Ανησυχητικές είναι οι επιπτώσεις που εμφανίζουν πολλοί Έλληνες στην ψυχική τους υγεία, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.
Ανεργία, φτώχεια, χρέη, εργασιακή ανασφάλεια αλλά και η πίεση που ασκεί η κρίση στους πολίτες, τους δημιουργεί ψυχικές διαταραχές, που τους επηρεάζουν σε τόσο μεγάλο βαθμό, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να διαχειριστούν τα πρόβλημα της καθημερινότητάς τους και δυστυχώς πολλές φορές να οδηγούνται είτε στην απόπειρα είτε στην αυτοκτονία.
Τρεις χιλιάδες αυτοχειρίες και απόπειρες έχουν καταγραφεί στην χώρα τα τελευταία δύο χρόνια παρουσιάζοντας σημαντική άνοδο σε σχέση με το παρελθόν, ενώ αυξημένα είναι τα ποσοστά στο νησί της Κρήτης, καθώς σε κάποιες περιπτώσεις αυτά ξεπερνούν τον μέσο όρο της χώρας.
Θλίψη, οργή, άγχος και απόγνωση είναι τα συναισθήματα που κατακλύζουν καθημερινά τους πολίτες, που νιώθουν ανήμποροι και αδύναμοι να αντιμετωπίσουν τη δύσκολη καθημερινότητά τους. Κλείνονται στον εαυτό τους, γίνονται παθητικοί δέκτες μιας κατάστασης και μέσα στην απελπισία τους και σε κάποιες περιπτώσεις οδηγούνται σε ακραίες καταστάσεις, κάτι που σύμφωνα με τους ειδικούς αντανακλά και το μέγεθος της απελπισίας τους.
Ο φόβος, η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια κυριαρχούν στους πολίτες και οι ψυχικές διαταραχές εντείνονται, ενώ τα στοιχεία από μελέτες και έρευνες προβληματίζουν και απασχολούν την επιστημονική κοινότητα.
Παρά τους υψηλούς και επιβαρυντικούς δείκτες, όμως, των επιπτώσεων της κρίσης στην ψυχική υγεία των πολιτών, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας εμφανίζονται αισιόδοξοι, ότι αυτές είναι αντιμετωπίσιμες, διαχειρίσιμες και κυρίως αναστρέψιμες. Η κρίση όπως τονίζουν, αποτελεί ταυτόχρονα και ευκαιρία για τους ανθρώπους να ξαναβρούν τον εαυτό τους, να αναγνωρίσουν τη δύναμή τους, να επαναφέρουν το χαμόγελο και την αισιοδοξία στο πρόσωπό τους.
Αυτά ήταν μερικά μόνο από τα χρήσιμα συμπεράσματα της χθεσινής ενημερωτικής εκδήλωσης, που διοργάνωσε ο Σύλλογος Ψυχολόγων Ρεθύμνου σε συνεργασία με το Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου με θέμα «Ψυχόδραμα και οικονομική κρίση».
Αναλυτικά
Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην ψυχική υγεία
• «Οι επιπτώσεις της κρίσης είναι αναστρέψιμες» τονίζει ο κ. Λιοδάκης
• 3.000 αυτοκτονίες στη χώρα μέσα σε δύο χρόνια
Θλίψη, απόγνωση και κατάθλιψη είναι μερικές μόνο από τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην ψυχική μας υγεία. Ο φόβος, η παθητικότητα και η αλλοτρίωση, σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες, είναι συναισθήματα που δημιουργούνται από το άγχος και τη δυσκολία της καθημερινότητας, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να φτάνουν πολλές φορές σε οριακά σημεία, μη μπορώντας να ελέγξουν και να διαχειριστούν καταστάσεις που τους απασχολούν και στο τέλος να κλείνονται στον εαυτό τους. Επιπτώσεις που σε αρκετές περιπτώσεις οδηγούν τους ανθρώπους στα άκρα, με ενδεικτικότερο το γεγονός, που επικαλέστηκαν οι επιστήμονες και αφορά στην ανοδική πορεία που καταγράφουν οι αυτοκτονίες σε περιόδους κρίσης.
