Μετά την Καθαρή Δευτέρα του 1960 τα μέλη της Περιηγητικής Λέσχης μπόρεσαν πια να ξεκουραστούν. Για είκοσι μέρες δεν είχαν σηκώσει κεφάλι για να παρουσιάσουν το Καρναβάλι. Ευτυχώς όμως ο κόπος τους ανταμείφθηκε πλουσιοπάροχα με την αναγνώριση του μόχθου τους. Όπου τους έβλεπε κόσμος είχε να λέει: «Μωρέ μπράβο. Πότε καταφέρατε να κάνετε όλα τουτανά που είδαμε;».
Τα παιδιά δεν είχαν άλλο θέμα συζήτησης. Στερημένα από τις εμπειρίες που προσφέρει στα σημερινά η τεχνολογία έβλεπαν τα άρματα και δεν πίστευαν στα μάτια τους. Το θέαμα που είχαν δει ξεπερνούσε κάθε προσδοκία.
Οι μικρομαγαζάτορες επίσης έτριβαν τα χέρια τους από χαρά. Μα 3.000 κόσμος είχε έρθει στο Ρέθυμνο «Αχ γιατί να μην έχουμε Καρναβάλι κάθε μέρα…».
Οι εφημερίδες έγραφαν συνέχεια για την επιτυχία του θεσμού. Βέβαια δεν έλειψαν και οι αιώνιοι γκρινιάρηδες που έκαναν κριτική εκ του ασφαλούς χωρίς να ξέρουν τι θα πει μόχθος για να προβάλεις την πόλη σου. Αυτούς αποστόμωνε κάθε Ρεθεμνιώτης που πίστευε στο Ρέθυμνο και στο ανθρώπινο δυναμικό του.
Αναμφισβήτητα η επιτυχία της όλης διοργάνωσης εξασφαλίστηκε από δυο βασικούς παράγοντες. Την αισθητική των αρμάτων, που αν και κατασκευάστηκαν σε ελάχιστο χρόνο, χωρίς τα μέσα που προσφέρει η εποχή μας, με καθαρά χειρονακτική εργασία καθόλου εύκολη αν προσέξουμε τις τεράστιες διαστάσεις κάθε άρματος και την σατιρική διάθεση σε κάθε θέμα έτσι που να προκαλεί το αβίαστο γέλιο. Ήταν και οι περιφερόμενοι μασκαράδες που με τις πλάκες που σκάρωναν έκλεβαν την παράσταση. Χαρακτηριστική περίπτωση ο αξέχαστος Μάρκος Γιουμπάκης. Άνθρωπος γεμάτος μπρίο και αστείρευτο χιούμορ.
Τα παιδιά είχαν ενθουσιαστεί με το άρμα της Χιονάτης που είχε αναλάβει το Λύκειο Ελληνίδων με εντυπωσιακές παρουσίες την Ρούσα Λίτινα και τους μαθητές της. Στο ίδιο άρμα συμμετείχαν ως νάνοι η Φέφη και ο Μιχάλης Βαλαρής.
Ο Γιώργος Δεληγιώργης είχε χρηματοδοτήσει το άρμα του Μπάμπη Πραματευτάκη «Χελώνα – Πολιτισμός» για να διαφημίσει και το στυλό «Τζόκερ» που είχε τότε πρωτοβγεί. Πρωτοβουλία όμως που άφησε παντελώς αδιάφορη την εταιρία, που τελικά δεν ανταποκρίθηκε στην υπόσχεση ότι θα γίνει χορηγός του Καρναβαλιού. Για τον αξέχαστο συμπολίτη όμως η αθέτηση αυτή της υπόσχεσης δεν προκάλεσε ούτε έκπληξη ούτε στενοχώρια. Εκείνος είχε κάνει το χρέος του απέναντι στην πόλη του. Κι αυτό μετρούσε.
Ανθρώπινο είναι να γίνονται και σφάλματα σ’ ένα ρεπορτάζ. Έτσι στα επόμενα φύλλα βλέπουμε μια διόρθωση σχετική με τα άρματα.
Ο Ανδρέας Κούνουπας αναφερόταν σαν δημιουργός του άρματος «Άγριοι», ενώ ήταν κι αυτό έργο του Τάκη Αποστόλου. Ο αείμνηστος συμπολίτης σίγουρα θα μπέρδεψε τον συνάδελφο εξαιτίας της ακούραστης δράσης του. Όπου συνεργείο κι αυτός, ξοδεύοντας τον χρόνο του ισότιμα για να διευκολύνει κάθε ομάδα. Είχε ανακατευτεί σε όλες τις κατασκευές δουλεύοντας ακούραστα. Κάπου λοιπόν στο μαστόρεμα των «Άγριων» θα τον πέτυχε ο δημοσιογράφος κι έγραψε εκ παραδρομής το όνομά του στη θέση του δημιουργού.
