάθρα της γέφυρας αλλά ούτε και αυτό δεν γλύτωσε από τον βανδαλισμό των σπρέι.
Πριν κάμποσα χρόνια μου ανέφερε κάποιος κάτοικος στην παλιά πόλη περιστατικό που είδε ιδίοις όμμασι. Ιδιοκτήτες τουριστικής επιχείρησης ξύπνησαν έντρομοι όταν διαπίστωσαν ότι η είσοδος της ιδιοκτησίας τους είχε καταστραφεί από μαύρες μπογιές την προηγούμενη νύχτα. Από την κάμερα που διέθεταν αναγνώρισαν τον υπαίτιο, τον οποίο και εντόπισαν. Επί μια εβδομάδα προσεκτικά ο υπαίτιος με ήπια καθαριστικά καθάρισε την είσοδο της επιχείρησης. Δεν νομίζω να κάνει πλέον κάτι ανάλογο.
Στον αντίποδα αυτών που κακοποιούν είναι κάποιοι που προσπαθούν να ευπρεπίσουν την πόλη μας, με τα λουλούδια τους με τα φροντισμένα μπαλκόνια τους ή αυτοί που κάνουν όμορφες εικαστικές παρεμβάσεις π.χ. η έκθεση φωτογραφίας στον Δημοτικό Κήπο ή οι όμορφες πινελιές με φύτευση στους κορμούς δέντρων στον Δημοτικό Κήπο και όχι μόνο από την Υπηρεσία Πρασίνου.
Στα πλαίσια ευπρεπισμού της πόλης μας, θα μπορούσε ο Δήμος σε συνεργασία με την Αρχαιολογία και με τους ιδιοκτήτες, σε πλατείες, σε ιδιαίτερα αξιόλογα σημεία όπως κρήνες, επιγραφές, στοές, καμάρες, δρομάκια, να οργανώσει τον καθαρισμό και το βάψιμο. Για να σταματήσει πλέον αυτή η χρόνια κατάσταση και να φανεί η πρόθεση ότι θέλουμε μια Πόλη όμορφη και καθαρή.
Επιπλέον να καταλογίζονται πρόστιμα όπως γίνεται σε άλλες Ελληνικές και Ευρωπαϊκές Πόλεις. Ο Δήμος Αθηναίων έχει ήδη αναλάβει δράση με το πρόγραμμα «Υιοθέτησε την Πόλη σου».
Πέρα όμως από τις αισθητικές παρεμβάσεις, ο Δήμος Ρεθύμνης και η Αρχαιολογία πρέπει να διαφυλάξουν αυτή την σπουδαία κληρονομιά, να εντάξουν Δημόσια κτίρια και μη σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα, βοηθώντας τους ιδιοκτήτες τους που αδυνατούν να τα επισκευάσουν να τα αναστυλώσουν για να μην αφεθούν στην φθορά του χρόνου και να αποτελούν πεδίο δράσης για περαιτέρω κακοποίησή τους. Για να μην εγκαταλειφτεί η παλιά πόλη από τους κατοίκους της, (όπως έγινε το κέντρο της Αθήνας).
Αν κάποιοι θέλουν να εκφραστούν δημιουργικά με έργα που θα συνάδουν με τον χαρακτήρα της Παλιάς Πόλης που θα προκαλούν τον θαυμασμό, όπως έχει γίνει σε άλλες πόλεις π.χ. τα Τρίκαλα, θα πρέπει να γίνεται με την έγκριση των αρμοδίων Υπηρεσιών. Ακόμα θα μπορούσε ο Δήμος να οργανώσει έκθεση με θέμα την Παλιά Πόλη, όπου θα εκθέτονται έργα των δημιουργών ή ακόμα να υπάρχει κάποιος χώρος ελεγχόμενος όπου κάποιοι θα εκφράζονται δημιουργικά.
H παλιά πόλη είναι το στολίδι μας ας την διαφυλάξουμε.