Οι άγιες αυτές ημέρες που μας φέρνουν πιο κοντά στο θείο δράμα, φορτίζοντας το θρησκευτικό μας συναίσθημα, αφυπνίζουν και παιδικές μνήμες. Κι είναι πολλοί οι Ρεθεμνιώτες, που ανακαλούν στιγμές, όταν η φωνή κάποιων ψαλτάδων τους προκαλούσε ρίγος ακόμα κι αν δεν καταλάβαιναν, λόγω ηλικίας, το περιεχόμενο του ύμνου.
Ένας από τους πιο σημαντικούς ψάλτες στο παλιό Ρέθυμνο και ο Κώστας Βουρλάκης.
Ο κ. Γιώργος Εκκεκάκης, στο βιβλίο του «Ρεθεμνιώτες που πέρασαν αφήνοντας ίχνη», αναφέρει σαν πιθανή ημερομηνία γέννησής του το 1875.
Ήταν Μικρασιάτης, ο εκλεκτός αυτός άνθρωπος. Καταγόταν συγκεκριμένα, από το Τζεσμέ της Ιωνίας. Μετοίκησε στη Χίο κατά τον πρώτο διωγμό (1914) κι από κει ήρθε στο Ρέθυμνο, κρατώντας συστατική επιστολή του Επισκόπου Χίου.
Αναφέρεται επίσης στο βιβλίο του π. Χαραλάμπους Καμηλάκη «Ο Μητροπολιτικός Ναός τα Εισόδια της Θεοτόκου», Ρέθυμνο 1999, σ. 231.
Εκτενέστερο αφιέρωμα κάνει για τον Κώστα Βουρλάκη ο αξέχαστος Κώστας Μαμαλάκης στη σειρά των δημοσιευμάτων του «Η πόλη που δεν σβήνει» Και αναφέρει σχετικά:
«Δεμένος σφικτά με την ιστορία του παλιού Ρεθέμνους ο Βουρλάκης.
Πόσες βαθιά θρησκευόμενες Ρεθεμνιώτικες ψυχές δεν έκανε ν’ αναγαλλιάζουν και να μεταρσιώνονται με την τέχνη της μελωδικής ψαλτικής του και το μέταλλο της βαρύτονης φωνής του, που γινόταν βροντερά θριαμβική σ’ εκείνα τα θαυμάσια δοξαστικά.
Πως να ξεχάσει κανείς εκείνο «το δόξα σοι τω δείξαντι το φως», που όταν έψελνε, γέμιζε Χερουβείμ ο Ναός της Παναγίας και έκανε να πεταχτούν στα ουράνια οι ψυχές.
Δεν έχω ξανακούσει πουθενά τέτοια εκτέλεση!».
Αναφέρει στη συνέχεια με το γνωστό γλαφυρό του ύφος ότι ο Κωστής Βουρλάκης ήταν άνθρωπος θεοφοβούμενος με σπάνιο ήθος και χρυσή καρδιά.
Έγινε βέρος Ρεθεμνιώτης
Ήρθε με τον πρώτο διωγμό κι έγινε βέρος Ρεθεμνιώτης. Η σπάνια φωνή του τον οδήγησε σύντομα στο δεξί ψαλτήρι του Καθεδρικού Ναού.
Άνθρωπος εργατικός και με ευρύ πνεύμα, διοχέτευσε το επιχειρηματικό του πνεύμα στο εμπόριο, ανοίγοντας ένα κατάστημα υφασμάτων.
Από το πόστο αυτό δίδαξε με τον τρόπο του εμπορική δεοντολογία βασιζόμενος στην εντιμότητα και το επαγγελματικό ήθος.
Αγάπησε πολύ το Ρέθυμνο. Ο σεβασμός στους ανθρώπους κάθε ηλικίας και κοινωνικής τάξης, που έδειχνε, ήταν παροιμιώδης. Άρχοντας σωστός ο Βουρλάκης εφάρμοζε στην καθημερινότητά του τις ρήσεις του Ευαγγελίου. Και ποτέ κανένας δεν κατάλαβε πόσο φιλάνθρωπος ήταν. Ένας πραγματικός Χριστιανός.
Σε μια επίσκεψη του Βενιζέλου στο Ρέθυμνο ο Βουρλάκης προβληματίστηκε προκειμένου να δώσει την ιδανικότερη εικόνα στον Εθνάρχη.
Βενιζελικός μέχρι το κόκκαλο, δεν μπορούσε να μην φερθεί ανάλογα με την περίπτωση, υποδεχόμενος τον λατρεμένο του αρχηγό.
