Να εντείνουν τις προσπάθειές τους εν όψει της έναρξης υλοποίησης του νέου ΕΣΠΑ, καλούνται η Περιφέρεια, οι Δήμοι και οι τοπικοί φορείς υλοποίησης, ώστε να είναι κατάλληλα προετοιμασμένοι και σε θέση να απορροφήσουν έγκαιρα τα ευρωπαϊκά κονδύλια, κατά τη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου 2014-2020.
Το νέο επιχειρησιακό πρόγραμμα Κρήτης, στο οποίο τίθενται οι στόχοι και οι αναπτυξιακές προτεραιότητες για την υλοποίηση δράσεων, παρεμβάσεων και έργων στους Νομούς Ρεθύμνου, Χανίων, Ηρακλείου και Λασιθίου, εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με βάση το περιεχόμενό του πρόκειται να διατεθούν την επόμενη επταετία στο νησί πόροι ύψους 350 εκατ. ευρώ περίπου.
Το μεγαλύτερο ποσοστό της χρηματοδότησης, από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), θα κατανεμηθεί στο περιβάλλον, στην προώθηση της κοινωνικής ένταξης και την καταπολέμηση της φτώχειας. Επίσης, σημαντικό μέρος των κονδυλιών θα κατευθυνθεί στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας, όπως και στην ενίσχυση της εκπαίδευσης και της κοινωνικής συνοχής στην Κρήτη.
Όπως αναφέρεται στο περιεχόμενο του επιχειρησιακού προγράμματος, ο σχεδιασμός της νέας προγραμματικής περιόδου για την Περιφέρεια Κρήτης, στοχεύει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των αδυναμιών στην παραγωγική διαδικασία και στην ενίσχυση της περιφερειακής οικονομίας.
Αναλυτικότερα :
Ευρωπαϊκά κονδύλια 350 εκατ. ευρώ για την Κρήτη
ΕΓΚΡΙΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ Ε.Ε. ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2014-2020
• Περιβάλλον, καταπολέμηση φτώχειας, ενίσχυση επιχειρήσεων θα απορροφήσουν το μεγαλύτερο ποσοστό των πόρων-Ζητούμενο η έγκαιρη προετοιμασία από Περιφέρεια, Δήμους και τοπικούς φορείς υλοποίησης του ΕΣΠΑ
Εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το επιχειρησιακό πρόγραμμα Κρήτης, στο οποίο τίθενται οι στόχοι και οι αναπτυξιακές προτεραιότητες για την υλοποίηση δράσεων, παρεμβάσεων και έργων στους Νομούς Ρεθύμνου, Χανίων, Ηρακλείου και Λασιθίου, κατά τη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου 2014-2020.
Οι ευρωπαϊκοί πόροι που θα διατεθούν τα επόμενα χρόνια στην Περιφέρεια Κρήτης, ανέρχονται στα 350 εκατ. ευρώ περίπου και με βάση το περιεχόμενο του εγκεκριμένου προγράμματος θα κατανεμηθούν κυρίως στο περιβάλλον, στην προώθηση της κοινωνικής ένταξης και την καταπολέμηση της φτώχειας, όπως και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας στην Κρήτη.
Ειδικότερα, οι συνολικές πιστώσεις για το επιχειρησιακό πρόγραμμα ανέρχονται σε 347. 906. 498 ευρώ και θα χρηματοδοτηθούν, στο πλαίσιο του στόχου «Επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση», από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), ως εξής:
– 289. 648. 876 ευρώ (ΕΤΠΑ-Περιφέρειες μετάβασης).
– 58. 257. 622 ευρώ (ΕΚΤ-Περιφέρειες μετάβασης).
Μετά και την έγκριση του προγράμματος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στα τέλη Δεκεμβρίου, η Περιφέρεια, οι Δήμοι, και οι φορείς της Κρήτης που πρόκειται να διαχειριστούν το Σ.Ε.Σ., το πρόγραμμα που διαδέχεται το ΕΣΠΑ και το οποίο θα αποτελέσει την κυρίαρχη χρηματοδοτική πηγή για τα επόμενα χρόνια, καλούνται να εντείνουν τις προσπάθειές τους και να προετοιμαστούν κατάλληλα, ώστε να είναι σε θέση να απορροφήσουν έγκαιρα τα διαθέσιμα ευρωπαϊκά κονδύλια.
