Βουβά απομένουν τα ημέτερα και αλλοδαπά στουρνάρια, ζωντόβολα μπροστά στο μεγαλείο ονομάτων, στο άκουσμα των οποίων από της εποχής δημιουργίας τους, η Οικουμένη αναρριγά. Αθήναι, Σπάρτη, Δήλος, Κρήτη, Δελφοί, Μυκήναι, Βεργίνα, Μακεδονία, Ολυμπία, Θήβαι, Ιωλκός αμέτρητες και σε Μ. Ασία – Ασία, Αφρική, Κ. Ιταλία με επιστήμονες, σχολές, στάδια, κτίσματα, ναούς, πολιτισμούς, ασφαλείς κατοικίσεις, πλοία, βασιλείς, ποιητές, στρατούς, φιλόσοφους. Δύο φορές (490 – 480 π.Χρ.) η παγκόσμια και ανίκητη Περσική Αυτοκρατορία επιτίθεται με 100 κράτη – λαούς – έθνη συμμάχους (ΚΑΙ Έλληνες ανάμεσα). Σαρώνεται από 10.000 στο Μαραθώνα, 1000 και 300 στις Θερμοπύλες, λιγότερα αριθμητικά πλοία στη Σαλαμίνα, μέσα σε λίγες μέρες. Αυτό το βαρβάρων πέρασμα έχει να παρουσιάσει το… μαστίγωμα του Ελλήσποντου και το κάψιμο της Αθήνας.
Μετά 150 έτη ο Αλέξανδρος συνενώνει τους πανέλληνες και κατακτά ως τις Ινδίες και την Αίγυπτο. Ίδρυσε πόλεις, δίδαξε, διοίκησε, εγκατέστησε άξιους, οι λαοί απομνημόνευσαν το όνομά του επί αιώνες. Κανενός Πέρση ή Φαραώ ή κατόπιν Οθωμανού ή οποιουδήποτε.
Μισή χιλιετία μετά τον Χριστόν έκλεισαν οι τελευταίες φιλοσοφικές σχολές της Ελλάδας και του ευρύτερου Ελληνικού χώρου σε Αφρική, Κ. Ιταλία, Μ. Ασία, μολονότι ο Ελληνισμός οικοδόμησε εξαρχής ισχυρούς δεσμούς με τον Χριστιανισμό, με πρόσωπα και την γλώσσα (μετάφραση των Ο’, τα Ευαγγέλια στα Ελληνικά, στα Ελληνικά η παγκόσμια διάδοση και εξάπλωση). Οπουδήποτε αλλού επί του χώρου κυριαρχίας του στην υδρόγειο, το Βυζάντιο εξαφάνισε ό,τι εχθρικό ή απλώς αντίθετο και διαφορετικό θρησκευτικά, καθώς εν τοις πράγμασι αποδείχθηκε η Κωνσταντινούπολη να δαγκώνει δυνατότερα απ’ όσο γάβγιζε.
Όμως και στο Βυζάντιο κυριαρχεί ο Ελληνισμός, όπως προηγουμένως στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. 1100 χρόνια (περίπου 300 μ.Χρ. – 1453) στην πρώτη περίπτωση, περίπου 500 (200 π.Χρ. – 300 μ.Χρ.) στη δεύτερη. Ελληνισμός παντού και μετέπειτα, μετά την πτώση του Βυζαντίου, στον Διαφωτισμό, την Αναγέννηση, τον Νεοκλασσικισμό, με ισχυρή επίσης παρουσία τόσο στο εσωτερικό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (διάρκεια περίπου 400 έτη), όσο και στις πέραν των Οθωμανών χώρες, στα Τουρκοκρατούμενα Βαλκάνια (Σερβία, Ρουμανία, Αλβανία – Μοσχόπολη, Βουλγαρία) ή στην Τσαρική Ρωσία και τις γύρω χώρες σταδιακά από τα μέσα του 19ου αιώνα, όπως ίδια εποχή (από του 1700 κανονικά) στην Αλεξάνδρεια. Παντού και πάντα, διαχρονικά ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ. Κανείς λαός ούτε μικρότερος, ούτε ισομεγέθης, ούτε μεγαλύτερος δεν σημείωσε τόση παρουσία, με τόση διάρκεια, βάθος, ενεργή δράση σε όλους ανεξαιρέτως τους τομείς. Καμία σύγκριση δεν αντέχει σε καμία σοβαρή, με επιχειρήματα κι όχι ανοησίες, διαστρεβλώσεις ή παραμύθια, κριτική.
