Το Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ρεθύμνου λειτουργεί 5,5 χρόνια στο Ρέθυμνο. Σε μια εποχή που ανασφάλιστοι ήταν κατά κύριο λόγο οι μετανάστες χωρίς έγγραφα, ήταν το πρώτο εθελοντικό ιατρείο που απευθύνονταν σε ανασφάλιστους σε πανελλήνιο επίπεδο. Μετά από 5,5 χρόνια λειτουργίας του ιατρείου παρακολουθούμε πάνω από 2.500 ασθενείς και μετράμε πάνω από 6.000 επισκέψεις ενηλίκων και παιδιών. Τα τελευταία χρόνια, με έμφαση το 2013, εκτός από την αύξηση του απόλυτου αριθμού των επισκέψεων όλο και περισσότεροι Έλληνες επισκέπτονται το ιατρείο. Οι μετανάστες χωρίς έγγραφα είναι λιγοστοί, ενώ οι μετανάστες που έρχονται σε εμάς είναι κατά κύριο λόγο νόμιμα διαμένοντες, οι οποίοι βρίσκονται στην ίδια μοίρα με τους Έλληνες. Τα προβλήματα των ασθενών είναι όλο και σοβαρότερα και χρειάζονται νοσηλεία, εξειδικευμένες παρεμβάσεις ή χειρουργικές επεμβάσεις. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι έρχονται απελπισμένοι μετά από νοσηλείες για επείγοντα προβλήματα υγείας στο Νοσοκομείο, όπου τους ζητούνται υπέρογκα ποσά, τα οποία είναι αδύνατον να πληρώσουν. Τα εμβόλια των ανασφάλιστων παιδιών, παρά τις διαβεβαιώσεις της πολιτείας ότι θα καλυφθούν πλήρως από το κράτος, εξακολουθούν να αποτελούν το βασικό έξοδο του ιατρείου.
Το ιατρείο βιώνοντας την τεράστια ανθρωπιστική κρίση που έχει προκαλέσει η πολιτική πράξη των τελευταίων χρόνων θεωρεί άμεση και επιτακτική την ανάληψη μέτρων τόσο σε επίπεδο κράτους όσο και σε τοπικό επίπεδο. Για αυτό το λόγο στα πλαίσια της πανελλήνιας κινητοποίησης των κοινωνικών ιατρείων στις 30 Ιανουαρίου πραγματοποιήσαμε παράσταση στο Δ.Σ. του Νοσοκομείου με τα παρακάτω αιτήματα.
1. Να καλύπτονται με εμβόλια όλα τα παιδιά ανεξάρτητα ασφαλιστικής ικανότητας έως ότου και εάν λυθεί το θέμα από το Υπουργείο.
2. Οι ασθενείς με πιθανά μεταδοτικά νοσήματα να κάνουν δωρεάν τις εξετάσεις τους και να νοσηλεύονται δωρεάν.
3. Καμία γυναίκα να μην πληρώνει για να γεννήσει.
4. Κανένα παιδί να μην πληρώσει για νοσηλεία.
5. Να καλύπτονται από το Νοσοκομείο τα «ψυχρά» χειρουργεία ανασφάλιστων που παραπέμπονται από το ιατρείο, ώστε να μη φτάσουν στο απροχώρητο και να χειρουργηθούν ως επείγοντα.
6. Να δημιουργηθεί γραφείο ενημέρωσης για τα δικαιώματα και τις δυνατότητες που έχουν οι ανασφάλιστοι.
7. Να δεσμευτεί το Νοσοκομείο ότι θα νοσηλεύει δωρεάν καρκινοπαθείς ανασφάλιστους.
Το Δ.Σ. του Νοσοκομείου αναγνώρισε την τεράστια ανάγκη που υπάρχει, και δεσμεύτηκε στο θέμα των ανασφάλιστων ανηλίκων. Για τα υπόλοιπα αιτήματα θα υπάρξει συζήτηση και έγγραφη απάντηση προς το ιατρείο.
Γνωρίζουμε ότι οι οικονομικές δυνατότητες του Νοσοκομείου είναι περιορισμένες και ότι η λύση σε αυτά τα προβλήματα πρέπει να γίνει κεντρικά. Παρόλα αυτά εκτιμούμε ότι η τοπική κοινωνία και οι τοπικές αρχές έχουν δυνατότητες παρέμβασης.
Η λειτουργία του ιατρείου στηρίχτηκε και στηρίζεται ακόμα στη σχέση εμπιστοσύνης που χτίσαμε με τους ανθρώπους που απευθύνονται σε εμάς και με τους συμπολίτες μας που στάθηκαν έμπρακτα αλληλέγγυοι στην προσπάθειά μας. Το ίδιο έκανε και η τοπική αυτοδιοίκηση.
