Το χωροταξικό «στραγγαλίζει» το Ρέθυμνο

Ισόρροπη ανάπτυξη της Κρήτης, με ίση κατανομή έργων και δραστηριοτήτων στις τέσσερις Περιφερειακές Ενότητες του νησιού, ζητούν οι φορείς του Ρεθύμνου, στο πλαίσιο της διαβούλευσης που βρίσκεται σε εξέλιξη για την αναθεώρηση του Χωροταξικού Σχεδιασμού. Η αναφορά στο «δίπολο Ηράκλειο-Χανιά», που περιλαμβάνεται στο υφιστάμενο Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΠΠΧΣΑΑ) Κρήτης, όπου προβλέπεται η ενίσχυση των δυο πόλεων στους τομείς της ανώτατης εκπαίδευσης, της έρευνας-τεχνολογίας και της υγείας, σε συνδυασμό με την υποβάθμιση του Ρεθύμνου, καθώς από τον σχεδιασμό απουσιάζει η προοπτική υλοποίησης μεγάλων αναπτυξιακών έργων στο νομό, έχουν προκαλέσει την έντονη αντίδραση των τοπικών φορέων, που επισημαίνουν ότι στις στρατηγικές κατευθύνσεις εντοπίζονται ελλείψεις με αποτέλεσμα την όξυνση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων και τη μη ισόρροπη ανάπτυξη μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών.
Σε έκτακτη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σάββατο στην Αντιπεριφέρεια Ρεθύμνου, άπαντες συμφώνησαν πως το «δίπολο» είναι φορέας αρνητικής ανάπτυξης, καθώς ορίζει ως πύλες εισόδου και πόλους ανάπτυξης μόνο τα δύο αστικά κέντρα της Κρήτης, δηλαδή τα Χανιά και το Ηράκλειο, αφήνοντας εκτός το Ρέθυμνο. «Με αυτό τον τρόπο καταστρατηγείται κάθε έννοια ισόρροπης, βιώσιμης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης της Κρήτης» τόνισαν.
Βασικές διεκδικήσεις του Ρεθύμνου, είναι οι πύλες εισόδου (λιμάνι Ρεθύμνου, λιμάνι του Νότου) τα οδικά έργα (ΒΟΑΚ-ΝΟΑΚ), η ενίσχυση του τομέα υγείας και η αναβάθμιση του ανώτατου εκπαιδευτικού τομέα, με δεδομένο ότι η πόλη μας είναι η έδρα του Πανεπιστημίου Κρήτης, αλλά και η ένταξη στο σχεδιασμό μιας σειράς δραστηριοτήτων που αφορούν τη Σχολή Ασωμάτων, το Γεωπάρκο Ψηλορείτη, τις ΑΠΕ, τα Μουσεία και τους Αρχαιολογικούς Χώρους.
Η πρόταση με τις διεκδικήσεις της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου, όπως διαμορφώθηκε μετά την διαβούλευση του περασμένου Σαββάτου, κατατέθηκε χθες στη συνεδρίαση της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης. Η αντιπεριφερειάρχης εξέφρασε για μια ακόμη φορά την ανάγκη να συμπεριληφθούν στην αναθεώρηση του υφιστάμενου Χωροταξικού Σχεδιασμού τα σημαντικά ζητήματα που αφορούν το Ρέθυμνο, ενώ η πρόταση για «κατάργηση» του «δίπολου Ηράκλειο-Χανιά» βρήκε κι άλλους υποστηρικτές κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνεδρίασης.
Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, τα οποία παρουσιάστηκαν στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στην Αντιπεριφέρεια, το Ρέθυμνο είναι «κόκκινος νομός», καθώς είναι η μοναδική χωρική ενότητα του νησιού, όπου παρατηρείται το κατά κεφαλή ΑΕΠ της να είναι χαμηλότερο του μέσου όρου ΑΕΠ μεταξύ των 27 χωρών της Ε.Ε., ενώ παράλληλα το ποσοστό ανεργίας του νομού είναι μεγαλύτερο από το μέσο όρο του ίδιου δείκτη, μεταξύ των χωρών της Ε.Ε.