Ιδίως στην Αθήνα (ίσως επειδή να συνέπεσε, εκεί να διασωθούν) τα αδιανόητα και ανεπανάληπτα παγκοσμίως. Οι Σοφιστές διδάσκουν τα επιχειρήματα να υπερβαίνουν την αλήθεια, σημασία αποκτά η επίτευξη των στόχων, η σκοπιμότητα. Φιλόσοφοι κι αυτοί, η πραγματικότητα τροποποιείται όταν το επιτρέψει η επιτυχία του εκάστοτε αρχικά επιδιωκόμενου. Τότε μπορεί να γίνει το επόμενο βήμα προς τις αλήθειες.
Οι Σκεπτικοί θέτουν ανώτερο πάντων την αναζήτηση της το δυνατόν πληρέστερης γνώσης. Οι του Αρίστιππου και του Αντισθένη στην περιοχή Κυνοσάργους και μαθητές του Σωκράτη, μαθητής του Αντισθένη, ο Διογένης από τη Σινώπη του Πόντου, ζούσε στην Κόρινθο, περίφημη η κυνική απάντησή του στον Μ. Αλέξανδρο, μαθητής του ο Κράτης από τη Θήβα, ο οποίος χάρισε 300 τάλαντα στην πόλη του και κράτησε ένα ραβδί. Μαθητές του η Ιππαρχία και ο Μητροκλής. Ειλικρίνεια, ανεπιτήδευση, απλότητα, παρρησία, αταραξία, πενία, σοφία, απάρνηση των υλικών. Οι εκ του Κυνοσάργους Κυνικοί πιστεύουν στην ατομική αυτάρκεια και αυτοκάθαρση που θα οδηγήσουν όχι στην καταπάτηση νόμων, κανόνων και των καθιερωμένων κανονισμών όπως ψευδώς, δολίως, ανοήτως ή από αμάθεια τους αποδόθηκε, αλλά στη συνολική αποδέσμευση από τα περιττά, την ανάγκη μεσολάβησης του Θείου, απεξάρτηση από «ηγέτες» και «συστήματα».
Οι Στωικοί (της στοάς) πρεσβεύουν την εναρμόνιση με την κίνηση και τις εκ της κίνησης επιταγές του σύμπαντος. Την συμπόρευση με το πεπρωμένο, συνεπώς αταραξία, βεβαιότητα, αποδέσμευση από κάθε υλικό αγαθό.
Οι Επικούρειοι κηρύσσουν την αρετή όπως ορίζεται από αξίες και πνευματικές αναζητήσεις, την ψυχική – σωματική – πνευματική «ηδονή» (με την έννοια της απουσίας πόνου) για τα άνευ σημασίας και αξίας, εφήμερα επίγεια. Άλλα ωστόσο προτάσσουν οι Πλατωνικοί, οι Αριστοτελικοί, συγχρόνως λειτουργούν περίπου 20 σχολές φιλοσοφικής σκέψης, έρευνας, ζύμωσης. 150 ονόματα πρώτης γραμμής.
Ο Πλάτων επικαλείται την αρμονική κίνηση των πλανητών – ουρανίων σωμάτων και τον «πόλεμο» σύγκρουσης – καταστροφής με την τάξη η οποία πάντα θα επικρατήσει εν τέλει, για να ισχυριστεί ότι ο κόσμος (σύμπαν) διοικείται εν σοφία. Ένας ο δημιουργός στον «Τίμαιο» (Ατλαντίς), «κοσμική ψυχή» της υπέρτατης νόησης με σκοπό την επέκταση – διατήρηση του καλού κ’ αγαθού που διατυπώνεται εκτενώς στο 10ο βιβλίο των «Νόμων» του.
Η δημιουργία δεν επιτελείται για χάρη μας, εμείς υπάρχουμε χάριν της δημιουργίας.
* Ο Νικόλαος Ξυπολυτάς είναι χειουργός , πρώην διοικητής Γ.Ν.Ρ., υπεύθυνος τομέα υγείας Ν.Δ.-ΝΟΔΕ Ρεθύμνου