Αποφασισμένος να προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας εμφανίστηκε ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης σε περίπτωση που το αρμόδιο υπουργείο δεν λάβει υπ’ όψιν του τις προτάσεις -ενστάσεις της περιφέρειας για το χωροταξικό σχεδιασμό.
Στη χθεσινή μαραθώνια συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου με τη συμμετοχή όλων των περιφερειακών συμβούλων και δημάρχων του νησιού συζητήθηκε το θέμα στο πλαίσιο της διαβούλευσης της τη Β1 φάσης ολοκλήρωσης του κρίσιμου χωροταξικού σχεδιασμού που θα αποτελέσει την «πυξίδα» ανάπτυξης για την Κρήτη για τα επόμενα τριάντα χρόνια. Στη συνεδρίαση παραβρέθηκαν και μέλη του Παγκρήτιου Δικτύου Αγώνα κατά των ΒΑΠΕ που επανέλαβαν τις έντονες διαμαρτυρίες του για τις ανεμογεννήτριες και τα αιολικά πάρκα.
Οι διαφοροποιήσεις από πλευράς περιφέρειας σε σχέση με την προτεινόμενη μέλη αφορούν κυρίως στον τουρισμό που η μελετητική ομάδα θεωρεί ότι είναι κορεσμένη η Κρήτη ιδιαίτερα στα βόρεια παράλια του ΒΟΑΚ αλλά και για την ενέργεια, όπου η περιφέρεια θέτει περιορισμούς σε ότι αφορά τη χωροθέτηση των ΑΠΕ.
«Εμείς έχουμε κάνει μία εξαίρετη δουλειά μέσα από διαβούλευση με όλους τους φορείς της Κρήτης. Περισσότεροι από 100 φορείς έχουν καταθέσει τις προτάσεις τους και έχουμε ενσωματώσει τις περισσότερες σ ένα ρεαλιστικό σχέδιο το οποίο είναι υλοποιήσιμο για τα επόμενα 15 με 20 χρόνια. Όταν μία περιφέρεια και μία κοινωνία έχουν καταθέσει αυτές τις προτάσεις θεωρώ ότι το αρμόδιο υπουργείο είναι υποχρεωμένο να ακούσει τους τοπικούς φορείς οι οποίοι θέλουν την ανάπτυξη. Πολύ καλύτερα γνωρίζουν οι άνθρωποι που ζουν στο νησί πως θα έρθει η ανάπτυξη παρά κάποιοι που είναι στο υπουργείο όποια και αν είναι η κυβέρνηση. Εμείς δηλώνουμε ότι μέσα από την διαβούλευση έχουμε καταθέσει μία ολοκληρωμένη πρόταση και ζητούμε να εγκριθεί από το αρμόδιο υπουργείο. Σε διαφορετική περίπτωση θα προσφύγουμε στο ΣΤΕ» ανέφερε ο κ. Αρναουτάκης στην τοποθέτηση του.
Από την πλευρά της η επί κεφαλής της μελετητικής ομάδας Ράνια Κλουτσινιώτη τόνισε:
«Οπωσδήποτε υπάρχουν διαφοροποιήσεις ωστόσο εγώ προσωπικά πιστεύω ότι δεν είναι για το καλό του νησιού και πρέπει να μπουν φραγμοί στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων που μπορεί να γίνουν στο μέλλον επικίνδυνοι για την Κρήτη. Η τελική απόφαση ωστόσο ανήκει στην περιφέρεια και το υπουργείο. Ακόμα και στα αιολικά πάρκα αν δεν μπουν φραγμοί τότε θα υπάρχει πρόβλημα. Νομίζω ότι οι προτάσεις μας είναι ρεαλιστικές και μπορούν να εφαρμοστούν. Η μελέτη κάνει λόγο για πολυθεματικό και ήπιο τουρισμό. Δεν υπάρχει διαφοροποίηση σ αυτό».
Όλες οι προτάσεις, ενστάσεις, παρατηρήσεις και αντιπροτάσεις που συζητήθηκαν στη χθεσινή μαραθώνια συνεδρίαση θα περάσουν τις επόμενες μέρες από το μικροσκόπιο ώστε να γίνουν οι απαραίτητες προσθήκες στην εισήγηση της Περιφέρειας Κρήτης.