Η Δημόσια Υγεία είναι αγαθό ανεκτίμητο και η σημερινή πολιτική υγείας ρισκάρει να τη χάσει, κλείνοντας τα μάτια σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, αυτό που την έχει μεγαλύτερη ανάγκη. Για αυτό το λόγο, όποιος επιθυμεί, μπορεί να ενισχύσει το φαρμακείο του ιατρείου είτε προβαίνοντας σε αγορά των κάτωθι αναφερόμενων φαρμάκων και εμβολίων που χρειαζόμαστε, είτε φέρνοντας μας φάρμακα που δεν έχουν λήξει τις ώρες λειτουργίας του ιατρείου, δηλαδή Δευτέρα-Τετάρτη απόγευμα (6:00-9:00 μ.μ.) και Τρίτη πρωί (9:00-11:00 π.μ).
Χρειαζόμαστε τα παρακάτω είδη φαρμάκων:
• Αντιυπερτασικά,
• Αντιδιαβητικά,
• Καρδιολογικά,
• Αναπνευστικά,
• Υπολιδαιμικά φάρμακα,
• Αντιελκωτικά του στομάχου,
• Ινσουλίνη και
• Αλοιφές.
Χρειαζόμαστε τα παρακάτω εμβόλια:
• Act-Hib.
• Engerix/HBVaxPro.
• Havrix/Vaqta.
• Infanrix HEXA.
• Infanrix IPV-Hib/Pentavac.
• MMR.
• Menveo.
• Pneumo 23.
• Prevenar 13.
Στατιστικά στοιχεία
Στο Ιατρείο παρακολουθούνται τα 5,5 χρόνια λειτουργίας του 2.800 ασθενείς. Από αυτούς οι 1.643 είναι ενήλικες, οι 316 γυναίκες (Γυναικολογικό Ιατρείο) και 848 παιδιά. Από την έναρξη του ιατρείου έως σήμερα οι επισκέψεις των ασθενών φτάνουν τις 6.941 για το Ιατρείο των Ενηλίκων και το Οδοντιατρείο, 3.111 στο Παιδιατρικό Ιατρείο και 979 στο Γυναικολογικό Ιατρείο.
Το 2013 σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια αυξήθηκε ο συνολικός αριθμός ασθενών που επισκέφτηκαν το ιατρείο. Συγκεκριμένα το ιατρείο επισκέφτηκαν 3.037 άτομα, εκ των οποίων 1.967 επισκέφτηκαν το Γενικό Ιατρείο Ενηλίκων, 637 το Παιδιατρικό, 188 το Οδοντιατρείο και 245 το Γυναικολογικό Ιατρείο. Στο παρακάτω διάγραμμα φαίνεται η αύξηση του αριθμού των επισκέψεων από την αρχή λειτουργίας του ιατρείου έως σήμερα.
Η σύνθεση του κόσμου που επισκέπτεται το ιατρείο έχει αλλάξει τον τελευταίο χρόνο, ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια. Οι μετανάστες χωρίς έγγραφα έχουν μειωθεί (χαρακτηριστικά οι επισκέψεις των Βούλγαρων ασθενών που είναι η κύρια εθνικότητα που επισκέπτεται το ιατρείο μειώθηκαν στο μισό), ενώ έχει αυξηθεί ο αριθμός των Ελλήνων. Είναι χαρακτηριστική η εξαφάνιση των Αφγανών-Πακιστανών από το ιατρείο. Οι εθνικότητες αυτές αποτελούσαν το 2011 το 13% αυτών που επισκέπτονταν το ιατρείο, ενώ το 2013 μόλις το 1%. Σημαντική είναι η παρατήρηση ότι μόνο οι αλβανικής καταγωγής ασθενείς αυξήθηκαν. Οι ασθενείς αυτοί είναι κατά κύριο λόγο νόμιμα διαμένοντες στην Ελλάδα, οι οποίοι έχασαν την ασφάλειά τους λόγω της ανεργίας ή της μαύρης εργασίας όπως και οι Έλληνες.
Όσον αφορά στον τόπο καταγωγής των ασθενών που παρακολουθούνται (κάρτες ασθενών) ανάλογα με το ιατρείο προσέλευσης η κατανομή των εθνικοτήτων φαίνεται στο παρακάτω γράφημα.
Ενήλικες
Ως προς τις αιτίες προσέλευσης ένας μεγάλος αριθμός ασθενών προσέρχεται μόνο για να προμηθευτεί τα χρόνια φάρμακά του (44%), ενώ από τους υπόλοιπους ο μεγαλύτερος αριθμός προσέρχεται για τακτική παρακολούθηση κάποιου χρόνιου προβλήματος υγείας, όπως είναι η Υπέρταση και ο Διαβήτης.
