Παραδοσιακά κηπευτικά του νησιού όπως κουκιά, αγκινάρες σταμναγκάθι, καρότα, μαρούλια, αλλά και βότανα όπως το φασκόμηλο, το θυμάρι και άλλα περιλαμβάνονται στη μικρή αλλά δημιουργική γωνιά του 1ου Δημοτικού Σχολείου Ρεθύμνου, που τους τελευταίους μήνες οι εκατό περίπου μαθητές με την βοήθεια των δασκάλων τους δημιούργησαν τον δικό τους βιολογικό λαχανόκηπο.
Η ιδέα ξεκίνησε τον περασμένο Οκτώβρη, όταν το σχολείο αποφάσισε να αξιοποιήσει ένα μικρό χώρο, που βρίσκεται στο προαύλιο (μόλις 20 τ.μ.). Η φαντασία, η όρεξη και το μεράκι των δασκάλων ήταν αρκετά για να «πείσουν» τους μικρούς μαθητές να πιάσουν δουλειά και να μάθουν αρχικά να φυτεύουν. Μέσα από το πρόγραμμα περιβαλλοντικής αγωγής οι μαθητές από την Α’ κιόλας τάξη ήρθαν σε επαφή με τη φύση και το περιβάλλον μαθαίνοντας πλέον στην πράξη φυτολογία και βοτανολογία.
Και επειδή οι όροι ίσως είναι λίγο δυσνόητοι για παιδιά ηλικίας 7-12 ετών οι δάσκαλοι έδωσαν το σύνθημα λέγοντας «Θα φτιάξουμε έναν κήπο, θα φυτέψουμε σπόρους χωρίς να βάλουμε κανένα φάρμακο και μετά θα δοκιμάσουμε τη σοδειά μας». Από την πρώτη στιγμή τα παιδιά ανταποκρίθηκαν και αγκάλιασαν το εγχείρημα συμμετέχοντας πλέον ενεργά στη διαδικασία, η οποία αποδείχτηκε για τα ίδια ιδιαίτερη ευχάριστη, Η επαφή με την φύση, αλλά κυρίως η ανάπτυξη των φυτών, εντυπωσίασε τους μικρούς μαθητές.
«Όταν επέστρεψαν οι μαθητές μας από τις διακοπές των Χριστουγέννων ξετρελάθηκαν κυριολεκτικά με το πόσο γρήγορα είχαν μεγαλώσει τα φυτά» είπε μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο διευθυντής του σχολείου κ. Κλεόνικος Σταυριδάκης. Ο ίδιος εμφανίστηκε ιδιαίτερα ικανοποιημένος από την μικρή παραγωγή του σχολείου, η οποία πλέον έχει ενταχθεί στο σχολικό περιβάλλον και την καθημερινή εκπαιδευτική διαδικασία.
Όπως λέει, ο στόχος πέτυχε, αφού τα παιδιά καθημερινά έρχονται σε επαφή με τα φυτά, τα αγγίζουν, τα μυρίζουν και τα γεύονται. Μαθαίνουν να τα ξεχωρίζουν. Το επόμενο βήμα για τους ίδιους είναι η αναγνώριση της διατροφικής αξίας των προϊόντων αυτών. «Είχαμε έναν χώρο και θέλαμε να τον αξιοποιήσουμε. Σήμερα έχουμε 20 κηπευτικά μαζί με τα βασικά αρωματικά φυτά της Κρήτης. Η προσπάθεια αυτή βοηθά τα παιδιά να γνωρίσουν πως γίνεται μια βιολογική καλλιέργεια, ένας βιολογικός κήπος με λαχανικά και έτσι ξεκίνησε το πρόγραμμα που αφορά στο περιβάλλον.
Με την ευκαιρία του εορτασμού των 100 χρόνων της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, προσπαθήσαμε να προσαρμόσουμε τον λαχανόκηπό μας με αυτόν που υπήρχε τότε επί κρητικής πολιτείας. Βάλαμε τα παραδοσιακά κηπευτικά, τις παπούλες, τα καρότα, τα κρεμμυδάκια που υπήρχαν και τότε. Φτιάξαμε και εμείς τον ίδιο λαχανόκηπο. Τότε η παιδεία βασίζονταν στην αγροτική οικονομία και ο σχολικός κήπος έπαιζε μεγάλο ρόλο. Με σεμινάρια επιμόρφωναν τους εκπαιδευτικούς και κατ’ επέκταση τα παιδιά πως μπορούν να φυτέψουν, να καλλιεργήσουν, να εμβολιάσουν φυτά. Έτσι και εμείς τον Οκτώβρη με τα πρωτοβρόχια φυτέψαμε και τώρα βρισκόμαστε στην παραγωγή, οι παπούλες έχουν μεγαλώσει, τα κουκιά έχουν μεγαλώσει, τα μαρούλια είναι σχεδόν έτοιμα, έχουμε αρωματικά φυτά, δυόσμο, θυμάρι, φασκόμηλο» ανέφερε ο διευθυντής του σχολείου.
«Κάθε μέρα βλέπουμε τον κήπο μας και είμαστε περήφανοι. Τον φροντίζουμε και πιστεύουμε κάποια στιγμή να δοκιμάσουμε τα λαχανικά αυτά» μας είπε η μικρή Μ.
«Τα περισσότερα παιδιά του σχολείου μας ασχολούνται με τον λαχανόκηπο και μαθαίνουμε να ξεχωρίζουμε τα φυτά που έχουμε βάλει» μας είπε η Ε.
Η γνωριμία των παιδιών με τα φυτά, η επαφή με τη φύση και η ευαισθητοποίησή τους για το περιβάλλον αλλά και για τη διαδικασία της παραγωγής ήταν οι τέσσερις άξονες στους οποίους κινούνται οι εκπαιδευτικοί του σχολείου, που εμφανίζονται ευχαριστημένοι βλέποντας την προσπάθειά τους να αποδίδει καρπούς και τα παιδιά να ασχολούνται με κάτι δημιουργικό, κάτι από το οποίο μαθαίνουν και κυρίως τους δίδει τα κίνητρα να ευαισθητοποιήσουν και τους γονείς τους και να αρχίσουν και εκείνοι, αν όχι να παράγουν, να μάθουν να τρέφονται σωστά και υγιεινά. Είναι σίγουροι πως με τον τρόπο αυτό μπορούν να συμβάλλουν οι δάσκαλοι στη σωστή διαπαιδαγώγηση των παιδιών, που μπορούν να εξελιχτούν σωστοί καταναλωτές προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας και γιατί όχι ακόμα και σε βιοκαλλιεργητές.
«Η συμμετοχή των παιδιών είναι ενεργή. Γνωρίζουν τον λαχανόκηπο στον περίβολο του σχολείου ακόμα και στο διάλειμμα ή στο μάθημα της γυμναστικής. Τα παιδιά τον μαθαίνουν. Κόβουν φυτά, γνωρίζουν τη γεύση, τη μυρωδιά, τα αγγίζουν. Προσπαθήσαμε να ξεκινήσουμε τη διαδικασία από τις μικρές τάξεις και στην Α’ και στη Β’ και στη Δ’ τάξη έχουμε σχετικό μάθημα για τα φυτά, τη βιοποικιλότητα και το σημείο αναφοράς είναι ο λαχανόκηπος. Με το να βλέπουν τα φυτά να μεγαλώνουν εντυπωσιάζονται. Θέλουμε να ευαισθητοποιήσουμε τα παιδιά μας, να μάθουν να παράγουν -άλλωστε αυτό που κυριαρχούσε στην κρητική διατροφή ήταν τα χόρτα. Εμείς έχουμε φυτέψει το σταμναγκάθι, άγρια αγκινάρα, κουκιά που υπήρχαν πριν 300 χρόνια και ακόμα διατηρούνται και γνωρίζουμε όλοι ότι έχουν αντιοξειδωτικές ουσίες. Τα παιδιά τα γνωρίζουν γιατί κάθε μέρα είναι κοντά σε αυτά. Ακόμα και οι αλλοδαποί μαθητές που δεν έχουν καμία σχέση με τα φυτά αυτά μέσα από αυτή τη διαδικασία τα μαθαίνουν. Φανταστείτε για παράδειγμα ότι τις αγκινάρες δεν τις γνωρίζουν καν οι δάσκαλοι από την βόρεια Ελλάδα. Το κυρίαρχο για μας είναι το πως από το χωράφι θα φτάσουν τα προϊόντα στο τραπέζι και τότε θα καταλάβουν τα παιδιά τη διατροφική τους αξία» τόνισε ο κ. Σταυριδάκης.
Παράλληλα, το σχολείο προσανατολίζεται τους επόμενους μήνες να μοιράζει στην ενορία της Κυρίας των Αγγέλων, όπου σιτίζονται κάθε μεσημέρι τριάντα περίπου παιδιά, την παραγωγή του λαχανόκηπου του σχολείου. Το σχολείο μάλιστα επιθυμεί και επιδιώκει να επεκτείνει τη δραστηριότητα ακόμα περισσότερο μόλις βρει τον κατάλληλο χώρο. Ήδη είναι σε συνεννόηση με τη δημοτική αρχή, που, όπως τόνισε ο διευθυντής του σχολείου, από την πρώτη στιγμή στήριξε ενεργά την προσπάθεια του σχολείου, ώστε να παραχωρηθεί ένας οικοπεδικός χώρος, στον οποίο να δημιουργήσουν έναν μεγάλο λαχανόκηπο.