Το Πανεπιστήμιο των Ορέων, μέλος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών – Food & Agriculture Organization, είναι εθελοντική, μη κερδοσκοπική και μη επιχορηγούμενη οργάνωση, η οποία ιδρύθηκε το 2007 στην Κρήτη, με πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου Κρήτης και πρωτεργάτη τον καθηγητή Οφθαλμολογίας και πρώην πρύτανη του Π.Κ. Ιωάννη Παλλήκαρη, καταφέροντας να επιτύχει ένα δυναμικό άνοιγμα της ακαδημαϊκής κοινότητας προς την κοινωνία.
Το Πανεπιστήμιο των Ορέων, πλαισιώνεται από καθηγητές όχι μόνο του Πανεπιστημίου Κρήτης αλλά και άλλων Πανεπιστημίων της χώρας και του εξωτερικού, από διανοούμενους, τεχνίτες, κτηνοτρόφους, γεωργούς, υφάντριες και μαστόρους του λαϊκού βίου.
Προβάλλοντας τη μέθοδο της αλληλοδιδασκαλίας ως τον πιο κατάλληλο τρόπο για να πραγματώσει τους στόχους του, το Πανεπιστήμιο των Ορέων εργάζεται για να εξασφαλίσει τον ίσο και άμεσο διάλογο των αστικών κέντρων με τις περιοχές της περιφέρειας, με σκοπό:
α) να προωθήσει την αναδιανομή των μαθησιακών ευκαιριών κυρίως σε άτομα που στερούνται το δικαίωμα στην άμεση αλλά και έμμεση γνώση,
β) να ευαισθητοποιήσει γύρω από τις γεωγραφικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες των περιοχών,
γ) να βελτιώσει τις συνθήκες υγείας που παρέχονται σε αυτές τις περιοχές, και
δ) να προστατεύσει τις μακραίωνες παραδόσεις και μεθόδους παραγωγής, θέτοντας παράλληλα υψηλά κριτήρια σε ό,τι αφορά στην αισθητική αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος.
Το Πανεπιστήμιο των Ορέων έχει αναπτύξει 4 τομείς δράσης, οι οποίοι αντανακλώνται και στις 4 Ομάδες Εργασίας του:
1) Υγεία
2) Κοινωνία/ Πολιτισμός,
3) Οικονομίες/ Περιβάλλοντα και
4) Παιδεία.
Όλες οι Δράσεις, οι Αποστολές και οι Εξορμήσεις του Πανεπιστημίου Των Ορέων, είναι εθελοντικές, δεν χρηματοδοτούνται από εθνικό, κοινοτικό ή ιδιωτικό πόρο και υποστηρίζονται αποκλειστικά από τους εθελοντές-μέλη του, με μοναδική σκέψη την αλληλεγγύη και την αγάπη ανάμεσα στους ανθρώπους και τους λαούς.
Το Πανεπιστήμιο των Ορέων έχει διανύσει μια μακρά πορεία όλα αυτά τα χρόνια και έχει πραγματοποιήσει εκατοντάδες δράσεις όχι μόνο στις ορεινές περιοχές και απομακρυσμένες της Κρήτης αλλά και σε απομακρυσμένα χωριά και άγονα νησιά της υπόλοιπης Ελλάδας, σε σωφρονιστικά καταστήματα αλλά και σε προσφυγικές δομές.
Έναν σύντομο απολογισμό της πορείας και των δράσεων του Πανεπιστημίου των Ορέων, κάνει με το παρακάτω κείμενο ο εμπνευστής της ίδρυσης και λειτουργίας του, καθηγητής Οφθαλμολογίας κ. Ιωάννης Παλλήκαρης:
- Οι δράσεις μας σε αριθμούς
- 490 εξορμήσεις σε ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές της Ελλάδας, σε πάνω από 450 χωριά απομακρυσμένων περιοχών της χώρας, από την Κρήτη μέχρι τον Έβρο, από την Λευκάδα μέχρι την Κάρπαθο, χωριά που δεν έχουν πρόσβαση σε πρωτοβάθμιες μονάδες υγείας, σε σχολεία, φυλακές, δομές φιλοξενίας προσφύγων, ορφανοτροφεία, γηροκομεία και μοναστήρια. διανύοντας πάνω από 50.000 χιλιόμετρα,
- 22.000 ασθενείς έχουν εξεταστεί,
- 2.600 παραπομπές ασθενών, για περαιτέρω έλεγχο στα δημόσια νοσοκομεία,
- 12.500 επιτόπιες εξετάσεις σε Οφθαλμολογικούς ασθενείς,
- 8.500 επιτόπιες εξετάσεις σε ασθενείς άλλων ιατρικών ειδικοτήτων (Γενικής Ιατρικής, ΩΡΛ, Ψυχιατρικής, Τοξικολογίας, Νευροχειρουργικής, Νευρολογίας, Γυναικολογίας, Ακτινολογίας κ.α.),
- 290 Καφενεία των Ορέων, με περισσότερους από 15.000 ανθρώπους όπου παρουσία των τοπικών φορέων, συζητήθηκαν θέματα που συμβάλουν στην ενίσχυση της τοπικής παραγωγής, στη διατήρηση των παραδοσιακών μεθόδων δημιουργίας και στην ανάπτυξη οικονομίας μικρής κλίμακας-μεγάλης αξίας,
- 6.000 μαθητές και 950 εκπαιδευτικοί από 210 διαφορετικά σχολεία, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης συμμετείχαν σε 130 καινοτόμες δράσεις παιδαγωγικής παρέμβασης – Αλληλοδιδασκαλίες,
- 4 εξαιρετικά επιτυχημένες Εκθέσεις – Διαδράσεις, με θέμα την ιερή τέχνη της Υφαντικής και την αξία του νήματος-νοήματος της Αποστολής Πηνελόπη Gandhi: στην Βασιλική του Αγίου Μάρκου το 2012, στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα το 2013, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου το 2016 και σε 50 χωριά του Δήμου Μυλοποτάμου – «Εορτές του Νήματος» το 2017. Στις εκθέσεις αυτές συμμετείχαν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι από την Ελλάδα αλλά και ολόκληρο τον κόσμο.