Ζητούμενο, βεβαίως, παραμένει η έναρξη υλοποίησης του νέου ΕΣΠΑ στην Ελλάδα, κάτι που εκτιμάται ότι θα συμβεί τους προσεχείς μήνες κι εφόσον αποκατασταθεί το οικονομικό και πολιτικό κλίμα, μετά τις εθνικές εκλογές.
Οι άξονες προτεραιότητας
Από το επιχειρησιακό πρόγραμμα υποστηρίζονται οι ακόλουθοι άξονες προτεραιότητας:
α) Άξονας προτεραιότητας 1 «Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, καινοτομίας και επιχειρηματικότητας της Κρήτης» από το ΕΤΠΑ.
β) Άξονας προτεραιότητας 2 «Βιώσιμη ανάπτυξη με αναβάθμιση του περιβάλλοντος και αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην Κρήτη» από το ΕΤΠΑ.
γ) Άξονας προτεραιότητας 3 «Ενίσχυση της εκπαίδευσης και κοινωνικής συνοχής στην Κρήτη» από το ΕΤΠΑ.
δ) Άξονας προτεραιότητας 4 «Προώθηση της απασχόλησης και προσαρμογή των εργαζομένων στις αλλαγές» από το ΕΚΤ.
ε) Άξονας προτεραιότητας 5 «Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχιας στην Κρήτη» από το ΕΚΤ.
στ) Άξονας προτεραιότητας 6 «Τεχνική βοήθεια ΕΤΠΑ» από το ΕΤΠΑ.
ζ) Άξονας προτεραιότητας 7 «Τεχνική βοήθεια ΕΚΤ» από το ΕΚΤ.
Οι κύριες αναπτυξιακές ανάγκες
Οι κύριες αναπτυξιακές ανάγκες που καλείται να καλύψει η Περιφέρεια Κρήτης κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020, καθώς και οι δυνατότητες που παρουσιάζονται, αναπτύσσονται συνοπτικά ανά Θεματικό Στόχο:
Θεματικός στόχος 1: «Ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας».
Θεματικός στόχος 2: «Βελτίωση της πρόσβασης, της χρήσης και της ποιότητας των τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών».
Από το ΠΕΠ Κρήτης 2014-2020, θα επιδιωχθεί η εφαρμογή δράσεων έξυπνων εφαρμογών και υπηρεσιών που εναρμονίζονται με την Εθνική Στρατηγική Ψηφιακής Ανάπτυξης και υποστηρίζουν κατά οριζόντιο τρόπο τους τομείς προτεραιότητας της RISCrete, όπως ενδεικτικά παρουσιάζονται παρακάτω:
• Αγροδιατροφικός τομέας: Σύγχρονες πρακτικές ελέγχου, διοίκησης, μάρκετινγκ, logistics και σύγχρονες πρακτικές παραγωγής-επεξεργασίας (αυτοματοποίηση).
• Τουρισμός: Εισαγωγή ΤΠΕ για την αναβάθμιση υπηρεσιών εντός του ξενοδοχείου, την τουριστική προβολή, τη διασύνδεση κλάδων και επιχειρήσεων που εμπλέκονται στην αλυσίδα του τουρισμού και το σχεδιασμό προσωποποιημένων και διαφοροποιημένων τουριστικών υπηρεσιών.
• Πολιτισμός: Ψηφιακές εφαρμογές στα Μουσεία της Κρήτης και τα μνημεία υψηλής επισκεψιμότητας βασισμένες στη διαδραστικότητα. Παραγωγή σύγχρονου πολιτισμού βασισμένου σε ΤΠΕ.
• Περιβάλλον: Εισαγωγή ΤΠΕ για την προβολή στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος, την κωδικοποίηση-διαχείριση χωρικών ρυθμίσεων, τη συστηματική παρακολούθηση (monitoring) αλλαγών στο οικοσύστημα, την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων, την προώθηση της περιφερειακής κινητικότητας και σε σχέση με τα ΑμεΑ.
