Η πρόσφατη εγκύκλιος του υπουργείου Παιδείας σχετικά με τη θεματική εβδομάδα στα Γυμνάσια και κυρίως το προτεινόμενο θέμα των «έμφυλων ταυτοτήτων», φαίνεται να δημιουργεί μια σειρά αναταράξεων στο πολιτικό και κοινωνικό τοπίο. Βουλευτής των ΑΝΕΛ ζητά να αποσυρθεί η εγκύκλιος, ενώ ιεράρχες παροτρύνουν τους γονείς να υπογράψουν «Δήλωση Απαλλαγής»! Μια σημαντική πρωτοβουλία για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών και μαθητριών μας, καθώς σύμφωνα με διεθνή και ελληνικά στοιχεία τα άτομα που ανήκουν σε κάποια σεξουαλική μειονότητα (ΛΟΑΤΚ) είναι κατεξοχήν θύματα περιθωριοποίησης και βίας (bullying) στο χώρο του σχολείου, φαίνεται να κινδυνεύει από λάθος χειρισμούς.
Είναι λοιπόν η ευαίσθητη ηλικία των 12 – 13, όπως ισχυρίζεται ο βουλευτής των ΑΝΕΛ, ακατάλληλη για τέτοιου είδους συζητήσεις; Με τους όρους της παιδαγωγικής επιστήμης αλλά και της ψυχολογίας «ακατάλληλο» θεωρείται κάτι που το παιδί για αναπτυξιακούς λόγους, δηλαδή ωριμότητας, δε μπορεί να καταλάβει. Για τους ίδιους λόγους το «ακατάλληλο» θέμα αν υποπέσει στην αντίληψη των παιδιών, με τον ένα τρόπο ή τον άλλο, είναι πολύ πιθανό να δημιουργήσει σε αυτά εσφαλμένες εντυπώσεις. Τα παιδιά μας όμως δε μεγαλώνουν σε κάποια γυάλα και το σχολείο δεν είναι ο μόνος χώρος κοινωνικών συναναστροφών. Έτσι, εσφαλμένες εντυπώσεις και συμπεράσματα γύρω από τη σεξουαλική διαφορετικότητα, σε συνδυασμό με ένα έντονο ενδιαφέρον για τα θέματα αυτά λόγω ηλικίας, να υπάρχουν.
Παιδιά της ΣΤ’ Δημοτικού, ρωτούν όχι μόνο «τι είναι η αλλαγή φύλου» αλλά και αν «μετά την αλλαγή φύλου είναι δυνατό να λειτουργεί κανονικά σεξουαλικά το άτομο αυτό; Δηλαδή να κάνει παιδιά, κτλ.;». Τα παιδιά πριν τελειώσουν το δημοτικό αναρωτιούνται «τι είναι γκέι και λεσβία και γιατί». Ακόμη και «τι είναι ντιγκιτάγκας» μπορεί να ρωτήσουν. Μαθητές και μαθήτριες της Γ’ Γυμνασίου, ανάμεσα σε πολλά άλλα ερωτήματα που αφορούν το σώμα και την ανθρώπινη σεξουαλικότητα, ρωτούν αν «η ομοφυλοφιλία είναι θέμα μετάλλαξης» και «ποιος είναι ο λόγος που αρκετά παιδιά της ηλικίας μας οδηγούνται προς το δρόμο του ομοφυλοφυλισμού [sic]», ή αν «είναι υγιές το φαινόμενο της ομοφυλοφιλίας». Μαθητές ή μαθήτριες του Λυκείου πάλι μπορεί να ρωτήσουν «αν μας την πέφτει ένας γκέι, πώς να τον αποφεύγουμε χωρίς να τον πληγώσουμε». Τα παιδιά μας είναι σίγουρο ότι προσπαθούν να καταλάβουν και αποκωδικοποιήσουν πλείστα μηνύματα που αφορούν ζητήματα σεξουαλικότητας γενικά και σεξουαλικής διαφορετικότητας ειδικά. Η πολιτεία μας από την άλλη, μη προσφέροντας επιστημονικά και παιδαγωγικά κατάλληλες απαντήσεις μέσα από συστηματική σεξουαλική αγωγή, τα αφήνει στο έλεος κάθε είδους παραπληροφόρησης.
Θα περίμενε κάποιος από το νέο Υπουργό Παιδείας και με την εμπειρία του στον ακαδημαϊκό χώρο να γνωρίζει, πως για να εφαρμοστεί κάθε τι νέο ή καινοτόμο (αν και η σεξουαλική αγωγή μόνο καινοτομία δε θεωρείται πλέον για τις περισσότερες χώρες του δυτικού κόσμου), χρειάζεται να υποστηριχθεί από ευαισθητοποιημένους για το θέμα ανθρώπους. Διαφορετικά, το προφανές αναγάγεται σε πεδίο σύγκρουσης. Η ΟΛΜΕ μάλλον έχει δίκιο λοιπόν. Η θεματική ενότητα των «έμφυλων ταυτοτήτων» μόνο προαιρετική μπορεί να είναι σε αυτή τη φάση, για τα παιδιά. Αντίθετα, θα πρέπει και είναι καθήκον των εκπαιδευτικών να το απαιτήσουν, κατά πρώτον, να γίνει υποχρεωτική μια εβδομάδα επιμόρφωσης και συζήτησης για εκπαιδευτικούς και γονείς για το ίδιο θέμα. Αυτοί αντιλαμβάνονται σε πρώτο επίπεδο την ανάγκη των παιδιών τους για ενημέρωση. Όταν καταλάβουν επίσης τι ακριβώς πραγματεύονται τα προγράμματα σεξουαλικής αγωγής και διαφυλικών σχέσεων τότε, όπως η εμπειρία δείχνει, θα γίνουν οι καλύτεροι σύμμαχοι και αρωγοί μιας τέτοιας προσπάθειας.
* Η Μαργαρίτα Γερούκη είναι σχολική σύμβουλος Α/θμιας και ερευνήτρια σε θέματα Σεξουαλικής Αγωγής, είναι επίσης μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου στο Ποτάμι