Έτσι λοιπόν, στη Δοξολογία που εψάλη για την υποδοχή του, ο Κωστής Βουρλάκης ξάφνιασε τους πάντες με ένα «Πολυχρόνιο» που σύνθεσε, προς τιμήν του υψηλού επισκέπτη, με περιεχόμενο που ταίριαζε απόλυτα στη δράση του επαναστάτη του Θερίσσου.
Μόλις τέλειωσε κι ενώ το εκκλησίασμα κρατούσε και την ανάσα του από το υπέροχο άκουσμα, γιατί ο ψάλτης είχε βάλει στην εκτέλεση και όλο το Βενιζελικό πάθος του, προσπαθούσε με συγκρατημένη διακριτικότητα, να καταλάβει ποια εντύπωση είχε προκαλέσει στον Εθνάρχη. Εκείνος βέβαια είχε κατασυγκινηθεί αλλά και από την άλλη προσπαθούσε να σταθεί στο επίπεδο ενός αρχηγού.
Μετά το πέρας της Δοξολογίας, κι ενώ ευχαριστούσε το Βουρλάκη για το υπέροχο δώρο, που του είχε προσφέρει, νοιώθοντας και πάλι τη συγκίνηση να τον κυριεύει, προσπάθησε να κρατήσει το συναίσθημά του χαριτολογώντας:
– Εμένα φίλτατε τι με εμπλέκετε με «Πολυχρόνια». Αυτά είναι ματαιοδοξία των Βασιλέων.
Με τίποτα όμως δεν μπόρεσε στη συνέχεια να κρύψει το θαυμασμό του για την φωνή αλλά και το χαρακτήρα του Βουρλάκη που πραγματικά τον εξέπληξε.
Μια καρδιά γεμάτη αγάπη
Ο Βουρλάκης ήταν μια καρδιά γεμάτη αγάπη. Ακόμα και τους εχθρούς του -αν είχε- θα τους είχε σίγουρα συγχωρήσει.
Ο θεός τον αντάμειψε με τη δημιουργία μιας όμορφης οικογένειας. Βρήκε μια σύζυγο αντάξιά του και πέρασε ευτυχισμένη ζωή μαζί της καμαρώνοντας άξια παιδιά. Αυτά συνέχισαν τη ζωή τους πάνω στα χνάρια του εξαίρετου πατέρα τους.
Η τοπική κοινωνία έτρεφε μεγάλη εκτίμηση στο πρόσωπό του Κώστα Βουρλάκη. Δεν είναι τυχαίο που ο Κώστας Μαμαλάκης, τελειώνει την αναφορά του στον περίφημο ψάλτη του Ρεθύμνου, ως εξής:
«Χάριζέ του χρόνους Θεέ μου! Τέτοιους ανθρώπους τους χρειαζόμαστε σαν παραδείγματα ζώντα. Για να φρονιματιζόμαστε. Να παίρνουμε κουράγιο και να μη χάνουμε την εμπιστοσύνη μας προς τον άνθρωπο…».
Σε βαθιά γεράματα εγκατέλειψε το μάταιο τούτο κόσμο. Πέθανε στις 3 Μαρτίου 1972, κι όλο το Ρέθυμνο τον συνόδευσε με ειλικρινή θλίψη στην τελευταία του κατοικία.
Ο παπα-Χρύσανθος
Μια ακόμα φωνή δεμένη με τις μέρες αυτές στη μνήμη παλιών Ρεθεμνιωτών ο παπα-Χρύσανθος.
Ήταν Αρχιμανδρίτης, αδελφός της Μαρίας Παπαϊωάννου. Σύμφωνα με το βιογραφικό του στο βιβλίο του κ. Εκκεκάκη, ο Χρύσανθος Βιτσικουνάκης, γεννήθηκε το 1889 και πέθανε το 1980. Για 64 ολόκληρα χρόνια ιερουργούσε στο Ρέθυμνο, αφήνοντας εποχή στην Μικρή Παναγία. Διετέλεσε μέλος της αδελφότητας του Αρκαδίου. Αποφοίτησε από το Σχολαρχείο της πόλης Η φωνή του γλυκιά, καλλιεργημένη, μοναδική, έμεινε να θυμίζει στους παλιούς Ρεεθμνιώτες το απόλυτο άκουσμα που φορτίζει το συναίσθημα μέρες σαν κι αυτή.
Για τον παπα-Χρύσανθο όμως θα αναφερθούμε διεξοδικά σε επόμενο αφιέρωμα.
