Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗ*
Το μακρινό 1989 η καλύτερη φοιτήτρια της χρονιάς μου (8,1) έπαιρνε τη συστατική επιστολή του αειμνήστου καθηγητή Δ. Λαμπράκη για να συνεχίσει τις σπουδές της στο Λονδίνο, στο LSE. Την ίδια εποχή, στο υπόγειο της ΑΣΟΕΕ, στο κυλικείο, ο Κωνσταντίνου (επί πτυχίω από τότε) ευαγγελιζόταν την επανάσταση, ο Μητσικώστας διάβαζε «φίλαθλο» και έλεγε αστειάκια στους γύρω του και εγώ ζοριζόμουν να πάρω πτυχίο. Τα χρόνια πέρασαν, τον Κωνσταντίνου τον ξαναβλέπω στις δραματικές φωτό της marfin, o Μητσικώστας κάνει μεγάλη καριέρα σαν conferencίe, εγώ γύρισα στο Ρέθυμνο, λογιστής και θεραπεύω την παράνοια του φορολογικού συστήματος ενώ για την καλή μας φίλη δεν έχω νεότερα. Πιθανόν να κάνει καριέρα μεταξύ Φρανκφούρτης και Λονδίνου. Θα χαρώ να το μάθω, το άξιζε.
Μια φορά ξαναμπήκα στην ΑΣΟΕΕ από τότε, ήταν ακόμη το κυλικείο στο υπόγειο και ο Βαγγέλης καφετζής. Τα υπόλοιπα τα μαθαίνω από την τηλεόραση. Παραεμπόριο στο προαύλιο, αποθήκη με κράνη και λοστάρια στο υπόγειο, μάρκετ ναρκωτικών στους γύρω δρόμους, τσαμπουκάδες και face control στην είσοδο.
Στο όχι και τόσο μακρινό 1989, λοιπόν, η ΑΣΟΕΕ ήταν αξιοζήλευτη σχολή και όσοι φοιτούσαμε εκεί είχαμε την περηφάνια ότι σπουδάζαμε στο καλύτερο οικονομικό πανεπιστήμιο της χώρας. Αν δε, διακρινόμαστε στις σπουδές μας, μας περίμεναν τα καλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής. Η ΑΣΟΕΕ ήταν το σκαλοπάτι, αν στεκόσουν εκεί στέρεα, αν αρίστευες, αν αφιερωνόσουν οι δρόμοι ήταν ανοικτοί.
Γνώρισα πολύ κόσμο, έκανα φίλους. Γνώρισα παιδιά από το Αιγάλεω, το Μπραχάμι, την Κάρυστο, τη Βόνιτσα, από παντού. Γόνο elite δεν συνάντησα. Ίσως δεν έτυχε. Ίσως πάλι οι γόνοι των elite να απέφευγαν τη βάσανο των πανελληνίων και να εγγραφόταν κατευθείαν σε ένα πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Όπως π.χ. εκείνο το κορίτσι, πριν λίγες μέρες, σε μια εκδήλωση του LSE παρουσία Έλληνα βουλευτή. Στην παρατήρηση τι θα γινόταν αν κάποιος έβγαινε με μια μολότοφ από το πανεπιστήμιο της στους δρόμους του Λονδίνου, είπε το αμίμητο «ΑΛΛΟ ΤΟ LSE». Είπε δηλαδή, με άλλα λόγια, αυτό που γυροφέρνουν με λόγια και με πράξεις χρόνια τώρα η «προοδευτική» ιντελιτζένσια της χώρας. Οι πληβείοι, η «πλέμπα» δηλ., θα σπουδάζει σε ένα υποβαθμισμένο ελληνικό πανεπιστήμιο και οι έχοντες τον τρόπο τους, σε σοβαρά ιδρύματα του εξωτερικού. Με αυτόν τον τρόπο δεν αμφισβητούνται τα πρωτεία των γόνων των elite και όλα βαίνουν κατ’ ευχήν. Βέβαια η χώρα δεν πάει μπροστά έτσι αλλά ποιος νοιάζεται.
Το «άλλο το LSE» δηλαδή, είναι μετάφραση επί το λαϊκότερο του «η αριστεία είναι ρετσινιά» του Μπαλτά και η επιτομή της πολιτικής Γαβρόγλου στην παιδεία. Ήταν αποκαλυπτική μέσα από τη χυδαιότητα της αυτή η φράση. Είναι αποκαλυπτική του τρόπου που χειραγωγείται η ελληνική κοινωνία και του τρόπου που αναπαράγονται οι ταγοί της. Και ας την κορνιζώσουν οι χρήσιμοι ηλίθιοι. Ισως έτσι παύσουν να παίζουν το παιχνίδι τους.
Όσο για το κορίτσι από το lse της έχω άσχημα νέα Στην Κρήτη π.χ. το ΙΤΕ αναγνωρίζεται πλέον σαν ένα από τα καλύτερα ευρωπαϊκά ινστιτούτα, διακρίνεται και δουλεύει προγράμματα από όλο τον κόσμο, οι πολιτικοί μηχανικοί του ΕΜΠ κατατάσσονται 7οι παγκοσμίως και στο Αριστοτέλειο κατασκευάζουν και συμμετέχουν σε αγώνες ταχύτητας με ηλεκτροκίνητο μονοθέσιο. Και επειδή η κοινωνία το απαιτεί πλέον στο μέλλον αυτές οι νησίδες αριστείας θα πολλαπλασιαστούν, θα γίνουν κανόνας. Αν θέλει, λοιπόν, να έχει θέση στον σύγχρονο ελληνικό κόσμο να προσπαθήσει περισσότερο. Η καταγωγή δεν αρκεί.
* Ο Δημήτρης Δερμιτζάκης είναι λογιστής (Επισκοπή Ρεθύμνης)
