Προβληματισμό και ανησυχία προκαλούν τα στοιχεία για τις αυτοχειρίες που έχουν καταγραφεί στο νησί. Τα τελευταία 15 χρόνια 650 συνολικά συνάνθρωποί μας απ’ όλη την Κρήτη έβαλαν τέλος στη ζωή τους, με τη μεγαλύτερη αύξηση να καταγράφεται το έτος 2000 με 61 άτομα. Είναι χαρακτηριστικό και αξιοσημείωτο από τους επιστήμονες, ότι οι περισσότερες αυτοχειρίες έχουν καταγραφεί σε άνδρες μέσης -παραγωγικής ηλικίας και λιγότερο σε γυναίκες και νέους, ενώ παρατηρείται επίσης μετατόπιση του βάρους των αυτοκτονιών από την δυτική στην ανατολική Κρήτη.
Σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες, η οικονομική κρίση δεν είναι η μοναδική αιτία, ωστόσο αποδεικνύεται βάση των ερευνών, ότι αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα έξαρσης του φαινομένου τα τελευταία χρόνια και ειδικά στον ανδρικό πληθυσμό.
Η Ελλάδα ωστόσο έχει τους χαμηλότερους δείκτες αυτοκτονιών στην Ευρώπη, που σημαίνει ότι ανάλογα με την πληθυσμό της χώρας, ο αριθμός είναι μικρός, 400 περίπου αυτοκτονίες το χρόνο.
Τα παραπάνω στοιχεία αναφέρθηκαν στη διάρκεια της χθεσινής ημερίδας με θέμα «Αυτοκτονία: Φαινόμενο της οικονομικής κρίσης; Εναλλακτικές προτάσεις αντιμετώπισής της», που πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο από την Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας.
Στην ίδια εκδήλωση έγινε η και προβολή κοινωνικού μηνύματος-βίντεο, που θα προβληθεί σε τοπικά και Αθηναϊκά, μέσα ενημέρωσης για την στήριξη των συνανθρώπων μας, που εκδηλώνουν αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές και θα συντελέσει στην πρόληψη-αποφυγή του φαινομένου. Η παραγωγή του κοινωνικού μηνύματος, με σύνθημα «Άφησε πίσω το σκοτάδι της απελπισίας. Ακολούθησε το φως της ζωής. Τηλεφώνησε τώρα στις αρμόδιες υπηρεσίες της περιοχής σου. Η βοήθεια είναι δύναμη», έγινε από τον Κρητικό σκηνοθέτη Θοδωρή Παπαδουλάκη, ο οποίος και το πρόσφερε δωρεάν στην Περιφέρεια.
Αναλυτικότερα :
Εξακόσιες πενήντα αυτοχειρίες καταγράφηκαν σε δεκαπέντε χρόνια στην Κρήτη
- Η επίπτωση της κρίσης στο φαινόμενο των αυτοκτονιών δεν φαίνεται να είναι μεγάλη
- Αύξηση της αυτοκτονικότητας καταγράφεται κυρίως στους άνδρες μέσης – παραγωγικής ηλικίας
Εξακόσιοι πενήντα κρητικοί έβαλαν τέλος στη ζωή τους τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια και ο μεγαλύτερος αριθμός σημειώνεται το 2000 με συνολικά 61 άτομα, ενώ σε επίπεδο Νομού Ηρακλείου, η αύξηση ήταν δραματική το 2012. Στοιχεία που προκαλούν προβληματισμό για τις αυτοχειρίες παρουσιάστηκαν χθες στην ημερίδα με θέμα «Αυτοκτονία: Φαινόμενο της οικονομικής κρίσης; Εναλλακτικές προτάσεις αντιμετώπισής της», που πραγματοποιήθηκε στη δημοτική αίθουσα «Ανδρόγεω» στο Ηράκλειο και οργανώθηκε από την Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας με τον συντονισμό του αντιπεριφερειάρχη Κρήτης για θέματα δημόσιας υγείας Μανόλη Κλώντζα, των εντεταλμένων συμβούλων Ψυχικής Υγείας Μαρίας Τζανακάκη – Μελισσάρη, Κοινωνικής Πολιτικής Λάμπρου Βαμβακά, και την στήριξη του προϊσταμένου της Διεύθυνσης Κοινωνικής Μέριμνας Περιφέρειας Κρήτης Σπύρου Επιτροπάκη.