Ένας άλλος αρθρογράφος αναφέρεται στη ψυχοσύνθεση των Ρεθεμνιωτών που θεωρείται το δυσκολότερο κοινό. Ακόμα και το υπερθέαμα της καρναβαλικής παρέλασης ενώ εντυπωσίασε δεν χειροκροτήθηκε από τους ντόπιους όσο το άξιζε. Ευτυχώς επισημαίνει ο αρθρογράφος που οι Χανιώτες και Ηρακλειώτες επισκέπτες μας με τον ενθουσιασμό που τους διακρίνει κάλυψαν το κενό και αποζημίωσαν με θερμό χειροκρότημα και επευφημίες τους καρναβαλιστές.
Από το ευχαριστήριο πάντως της Περιηγητικής μπορούμε να ξέρουμε ποιοι ήταν οι βασικοί συντελεστές που μόχθησαν για τη διοργάνωση του πρώτου μεταπολεμικού Καρναβαλιού με ελάχιστες πιθανότητες να αδικήσουμε κάποιον.
Η οργανωτική επιτροπή λοιπόν στο δημοσίευμά της, λίγες μέρες μετά το Καρναβάλι, ευχαριστεί το δήμαρχο Στυλιανό Ψυχουντάκη και το δημοτικό συμβούλιο για την υλική και ηθική στήριξη της εκδήλωσης, τον νομάρχη και το Φρουραρχείο για τη συμπαράστασή τους, το ΑΚΙΠ και τον διοικητή του για την παραχώρηση της μπάντας του στόλου.
Επίσης δόθηκαν τα εύσημα στη χωροφυλακή για τα μέτρα τάξης που διευκόλυναν τους καρναβαλιστές στον τοπικό τύπο και το κρατικό ραδιόφωνο για τις αναφορές τους, στη μουσική του δήμου και τον Αρχιμουσικό Μπάμπη Πραματευτάκη, που πλαισίωσαν όλες τις αποκριάτικες εκδηλώσεις και την παρέλαση του Καρναβαλιού. Ευχαριστίες έλαβαν και οι Τεχνικές Σχολές, το Λύκειο Ελληνίδων Ρεθύμνου, ο Α.Ο. Ατρόμητος, οι αδελφοί Δεληγιώργη, ο Αντώνης Γιαχάκης που συμμετείχαν με δικά τους άρματα και συνέβαλαν στην επιτυχία του Καρναβαλιού, το Ωδείο Ρεθύμνου, τα αθλητικά σωματεία, ο τουριστικός σύνδεσμος, η οικοκυρική σχολή και η δημιουργός της Ελένη Παπαδογιάννη και φυσικά όλοι εκείνοι που μετέφεραν τα υλικά με δικά τους μέσα κι όσοι είχαν συμβάλει με τις προσωπικές τους εργασίες στην κατασκευή των αρμάτων.
Στον αστερισμό των επαίνων και των ευχαριστιών ο δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο με εκτενείς αναφορές και ψήφισμα. Και πώς να μην έρθει στο Δημοτικό Συμβούλιο το θέμα προς έκδοση ψηφίσματος. Χάρις στην Περιηγητική Λέσχη το Ρέθυμνο γνώρισε μέρες μεγαλείου. Δεν ήταν μικρό πράγμα αυτό.
Αυτό που θα πρέπει να γίνει μάθημα στους μεταγενέστερους είναι ότι οι διοργανωτές στήριξαν την επιτυχία τους στην εμπειρία κα τις γνώσεις εκείνων που είχαν καλλιτεχνικές τάσεις και φαντασία. Οι πρωτεργάτες του μεταπολεμικού καρναβαλιού είχαν τη λεβεντιά να πλαισιώνουν τους ταλαντούχους σαν απλοί στρατιώτες ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες τους. Έτσι έγιναν τα άρματα, έτσι έγιναν και οι κεφαλές εντυπωσιακές μεν αλλά και για μερικούς που ήταν νήπια τότε μια τραυματική εμπειρία, αφού περισσότερο τρόμαξαν παρά ευχαριστήθηκαν με το θέαμα. Και ποιον μπορείς να ξεχάσεις από τους σπουδαίους αυτούς δημιουργούς.
Ο Τάκης Αποστόλου είχε μια επιτελική θέση, ο Μπάμπης Πραματευτάκης, με την αστείρευτη φαντασία του είχε δώσει εντυπωσιακό παρόν, ενώ πολύτιμος ήταν ο Γιώργος Πετουσάκης.