Ωστόσο, η κρίση όπως τονίζουν, αποτελεί ταυτόχρονα και ευκαιρία για τους ανθρώπους να ξαναβρούν τον εαυτό τους, να αναγνωρίσουν τη δύναμή τους, να επαναφέρουν το χαμόγελο και την αισιοδοξία στο πρόσωπό τους. Αυτά ήταν μόνο μερικά από τα χρήσιμα συμπεράσματα που προέκυψαν από την χθεσινή εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο πολιτιστικό κέντρο «Ξενία» σε ημερίδα που διοργάνωσε ο Σύλλογος Ψυχολόγων Ρεθύμνου σε συνεργασία με το Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου, με θέμα: «Ψυχόδραμα και Οικονομική Κρίση. Οι ψυχοκοινωνικές διαστάσεις της οικονομικής κρίσης. Προσέγγιση μέσα από το ψυχόδραμα».
Σε δηλώσεις του ο διευθυντής του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου Αντώνης Λιοδάκης, χαρακτηριστικά ανέφερε: «Ζούμε περίεργες και παράδοξες εποχές -σαν όλα να γκρεμίζονται γύρω μας. Ο σημερινός άνθρωπος στην Ελλάδα βιώνει μια οργή εσωτερική και μια θλίψη που την συνοδεύει. Αυτή η οργή και η θλίψη είναι άγνωστο που θα καταλήξει. Ενσωματώνουμε μέσα μας ένα φόβο, μια ανασφάλεια και ένα έλλειμμα αξιοπρέπειας. Όλα αυτά τα στοιχεία διαμορφώνουν ένα σημερινό άνθρωπο που βυθίζεται μέσα στην αδράνεια, μέσα στην παθητικότητα και μέσα στη σιωπή».
Ο κ. Λιοδάκης, όμως εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι όλοι μπορούμε να βρούμε την κρυμμένη δύναμή μας, και να ανταποκριθούμε στην συγκυρία και κατ’ επέκταση στην καθημερινότητά μας με αισιοδοξία και χαμόγελο λέγοντας μεταξύ άλλων: «Εκτιμώ ότι αυτή η φάση είναι προσωρινή και δεν θα διαρκέσει για πολύ και θα ανατάξουμε τις δυνάμεις, που έτσι και αλλιώς έχουμε μέσα μας. Γιατί το ζήτημα της κρίσης, καλλιεργήθηκε τα τελευταία 20-30 χρόνια, για να μην πω περισσότερα. Η κρίση όπως είναι γνωστό σημαίνει και ευκαιρία. Ευκαιρία να διαμορφώσουμε ένα τρόπο ζωής, μια στάση ζωής, διαφορετική από το σήμερα που ήταν αλλοτριωτική και διαζωσμένη από ψεύτικες ανάγκες. Εκτιμώ ότι θα βρούμε τις διεργασίες μαζί μας να σπάσουμε αυτό το έμφοβο εαυτό, να τον αντιμετωπίσουμε και να λειτουργήσουμε όπως πραγματικά μπορούμε, σαν ενεργοί πολίτες με τις δυνάμεις τις δικές μας αλλά και του τόπου μας, που είναι σε αδράνεια. Πρέπει να ανατρέψουμε πολιτικές, που διαμορφώνουν ένα φοβισμένο άνθρωπο σήμερα. Πρέπει να κινηθούμε στο να χαμογελάσουμε πραγματικά, να συναντήσουμε δυνάμεις και δυνατότητες αλληλεγγύης. Αυτός είναι ένας μονόδρομος, για να καταφέρουμε να ξανασυναντήσουμε την χαμένη αξιοπρέπεια και να νιώσουμε ασφαλείς μέσα στον τόπο, τον χρόνο και γύρω μας. Εκτιμώ ότι οι επιπτώσεις της κρίσης είναι ανατρέψιμες και αντιμετωπίσιμες. Έχουμε μπροστά μας μια καινούρια εποχή που να μετασχηματίσουμε όλη αυτή την αλλότρια ζωή σε μια νέα δυνατότητα με νόημα, με αισιοδοξία και με χαμόγελο».