Στην ημερίδα παρουσία του αρχιεπισκόπου Κρήτης κ.κ. Ειρηναίου, αρχών, του αντιπεριφερειάρχη Ηρακλείου Ευριπίδη Κουκιαδάκη, του προέδρου του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης Γιώργου Πιτσούλη, περιφερειακών συμβούλων, εκπροσώπων της Τ.Α., φορέων και πλήθος κόσμου, ειδικοί επιστήμονες, αναφέρθηκαν στο φαινόμενο το οποίο όπως τόνισαν, παρουσιάζει στατιστικά αύξηση τα τελευταία χρόνια. Οι τοποθετήσεις των επιστημόνων από την Κρήτη, αλλά και από άλλα Πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας, παρουσίασαν μεγάλο ενδιαφέρον όπως ξεχωριστή αίσθηση προκάλεσε στο ακροατήριο η προβολή κοινωνικού μηνύματος-βίντεο που θα προβληθεί σε τοπικά και Αθηναϊκά, μέσα ενημέρωσης για την στήριξη των συνανθρώπων μας που εκδηλώνουν αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές και θα συντελέσει στην πρόληψη-αποφυγή του φαινομένου. Η παραγωγή του κοινωνικού μηνύματος, με σύνθημα «Άφησε πίσω το σκοτάδι της απελπισίας. Ακολούθησε το φως της ζωής. Τηλεφώνησε τώρα στις αρμόδιες υπηρεσίες της περιοχής σου. Η βοήθεια είναι δύναμη», έγινε από τον Κρητικό σκηνοθέτη Θοδωρή Παπαδουλάκη, ο οποίος και το πρόσφερε δωρεάν στην Περιφέρεια.
Τι λένε οι επιστήμονες
Οι επιστήμονες μέσα από έρευνες που έχουν κάνει, παρουσίασαν στοιχεία για το φαινόμενο των αυτοχειριών στην Κρήτη. Ο καθηγητής ψυχιατρικής Αλέξανδρος Βγόντζας, σημείωσε ότι σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η επίπτωση της κρίσης στο φαινόμενο των αυτοκτονιών δεν φαίνεται να είναι μεγάλη, ενώ επεσήμανε ότι η αύξηση της αυτοκτονικότητας καταγράφεται κυρίως στους άνδρες μέσης – παραγωγικής ηλικίας, σε αντίθεση με τις γυναίκες και τους νέους, οι οποίοι αποτελούν τα μεγαλύτερα «θύματα» του εφιάλτη της ανεργίας.
Χαρακτηριστικά, στις δηλώσεις του υποστήριξε: «Υπάρχει μία σημαντική επίπτωση στους άνδρες μέσης ηλικίας και έχουμε μία μετατόπιση του βάρους των αυτοκτονιών από την δυτική στην ανατολική Κρήτη. Αυτό για μας σημαίνει το εξής: ότι ο ευάλωτος πληθυσμός σε σχέση με την οικονομική κρίση είναι οι άνδρες της μέσης ηλικίας. Πρέπει να ενισχυθούν οι δομές κυρίως στην ανατολική Κρήτη. Αυτή τη στιγμή τα στοιχεία δείχνουν ότι τα τελευταία 15 χρόνια έχουν χάσει τη ζωή τους από αυτοκτονίες στο νησί μας 650 άτομα και ο μεγαλύτερος αριθμός ήταν το 2000 με 61 άτομα, ενώ ο μεγαλύτερος αριθμός για το νομό Ηρακλείου ήταν το 2012. Ενώ έχουμε αύξηση της αυτοκτονικότητας στους άνδρες μέσης ηλικίας, έχουμε ελάττωση στις γυναίκες και μάλλον ελάττωση στους νέους, άρα η σχέση ανεργίας με τους νέους δεν είναι γραμμική».
Το φαινόμενο της αύξησης των αυτοκτονιών επεσήμανε από την πλευρά του ο καθηγητής Κλινικής και Κοινωνικής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών-αντιπρόεδρος Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρίας, Βασίλης Κονταξάκης.
«Έρευνες έχουν γίνει πάρα πολλές από πολλούς ανθρώπους και από το δικό μας ερευνητικό τιμ, φαίνεται ότι υπάρχει μια αύξηση των αυτοκτονιών. Ανάλογα με την μεθοδολογία που ακολουθεί ο καθένας, το μέγεθος του προβλήματος τα χρόνια της κρίσης κυμαίνεται από 20% μέχρι και 50%. Η δική μου άποψη είναι ότι είναι περίπου στο μέσο, δηλαδή γύρω στο 30%. Πρέπει όμως να πούμε ότι η Ελλάδα έχει τους χαμηλότερους δείκτες αυτοκτονιών στην Ευρώπη, που σημαίνει ότι ανάλογα με την πληθυσμό μας ο αριθμός είναι μικρός, 400 περίπου αυτοκτονίες το χρόνο. Το πρόβλημα βέβαια δεν είναι ποσοτικό αλλά ποιοτικό, δηλαδή χάνεις μια ανθρώπινη ζωή, υποφέρει ολόκληρη οικογένεια, η κοινωνία», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κονταξάκης.
Ο Κοινωνικός Ανθρωπολόγος, αναπληρωτής καθηγητής τμήματος Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών Πανεπιστημίου Κρήτης Γιώργος Νικολάκης ανέφερε ότι, οι αυτοκτονίες είναι απόρροια της οικονομικής κρίσης, αλλά αυτό δεν επαρκεί σαν εξήγηση διότι απόρροια της οικονομικής κρίσης σημαίνει συρρίκνωση στην πραγματικότητα του κράτους πρόνοιας, του συστήματος υγείας και εκεί είναι το πρόβλημα. Δεν είναι, είπε, ότι «οι άνθρωποι ξαφνικά που τρελαίνονται από την κρίση, είναι ότι χάνουνε όλο εκείνο το υποστηρικτικό κομμάτι, το οποίο είχε η κοινωνία σε προηγούμενες περιόδους. Το θέμα είναι πόσο προετοιμασμένοι είμαστε να τα υποδεχτούμε. Η αυτοκτονία είναι ένα σύνθετο θέμα. Εκείνο που μας απασχολεί είναι τα βιοπολιτικά γεγονότα, δηλαδή όταν ζούμε σ ένα σύστημα που δεν έχει τι να κάνει τους ανθρώπους, μήπως το ίδιο τους ωθεί στην αυτοκτονία;», κατέληξε.
Δημιουργία ειδικών μονάδων σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα σχεδιάζει η Περιφέρεια
Σε παρεμβάσεις στην αντιμετώπιση-πρόληψη του φαινομένου των αυτοκτονιών στην Κρήτη και στη λήψη μέτρων ενίσχυσης των κοινωνικών δομών-υπηρεσιών για την υποστήριξη των πολιτών, προχωρεί η Περιφέρεια Κρήτης.