Το τελικό κείμενο, η τελική δηλαδή πρόταση της Περιφέρειας και των τοπικών φορέων προς το υπουργείο Περιβάλλοντος αναφορικά με τις τροποποιήσεις που θα πρέπει να γίνουν πάνω στην υφιστάμενη μελέτη της κ. Κλουτσινιώτη αναμένεται να διαμορφωθεί και να σταλεί στο ΥΠΕΚΑ εντός 5-6 ημερών.
Ισόρροπη τουριστική ανάπτυξη σε παράλια και ενδοχώρα
Στην εισήγηση της περιφέρειας σε ότι αφορά τον τουρισμό τονίζεται στόχος είναι η περαιτέρω ανάπτυξη του πολυθεματικού τουρισμού, ο οποίος θεωρείται ότι έχει πολύ μεγάλα περιθώρια, λόγω των πλεονεκτημάτων που συγκεντρώνει η Κρήτη, κύρια λόγω του μεγέθους της.
Στόχος της περιφέρειας είναι η ισόρροπη ανάπτυξη τόσο στα παράλια όσο και στην ενδοχώρα, η οικονομική ενίσχυση των ανθρώπων της υπαίθρου, καθώς και η παραμονή ή και επανεγκατάσταση των κατοίκων σε φθίνοντες ορεινούς και ημιορεινούς οικισμούς. «Δεν έχουμε αντίρρηση σε αυτά που προβλέπει η πρόταση του ΠΠΧΣΑΑΠ για κίνητρα και ενισχύσεις στο συγκεκριμένο τομέα, και απλά διαφοροποιούμε κάπως τα όρια σε κάποιες περιοχές γύρω από τους ορεινούς όγκους προκειμένου να μην υπάρξουν αδικαιολόγητοι αποκλεισμοί οικιστικών ενοτήτων με δεδομένο ότι δεν υπολείπονται σε δυνατότητες σε σχέση με τις ήδη επιλεγμένες. Δεν έχουμε επίσης αντίρρηση για τη θεσμοθέτηση υποχρέωσης ανέγερσης τουριστικών μονάδων κατηγορίας άνω των τριών αστέρων, είτε πρόκειται για παραθαλάσσιες, είτε για ορεινές και ημιορεινές ζώνες, θεωρώντας ότι είναι ένα σωστό μέτρο που θα συμβάλλει στην ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και των υπηρεσιών του, ενώ υπηρετεί και τον στόχο της Περιφέρειας για προσέλκυση τουριστών με υψηλότερο εισοδηματικό και μορφωτικό επίπεδο. Η πρόταση αναθεώρησης κάνει αναφορά στην υστέρηση όσον αφορά στην κατασκευή των στρατηγικού χαρακτήρα υποδομών της Κρήτης όπως ο ΒΟΑΚ, το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλλι, αλλά και άλλων πολύ σημαντικών, όπως ο ΝΟΑΚ και οι κάθετοι άξονες, τα έργα στο Α/Δ Καζαντζάκης μέχρι την ολοκλήρωση του νέου, ο δρόμος σύνδεσης του ΒΟΑΚ με το αεροδρόμιο Χανίων κ.α. Παρά ταύτα δεν φαίνεται να αξιολογεί ουσιαστικά τις αρνητικές επιπτώσεις από την υστέρηση αυτή στην ανάπτυξη της Κρήτης και ιδιαίτερα στον τουριστικό τομέα δεδομένου ότι την φέρνουν σε μειονεκτική θέση σε σχέση με ανταγωνιστικούς προορισμούς: «Η άποψή μας είναι ότι δεν είναι μονοθεματικός ο τουρισμός στην Κρήτη. Άλλως πώς εξηγείται η μεγάλη επισκεψιμότητα σε περιοχές φυσικού κάλλους, αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία, μνημεία, παραδοσιακούς οικισμούς, ορεινές περιοχές, κλπ, όπως και η πολύ σημαντική οικονομική δραστηριότητα γύρω από τις οδικές μεταφορές (λεωφορεία, ταξί), αλλά και από επιχειρήσεις ενοικίασης αυτοκινήτων και δικύκλων;
Προφανώς η διανυκτέρευση γίνεται κατά κύριο λόγο στις παραλιακές περιοχές που είναι συγκεντρωμένος ο μεγαλύτερος όγκος των καταλυμάτων, όμως οι περιηγήσεις, επισκέψεις, ξεναγήσεις σε περιοχές όπως για παράδειγμα Κνωσσός, Φαιστός, Ζάκρος, Λατώ, Ελεύθερνα, Φραγκοκάστελλο, Μπάλος, Φαλάσαρνα, Ελαφονήσι, Χρυσή, Βάι, Πρέβελη, Τριόπετρα, Οροπέδιο Ομαλού – Σαμαριά, Οροπέδιο Λασιθίου – Δικταίο Άντρο, Αρκάδι, Αρχάνες, Χουδέτσι, Ανώγεια, Ζαρός, κλπ., καθώς και οι μεγάλοι ορεινοί όγκοι στο σύνολό τους σχεδόν, αποδεικνύει το αντίθετο της άποψης περί ύπαρξης μονοθεματικού ενδιαφέροντος του τουριστικού τομέα στην Κρήτη.
Και μάλιστα υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από τους επενδυτές τουρισμού να αυξήσουν με περισσότερες δραστηριότητες τον θεματικό τουρισμό», αναφέρεται στην εισήγηση της περιφέρειας
«Η βόρεια ακτογραμμή δεν είναι κορεσμένη»
Η ανεξέλεγκτη εκτός σχεδίου δόμηση στη βόρεια ακτογραμμή της Κρήτης η οποία με βάση τη μελέτη χαρακτηρίζεται κορεσμένη προκαλεί την αντίδραση της περιφέρειας η οποία στην εισήγηση της χαρακτηριστικά τονίζει: «Θεωρούμε ότι οι ρυθμίσεις του εθνικού πλαισίου για τον τουρισμό όσον αφορά τη βόρεια Κρήτη όπου προβλέπει αρτιότητα 20 στρ. και μονάδες 4 και 5 αστέρων με σχετικά χαμηλή αναλογία κλινών/στρέμμα, μπορεί να ρυθμίσει εξαιρετικά τόσο το ζήτημα της αυξανόμενης πίεσης στις παραλίες όσο και της υπερσυγκέντρωσης ξενοδοχειακών επιχειρήσεων και τις αντίστοιχες υπερδομήσεις.
Επομένως διαφωνούμε κάθετα με το σύνολο των απεικονιζόμενων ζωνών συνολικού μήκους άνω των 180 χλμ. που υποδεικνύει στη μελέτη ως υπεραναπτυγμένες καθώς και με την ανάλυση η οποία αιτιολογεί τον χαρακτηρισμό αυτό και τις συνακόλουθες απαγορεύσεις, θεωρώντας την αυθαίρετη και παντελώς ατεκμηρίωτη. Στις ζώνες αυτές έχουν συμπεριληφθεί κατά την άποψή μας περιοχές αναξιοποίητες, με μεγάλο δυναμικό υποδοχής όλων των ειδών των τουριστικών εγκαταστάσεων 4 και 5 * ενώ περιοχές με πυκνότητες 8 και 9 κλίνες ανά στρέμμα που προβλέπονται από το ειδικό χωροταξικό του τουρισμού, δεν διατρέχουν κίνδυνο έντονης αλλοίωσης. Και βέβαια υπερθεματίζουμε υπέρ της πρότασης του ΕΠΠΣΧΑΑ για τον εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση όλων των εγκαταστάσεων στην κατηγορία των 3,4 και 5 αστέρων, σε όλες τις περιοχές, παραθαλάσσιες, ορεινές, κορεσμένες και μη, και όχι μόνο των νέων εγκαταστάσεων».
Σε ότι αφορά την παραθεριστική κατοικία η περιφέρεια ζητά να προστεθεί η πρόβλεψη της ανέγερσης της σε οργανωμένες περιοχές, εκτός από την ενδοχώρα του νησιού σε ορεινούς και ημιορεινούς οικισμούς όπως αναφέρεται στην πρόταση της μελέτης. Να υπάρχει η δυνατότητα ανάπτυξης παραθεριστικής κατοικίας κοντά και στις παράκτιες περιοχές ή στις περιοχές με θέα θάλασσα, καθώς εκεί υπάρχει η μεγαλύτερη ζήτηση σε αυτό το είδος της αγοράς».
Να μπουν κανόνες στην εγκατάσταση των ΑΠΕ
Μεγάλο «αγκάθι» σε ότι αφορά το νέο χωροταξικό σχεδιασμό της Κρήτης αποτελεί και το θέμα των ΒΑΠΕ. Στην εισήγησή του ο κ. Καλογερής επισημαίνει πως υπάρχει διαφωνία με τη χωροθέτηση των ΑΠΕ και ιδιαίτερα των αιολικών πάρκων σε συγκεκριμένες ευρύτερες ζώνες αναζήτησης, όπως αυτές που περιλαμβάνονται στην πρόταση αναθεώρησης του ΠΠΣΧΑΑ, καθώς και με τα κριτήρια που τίθενται για την επιλογή τους.
Ειδικότερα τονίζεται: «Τα σχεδιαζόμενα έργα ΑΠΕ και ειδικότερα τα έργα μεγάλης κλίμακας, όχι μόνο δεν ενισχύουν την εδαφική συνοχή της Κρήτης αλλά αντίθετα διασπούν το αγροτικό και ορεινό τοπίο της, προσφέροντας πολύ μικρή πρόσοδο στην κοινωνία και σχεδόν μηδενική απασχόληση. Επιπρόσθετα τις περισσότερες φορές έρχονται σε σύγκρουση με άλλες χρήσεις γης ή σπαταλούν πολύτιμους φυσικούς πόρους, και αποτελούν μόνιμη αιτία έντονων αντιδράσεων, ενώ απειλούν την κοινωνική συνοχή σε μια δύσκολη περίοδο για τη χώρα και τους πολίτες της.
Διαφωνούμε με τη χωροθέτηση των ΑΠΕ και ιδιαίτερα των Α/Π σε συγκεκριμένες ευρύτερες ζώνες αναζήτησης όπως αυτές που περιλαμβάνονται στην πρόταση αναθεώρησης του ΠΠΣΧΑΑ, καθώς και με τα κριτήρια που τίθενται για την επιλογή τους. Οι τοπικές κοινωνίες αντιδρούν θεωρώντας ότι οι περιοχές «στιγματίζονται» στο σύνολό τους και δεν τους δίνεται η δυνατότητα ήπιας ανάπτυξης. Επιπρόσθετα υπάρχουν αμφιβολίες για την κατανομή τους με γεωγραφικά κριτήρια (δύο περιοχές ανά περιφερειακή ενότητα, οκτώ συνολικά) και όχι με κριτήρια απόδοσης παραγωγής και κατανάλωσης, ενώ και ο ΑΔΜΗΕ επιμένει για αποκεντρωμένη παραγωγή, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διασπορά για καλύτερη αξιοποίησή της αλλά και για μεγαλύτερη ευστάθεια του δικτύου.
Επομένως και προκειμένου να αποφύγουμε την έντονη υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος του νησιού μας, θέτουμε για την ίδρυση και εγκατάσταση των ΑΠΕ κανόνες που συνιστούν ουσιαστικά θεσμοθέτηση ζωνών απαγόρευσης εγκατάστασης για κάθε κατηγορία ανανεώσιμων πηγών. Οι κανόνες αυτοί ζητάμε να συμπεριληφθούν αυτούσιοι στην απόφαση αναθεώρησης του ΠΠΧΣΑΑ, και θέλουμε να αποτελέσουν αντικείμενο ανάδρασης προς το εθνικού επιπέδου Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ (ΦΕΚ 2464Β/2008). Είναι ευνόητο ότι για κάθε πρόταση που υποβάλλεται σε περιοχές που δεν εμπίπτουν στις περιοχές απαγόρευσης όπως αυτές προσδιορίζονται παρακάτω με τις προτάσεις μας, θα εξετάζεται κατά περίπτωση αν πληροί και τις απαιτήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας για να μπορεί να υλοποιηθεί. Οι κανόνες για κάθε κατηγορία είναι:
2α. Αιολικά Πάρκα
i) Εξαίρεση όλων των περιοχών Natura 2000 από την εγκατάσταση Α/Π (και κάθε μορφής ΑΠΕ, με εξαίρεση μικρά Φ/Β πάνελς στις στέγες, ή για κάλυψη στοιχειωδών αναγκών σε απομακρυσμένες περιοχές).