Παιδιά
Η καταγωγή των παιδιών που προσέρχονται στο Παιδιατρικό Ιατρείο έχει αλλάξει ειδικά τον τελευταίο χρόνο με αύξηση του αριθμού των Ελλήνων και των Αλβανών και μείωση των άλλων εθνικοτήτων.
Η κύρια αιτία προσέλευσης στο Παιδιατρικό Ιατρείο είναι ο εμβολιασμός (76%) και στη συνέχεια η τακτική παρακολούθηση ανάπτυξης (13%). Πρέπει να σημειωθεί ότι μετά το 2011 η αναλογία αυτή έχει αλλάξει με τον εμβολιασμό να αποτελεί πλέον το 66% των αιτιών προσέλευσης. Ταυτόχρονα φαίνεται ότι υπάρχει και μείωση του αριθμού των εμβολίων που έχουν γίνει. Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι αφενός πλέον δεν είχαμε επισκέψεις παιδιών ανεμβολίαστων, όπως στην αρχή λειτουργίας του ιατρείου, όπου γίνονταν πολλοί εμβολισμοί προκειμένου να καλυφθούν τα κενά και αφετέρου αυξήθηκε ο αριθμός των ανασφάλιστων Ελλήνων που αρχικά προσέρχονται για πιστοποιητικά υγείας και γνωματεύσεις. Τέλος το κόστος των εμβολίων έχει μειωθεί τον τελευταίο χρόνο, με αποτέλεσμα παρότι ο αριθμός εμβολίων που χρησιμοποιήσαμε να είναι περίπου ο ίδιος, το κόστος αγοράς τους μειώθηκε κατά 30%.
Στο παρακάτω διάγραμμα φαίνονται οι αιτίες προσέλευσης και στον πίνακα ο αριθμός και το κόστος των εμβολίων.
2009 2010 2011 2012 2013
Αριθμός εμβολίων 496 1003 650 690 605
Κόστος σε ευρώ 19.041 38.860 26.900 29.000 19.167
Γυναίκες
Στο Γυναικολογικό Ιατρείο από την αρχή λειτουργίας του (2008-2013) προσήλθαν για εξέταση περίπου 1.000 γυναίκες. Στα παρακάτω διαγράμματα φαίνεται η καταγωγή των γυναικών και οι αιτίες προσέλευσης.
Οδοντιατρείο
Το 2011 επισκέφτηκαν το Οδοντιατρείο 209 ασθενείς, 184 ενήλικες και 25 παιδιά, το 2012, 241 ασθενείς και το 2013, 239 ασθενείς. Οι εθνικότητες καθώς και οι αλλαγές με την πάροδο του χρόνου φαίνονται στα παρακάτω γραφήματα:
Συμπεράσματα
1. Η οικονομική κρίση αποτυπώνεται πολύ καθαρά στα στατιστικά στοιχεία, τα οποία έχουν κρατηθεί από το ιατρείο.
2. Όλο και μεγαλύτερος αριθμός Ελλήνων ανασφάλιστων επισκέπτεται το ιατρείο.
3. Ο αριθμός των αλβανικής καταγωγής ασθενών αυξάνεται αντανακλώντας τους νόμιμα διαμένοντες μετανάστες, που είναι οι πρώτοι που χτυπήθηκαν από την κρίση.
4. Ο αριθμός των μεταναστών χωρίς έγγραφα μειώνεται ως συνέπεια της ανεργίας και της οικονομικής εξαθλίωσης.
5. Δεν επισκέπτονται το ιατρείο πλέον ανεμβολίαστα ανασφάλιστα παιδιά, αλλά τα νεογέννητα έρχονται εξαρχής.
6. Εκτιμάται ότι ο αριθμός των επισκεπτών θα αυξηθεί κατά πολύ στο μέλλον εφόσον σύμφωνα με επίσημα στοιχεία το ένα τρίτο του πληθυσμού είναι ανασφάλιστο.
7. Οι δυνατότητες του ιατρείου τόσο σε πόρους όσο και σε προσφορά υπηρεσιών είναι περιορισμένες και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις τεράστιες ανάγκες που έχουν προκύψει. Ανάλογα συμπεράσματα υπάρχουν από τα κοινωνικά ιατρεία σε όλη την Ελλάδα.
8. Πρέπει το κράτος να αντιμετωπίσει άμεσα την ανθρωπιστική κρίση που έχει προκαλέσει με τον αποκλεισμό των ανασφάλιστων από το δημόσιο σύστημα υγείας, βάζοντας προτεραιότητα στον εμβολιασμό των παιδιών και τα επείγοντα περιστατικά που μόνο «στα χαρτιά» αντιμετωπίζονται δωρεάν.
Από το Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης