Μια από τις πολλές και άριστα διοργανωμένες εκδρομές του Συλλόγου Συνταξιούχων Καθηγητών Ν. Ρεθύμνης, ήταν και η ημερήσια εκδρομή που έγινε στις 11 Μαΐου στον Νομό Χανίων.
Ξεκινήσαμε Κυριακή πρωί για τη Μονή Χρυσοπηγής. Εκκλησιαστήκαμε, μας πρόσφεραν οι καλόγριες αναψυκτικά, καφέ και γλυκίσματα. Στη συνέχεια έγινε ξενάγηση στη Μονή.
Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιανική Μονή Χρυσοπηγής ιδρύθηκε στα Χανιά κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας, στα τέλη του 16ου αιώνα. Την περίοδο αυτή υπήρξε πνευματικό κέντρο για την Κρήτη με πολλούς μοναχούς και πλούσια βιβλιοθήκη.
Κατά την Τουρκοκρατία η πνευματική παράδοση της Μονής συνεχίστηκε και η Μονή μετατράπηκε σε Πατριαρχικό Σταυροπήγιο. Κατά τη διάρκεια των επαναστάσεων, οι μοναχοί συμμετείχαν στους ιστορικούς αγώνες της Κρήτης. Το μοναστήρι υπέφερε πολλά δεινά από τους Τούρκους και καταστράφηκε το έτος 1821 κατά τη διάρκεια της Ελληνικής επανάστασης.
Στον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, οι Γερμανοί το μετέτρεψαν σε διοικητήριο, και υποχρέωσαν τους μοναχούς να απομακρυνθούν και προκάλεσαν μεγάλες φθορές. Το έτος 1976 η Μονή αναστηλώθηκε εκ θεμελίων και συντηρήθηκαν όλα τα κειμήλια και διαφυλάχθηκαν, με τη λειτουργία εκκλησιαστικού και λαογραφικού μουσείου, το οποίο επισκεφτήκαμε και με την άριστη ξενάγηση της Ηγουμένης θαυμάσαμε!
Η Μονή Χρυσοπηγής βρίσκεται σε απόσταση 3χλμ. από την πόλη των Χανίων, διαθέτει πολυμελή γυναικεία αδελφότητα και δέχεται πολυάριθμούς προσκυνητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Συνεχίζοντας την περιήγησή μας στο Νομό Χανίων φτάσαμε στην τεχνητή λίμνη της Αγιάς, δίπλα στο ομώνυμο χωριό, 9χλμ. δυτικά των Χανίων. Είναι μια μικρή λίμνη έκτασης 450 στρεμμάτων, η οποία επικοινωνεί νότια με την κοιλάδα του Φασά. Η λίμνη ήταν βάλτος πριν η ΔΕΗ την μετατρέψει σε τεχνητή, για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας. Πλέον, το εργοστάσιο της ΔΕΗ που εγκαινίασε ο Βενιζέλος το 1929 δεν λειτουργεί.
Το 2009 παραχωρήθηκε το σύνολο των εκτάσεων στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση των Χανίων, τα σχέδια της οποίας για τη δημιουργία ενός οικολογικού πάρκου και βιομηχανικού μουσείου… έμειναν σχέδια!
Η μικρή αυτή λίμνη φιλοξενεί ίσως τη μεγαλύτερη ποικιλία υδροχαρών φυτών στην Κρήτη, αλλά και πολύ σημαντικά είδη πανίδας, όπως σπάνια είδη φτέρης και βατράχων. Επίσης, στη λίμνη βρίσκουν καταφύγιο πολλά αποδημητικά και μη πουλιά.
Αφού απολαύσαμε το τοπίο και ξεκουραστήκαμε κάτω από τα πανύψηλα δέντρα της κοιλάδας, συνεχίσαμε την πορεία μας προς το φρούριο Ιτζεδίν, το μοναδικό τουρκικό φρούριο της Κρήτης που βρίσκεται στο ύψωμα Καλάμι, 15χλμ. ανατολικά της πόλης των Χανίων. Κτίστηκε το 1872 από τον Ρεούς Πασά στην ίδια θέση που το 1646 οι πρώτοι Τούρκοι, διώχνοντας τους Ενετούς, έχτισαν πύργο. Αποτελούσε το κυριότερο αμυντικό έργο του λιμανιού και ονομάστηκε έτσι προς τιμή του πρωτότοκου γιου του Σουλτάνου Αβδούλ, Αζίζ Ιτζεδίν. Στα μεταγενέστερα χρόνια χρησιμοποιήθηκε σαν φυλακή.
Στην περίοδο της Κρητικής Πολιτείας (1903) ο Ελευθέριος Βενιζέλος γνώρισε για 15 ημέρες το αφιλόξενο περιβάλλον των φυλακών του φρουρίου, μετά από καταδίκη του, για εξύβριση, έπειτα από μήνυση που του υπέβαλλε ο Μητροπολίτης Ευμένιος, που ήταν οπαδός του πρίγκιπα Γεωργίου.
Στα χρόνια της δικτατορίας του Θ. Πάγκαλου, το 1924, κρατήθηκε μεγάλος αριθμός πολιτικών αντιφρονούντων.
Το 1948 από το κολαστήριο της Γυάρου, μεταφέρθηκαν στις φυλακές Ιτζεδίν, όπου γίνονταν και εκτελέσεις, οι πρώτοι κομμουνιστές πολιτικοί κρατούμενοι.
Από τα σκοτεινά και ανήλιαγα μεσαιωνικά μπουντρούμια του, τις επόμενες δεκαετίες πέρασαν εκατοντάδες πολιτικοί κρατούμενοι, πρώτα απ’ όλα κομμουνιστές, αλλά και την περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών και πολιτικοί ασχέτως ιδεολογίας.
Η επίσκεψή μας στα σημερινά ερείπια του φρουρίου γέμισε πόνο την καρδιά μας, για όλους τους φυλακισμένους που με την αντίστασή τους, πάλεψαν και μαρτύρησαν για τις δημοκρατικές τους ιδέες.
Από την παλιά εθνική οδό φτάσαμε για φαγητό στην ταβέρνα Λουτρό. Το τοπίο ήταν φανταστικό! Καθίσαμε όλοι κάτω από πελώρια πλατάνια και δίπλα στα τραπέζια μας, κυλούσε τα νερά του ένας μικρός χείμαρρος. Ανθισμένα παρτέρια με πολύχρωμα λουλούδια συμπλήρωναν την ομορφιά της μαγιάτικης φύσης. Αξέχαστο θα μείνει το γεύμα, τη φροντίδα του οποίου είχε το προεδρείο. Τα ανέκδοτα, τα πειράγματα, τα τσουγκρίσματα των ποτηριών με άφθονο κρασί, μας έκαμαν να απολαύσομε μερικές στιγμές ψυχικής ανάτασης και αγαλλίασης μέσα στη γαλήνια ατμόσφαιρα, μακριά από το άγχος και τις έγνοιες της καθημερινότητας.
Το απόγευμα φτάσαμε στην όμορφη Γεωργιούπολη και πήραμε το καφεδάκι μας κοντά στο κύμα.
Γυρίσαμε στο Ρέθυμνο όλοι ευχαριστημένοι από την όμορφη αυτή εκδρομή.
Ευχαριστώ τους διοργανωτές και όλους τους εκδρομείς για την καλή τους παρέα.
* Η Ευγενία Ζαμπετάκη είναι συνταξιούχος δασκάλα
