Κατηγοριοποίηση των αυθαίρετων κατασκευών και χρήσεων και διαφοροποίηση των προστίμων, ανάλογα το μέγεθος της παράβασης και με βάση κοινωνικά κριτήρια, προβλέπει, μεταξύ άλλων, το σχέδιο νόμου για την αυθαίρετη δόμηση, που παρουσίασε χθες ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
Στην πρώτη κατηγορία των αυθαιρέτων, τα οποία έχουν τη δυνατότητα νομιμοποίησης, ανήκουν όσα έχουν κατασκευαστεί πριν τον Ιούνιο του 1975 και δηλώνονται με ένα εφάπαξ ποσό της τάξης των 500 ευρώ, συν το κόστος της τεχνικής έκθεσης.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν όσα έχουν κτισθεί από το 1975 ως το 1983 και για τη νομιμοποίησή τους θα πληρώνεται πλέον το αντίστοιχο παράβολο, το τέλος του ειδικού προστίμου και το κόστος της τεχνικής έκθεσης, χωρίς ωστόσο να απαιτείται πλέον η κατάθεση σχεδίων του κτιρίου.
Στην τρίτη κατηγορία ανήκουν τα αυθαίρετα με μικρές παραβάσεις (π.χ. πέργκολες, μπάρμπεκιου, αύξηση διάστασης εξώστη), τα οποία θα νομιμοποιούνται πλέον με την καταβολή 500 ευρώ, ανεξάρτητα από τον αριθμό των παραβάσεων, συμπεριλαμβανομένων επίσης χρημάτων που απαιτούνται για το κόστος του προστίμου και της τεχνικής έκθεσης.
Δυνατότητα νομιμοποίησης θα έχουν ακόμα αυθαίρετες κατασκευές, όπως ημιυπαίθριοι, δώμα, κλειστά μπαλκόνια, εφόσον δεν παραβιάζεται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 40% το πολεοδομικό μέγεθος της δόμησης και σε ποσοστό 20% το πολεοδομικό μέγεθος του ύψους, μετά την συμπλήρωση της ταυτότητας του κτιρίου.
Για πολύ μεγάλες παραβάσεις, όπως επίσης και για τα εξ ολοκλήρου αυθαίρετα, προβλέπεται εξαίρεση από την κατεδάφιση για 30 χρόνια, ύστερα από την καταβολή των ανάλογων προστίμων.
Καμία δυνατότητα νομιμοποίησης δεν έχουν οι αυθαίρετες κατασκευές σε αρχαιολογικούς χώρους, δάση και αιγιαλούς, όπως επίσης και όσες κατασκευάστηκαν μετά τις 28 Ιουλίου του 2011.
Σχετικά με τα εξ αδιαιρέτου, που δεν μπορούσαν να υπαχθούν στο νόμο, νομικά επιτρέπεται η σύσταση καθέτων ιδιοκτησιών και δίνεται το δικαίωμα να υπάγονται στο νόμο με την καταβολή του 30% του προστίμου.
Όσον αφορά τους τρόπους πληρωμής, οι ιδιοκτήτες έχουν τη δυνατότητα καταβολής 60 μηνιαίων ή 10 εξαμηνιαίων δόσεων, αντί των 48 μηνιαίων δόσεων που ισχύει σήμερα, ενώ το ελάχιστο ποσό πληρωμής είναι το 5% της κάθε δόσης, προκειμένου να διατηρείται εντός της ρύθμισης.
Για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες προβλέπονται ειδικές εκπτώσεις στα πρόστιμα. Πολίτες με 80% αναπηρία έχουν έκπτωση 85%, με 67% αναπηρία και ατομικό εισόδημα έως 8.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 12.000 έχουν έκπτωση 80%, οι πολύτεκνοι 80%, ενώ τρίτεκνοι με εισόδημα 25.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ, έκπτωση 70%.
Όσοι έχουν ήδη μπει στη διαδικασία τακτοποίησης, μπορούν πλέον να ενταχθούν στις νέες ρυθμίσεις χωρίς επιπλέον κόστος, συνυπολογίζοντας τα ποσά που έχουν ήδη καταβάλει. Ενώ, σε ορισμένες περιπτώσεις αυθαιρέτων που ήδη έχουν υπαχθεί στο νόμο 4014, προβλέπεται και επιστροφή χρημάτων.
Το νομοσχέδιο θα τεθεί σε σύντομη διαβούλευση, ώστε να εισαχθεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα προς ψήφιση στη Βουλή. Εντός του επόμενου δεκαημέρου θα τεθεί σε διαβούλευση και το Προεδρικό Διάταγμα για την ταυτότητα των κτιρίων.
Αναλυτικά
Όλες οι προβλέψεις του σχεδίου νόμου για τα αυθαίρετα
Οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση για όσες αυθαίρετες κατασκευές υφίστανται προ του 1983, για τις μικροπαραβάσεις και για τις μεσαίου μεγέθους αυθαιρεσίες (παραβίαση έως 40% κάλυψης – δόμησης και έως 20% ύψους) προβλέπει το νέο σχέδιο νόμου για τα αυθαίρετα, σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν χθες από το υπουργείο Περιβάλλοντος.
Όπως είπε ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ, Στ. Καλαφάτης, το νέο νομοσχέδιο προβλέπει την οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση για όσες αυθαίρετες κατασκευές υφίστανται προ του 1983, για τις μικροπαραβάσεις και για τις μεσαίου μεγέθους αυθαιρεσίες (παραβίαση έως 40% κάλυψης – δόμησης και έως 20% του ύψους).
Για τα υπόλοιπα αυθαίρετα προβλέπεται αναστολή κυρώσεων για 30 χρόνια. Στη ρύθμιση δεν μπορούν να υπαχθούν όσα αυθαίρετα βρίσκονται εντός δασών και στον αιγιαλό.
Για τους ιδιοκτήτες αυθαίρετων με 80% αναπηρία η έκπτωση, για την καταβολή των προστίμων για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων, είναι 85%. Για τους πολύτεκνους, η έκπτωση είναι 80%, γι’ αυτούς με αναπηρία 67% και ατομικό εισόδημα 8.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα 12.000 ευρώ, η έκπτωση είναι 80% και τέλος οι τρίτεκνοι με ατομικό εισόδημα 25.000 ευρώ και οικογενειακό 40.000 ευρώ έχουν ελάφρυνση 70%.
Με δεδομένη την οικονομική δυσπραγία των πολιτών και προκειμένου, να δοθεί η δυνατότητα σε περισσότερους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων κατασκευών να υπαχθούν στον νέο νόμο, το νομοσχέδιο αυξάνει τον αριθμό των δόσεων. Ειδικότερα, οι 48 ισόποσες μηνιαίες δόσεις που ορίζει ο ισχύον νόμος (4014/11), γίνονται 10 εξαμηνιαίες (όχι κατ’ ανάγκη ισόποσες) με ελάχιστη καταβολή 5%.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου για:
– Αυθαίρετες κατασκευές που υφίστανται προ του 1975 προβλέπεται οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση καταβάλλοντας ένα εφάπαξ ποσό 500 ευρώ. Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, Ε9, τεχνική έκθεση μηχανικού, φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης,
– Αυθαίρετες κατασκευές που υφίστανται προ του 1983 προβλέπεται οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση, καταβολή παραβόλου και 15% του ειδικού προστίμου (με βάση τον 4014/11). Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, Ε9, τεχνική έκθεση μηχανικού, φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, έντυπο προστίμου
– Αυθαίρετες μικρές παραβάσεις (πέργκολες, μπάρμπεκιου, διαμερισματοποίηση κλπ.) προβλέπεται οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση με καταβολή εφάπαξ ποσού 500 ευρώ (για όσες μικροπαραβάσεις κι αν έχει το κτίριο). Απαιτούνται αίτηση στο σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση και τεχνική έκθεση μηχανικού.
– Αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης με παραβίαση έως 40% κάλυψης και δόμησης και έως 20% ύψους (σε σύγκριση με την οικοδομική άδεια).
Προβλέπεται οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση μετά την συμπλήρωση της Ταυτότητας Κτιρίου με καταβολή του παραβόλου και ειδικού προστίμου.
Για όσα έχουν χτιστεί μεταξύ 1983 και 2003 θα καταβάλλεται το 80% του ειδικού προστίμου.
Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, Ε9, τεχνική έκθεση μηχανικού, σχέδια, δελτίο δομικής τρωτότητας και μελέτη στατικής επάρκειας όπου απαιτείται, φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, έντυπο προστίμου.
– Αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης με παραβίαση έως 40% κάλυψης και δόμησης και έως 20% ύψους (σε σύγκριση με την οικοδομική άδεια) εντός προκηπίου ή ακαλύπτου. Προβλέπεται αναστολή κυρώσεων για 30 έτη με καταβολή του παραβόλου και ειδικού προστίμου. Για όσα έχουν χτιστεί μεταξύ 1983 και 2003 θα καταβάλλεται το 80% του ειδικού προστίμου. Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, Ε9, τεχνική έκθεση μηχανικού, σχέδια, δελτίο δομικής τρωτότητας και μελέτη στατικής επάρκειας όπου απαιτείται, φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, έντυπο προστίμου.
– Αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσεις με περαιωμένη διαδικασία των νόμων 3775/09 και ν. 3843/10. Προβλέπεται οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση μετά την συμπλήρωση της Ταυτότητας Κτιρίου με καταβολή του παραβόλου κατά περίπτωση και ειδικού προστίμου (συμψηφίζεται). Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, Ε9, τεχνική έκθεση μηχανικού, σχέδια, δελτίο δομικής τρωτότητας και μελέτη στατικής επάρκειας όπου απαιτείται, φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, έντυπο προστίμου.
– Αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης εκτός όλων των ανωτέρων κατηγοριών (χωρίς οικοδομική άδεια ή με υπέρβαση άνω του 40%). Προβλέπεται αναστολή κυρώσεων για 30 έτη με καταβολή παραβόλου και ειδικού προστίμου. Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, Ε9, τεχνική έκθεση μηχανικού, σχέδια, δελτίο δομικής τρωτότητας και μελέτη στατικής επάρκειας όπου απαιτείται, φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, έντυπο προστίμου.
– Για τις πρόχειρες αυθαίρετες κατασκευές, προβλέπεται αναστολή κυρώσεων για 30 έτη με καταβολή παραβόλου και ειδικού προστίμου. Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, τοπογραφικό διάγραμμα, τεχνική έκθεση μηχανικού, φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, αποδεικτικά δικαιώματος υπαγωγής, γνωμοδότηση αρμόδιας επιτροπής έντυπο προστίμου.
– Αυθαίρετες κατασκευές και χρήσεις σε παραδοσιακό οικισμό. Προβλέπεται αναστολή κυρώσεων για 30 χρόνια με καταβολή παραβόλου και ειδικού προστίμου. Απαιτούνται αίτηση προς αρμόδια επιτροπή συνοδευόμενη από τοπογραφικό διάγραμμα, τεχνική έκθεση μηχανικού, υπεύθυνη δήλωση μηχανικού για υποβολή ταυτόσημων στοιχείων στο σύστημα, αποδεικτικά χρόνου κατασκευής και δικαιώματος υπαγωγής. Ακόμη χρειάζονται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, Ε9, δελτίο δομικής τρωτότητας και μελέτη στατικής επάρκειας όπου απαιτείται, τεχνική έκθεση μηχανικού αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, παράβολο και έντυπο προστίμου.
– Αυθαίρετες κατασκευές και χρήσεις σε διατηρητέο κτίριο (εντός όγκου κτιρίου ή προσθήκες καθ’ ύψος μικρότερο του 10% της συνολικής δόμησης). Προβλέπεται αναστολή κυρώσεων για 30 χρόνια με καταβολή παραβόλου και ειδικού προστίμου.
Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, τεχνική έκθεση μηχανικού, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, παράβολο έντυπο προστίμου.
Ακόμη, χρειάζεται αίτηση προς το ΚΕΣΑ συνοδευόμενη από φωτογραφική τεκμηρίωση κτιρίου, τοπογραφικό διάγραμμα, πλήρη αποτύπωση κτιρίου, τεχνική έκθεση με το ιστορικό του κτιρίου, υπεύθυνη δήλωση περί μη χαρακτηρισμού του κτιρίου από άλλο φορέα, δελτίο δομικής τρωτότητας και μελέτη στατικής επάρκειας, τεχνική έκθεση μηχανικού.