- 15.000 παιδικά βιβλία, έχουν μοιραστεί δωρεάν σε κοινωφελή ιδρύματα, μουσεία και σχολεία σε όλους τους νομούς της Κρήτης.
- Οι άνθρωποι μας πίσω από τους αριθμούς
- 5.000 εγγεγραμμένοι εθελοντές-μέλη, όλων των ηλικιών, βαθμίδων εκπαίδευσης και επαγγελμάτων, εραστές της Κρήτης, μερικοί εξ αυτών,
- 300 εθελοντές, μέλη ΔΕΠ και επιστήμονες-ερευνητές από ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια, διαφόρων γνωστικών αντικειμένων, με διεθνή εμβέλεια και αναγνωρισιμότητα. Πολύτιμοι αρωγοί είναι: το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Πολυτεχνείο Κρήτης – Αρχιτεκτονική σχολή, το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο – Γεωπονική σχολή, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής – Τμήμα Μηχανικών Βιομηχανικής Σχεδίασης και Παραγωγής, η Ευρωπαϊκή Εταιρία Διαθλαστικής Χειρουργικής, (ESCRS), η Ελληνική Εταιρεία Ενδοφακών και Διαθλαστικής Χειρουργικής, όλοι οι Δήμοι, οι Πολιτιστικοί σύλλογοι και τα Σχολεία της Κρήτης, το Κέντρο Έρευνας της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, το Μουσείο Μπενάκη, το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, το Ευρωπαϊκό Σχολείο Ηρακλείου, το Sabanci Museum και το Ζωγράφειο ιστορικό σχολείο στην Κωσταντινούπολη, το Victoria and Albert Museum στο Λονδίνο, το δίκτυο NEST organization, ο Σύλλογος «ΦΗΓΟΣ» από τον Αλέξανδρο Λευκάδας, το Εθνογραφικό Μουσείο Θράκης, το Εργαστήρι Παναγιά Ελεούσα στο Μεσολόγγι και το Αγρίνιο, το Εθνικό Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων κ.α.
- Η αποδοχή των άλλων
Η πολύπλευρη δράση του Πανεπιστημίου Των Ορέων και της Αποστολής Πηνελόπη Gandhi έχει τύχει εξαιρετικής αποδοχής και συνεργασίας από το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας εντός και εκτός Ελλάδας.
*Προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές εντός και εκτός Ελλάδας, έχουν επανειλημμένα μετεκπαιδευτεί στην Κρήτη και το Πανεπιστήμιο Των Ορέων. Από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, το Πολυτεχνείο Κρήτης, το Boston College στις ΗΠΑ, το Bournemouth University στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Hochschule Niederrhein University of Applied Sciences στην Γερμανία, το Leiden University στην Ολλανδία και πολλά άλλα πανεπιστήμια του εξωτερικού.
* Συγχρόνως το ΠτΟ έχει κληθεί να συμμετάσχει σε μεγάλα παγκόσμια επιστημονικά συνέδρια, πολιτιστικές εκδηλώσεις και εκθέσεις, όπως το World Congress of Smart materials 2018, AUTEX 2017, Documenta 14 κλπ.
- Καθημερινά αιτήματα συμμετοχής από όλη την Κρήτη και την Ελλάδα: Καρπενήσι, Κάρπαθος, Κάσος, Βόλος, Ήπειρος, Ελασσόνα, Δυτική Μακεδονία, Πελοπόννησος (Δήμοι Γορτυνίας, Αρχαίας Ολυμπίας, Επιδαύρου Λιμηράς), Καστελόριζο, Λευκάδα, Κύθηρα, Αλεξανδρούπολη, Καβάλα, Μεσσολόγγι, Αγρίνιο, Σουφλί, Κόρινθος κ.α.