ii) Απαγόρευση εγκατάστασης Α/Γ καθώς και των δρόμων πρόσβασης – μεταφοράς εξοπλισμού, σε εδάφη με κλίσεις άνω του 20%.
iii) Προς αποφυγή διάνοιξης μεγάλων οδικών τμημάτων που κατακερματίζουν και υποβαθμίζουν το περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα της Κρήτης, το συνολικό μήκος της οδού πρόσβασης στο Α/Π δεν θα υπερβαίνει τα 2 χλμ από το υφιστάμενο οδικό δίκτυο.
iv) Προτείνεται δραστικός περιορισμός της οπτικής ρύπανσης από πυλώνες και καλώδια. Προς τούτο οι γραμμές μεταφοράς του παραγόμενου ρεύματος να τοποθετούνται υπόγεια στο πλάι υφιστάμενων δρόμων, ενώ αν χρειαστεί να κινηθούν επιφανειακά μέχρι τους υποσταθμούς ή τα δίκτυα υψηλής τάσης του ΑΔΜΗΕ, το συνολικό μήκος να μην υπερβαίνει τα 2 χλμ.
v) Τέλος δεν έχουμε αντίρρηση για την εγκατάσταση Α/Π στο θαλάσσιο χώρο περιμετρικά της Κρήτης, όταν αυτά δεν απειλούν με οπτική υποβάθμιση τις ζώνες προστασίας τοπίου και δεν θέτουν ζητήματα που σχετίζονται με την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας.
2β. Φωτοβολταϊκά (Φ/Β) i) Όσον αφορά στα Φ/Β, ως πρώτη επιλογή για εγκατάσταση θέτουμε τις στέγες των κτιρίων, δημόσιων και ιδιωτικών, καθόσον κατανέμουν αρμονικά την παραγόμενη ενέργεια στο δίκτυο και αποκεντρώνουν τα οφέλη προς την τοπική κοινωνία και τους χρήστες..
ii) Για τα Φ/Β πάρκα των 80 και 100 KW δεν πρέπει να χωροθετούνται στα όρια των οικισμών, σε ανεπτυγμένες ή αναπτυσσόμενες τουριστικές περιοχές όπως και σε κορυφογραμμές, για να μην διαγράφονται από μεγάλες αποστάσεις ενώ απαγορεύεται εφεξής η εγκατάσταση Φ/Β πάρκων σε αρδευόμενη γη, ή σε γεωργική γη πρώτης προτεραιότητας. (υψηλής παραγωγικότητας).
2γ. Βιομάζα – Βιοαπόβλητα – Βιορευστά
Όσον αφορά στις μονάδες παραγωγής ενέργειας από βιομάζα, βιοαπόβλητα, ή βιορευστά αυτές θα πρέπει να χρησιμοποιούν κατ αποκλειστικότητα ως καύσιμο πρώτη ύλη από το νησί μας. Επιπρόσθετα να χωροθετούνται με τρόπο ώστε η απόσταση συλλογής και μεταφοράς της πρώτης ύλης να μην υπερβαίνει τα 30 χλμ, για να μην επιβαρύνεται το οδικό δίκτυο, να εξοικονομούνται ορυκτά καύσιμα και να αποφεύγονται εκπομπές αέριων ρύπων.
2δ. Ηλιοθερμικά (Η/Θ)
Θεωρούμε ότι αυτού του τύπου οι επενδύσεις καλύπτουν μεγάλες επιφάνειες (κάποιες χιλιάδες στρέμματα), και προκαλούν αξιοσημείωτη υποβάθμισή τους, εις όφελος των αναγκών της εγκατάστασης και της λειτουργίας της μονάδας. Είναι κατάλληλες για ερήμους ή ερημοποιημένες περιοχές χωρίς ιδιαίτερο περιβαλλοντικό ενδιαφέρον, που δεν αφορούν επ’ ουδενί την Κρήτη και επομένως δεν τις αποδεχόμαστε.