Αναλυτικά

Ισόρροπη ανάπτυξη της Κρήτης, με ίση κατανομή έργων και δραστηριοτήτων στις τέσσερις Περιφερειακές Ενότητες του νησιού, ζητούν οι φορείς του Ρεθύμνου, στο πλαίσιο της διαβούλευσης που βρίσκεται σε εξέλιξη για την αναθεώρηση του Χωροταξικού Σχεδιασμού. Η αναφορά στο «δίπολο Ηράκλειο-Χανιά», που περιλαμβάνεται στο υφιστάμενο Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΠΠΧΣΑΑ) Κρήτης, όπου προβλέπεται η ενίσχυση στους τομείς της ανώτατης εκπαίδευσης, της έρευνας-τεχνολογίας και της υγείας, σε συνδυασμό με την υποβάθμιση του Ρεθύμνου, καθώς από τον σχεδιασμό απουσιάζει η προοπτική υλοποίησης μεγάλων αναπτυξιακών έργων στον νομό, έχουν προκαλέσει την έντονη αντίδραση των τοπικών φορέων, που επισημαίνουν ότι στις στρατηγικές κατευθύνσεις εντοπίζονται ελλείψεις με αποτέλεσμα την όξυνση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων και τη μη ισόρροπη ανάπτυξη μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών.
Σε έκτακτη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σάββατο στην Αντιπεριφέρεια Ρεθύμνου, με την παρουσία της αντιπεριφερειάρχη Μ. Λιονή, του αντιπεριφερειάρχη Κ. Λαμπρινού, του βουλευτή Γ. Κεφαλογιάννη, των δημάρχων Γ. Μαρινάκη, Γ. Πιπεράκη, Σ. Σημαντήρα, περιφερειακών και δημοτικών συμβούλων, του προέδρου του ΤΕΕ Ο. Κρυοβρυσανάκη, του προέδρου του ΓΕΩΤΕΕ Α. Στεφανάκη και άλλων εκπροσώπων, φορέων, συλλόγων και υπηρεσιών του νομού, άπαντες συμφώνησαν πως το «δίπολο» είναι φορέας αρνητικής ανάπτυξης, καθώς ορίζει ως πύλες εισόδου και πόλους ανάπτυξης μόνο τα δύο αστικά κέντρα της Κρήτης, δηλαδή τα Χανιά και το Ηράκλειο, αφήνοντας εκτός το Ρέθυμνο. «Με αυτό τον τρόπο καταστρατηγείται κάθε έννοια ισόρροπης, βιώσιμης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης της Κρήτης» τόνισαν.
Βασικές διεκδικήσεις του Ρεθύμνου, είναι οι πύλες εισόδου (λιμάνι Ρεθύμνου, λιμάνι του Νότου) τα οδικά έργα (ΒΟΑΚ-ΝΟΑΚ), η ενίσχυση του τομέα υγείας και η αναβάθμιση του ανώτατου εκπαιδευτικού τομέα, με δεδομένο ότι η πόλη μας είναι η έδρα του Πανεπιστημίου Κρήτης, αλλά και η ένταξη στο σχεδιασμό μιας σειράς δραστηριοτήτων που αφορούν τη Σχολή Ασωμάτων, το Γεωπάρκο Ψηλορείτη, τις ΑΠΕ, τα Μουσεία και τους Αρχαιολογικούς Χώρους.
«Τα ψηφισμένα νομοθετήματα για την Κρήτη προβλέπουν ένα δίπολο Χανιά-Ηράκλειο, δυο κέντρα δηλαδή όλων των λειτουργιών εκπαίδευσης, υγείας, εμπορίου και γενικότερης ανάπτυξης. Σε αυτό είμαστε αντίθετοι τόσο ως Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου όσο και ως Περιφέρεια Κρήτης, διότι ο επιχειρησιακός σχεδιασμός της Περιφέρειας έχει τελείως διαφορετική φιλοσοφία. Μιλάει για ισόρροπη ανάπτυξη του νησιού, με τις ιδιαιτερότητες βέβαια που έχει ο κάθε νομός. Ο ψηφισμένος περιφερειακός σχεδιασμός είναι αντίθετος με αυτή τη φιλοσοφία, μιλάει για «δίπολα», που σημαίνει ανάπτυξη των δυο κέντρων και υποχώρηση, σε όλα τα επίπεδα, των δυο άλλων Περιφερειακών Ενοτήτων, του Ρεθύμνου και του Λασιθίου» ανέφερε η αντιπεριφερειάρχης Μ. Λιονή.
Σε ότι αφορά τις ελλείψεις που έχουν εντοπιστεί στον περιφερειακό σχεδιασμό αναφορικά με τις αναπτυξιακές προοπτικές του Ρεθύμνου, η κα Λιονή τόνισε: «Δεν είναι δυνατόν στο Ρέθυμνο που είναι η έδρα του Πανεπιστημίου Κρήτης να μην υπάρχει έστω μια γραμμή λίγων λέξεων στο ψηφισμένο νομοθέτημα.
Δεν είναι δυνατόν να αναφέρεται το λιμάνι του Ρεθύμνου ως δευτερεύουσας σημασίας και βοηθητικό του Ηρακλείου, ενώ με απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου χρηματοδοτούνται οι μελέτες του για εμπορευματική επιβατική κίνηση αλλά και για κρουαζιερόπλοια.
Δεν είναι δυνατόν ο Νότιος Οδικός Άξονας (ΝΟΑΚ) να περιλαμβάνει το Ηράκλειο και το Λασίθι και να σταματάει στα όρια του νομού Ρεθύμνου.
Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν κάθετοι άξονες στο Ηράκλειο και στο Λασίθι. αλλά να μην έχει χαρακτηριστεί διευρωπαϊκό δίκτυο ο μικρότερος κάθετος άξονας της Κρήτης, που συνδέει τον βορρά με τον νότο, ο Αγιοβασιλιώτικος δρόμος, από το Ρέθυμνο μέχρι την Αγία Γαλήνη.
Επίσης, δεν είναι δυνατόν να μην αναφέρεται πουθενά το νοσοκομείο Ρεθύμνου.
Έχει μεγάλη σημασία να αλλάξει όλη η φιλοσοφία του νομοθετήματος, διότι πέρα από τη θεωρητική αξία υπάρχει και ένα πρακτικό ζήτημα, που δεν είναι άλλο από τις χρηματοδοτήσεις. Αν το λιμάνι δεν χαρακτηριστεί κύριος λιμένας, τα χρηματοδοτικά εργαλεία σε επίπεδο Περιφέρειας είναι πολύ μικρά για να γίνει το λιμάνι μας πύλη εισόδου στο βορρά, όπως είναι τα δυο άλλα μεγάλα λιμάνια της Κρήτης.
Αν δεν χαρακτηριστεί διευρωπαϊκό δίκτυο ο κάθετος άξονας που συνδέει το Ρέθυμνο με την Αγία Γαλήνη, είναι δύσκολο από περιφερειακά προγράμματα να κατασκευαστούν οι μεγάλοι δρόμοι του Ρεθύμνου στον Άγιο Βασίλειο, στον Μυλοπόταμο, στο Αμάρι».
Ενστάσεις για το περιεχόμενο της μελέτης αναθεώρησης του χωροταξικού σχεδιασμού, εξέφρασε και ο θεματικός αντιπεριφερειάρχης, Κ. Λαμπρινός. Στις δηλώσεις του ανέφερε: «Η αναθεώρηση του χωροταξικού σχεδιασμού είναι το σημαντικότερο θέμα που πρέπει να απασχολήσει αυτή τη στιγμή την Κρήτη. Πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή έτσι ώστε να υποστηρίξουμε την ανάπτυξη του νησιού συνολικά, αλλά συγχρόνως να μην υποβαθμίσουμε τις Περιφερειακές Ενότητες. Το δίπολο ούτε τη μια περίπτωση, ούτε την άλλη καλύπτει. Θεωρώ ότι θα πρέπει αντιμετωπίσουμε το θέμα ψύχραιμα και χωρίς χρονική πίεση. Δεν είναι δυνατόν σε 15 μέρες να αποφασίσουμε πως θέλουμε να δούμε την Κρήτη σε βάθος 30ετίας.
Μέσα από το συγκρητισμό και την ανάπτυξη όλου του νησιού θα προκύψει και η ανάπτυξη των Περιφερειακών Ενοτήτων. Θεωρώ ότι Ρέθυμνο, όπως και το Λασίθι, θίγεται από την πρόταση για το «δίπολο» και θα πρέπει το θέμα να το δουν με μεγαλύτερη σοβαρότητα και οι μελετητές και η Περιφέρεια».