• Ποιότητα Ζωής: Ολοκληρωμένες εφαρμογές ΤΠΕ στον τομέα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, στις έξυπνες πόλεις και στη διασύνδεση απομακρυσμένων περιοχών.
Θεματικός στόχος 3: «Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και του γεωργικού τομέα (για το ΕΓΤΑΑ) και του τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας (για το ΕΤΘΑ)».
Θεματικός στόχος 4: «Υποστήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς».
Θεματικός στόχος 5: «Προώθηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πρόληψης και της διαχείρισης κινδύνων».
Θεματικός στόχος 6: «Προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων».
Θεματικός στόχος 7: «Προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και άρση των προβλημάτων σε βασικές υποδομές δικτύων».
Θεματικός στόχος 8: «Προώθηση της απασχόλησης και υποστήριξη της κινητικότητας της εργασίας» (ΕΚΤ).
Θεματικός στόχος 9: «Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχειας» (ΕΚΤ).
Στον τομέα καταπολέμησης της φτώχειας και της κοινωνικής ένταξης από το ΠΕΠ Κρήτης 2014-2020, θα επιδιωχθεί η προώθηση δράσεων που εναρμονίζονται με την υπό εκπόνηση Περιφερειακή Στρατηγική καταπολέμησης της φτώχειας και της κοινωνικής ένταξης που εναρμονίζεται με το Εθνικό Πλαίσιο και τις κατευθύνσεις της Ε.Ε. για:
• Ολοκληρωμένη παρέμβαση σε ευπαθείς ομάδες με δέσμη ενεργειών προσανατολισμού, συμβουλευτικής, κατάρτισης, απασχόλησης.
• Ενίσχυση της απασχολησιμότητας των γυναικών μέσω της δημιουργίας δομών φύλαξης (παιδιά, ηλικιωμένοι).
• Κοινωνική ένταξη για ευάλωτες ομάδες, όπως ΑμεΑ, Ρομά, μετανάστες συμπεριλαμβανομένων των αιτούντων άσυλο και των δικαιούχων διεθνούς προστασίας.
• Αντιμετώπιση του προβλήματος των αστέγων και διεύρυνσης της εφαρμογής των δομών κοινωνικής αλληλεγγύης.
• Κοινωνική επιχειρηματικότητα που θα λαμβάνει υπόψη τον στρατηγικό σχεδιασμό στο πλαίσιο εφαρμογής του Περιφερειακού Μηχανισμού Υποστήριξης της Κοινωνικής Οικονομίας, που βρίσκεται σε φάση συγκρότησης και ενεργοποίησης.
• Πρόληψη σχετικά με τη δημόσια υγεία.
• Εξασφάλιση του ελάχιστου δυνατού επιπέδου υπηρεσιών υγείας-«Health Safety Net», στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού.
• Υλοποίηση Ολοκληρωμένων Σχεδίων Απασχόλησης σε τοπικό επίπεδο.
Θεματικός στόχος 10: «Επένδυση στην εκπαίδευση, την απόκτηση δεξιοτήτων και τη διά βίου μάθηση».
Θεματικός στόχος 11: «Ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας και αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης».
Η στρατηγική για την επόμενη επταετία
Όπως αναφέρεται στο περιεχόμενο του επιχειρησιακού προγράμματος, ο σχεδιασμός της νέας προγραμματικής περιόδου για την Περιφέρεια Κρήτης, στοχεύει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των αδυναμιών συμπεριλαμβανομένων ιδιαίτερα των ασυνεχειών στην παραγωγική διαδικασία και στην ενίσχυση των ισχυρών σημείων της περιφερειακής οικονομίας.
«Στόχος είναι η δημιουργία προϋποθέσεων για τον αναπροσανατολισμό της τοπικής οικονομίας, την έξοδο από την κρίση και την ένταξη σε πορεία έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης», επισημαίνει η Διαχειριστική Αρχή της Περιφέρειας Κρήτης.
Η κατανομή πόρων
Το ΠΕΠ Κρήτης 2014-2020, συγκροτείται από επτά άξονες προτεραιότητας με 24 επενδυτικές προτεραιότητες, στους οποίους κατανέμονται οι πόροι των 10 θεματικών στόχων.
Η συγκέντρωση (59,42%) των πόρων στον άξονα προτεραιότητας 1 «Βιώσιμη ανάπτυξη με αναβάθμιση του περιβάλλοντος και αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής», θα ικανοποιήσει ανάγκες της Περιφέρειας για βιώσιμη ανάπτυξη.
Ο δεύτερος σε συγκέντρωση πόρων άξονας (15,19%) είναι «Προώθηση της Κοινωνικής Ένταξης και καταπολέμηση της φτώχειας στην Κρήτη».
Μέσω του άξονα 5 επιδιώκεται η διαφύλαξη και αναζωογόνηση του κοινωνικού ιστού της Περιφέρειας, ενώ παράλληλα προωθείται η ενεργός ένταξη στην αγορά εργασίας, η προαγωγή της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, η βελτίωση της πρόσβασης σε οικονομικά προσιτές, βιώσιμες και υψηλής ποιότητας κοινωνικές υπηρεσίες, καθώς και η ενσωμάτωση των κοινωνικά και οικονομικά ευπαθών ομάδων με την κατάργηση κάθε είδους διακρίσεων.
Ο τρίτος σε συγκέντρωση πόρων (11,87%) άξονας προτεραιότητας αφορά στην «Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, καινοτομίας και επιχειρηματικότητας της Κρήτης». Στοχεύει στην ολοκλήρωση των διασυνδέσεων μεταξύ κλάδων, τη δημιουργία ισχυρών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων, ενισχύοντας τις υφιστάμενες κλαδικές εξειδικεύσεις και ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη νέων αναδυόμενων δραστηριοτήτων με ισχυρές οικονομικές προοπτικές στο πλαίσιο της Στρατηγικής «Έξυπνης Εξειδίκευσης».
Με τον άξονα αυτό επιδιώκεται η ανάσχεση των επιπτώσεων της κρίσης και η ανάδειξη ενός νέου παραγωγικού προτύπου, με βάση σημαντικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, με όρους τεχνολογίας, καινοτομίας, ποιότητας, συνεργιών, εξωστρέφειας.
Ο τέταρτος σε συγκέντρωση πόρων (10,96%) άξονας προτεραιότητας, αφορά στην «Ενίσχυση της εκπαίδευσης και κοινωνικής συνοχής στην Κρήτη». Στοχεύει στη συμπλήρωση και αναβάθμιση των υποδομών υγείας εκπαίδευσης κατάρτισης και κοινωνικής πρόνοιας.
Αναφορικά με την κατανομή των πόρων, στο επιχειρησιακό πρόγραμμα επισημαίνονται τα εξής: «Η κατανομή των πόρων ανά θεματικό στόχο επιβεβαιώνει την εστίαση των χρηματοδοτήσεων στο περιβάλλον και στις βιώσιμες μεταφορές. Συνολικά οι θεματικοί στόχοι 4, 5, 6 και 7 συγκεντρώνουν το 59,5% των πόρων του ΠΕΠ Κρήτης 2014-2020.
Οι θεματικοί στόχοι 1, 2 και 3 που υποστηρίζουν την «έξυπνη εξειδίκευση» συγκεντρώνουν το 11,87% των πόρων.
Τέλος, οι θεματικοί στόχοι 9 και 10 που αφορούν στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης και της κοινωνικής ένταξης συγκεντρώνουν το 10,96 % των πόρων.
Συμπερασματικά, η κατανομή των χρηματοδοτήσεων θα επιδιώξει να αντιμετωπίσει ανάγκες και να ικανοποιήσει αναπτυξιακούς στόχους. Πόροι που δεσμεύονται ανά άξονα προτεραιότητας είναι επαρκείς για την κάλυψη αυστηρά ιεραρχημένων αναγκών.
Η περιορισμένη συγκέντρωση που παρατηρείται στον άξονα προτεραιότητας 1 και στους θεματικούς στόχους 1,2 και 3 αντιμετωπίζεται με εστίαση σε μικρό αριθμό επενδυτικών προτεραιοτήτων και ενισχυόμενων δράσεων».