Την αντίθεσή τους στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας που αφορά την θεσμοθέτηση αστυνομίας πανεπιστημίων και τον καθορισμό μεσούσης της σχολικής χρονιάς ενός πολύπλοκου τρόπου εισαγωγής των αποφοίτων λυκείων στα πανεπιστήμια, εκφράζουν με ψηφίσματά τους ο Ενιαίος Φορέας Διδασκόντων της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης και ο Σύλλογος ΔΕΠ του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου.
Στο ψήφισμά του ο Ενιαίος Φορέας Διδασκόντων της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης, αναφέρει:
«Το Ν/Σ για τα Πανεπιστήμια, που κατατέθηκε από τους υπουργούς Παιδείας και Προστασίας του Πολίτη:
- Στοχεύει στην αστυνομοκρατία του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος.
- Πλήττει καίρια το άρθρο 16, παρ. 5 του Συντάγματος περί αυτοδιοίκητου των Πανεπιστημίων.
- Παραβιάζει σειρά ευρωπαϊκών και εθνικών διατάξεων για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
- Ενισχύει τις ταξικές ανισότητες, πλήττοντας τα οικονομικά πιο αδύναμα στρώματα του πληθυσμού.
Το εν λόγω Ν/Σ κατατέθηκε χωρίς να προηγηθεί κανένας ουσιαστικός διάλογος με την πανεπιστημιακή κοινότητα. Το Υπουργείο δεν έλαβε καθόλου υπόψη τις προτάσεις και αντιρρήσεις των καθ’ ύλη αρμόδιων, δηλαδή των Συγκλήτων και των διοικητικών οργάνων των Πανεπιστημίων. Μάλιστα, το Ν/Σ κινείται σε κατευθύνσεις αντίθετες των προτάσεων των εκπροσώπων των ΑΕΙ, όπως αυτές εκφράστηκαν και από τις Συνόδους των Πρυτάνεων.
Σε συνθήκες πανδημίας, με τα Πανεπιστήμια άδεια, η σπουδή για ένα Ν/Σ με κύριο αντικείμενο θέματα ασφάλειας και πειθάρχησης των φοιτητών μόνο ερωτηματικά προκαλεί. Σε μια δημοκρατική-ευνομούμενη Πολιτεία, η οποία σέβεται το συνταγματικά κατοχυρωμένο αυτοδιοίκητο των ΑΕΙ, η διάρκεια των σπουδών, οι όροι για την επιτυχή τους ολοκλήρωση και οι ακαδημαϊκές πειθαρχικές ποινές είναι (και θα πρέπει να παραμείνουν) στην αποκλειστική αρμοδιότητα των Πανεπιστημίων και όχι στις διαθέσεις του/της εκάστοτε Υπουργού. Συνεπώς, θεωρούμε τις σχετικές ενστάσεις της Συνόδου των Πρυτάνεων (20/1/2021) απολύτως δικαιολογημένες.
Το αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων παραβιάζεται κυρίως από τη θέσπιση ειδικού σώματος πανεπιστημιακής αστυνομίας (Ο.Π.Π.Ι.) που λογοδοτεί στην ΕΛ.ΑΣ.(!) και το οποίο θα στελεχώνεται με άτομα συγκεκριμένου προφίλ (στρατιωτική προϋπηρεσία σε «ειδικές δυνάμεις», έφεδροι αξιωματικοί, κ.λπ.). Η μόνιμη παρουσία αστυνομικής δύναμης μέσα στα ιδρύματα, εξουσιοδοτούμενη να ασκεί προληπτικούς ελέγχους, ανακρίσεις και προσαγωγές, καθώς και οι παντός είδους παρακολουθήσεις επικοινωνιών (άρθρο 8.3 περί «Κέντρου Ελέγχου και Λήψης Σημάτων και Εικόνων») οι οποίες παραβιάζουν κατάφωρα τις δημοκρατικές ελευθερίες και τα προσωπικά δεδομένα των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, απάδει προς τις δημοκρατικές αρχές ενός ανοιχτού στην κοινωνία Δημόσιου Πανεπιστημίου.
Τα Πανεπιστήμια μπορούν να λειτουργούν μόνο σε συνθήκες ελευθερίας και πολυφωνίας, ενώ οι όποιες εντάσεις στο εσωτερικό τους (οφείλουν να) λύνονται μέσω της συνεννόησης και της πειθούς. Ο ρόλος τους είναι παιδαγωγικός και όχι κατασταλτικός. Εξάλλου, σε περιπτώσεις ποινικών αδικημάτων η επέμβαση της Αστυνομίας είναι ήδη θεσμοθετημένη.
Το προτεινόμενο Ν/Σ, εφόσον δεν είναι προϊόν διαλόγου και συναίνεσης, θα είναι και αναποτελεσματικό. Η ποικιλομορφία του χωροταξικού και κοινωνικού περιβάλλοντος των Πανεπιστημίων της χώρας δεν συνάδει με οποιεσδήποτε «οριζόντιου τύπου» λύσεις. Η οργάνωση του τρόπου φύλαξης των πανεπιστημιακών κτηρίων και του εξοπλισμού τους πρέπει να αποτελεί αρμοδιότητα των πρυτανικών αρχών που γνωρίζουν καλά τις ιδιαιτερότητες και ανάγκες του κάθε Ιδρύματος. Το Πρυτανικό συμβούλιο και ο/η Πρύτανης δεν μπορεί παρά να είναι οι μόνοι αρμόδιοι και υπεύθυνοι για την ασφάλεια των ιδρυμάτων και της πανεπιστημιακής κοινότητας.
- Καλούμε, συνεπώς, την κυβέρνηση να παραχωρήσει τα απαραίτητα σε κάθε Ίδρυμα κονδύλια ώστε να οργανώσουν τα ίδια τη φύλαξή τους, με βάση τις ανάγκες τους. Καλούμε επίσης το υπουργείο Παιδείας να σταματήσει τον ασφυκτικό έλεγχο και τις παρεμβάσεις στην ακαδημαϊκή κοινότητα με τρόπο που προσβάλλουν, αλλά πρωτίστως ακυρώνουν, το συνταγματικά κατοχυρωμένο αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων.
- Καλούμε τη Σύγκλητο και τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης να εμμείνουν στις αποφάσεις τους και να πιέσουν την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας προς αυτή την κατεύθυνση.
- Καλούμε, τέλος, όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Πανεπιστημίου Κρήτης σε διάλογο με αφορμή το προτεινόμενο Σ/Ν και συντονισμό δράσεων.
Ως Πανεπιστημιακοί δάσκαλοι και Δημόσιοι Λειτουργοί θεωρούμε υποχρέωσή μας να υπερασπιστούμε το Σύνταγμα και την ακαδημαϊκή ελευθερία με όποια μέσα έχουμε στη διάθεσή μας».
Ο Σύλλογος ΔΕΠ του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου κατόπιν της Γενικής Συνέλευσης που πραγματοποιήθηκε στις 21 Ιανουαρίου, με θέματα ημερήσιας διάταξης την προστασία των πανεπιστημίων και τον καθορισμό ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα πανεπιστήμια, όπως προβλέπονται στο υπό ψήφιση Νομοσχέδιο, αποφάσισε τα παρακάτω:
«Εκφράζει τη ριζική της αντίθεση στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο, επειδή με τις προβλεπόμενες διατάξεις του επιφέρει δραστικές ανατροπές στον πυρήνα της λειτουργίας των πανεπιστημίων, οι οποίες σε καμιά περίπτωση δεν είναι αποδεκτές. Για την αποτροπή της ψήφισης του νομοσχεδίου ο Σύλλογος ΔΕΠ του πανεπιστημίου θα αναλάβει άμεσα δράσεις ενημέρωσης της τοπικής κοινωνίας και υποστήριξης από όλους τους τοπικούς φορείς.
Ειδικότερα η Γενική Συνέλευση αποφασίζει τα παρακάτω:
Α. Όσον αφορά τη προβλεπόμενη διάταξη ίδρυσης αστυνομικού σώματος «προστασίας» των πανεπιστημίων. Η Γενική Συνέλευση δηλώνει ότι η προστασία του πανεπιστημίου ανήκει αποκλειστικά στην αρμοδιότητα των συλλογικών του οργάνων και της ακαδημαϊκής κοινότητας, όπως προβλέπει και το συνταγματικά κατοχυρωμένο της αυτοδιοίκησης του στο άρθρο 16 παρ. 5 εδ. α’ του Συντάγματος. Η έκφραση της ακαδημαϊκής ελευθερίας προϋποθέτει μία εγγυημένη και χωρίς εμπόδια λειτουργία των πανεπιστημίων από οποιαδήποτε αστυνομική παρουσία, που μπορεί να επενεργήσει αρνητικά στην ελεύθερη άσκηση των πανεπιστημιακών λειτουργιών.