«Κόκκινο νομό» χαρακτήρισε το Ρέθυμνο η αντιπεριφερειάρχης Μ. Λιονή τονίζοντας ότι είναι η μοναδική χωρική ενότητα του νησιού, όπου παρατηρείται το κατά κεφαλή ΑΕΠ της να είναι χαμηλότερο του μέσου όρου ΑΕΠ μεταξύ των 27 χωρών της Ε.Ε., ενώ παράλληλα το ποσοστό ανεργίας του νομού είναι μεγαλύτερο από το μέσο όρο του ίδιου δείκτη, μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστική Αρχής.
Όπως σημειώνεται στην πρόταση των φορέων του νομού προς την Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης και το Περιφερειακό Συμβούλιο: «Το 2008 η Κρήτη ξεπερνούσε οριακά κατά 0,35% την αντίστοιχη εθνική επίδοση και διαμορφωνόταν σε ύψος 21.157 ευρώ. Σημαντικά καλύτερες επιδόσεις, τόσο σε σχέση με το επίπεδο της χώρας, όσο και σε σχέση με την επίδοση της Περιφέρειας, κατέγραψαν οι νομοί Ηρακλείου και Λασιθίου, ενώ την τελευταία θέση στο νησί κατέχει ο νομός Ρεθύμνου.
Το οξύμωρο είναι ότι ο Νομός Ρεθύμνης, είναι ο κτηνοτροφικός «πυρήνας» του νησιού (οι σημαντικότερες κτηνοτροφικές μονάδες του νησιού εδρεύουν στο Ρέθυμνο), έχει πολυάριθμες και σημαντικές τυροκομικές μονάδες και την μεγαλύτερη παραγωγή ζωοτροφών στο νησί με σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα.
Παρόλα αυτά όμως, η «αιμορραγία» ΑΕΠ είναι τεράστια (όπως φαίνεται και από τα παραπάνω στατιστικά) αφού σημαντικό ποσοστό της προστιθέμενης αξίας (σύμφωνα με υπολογισμούς το 70% καρπώνονται οι έμποροι και μόνον το 30% οι παραγωγοί και κτηνοτρόφοι) μεταφέρεται στα «δίπολα» (Ηράκλειο-Χανιά).
Η αντίστοιχη εικόνα παρατηρείται και στο εσωτερικό των Περιφερειακών Ενοτήτων Ηρακλείου και Χανίων, αφού ο «συγκεντρωτισμός» των δραστηριοτήτων, υπηρεσιών και υποδομών στα αστικά κέντρα, «συμπιέζει» την προστιθέμενη αξία της παράγωγης αγροτοκτηνοτροφικών προϊόντων εις βάρος των παραγωγών της υπαίθρου».