«Η ημερίδα πέτυχε τον στόχο της. Οι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, με κατάληξη την αυτοκτονία, αποτελούν μείζον πρόβλημα και στην Κρήτη. Φαίνεται ότι είναι ακόμα εντονότερο γιατί δυστυχώς, από ό,τι δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία, έχουμε την πρωτιά. Η Περιφέρεια λοιπόν, ευαισθητοποιημένη σε θέματα τέτοια, σκύβει πάνω στο φαινόμενο αυτό, οργανώνοντας τη συγκεκριμένη ημερίδα, αλλά και οργανώνοντας τις υπηρεσίες Πρόνοιας της Περιφέρειας, ώστε να μπορέσουν να στηρίξουν τις οικογένειές, να δώσουν συμβουλές και προλάβουν τέτοια γεγονότα τα αμέσως επόμενα χρόνια», δήλωσε η εντεταλμένη σύμβουλος Ψυχικής Υγείας Μαρία Τζανακάκη – Μελισσάρη. Η ίδια εξήγησε ότι ο κοινωνικός σχεδιασμός της Περιφέρειας θα υλοποιηθεί «με την δημιουργία ειδικών υπηρεσιών σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα της Κρήτης με το συντονισμό πάντα της κεντρικής υπηρεσίας τον κ. Επιτροπάκη και εμένα, σαν εντεταλμένη σύμβουλο, ώστε, να θωρακίσουμε τις δομές, να πληροφορήσουμε τους πολίτες και να μειωθεί το φαινόμενο».
Ο αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Δημόσιας Υγείας Μανόλης Κλώντζας αναφέρθηκε στον σημαντικό ρόλο της ημερίδας, λέγοντας πως η ημερίδα από πλευράς Περιφέρειας έχει παίξει σημαντικό ρόλο, καθώς δίνει εναύσματα αλληλεγγύης και βοηθά τους συνανθρώπους μας που εκδηλώνουν αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Ο ίδιος πρόσθεσε πως τα σημαντικά συμπεράσματα της ημερίδας θα δώσουν ιδιαίτερα μηνύματα σε όλες τις ηλικίες και σε όλους τους κατοίκους της Κρήτης και της Ελλάδας.
Ο διευθυντής Κοινωνικής Μέριμνας Περιφέρειας Κρήτης Σπύρος Επιτροπάκης, δήλωσε ότι «η Περιφέρεια Κρήτης με την ημερίδα αυτή έκανε ένα μεγάλο τόλμημα σε ένα θέμα που απασχολεί την κοινωνία και το οποίο διερευνάται σε τέτοιες περιόδους οικονομικής κρίσης». Ο ίδιος χαρακτήρισε επιτυχημένη την ημερίδα, η οποία όπως είπε δίνει πολλαπλά μηνύματα μέσω των ειδικών επιστημόνων, της έκδοσης ενημερωτικού φυλλαδίου και του κοινωνικού μηνύματος-βίντεο. Παράλληλα ο ίδιος και τα στελέχη της Περιφέρειας που οργάνωσαν την ημερίδα, ευχαρίστησαν όλους τους επιστήμονες, φορείς και πολίτες για τη συμμετοχή τους, όπως και τον σκηνοθέτη Θοδωρή Παπαδουλάκη για την προσφορά του.
Επίσης στην ημερίδα σημαντικές παρεμβάσεις-επισημάνσεις έκαναν οι επιστήμονες: Τάσος Φιλαλήθης καθηγητής κοινωνικής ιατρικής, Αντώνης Χριστονάκης ψυχίατρος, Γιάννα Πινακουλάκη παιδοψυχίατρος, Κυριάκος Κατσαδώρος ψυχίατρος, Κατερίνα Κανάκη ιατροδικαστής, Αλέξανδρος Μπότσης επ. καθηγητής ψυχιατρικής, Κατερίνα Κούτρα κλινική ψυχολόγος, πρωτοπρεσβύτερος Εμμ. Αντωνακάκης καθηγητής θεολογίας, Ντόροθυ Γαρώνη ψυχολόγος, Κατερίνα Πετράκη κοινωνική λειτουργός, Φωτεινή Γαβαλάκη ψυχίατρος, Μιχάλης Τσαγκαράκης διδάκτωρ κλινικής ψυχολογίας, Βύρων Λυκιαρδόπουλος ειδικευόμενος ψυχιατρικής.