Της ΕΛΠΙΔΑΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΟΥ
Σημαντική διέξοδος για τους κρατούμενους των φυλακών αποτελεί η συμμετοχή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία, στα σχολεία που λειτουργούν στα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας.
Μια διέξοδος πολύτιμη τόσο κατά την παραμονή τους στις φυλακές, αφού έχουν την ευκαιρία να εφοδιαστούν με γνώσεις διαφορετικών αντικειμένων, να συνεχίσουν τις σπουδές τους, να εκμεταλλευτούν εποικοδομητικά τον χρόνο και ταυτόχρονα να αποκτήσουν τα απαραίτητα εκείνα εφόδια που θα τους βοηθήσουν στην ζωή τους μετά την αποφυλάκισή τους.
Το σαββατοκύριακο στο δημαρχείο Ρεθύμνου, πραγματοποιήθηκε έκθεση με τις δημιουργίες των κρατουμένων – εκπαιδευομένων του 2ου Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας των Δικαστικών Φυλακών Αγυιάς Χανίων και του 2ου ΔΙΕΚ Κορυδαλλού. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία, όπως ανέφερε η διευθύντρια του 2ου ΣΔΕ Δικαστικών Φυλακών Αγυιάς Χανίων, Ειρήνη Λιανδρή, που στόχο είχε αφενός ο κόσμος να ενημερωθεί για την λειτουργία των σχολείων στις φυλακές, αλλά και να στηρίξει οικονομικά τα εργαστήρια, ώστε να μπορεί να συνεχιστεί απρόσκοπτα το εκπαιδευτικό έργο.
Στην έκθεση, που λειτούργησε στο ισόγειο του δημαρχείου παρουσιάστηκαν έργα χαρακτικής, ημερολόγια, στολίδια, ευχετήριες κάρτες και άλλες δημιουργίες των εκπαιδευομένων.
Τα έσοδα από τις πωλήσεις θα διατεθούν για την ενίσχυση των σχολείων των φυλακών και την ενίσχυση του φιλόπτωχου ταμείου των δυο φυλακών.
Σε σχετικές δηλώσεις της η κ. Λιανδρή, ανέφερε:
«Το σχολείο μας είναι ένα αλλιώτικο σχολείο… ένα σχολείο μέσα από κάγκελα μαύρα, κλειστές πόρτες, γεμάτο μάτια έγκλειστα μα διάφανα και δεκτικά στη γνώση, στην ελπίδα, στο όνειρο μιας νέας ζωής, μιας ζωής του «έξω» κόσμου…
Μια χούφτα εκπαιδευτικοί με όραμα, γνώση, ενσυναίσθηση, τρελοί για άλλους, ιδιαίτεροι, τολμηροί, παράξενοι για κάποιους άλλους. Μαζί με εμένα στην θέση ευθύνης, θέσαμε την δημιουργία στόχο και λύτρωση, για 160 τόσους καταρτιζόμενους των τμημάτων Γραφιστικής και Σκιτσογραφίας του 2ου ΔΙΕΚ Φυλακών Κορυδαλλού και άλλους 130 τόσους εκπαιδευόμενους – κρατουμένους του 2ου ΣΔΕ φυλακών Αγυιάς Χανίων.
Όλα ξεκινάνε από τη φιλοσοφία της εκπαίδευσης μέσα στα καταστήματα κράτησης. Έχουμε ένα περιβάλλον εγκλεισμού. Οι κρατούμενοι έχουν ελάχιστες ευκαιρίες σωφρονισμού. Το όλο σύστημά μας στην Ελλάδα δυστυχώς είναι τιμωρητικό. Η στέρηση της ελευθερίας και τίποτα παραπάνω. Το ζητούμενο είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί πρέπει να αποκτήσουν μια δυναμική, μια αυτογνωσία, ένα άλλο στάτους για να μην επιστρέψουν πίσω μετά την αποφυλάκισή τους. Δυστυχώς τα στοιχεία δείχνουν ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων αυτών επιστρέφει πίσω στις φυλακές, επειδή μετά την αποφυλάκιση δεν υπάρχει κοινωνικός ιστός να απορροφηθούν, δεν είναι στα προνοιακά μέτρα το να δίνεις ένα επίδομα 200 ευρώ στον αποφυλακισμένο και μετά να μην μπορεί να επιζήσει -θα ξαναγυρίσει σε αυτό που ξέρει. Στα δυο χρόνια που ήμουν στις φυλακές Κορυδαλλού, πολλοί από τους μαθητές μας ξαναγύρισαν λίγο διάστημα μετά την αποφυλάκισή τους γιατί δεν είχαν να φάνε, δεν είχαν που να μείνουν, δεν είχαν που να εργαστούν γιατί τους κυνηγάει το απολυτήριο της αποφυλάκισης. Τι κάνει λοιπόν το σχολείο; Παρέχει γνώσεις. Για μας οι κρατούμενοι είναι εκπαιδευόμενοι. Δεν μας ενδιαφέρει ο ποινικός φάκελος του καθένα. Από την στιγμή που εμείς προτείνουμε και το συμβούλιο της φυλακής συναινεί στο να έρθει ένας κρατούμενος σαν εκπαιδευόμενος στο σχολείο, αυτό που κάνουμε είναι να τον ενισχύουμε, να τον αποδεχτούμε, να του παρέχουμε γνώση και να του δείξουμε ένα παραθυρο που αν θέλει το ανοίγει, αν δεν θέλει δεν το ανοίγει».
«Το σχολείο είναι η επαφή των κρατουμένων με τον έξω κόσμο»
Αναφερόμενη στους λόγους που οι κρατούμενοι επιλέγουν να συνεχίσουν το σχολείο μέσα στις φυλακές η κ. Λιανδρή, εξήγησε πως ουσιαστικά οι εκπαιδευτές είναι η επαφή των κρατούμενων με τον έξω κόσμο και τα εφόδια που λαμβάνουν κατά την εκπαιδευτική διαδικασία είναι σημαντικά όχι μόνο στο κομμάτι της γνώσης αλλά και της στήριξης, της υποστήριξης και της ενδυνάμωσης των έγκλειστων: «Το ΔΙΕΚ απαιτεί κάποιος να έχει απολυτήριο λυκείου. Στον Κορυδαλλό που λειτουργεί το μεγαλύτερο ΔΙΕΚ έγκλειστων είχαμε πάρα πολλούς κρατούμενους που ήταν και πτυχιούχοι πανεπιστημιακής μόρφωσης. Είχαν πολλά προσόντα. Το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας, σαν θεσμός απαιτεί απολυτήριο Δημοτικού. Δυστυχώς όμως και αυτοί που έχουν τελειώσει το δημοτικό ως επί το πλείστον είναι αναλφάβητοι. Οι λόγοι για τους περισσότερους που διέκοψαν τις σπουδές τους ήταν οικονομικοί, επιπολαιότητα και πλέον εφόσον είναι σε ένα έγκλειστο περιβάλλον το επιλέγουν το σχολείο. Φυσικά υπάρχει και το ευεργέτημα από την πλευρά του σωφρονιστικού κομματιού, δηλαδή μια μέρα σχολείου ισοδυναμεί με δυο φυλακής. Όμως εγώ που έχω ζήσει σε όλη τη φάση του το εκπαιδευτικό κομμάτι, οι άνθρωποι έρχονται αλλιώς τις πρώτες μέρες και αλλιώς φεύγουν μετά από ένα χρόνο. Το σχολείο τους μεταλλάζει, τους ενδυναμώνει. Είμαστε η επαφή τους με το έξω περιβάλλον. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι για 10-15 χρόνια δεν είχαν ένα επισκεπτήριο, οπότε οι εκπαιδευτικοί μαζί με εμένα σε θέση ευθύνης είμαστε η επαφή τους με τον έξω κόσμο, είμαστε αυτοί που δεν τους μιλάμε με άσχημο τρόπο. Για μας είναι όλοι ισότιμοι, δεν μας ενδιαφέρει το ποινικό κομμάτι του καθενός και προσπαθούμε να τους βοηθήσουμε να αποκτήσουν αυτογνωσία, να ενδυναμωθούν, να πιστέψουν στον εαυτό τους, υπάρχουν πολλοί που ούτε τις δυνατότητές τους ξέρουν ούτε τις ικανότητές τους και εμείς μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία μπορούμε να το αναδείξουμε αυτό» σημείωσε η κ. Λιανδρή και πρόσθεσε ότι: «Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουν οι άνθρωποι ότι μέσα από το σχολείο αποφεύγονται πολλές εντάσεις στη φυλακή, γιατί οι άνθρωποι βρίσκουν διέξοδο τη γνώση, τη μόρφωση, μαθαίνουν πράγματα από αγγλικά, πληροφορική, ελληνικά, μέχρι τα πάντα όλα στο μέτρο βέβαια που έχουμε την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή. Οι συνάδελφοι που έρχονται, στους χώρους αυτούς, είμαστε άλλης πάστας άνθρωποι. Έχουμε πιο ανεπτυγμένο το αλτρουιστικό κομμάτι. Είναι πολλοί εκείνοι που φοβούνται γιατί είναι μια φυλακή και φοβούνται ότι το σχολείο μέσα στη φυλακή δεν θα το αντέξουν, είναι άνθρωποι που σκέφτονται αλλιώς. Θέλουμε να βοηθήσουμε στο μέτρο που μπορούμε σαν εκπαιδευτικοί γιατί η εκπαίδευση είναι λειτούργημα».
Τα έργα της χαρακτικής και τα ημερολόγια που παρουσιάστηκαν στην έκθεση ήταν δημιουργίες των εκπαιδευομένων, είναι από το ΔΙΕΚ Κορυδαλλού. Στη χαρακτική έλαβαν μέρος 60 εκπαιδευόμενοι, που δούλευσαν 9 μήνες. Τα υπόλοιπα είναι από τους εκπαιδευόμενους στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Αγυιάς.
«Η έκθεσή μας έχει σκοπό να μάθει ο κόσμος ότι υπάρχουν σχολεία μέσα στα καταστήματα κράτησης, ότι έχουμε ανάγκη από στήριξη και υποστήριξη. Για παράδειγμα το σχολείο στα Χανιά έχει να χρηματοδοτηθεί τρία χρόνια από το υπουργείο Παιδείας και αναγκαζόμαστε να χτυπάμε πόρτες. Όμως για να χτυπάμε πόρτες πρέπει ο κόσμος να γνωρίζει ότι λειτουργούν σχολεία στις φυλακές. Επίσης θέλουμε να δείξουμε τι μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι μέσα σε ένα έγκλειστο περιβάλλον και να στείλουμε μήνυμα ελπίδας και όραμα για μια ζωή σύννομη, γιατί είμαστε όλοι υποψήφιοι και για τα άσπρα κάγκελα και για τα μαύρα και τέλος χρειαζόμαστε τα έσοδα για να μπορέσουν να λειτουργήσουν τα εργαστήρια στα σχολεία», κατέληξε η κ. Λιανδρή.