2ε. Υβριδικά – Αντλησιοταμιευτικά Κρίνεται απαραίτητη η κατασκευή ενός μικρού αριθμού αντλησιοταμιευτικών, που θα επιτρέψει την αξιοποίηση της παραγόμενης ενέργειας από τις ΑΠΕ, η οποία σε σημαντικό ποσοστό χάνεται, ενώ θα μειώσει τον ρόλο και την παραγωγή των θερμικών μονάδων, αυτές θα πρέπει να εγκαθίστανται σύμφωνα με τους προαναφερόμενους όρους για κάθε μορφή ΑΠΕ. . Η δυνατότητα αυτή πρέπει να εξετάζεται μόνο σε περίπτωση που δεν αναφύονται ζητήματα επάρκειας νερού. Ομοίως δεν θεωρούμε επιλογή τις «κεφαλές μεγάλων φραγμάτων» όπως αναφέρονται στη μελέτη ως τόπος εγκατάστασης Α/Π για τη λειτουργία των αντλησιοταμιευτήρων, εφόσον αυτά μπορούν να μπουν οπουδήποτε και να δίνουν ενέργεια στο σύστημα.
Στην κοινωνία της Κρήτης και όχι μόνο, υπάρχει διάχυτη η εντύπωση ότι το νομοθετικό πλαίσιο που τις διέπει είναι ετεροβαρές προς όφελος κυρίως των επενδυτών, ενώ ταυτόχρονα υποβαθμίζει την ανάγκη για περιβαλλοντική προστασία καθώς και για δικαιότερη κατανομή των κερδών από το παραγόμενο ρεύμα με τον τοπικό πληθυσμό. Μια κοινωνία που εισπράττει τις αρνητικές επιπτώσεις από την εγκατάσταση και λειτουργία τους χωρίς τη δυνατότητα ουσιαστικής συμμετοχής στα υπερκέρδη των παραγωγών. Κατά την άποψή μας αυτός είναι και ο βασικότερος λόγος που πυροδοτεί τις αντιδράσεις που έχουν σαν αποτέλεσμα την αρνητική εικόνα μεγάλης μερίδας του πληθυσμού για τις ΑΠΕ, και βέβαια ευθύνεται εν πολλοίς για την μετ εμποδίων ανάπτυξή τους στην Κρήτη αλλά και στην Ελλάδα γενικότερα».
«Δεν δικαιολογούνται τα χρήματα για το Κέντρο Ενιαίας Περιβαλλοντικής Πληροφόρησης Ενημέρωσης»
Όσον αφορά στο προτεινόμενο προς δημιουργία «Κέντρο Ενιαίας Περιβαλλοντικής Πληροφόρησης-Ενημέρωσης» στο Ρέθυμνο, δεν υπάρχει αντίρρηση να διαδραματίσει τον ρόλο, όπως αποδίδεται από τον τίτλο του, κυρίως σε ότι αφορά το συνδυασμό περιβαλλοντικής και πολιτιστικής πληροφορίας και ιδίως της δεύτερης η οποία αν και υπάρχει, είναι κατακερματισμένη σε πολλαπλές υπηρεσίες. Η περιφέρεια ωστόσο διαφωνεί όπως τονίζει στο ύψος του ποσού που προβλέπει η μελέτη και μεταξύ άλλων σημειώνει: «Διαφωνούμε στον συμπληρωματικό ρόλο που προσπαθεί να αναλάβει στην πρόταση θεώρησης των εννέα ενοτήτων περιβάλλοντος & πολιτισμού υπό τη νομοθεσία για το τοπίο εξ αιτίας των προβλημάτων που προκύπτουν από αυτήν, όπως προαναφέρθηκαν. Είναι επιπλέον ακατανόητη η πρόβλεψη χρηματοδότησης από το σχέδιο δράσης, στο οποίο προβλέπονται 24 συνολικά εκ. ευρώ για το Κέντρο, που δεν δικαιολογούνται επ’ ουδενί, λαμβάνοντας υπόψη ότι από την περιγραφή δεν προκύπτει σαφώς τι θα περιλαμβάνει. Επιπλέον δεν γίνονται ταυτόχρονα προβλέψεις για τις υφιστάμενες δομές περιβαλλοντικής πληροφόρησης (Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, κέντρο περιβαλλοντικής ενημέρωσης στον Ομαλό, κέντρο περιβαλλοντικής πληροφόρησης στα Ανώγεια κ.ά.)».