Η φύλαξη των χώρων του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου (ΕΛΜΕΠΑ) επιτυγχάνεται με ειλημμένες αποφάσεις της διοίκησης του που ανανεώνονται κατ’ εξακολούθηση και περιλαμβάνει την συνολική περίφραξη τους, την τοποθέτηση φυλάκων, τη φωταγώγηση των εξωτερικών και προαύλιων χώρων με συστήματα που δεν μπορούν εύκολα να καταστραφούν και την τοποθέτηση καμερών ασφαλείας που να καλύπτουν όλους τους εξωτερικούς και ανοιχτούς εσωτερικούς χώρους, με έμφαση στους χώρους των εργαστηρίων.
Στην ιστορική διαδρομή του ΕΛΜΕΠΑ δεν έχει συμβεί ποτέ η οποιαδήποτε απειλή της ασφάλειας των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας. Για την αντιμετώπιση της ενδεχόμενης τέλεσης κακουργημάτων ή πλημμελημάτων κατά της ζωής εντός του πανεπιστημίου η υπάρχουσα νομοθεσία είναι επαρκής. Για την αντιμετώπιση οποιουδήποτε κακουργήματος ή πλημμελήματος κατά της ζωής παρουσιασθεί, το κάθε μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας μπορεί να ζητήσει την επέμβαση της αστυνομίας.
Β. Όσον αφορά τη προβλεπόμενη διάταξη για τον τρόπο εισαγωγής των αποφοίτων λυκείων στα πανεπιστήμια. Ό αιφνίδιος στη μέση της σχολικής χρονιάς προβλεπόμενος τρόπος πρόσβασης των αποφοίτων λυκείων στα πανεπιστήμια με την θεσμοθέτηση της Κλιμακούμενης Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής και της υποβολής του μηχανογραφικού δελτίου σε 2 φάσεις δημιουργεί τεράστια προβλήματα και δεν είναι αποδεκτός.
Η Γενική Συνέλευση θεωρεί ότι τα πανεπιστήμια, στα πλαίσια του στρατηγικό τους σχεδιασμού και του συνταγματικά κατοχυρωμένου αυτοδιοίκητου, πρέπει να έχουν καθοριστικό ρόλο για τον αριθμό των εισακτέων στα ακαδημαϊκά τους τμήματα. Απαιτείται ο επανακαθορισμός του αριθμού των εισακτέων ανά τμήμα με βάση τις εισηγήσεις των ίδιων των πανεπιστημίων, όπου θα λαμβάνονται υπόψη συγκεκριμένα αντικειμενικά κριτήρια όπως η στελέχωση των Τμημάτων (π.χ. λόγος φοιτητών ανά μέλος ΔΕΠ), οι υποδομές που αυτά διαθέτουν και η απορρόφηση των αποφοίτων τους από την αγορά εργασίας.
Για τα παραπάνω κρίσιμα ζητήματα η Γενική Συνέλευση υποστηρίζει σθεναρά τις αποφάσεις της Συγκλήτου του ΕΛΜΕΠΑ. Θεωρεί δε ότι, οι κυβερνητικές εξαγγελίες για άμεσες προσλήψεις 1000 και πλέον αστυνομικών και την παροχή 30 εκ. ευρώ – ποσού ίσου με το 1/3 του κρατικού προϋπολογισμού για την τριτοβάθμια εκπαίδευση – ώστε να αναβαθμιστεί η φύλαξη των πανεπιστημίων, αποτελούν πρόκληση, ιδιαίτερα όταν τα πανεπιστήμια στερούνται βασικών υποδομών και μέσων, υπολείπονται σε εκπαιδευτικό και διοικητικό προσωπικό και δεν καλύπτονται οι ανάγκες φοιτητικής μέριμνας.
Γ. Όσον αφορά το ενδεχόμενο της ίδρυσης τριετών προγραμμάτων σπουδών τεχνολογικής κατεύθυνσης, είτε με την μετατροπή ήδη λειτουργούντων τμημάτων, είτε με τη δημιουργία νέων τμημάτων στα πανεπιστήμια. Η Γενική Συνέλευση είναι κάθετα αντίθετη με αυτό το ενδεχόμενο, διότι θα αποτελέσει υποβάθμιση πολλών πανεπιστημιακών τμημάτων».