«Ο σημερινός άνθρωπος έχει χάσει την εμπιστοσύνη στην δύναμή του» υποστηρίζει ο διευθυντής του Κέντρου Ψυχικής Υγείας, φέρνοντας παραδείγματα άλλων εποχών, όπου οι άνθρωποι μπόρεσαν να ξεπεράσουν δυσκολίες και εμπόδια με μόνο σύμμαχο την εσωτερική τους δύναμη και αισιοδοξία ότι μπορούν και θα τα καταφέρουν. «Μετά τον πόλεμο, περάσαμε πολλές δυσκολίες ως λαός -δεν είχαμε τα στοιχειώδη μέσα, -είχαμε όμως μια αισιοδοξία, μια όρεξη για ζωή. Αυτό μας έδωσε τη δυνατότητα να ανταποκριθούμε και να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες που υπήρχαν και έφερε ο πόλεμος.
Σήμερα αυτό λείπει η όρεξη για ζωή. Μπορούμε όμως να την ξανασυναντήσουμε αν στοχαστούμε καλύτερα, αν απεγκλωβιστούμε από συστήματα αλλοτριωτικά, από ψεύτικες ανάγκες και το πολιτικό σύστημα, που ενήργησε πολύ αρνητικά σε αυτή την ψυχολογία».
Τρεις χιλιάδες αυτοκτονίες κατεγράφησαν τα τελευταία δύο χρόνια, σύμφωνα με έρευνες που επικαλέστηκε ο κ. Λιοδάκης τονίζοντας ότι για την Κρήτη τα ποσοστά ξεπερνούν τον μέσο όρο του καταγεγραμμένου αριθμού αυτοκτονιών ή αποπειρών της χώρας.
«Οι πρόσφατες μελέτες αυτού του χρόνου δείχνουν ότι έχουμε μεγάλη άνοδο των αυτοκτονιών, που συσχετίζεται απόλυτα με τις συγκυρίες της κρίσης και μάλιστα περιοχές της Κρήτης ξεπερνούν τον μέσο όρο στην Ελλάδα. Το χειρότερο συναίσθημα σε ένα νέο άνθρωπο είναι η απόγνωση και η απελπισία. Με αυτή την έννοια, εκείνο το οποίο οφείλουμε να ξανασυναντήσουμε είναι η γνησιότητα του εαυτού μας και των ανθρώπινων σχέσεων. Τότε δεν θα έχουμε να φοβηθούμε πολλά πράγματα. Εκείνο το οποίο οφείλουμε να κάνουμε και απέναντι στον εαυτό μας και απέναντι στα νέα παιδιά, που είναι καταδικασμένα σε όλα τα επίπεδα, είναι να προσδιορίσουμε ότι η κρίση ξεπερνιέται. Είμαστε πιο δυνατοί από την κρίση. Αρκεί να συνειδητοποιήσουμε ποιές είναι αυτές οι δυνάμεις που θα κινητοποιήσουμε για να ανταποκριθούμε» ανέφερε ο κ. Λιοδάκης.
Από την πλευρά του ο κ. Γιώργος Κανδύλης, πρόεδρος του Συλλόγου Ψυχολόγων Ρεθύμνου ανέφερε: «Η εκδήλωση αυτή είναι η πρώτη ανοιχτή για το κοινό του Συλλόγου Ψυχολόγων. Οι εκδηλώσεις αυτές έχουν σκοπό την ευαισθητοποίηση των πολιτών πάνω σε θέματα που σχετίζονται με την ψυχική υγεία.
Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει σε χώρες που μαστίζονται από κρίση, υπάρχουν συμπτώματα θλίψης και άγχους που αναπτύσσονται σε άτομα και αναζητούμε τρόπους, ώστε οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης να αντιμετωπιστούν άμεσα και αποτελεσματικά».