Όπως μας διηγήθηκε ο κ. Πραματευτάκης, ο Γιώργος Πετουσάκης ήταν το φαινόμενο ανθρώπου που «ό,τι έβλεπαν τα μάτια του μπορούσαν να φτιάξουν τα χέρια του».
Οι συνθέσεις του από τα πιο απλά υλικά άφηναν τις καλύτερες εντυπώσεις και ο διάκοσμος που αναλάμβανε να επιμεληθεί ήταν πραγματικά ένα έργο τέχνης.
Αυτός δημιούργησε και τα πρώτα καλούπια για τις μεγάλες κεφαλές πάνω στις οποίες δούλευαν μετά οι εθελοντές για την προετοιμασία του Ρεθεμνιώτικου Καρναβαλιού.
Η τεχνογνωσία του σε συνδυασμό με την έμφυτη καλαισθησία και την παραγωγική φαντασία του δημιουργούσαν συνθέσεις άξιες να μείνουν σε κάποια μουσειακή συλλογή.
Εκείνος που θα ασχοληθεί με το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι, στο πέρασμα του χρόνου, δεν θα πρέπει να ξεχνά και τον δεξιοτέχνη Γιώργο Πετουσάκη. Από τους άξιους μαθητές του στην κατασκευή κεφαλών ήταν ο Βαγγέλης Στεφανάκης που συμμετείχε και ως έφιππος ιππότης μασκοφόρος στην πρώτη εκείνη διοργάνωση.
Ο πρόεδρος της Περιηγητικής Λέσχης Κώστας Μανουράς, που δέχτηκε και τους περισσότερους επαίνους για την πρωτοβουλία του, ικανοποιήθηκε μεν από την ανταπόκριση αρχών, φορέων και κοινού, αλλά μεθοδικός όπως πάντα έσπευσε να βάλει σε πλαίσιο τις μελλοντικές σκέψεις για τη συνέχιση του θεσμού. Συγκάλεσε λοιπόν ευρεία σύσκεψη που έγινε στην αίθουσα του Εργατικού Κέντρου τη Δευτέρα 7 Μαρτίου 1960.
Επικράτησε από τα πρώτα λεπτά της συνάντησης μια εγκάρδια φιλική ατμόσφαιρα. Καθένας είχε και κάτι να αφηγηθεί που έδινε το μέγεθος της επιτυχίας, ενός άθλου που είχαν δικαίωμα οι πάντες στην πόλη.
Ο πρόεδρος της Περιηγητικής Λέσχης Κώστας Μανουράς ξεκίνησε τη διαδικασία με ένα απολογισμό όπου επισημάνθηκαν και όλες οι αδυναμίες, ώστε να μην παρουσιαστούν σε επόμενες διοργανώσεις. Ιδιαίτερα αναφέρθηκε η οικονομική συμβολή του δήμου αλλά και των άλλων χορηγών και ακολούθησε ένας εποικοδομητικός διάλογος που οδήγησε σε χρήσιμα συμπεράσματα και εμπνευσμένες προτάσεις.
Αμέσως μετά αποφασίστηκε από τους συμμετέχοντες στη σύσκεψη:
1) Να συσταθεί μόνιμη επιτροπή Καρναβάλου υπό την προεδρία του δημάρχου που θα είχε την ευθύνη της διοργάνωσης στο σύνολό της.
2) Η Περιηγητική Λέσχη να αποτελεί τον κορμό της οργάνωσης στις επόμενες γιορτές Καρνάβαλου.
3) Να γίνει η κατάλληλη διαφώτιση του κοινού και η ανάλογη διαφημιστική προβολή των εορτών στον Αθηναϊκό και Κρητικό Τύπο.
4) Να γίνει διάβημα στον ΕΟΤ για την οικονομική στήριξη του θεσμού.
Επειδή έμειναν κάποιες οικονομικές εκκρεμότητες και κανένας δεν ήθελε να οφείλει αποφασίστηκε να γίνει προβολή ταινίας στο ΡΕΞ με την συμβολή βέβαια του ιδιοκτήτη για να εξασφαλιστούν έσοδα που θα καλύψουν τα χρέη.
Με την ευκαιρία ο Κώστας Μανουράς δήλωσε ότι η Περιηγητική Λέσχη θα έδινε στο εξής το παρόν σε μεγάλες διοργανώσεις προς όφελος της πόλης και θα επιδίωκε το ερχόμενο καλοκαίρι να ενταχθεί στις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Κρητικού Θεάτρου και το Ρέθυμνο.
Έτσι έκλεισε ο κύκλος του πρώτου εκείνου μεταπολεμικού καρναβαλιού που έδωσε τόση ζωή στην πόλη και καθιέρωσε την Περιηγητική Λέσχη στα σωματεία που συνέβαλαν στην εξέλιξη που ακολούθησε και στην τουριστική ανάπτυξη του τόπου.