Η πρόταση με τις διεκδικήσεις της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου, όπως διαμορφώθηκε μετά την διαβούλευση του περασμένου Σαββάτου, κατατέθηκε χθες στη συνεδρίαση της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης. Η αντιπεριφερειάρχης Μ. Λιονή εξέφρασε για μια ακόμη φορά την ανάγκη να συμπεριληφθούν στην αναθεώρηση του υφιστάμενου Χωροταξικού Σχεδιασμού τα σημαντικά ζητήματα που αφορούν το Ρέθυμνο, ενώ η πρόταση για «κατάργηση» του «δίπολου Ηράκλειο-Χανιά» βρήκε κι άλλους υποστηρικτές κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνεδρίασης. Η Επιτροπή Διαβούλευσης συγκέντρωσε τις προτάσεις που κατατέθηκαν, θα τις επεξεργαστεί με τους μελετητές και στη συνέχεια θα εισηγηθεί τις τροποποιήσεις που κρίθηκε απαραίτητο ότι πρέπει να γίνουν για να ψηφιστεί η Α1 φάση του σχεδίου από το Περιφερειακό Συμβούλιο.
Κατά την έναρξη της συνεδρίασης, που πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο, ο αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Νίκος Καλογερής, αρμόδιος για θέματα Χωροταξίας και Περιβάλλοντος, ανέφερε ότι «Ο καθένας που συμμετέχει στην επιτροπή διαβούλευσης θα πρέπει να διατυπώσει ξεκάθαρες προτάσεις πάνω στις αρχές και τις δεσμεύσεις του προηγούμενου ΠΠΣΧΑ (Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης), να εντοπίσει και να αξιολογήσει λανθασμένες προβλέψεις που δεν επαληθεύτηκαν, προτάσεις που είτε δεν υλοποιήθηκαν, είτε αντιμετώπισαν προβλήματα στην υλοποίησή τους, και να αναλυθούν εν συντομία, πως όλα αυτά λειτούργησαν σε βάρος της ανάπτυξης της Κρήτης γενικότερα, είτε της περιοχής τους συγκεκριμένα».
Ο κ. Καλογερής είπε ακόμα ότι τα στοιχεία και οι παρατηρήσεις που θα κατατεθούν στην Επιτροπή Διαβούλευσης όπως: για την ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα, της μεταποίησης, της στήριξης των ερευνητικών ιδρυμάτων, της καινοτομίας, αλλά και της ήπιας ανάπτυξης, από τους εκπροσώπους των φορέων και των παραγωγικών τάξεων, πρόκειται να συμπεριληφθούν στην εισήγηση προς το Περιφερειακό Συμβούλιο που κατά το νόμο γνωμοδοτεί προς το ΥΠΕΚΑ για την έγκριση της Α’ φάσης.

Τα σημαντικότερα ζητήματα που αφορούν την Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου και τα οποία ζητείται να συμπεριληφθούν στην αναθεώρηση του υφιστάμενου Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, στο Α1. στάδιο της μελέτης, είναι τα εξής:

Δεδομένου ότι δεν υπάρχει Πύλη Εισόδου από Νότο ή Βορρά, το Ρέθυμνο είναι αποκλεισμένο.

Αφ’ ενός, το λιμάνι του Ρεθύμνου (ενώ είναι το 2ο εμπορικό λιμάνι του Ρεθύμνου) βρίσκεται χαμηλά στην ιεράρχηση των λιμένων του νησιού (Διαπεριφερειακής εμβέλειας και όχι διεθνούς ενδιαφέροντος) και με μη διακριτό ρόλο (επιβατικό ή/και εμπορευματικό) με αποτέλεσμα και την αδυναμία προσέλκυσης Ευρωπαϊκών Κονδυλίων ή ακόμα και ιδιωτικού επενδυτικού ενδιαφέροντος.
Επίσης, από το Περιφερειακό Συμβούλιο (28/01/2013) έχει ψηφιστεί η Σύναψη Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ Περιφέρειας Κρήτης, Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Ρεθύμνης και του Δήμου Ρεθύμνης για την εκπόνηση των μελετών:
1. Μελέτη: «Έργα εγκατάστασης πρόσδεσης Κρουαζιερόπλοιου λιμένος Ρεθύμνου» (Προϋπολογισμός: 498.092,50 ευρώ).
2. Μελέτη: «Βελτίωση της θωράκισης στη γένεση του προσήνεμου μόλου λιμένος Ρεθύμνου μετά της αναμόρφωσης των όπισθεν χερσαίων του χώρων» (Προϋπολογισμός 373.616,74 ευρώ). Οι παραπάνω μελέτες βρίσκονται στο στάδιο της δημοπράτησης.
Η εξέλιξη αυτή, δηλαδή της ψήφισης/έγκρισης από το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης της διάθεσης συνολικά 871.000 ευρώ για μελέτες που αφορούν την αναβάθμιση του λιμανιού του Ρεθύμνου, σηματοδοτούν το διακριτό Επιβατικό και Εμπορευματικό ρόλο που αποφασίστηκε να έχει το λιμάνι του Ρεθύμνου.

Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για πύλη εισόδου (ήπιας εμπορευματικής και επιβατική δραστηριότητας) από το Νότο. Αντιθέτως, μελλοντικός λιμένας του Νότου οριοθετείται ανάμεσα σε Τυμπάκι και Ιεράπετρα χωρίς να έχει υπάρξει διαβούλευση για σχετική απόφαση.

Όπως είναι φυσικό αναφορά γίνεται για την ενίσχυση των δύο κύριων και υφιστάμενων αεροδρομίων του νησιού, δηλαδή του Ηρακλείου και των Χανίων. Θεωρείται επιβεβλημένη ανάγκη η σύνδεση της αναβάθμισης των αεροδρομίων με την αναβάθμιση του ΒΟΑΚ και κυρίως του οδικού τμήματος Σούδα-Αεροδρόμιο. Πρέπει να γίνει σαφές ότι τα αεροδρόμια Ηρακλείου και Χανίων εξυπηρετούν όλους τους Κρητικούς και αυτή η ανάγκη εξυπηρετείται μόνο εάν η αναβάθμιση αεροδρομίων και οδικού δικτύου συνδεθούν.

Παρ’ ότι ο ΒΟΑΚ αποτελεί τη σημαντικότερη οδική υποδομή του νησιού, η πρόοδος των μελετών είναι αρκετά αποσπασματική, ενώ δεν εντοπίζεται καμία εξέλιξη στο οδικό τμήμα Σούδα-Α/Δ Χανίων, με αποτέλεσμα να ενισχύεται για ακόμα μία φορά η απομόνωση του Νομού Ρεθύμνου.

Από τους συνημμένους χάρτες δεν φαίνεται να έχει ορισθεί τμήμα ΝΟΑΚ του Ρεθύμνου αλλά ούτε και κάθετοι συνδετήριοι άξονες (π.χ. με ιεράρχηση: οδικός άξονας Ρέθυμνο-Αρμένοι-Αγία Γαλήνη, Πέραμα-Αξός-Ανώγεια, «Αμαριώτικος») που να έχουν συμπεριληφθεί σε διευρωπαϊκό δίκτυο με αποτέλεσμα να αποκλείονται από οποιοδήποτε ευρωπαϊκό κονδύλι πέραν του ΠΕΠ Κρήτης και Εθνικών Πόρων. Τέλος λόγο των περιοριστικών ευαίσθητων γεωφυσικών χαρακτηριστικών του νότιου παραλιακού μετώπου προτείνεται η αναβάθμιση και επέκταση του υποστηρικτικού δικτύου του οδικού άξονα Ρέθυμνο-Αρμένοι-Αγιά Γαλήνη κατά μήκος της ακτογραμμής στα νότια του Νομού.

Θα πρέπει να γίνεται ειδική αναφορά στο ότι η έδρα του Πανεπιστημίου Κρήτης είναι στο Ρέθυμνο. Το Ρέθυμνο έχει το μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών (ξεπερνούν τις 7.000). Επίσης, το Ρέθυμνο έχει και αυτό όλα τα κριτήρια αλλά και υποδομές για να αποτελέσει τον «τρίτο συνεδριακό πόλο» (γίνεται αναφορά στους «2» συνεδριακούς πόλους στα Χανιά και στο Ηράκλειο, ενώ παραβλέπεται ότι η έδρα του Πανεπιστημίου Κρήτης βρίσκεται στο Ρέθυμνο).
Επίσης, θα πρέπει να γίνεται αναφορά και στο παράρτημα του ΤΕΙ Κρήτης που υπάρχει στο Ρέθυμνο. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το σχέδιο «Αθηνά» για την αναδιάρθρωση των ΑΕΙ ολοκληρώθηκε χωρίς «απώλειες» για το Ρέθυμνο.

Η Σχολή Ασωμάτων, έπειτα από απόφαση επαναλειτουργίας της και τη σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, της Περιφέρειας Κρήτης, του Δήμου Αμαρίου και της Ιεράς Μονής Ασωμάτων για την από κοινού δράση των συμβαλλόμενων φορέων με σκοπό την αξιοποίηση-αναβάθμιση του Σταθμού Γεωργικής Έρευνας Ασωμάτων και περιβάλλοντος Χώρου, αναμένεται να αποτελέσει ένα μεγάλο αναπτυξιακό εργαλείο για ολόκληρο το νησί, οπότε θα πρέπει να γίνεται ειδική μνεία αλλά και να έχει κεντρικό ρόλο στο κεφάλαιο «Ειδικές Κατευθύνσεις ανά Νομό». Ο Σταθμός Γεωργικής Έρευνας (ΣΓΕ) Ασωμάτων είναι η μόνη ερευνητική μονάδα για την κτηνοτροφία και την αιγοπροβατοτροφία στη νησιωτική Ελλάδα. Ο ΣΓΕ Ασωμάτων θα καλύψει της ανάγκες λειτουργίας ενός τουλάχιστον Κέντρου Εκπαίδευσης των νέων κτηνοτρόφων της περιοχής και όχι μόνο, με απώτερο σκοπό την ποιοτική βελτίωση της παρεχόμενης γεωργικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, ενώ θα αποτελέσει πυλώνα ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής, καθώς θα συνεισφέρει στην ανάπτυξη ανταγωνιστικών και ποιοτικών προϊόντων.
Η ύπαρξη λοιπόν μιας ερευνητικής μονάδας στην περιοχή της Κρήτης στον τομέα της αιγοπροβατοτροφίας κρίνεται απαραίτητη, δεδομένου ότι υπάρχει μεγάλος αριθμός ζωικού κεφαλαίου που εκτρέφεται στην Κρήτη, υπάρχουν ιδιαίτερα προϊόντα ΠΟΠ ζωικής προέλευσης της Κρήτης, και οι φυλές των αιγοπροβάτων είναι πολύ καλά προσαρμοσμένες στο ξηροθερμικό περιβάλλον του νησιού.

Ο Νομός Ρεθύμνου με πληθυσμό που ξεπερνά τις 85.000, με Στρατόπεδο (το μοναδικό Κέντρο Εκπαίδευσης στο νησί) και την έδρα του Πανεπιστημίου, θα πρέπει να έχει αυτόνομο Νοσοκομείο για να μπορεί να εξυπηρετεί τις αυξημένες ανάγκες του Νομού. Επίσης, το γεγονός ότι ο Νομός είναι ορεινός κατά κύριο λόγο, αλλά και με δεδομένο το «κακό» οδικό δίκτυο, οπότε η μετακίνηση και πρόσβαση είναι ακόμα δυσχερέστερη και χρονοβόρα, καθιστά την ανάγκη της ύπαρξης αυτοδιοικούμενου Νοσοκομείου επιτακτική.

Το Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη ιδρύθηκε το 2001 από την εταιρία Α.Κ.Ο.Μ.Μ. – Ψηλορείτης Αναπτυξιακή Α.Ε. Ο.Τ.Α. με την επιστημονική υποστήριξη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Λόγω της πλούσιας γεωποικιλότητας, του πανέμορφου τοπίου και της αναμφισβήτητης ιστορίας και παράδοσής του, το Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη εντάχθηκε, από την ίδρυσή του κιόλας, στο Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων και λίγο αργότερα στο Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων της Unesco, επιτυγχάνοντας έτσι την παγκόσμια αναγνώριση του τόπου αυτού. Σύμφωνα με τα παραπάνω, το Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη θα πρέπει να γίνεται μνεία στο ΠΠΧΣΑΑ.

Αναστολή όλων των αδειοδοτήσεων από τις αρμόδιες αρχές έως ότου διευθετηθούν όλες οι προϋποθέσεις και μελέτες για τη σωστή χωροθέτηση των ΑΠΕ. Η ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με το Διασυνδεδεμένο Σύστημα δεν με πρέπει να συνδέεται με τις διαδικασίες fast track για τη εγκατάσταση ΑΠΕ στο νησί.

– Ελεύθερνα (αρχαιολογικό πάρκο).
– Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνου (Στάδιο Μελέτης).

Συγκεκριμένες δράσεις για την ελκυστικότητα του ΒΙΟΠΑ όπως για παράδειγμα, ταχύτερη και ευκολότερη σύνδεση με το ΒΟΑΚ ή προσέλκυση Ευρωπαϊκών/Ερευνητικών προγραμμάτων και χρηματοδοτήσεων.

Σημαντικά ζητήματα έχουν προκύψει σχετικά με τους στάσιμους οικισμούς των 800 μέτρων. Θα πρέπει να ορίζονται με προτεραιότητα αλλά και χωροθετούνται οι χρήσεις γης έτσι ώστε να μην υπάρχει σύγκρουση των διαφόρων δραστηριοτήτων αλλά συνεργασία. Επίσης, με το ισχύον καθεστώς ενισχύεται η οικιστική ανάπτυξη, ενώ περιορίζονται σημαντικά άλλες δραστηριότητες. Να εξετασθεί κατά περίπτωση και με γνώμονα τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.
Αναφορικά με το ΣΧΟΟΑΠ Αγίου Βασιλείου και συγκεκριμένα για τις θεσμοθετημένες από αυτό χρήσεις γης «Τουρισμός-Αναψυχή» και «Π.Ε.Ρ.Π.Ο» αποτέλεσε αντικείμενο έντονων και επανειλημμένων διαβουλεύσεων και δεν κρίνεται απαραίτητη η τροποποίηση των παραπάνω θεσμοθετημένων χρήσεων με δεδομένα την ύπαρξη σημαντικού επενδυτικού ενδιαφέροντος και την απουσία κάθε σχεδιασμού υποδομών (πχ ΝΟΑΚ) από την πολιτεία.