Στην αξιοποίηση του τεράστιου αρχαιολογικού πλούτου της περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου προχωρά η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου μέσα από ανασκαφές, έργα αναστήλωσης και συντήρησης ιστορικών κτιρίων και μνημείων, αναζητώντας παράλληλα σχετικούς άξονες, για τη χρηματοδότηση έργων και δράσεων που θα συμβάλλουν στην ανάδειξη και προβολή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ένα πολυσχιδές και πολυσύνθετο έργο, που απαιτεί εξειδικευμένους επιστήμονες και εργατικό δυναμικό ικανό σε αριθμό, για να μπορέσει να διαχειριστεί το ογκώδες αυτό έργο και να προχωρούν οι διαδικασίες, που άλλοτε λόγω γραφειοκρατίας και άλλοτε για διαφορετικούς λόγους, είναι χρονοβόρες. Έτσι και ενώ ήδη είναι σε εξέλιξη σειρά έργων πολλών εκατομμυρίων ευρώ που αφορούν σε σημαντικές δράσεις και παρεμβάσεις σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία, μεγάλο αγκάθι αποτελεί η έλλειψη προσωπικού.
Αυτό επισημαίνει μιλώντας στα «Ρ.Ν.» η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου Αναστασία Τζιγκουνάκη, η οποία τονίζει ότι παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η υπηρεσία λόγω έλλειψης προσωπικού, καταβάλλει καθημερινά έναν τεράστιο αγώνα για να ανταποκριθεί με το υπάρχον προσωπικό σε όλες τις υποχρεώσεις της και να προχωρήσει έργα και μελέτες που αφορούν το πολιτιστικό απόθεμα του νομού. Σύμφωνα μάλιστα με τον προγραμματισμό όπου γίνεται, ο στόχος είναι η ανάδειξη όλων των χώρων τόσο στην πόλη όσο και στην ενδοχώρα του νομού, με στόχο αυτοί να καταστούν επισκέψιμοι, δίδοντας την ευκαιρία στο κοινό να γνωρίσει μέσα από αυτούς την ιστορία και τον πολιτισμό του Ρεθύμνου.
Ωστόσο, για να προχωρήσουν τα έργα και οι μελέτες με ταχείς ρυθμούς απαιτείται ενίσχυση της υπηρεσίας με προσωπικό.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει η κ. Τζιγκουνάκη: «Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου επιτελεί ένα δυσκολότατο έργο στην Περιφερειακή αυτή Ενότητα της Κρήτης, που βρίθει αρχαιοτήτων και μνημείων.
Δυστυχώς δεν έχουμε αρχιτέκτονες, ούτε πολιτικούς μηχανικούς στην παρούσα φάση, πράγμα που δυσχεραίνει πάρα πολύ το έργο μας, λαμβάνοντας υπόψη ότι είμαστε μια από τις λίγες Εφορείες Αρχαιοτήτων της Ελλάδας, που εποπτεύει και μια ολόκληρη παλιά πόλη. Ουσιαστικά δεν υφίσταται δηλαδή το τμήμα Αρχαιολογικών Έργων και Μελετών, και έτσι αναγκαζόμαστε να αντιμετωπίζουμε οι αρχαιολόγοι εξ ολοκλήρου τα θέματα και όπου είναι απόλυτη ανάγκη να ζητάμε την βοήθεια της Κεντρικής Υπηρεσίας, όμορων Υπηρεσιών, της Αντιπεριφέρειας, των δήμων και των οικίων Μητροπόλεων. Ελπίζουμε ότι με την έναρξη του προγράμματος κινητικότητας θα μπορέσουμε να διασφαλίσουμε τη στελέχωση της υπηρεσίας μας με το αναγκαίο προσωπικό και τμηματάρχη στο Αρχαιολογικών Έργων και Μελετών της Εφορείας.
Ευτυχώς, μόλις πρόσφατα μετατέθηκε στην Εφορείας μας τμηματάρχης Διοικητικής και Οικονομικής Υποστήριξης, ενώ μια ακόμη διοικητική υπάλληλος επανήλθε για ένας έτος από άλλη Υπηρεσία και αναμένουμε άμεσα την μετάθεση μιας ακόμη διοικητικής υπαλλήλου, οπότε θα έχουμε μια εύρυθμη λειτουργία αυτού του τμήματος. Ακόμη η μετάθεση στην Εφορεία μας τα τελευταία χρόνια ενος υπαλληλου , με ειδικότητα στην πληροφορική, ήταν καθοριστική στην επίλυση πλήθους προβλημάτων, τώρα που πλέον η ψηφιακή διαδικασία καταλαμβάνει όλο και περισσότερο μέρος στην διοικητική λειτουργία των Υπηρεσιών.
Η πρώην ΚΕ’ ΕΠΚΑ τηρούσε το αρχείο στα Χανιά, και παραλάβαμε μέρος (όχι όλο) του αρχείου το 2015 που κληθήκαμε να διαχειριστούμε και να αρχειοθετήσουμε, ενώ η 28η ΕΒΑ είχε το αντίστοιχο αρχείο σε κάθε νομό, οπότε δεν είχαμε ιδιαίτερο πρόβλημα σε αυτό. Έπρεπε ωστόσο να ενοποιηθούν τα αρχεία των δύο υπηρεσιών, τα οποία έχουν πολλές κοινές υποθέσεις. Το αρχείο είναι η μνήμη κάθε υπηρεσίας, τώρα αυτό διασφαλίζεται και ψηφιακά και μας διευκολύνει καθοριστικά.
Θέμα υπάρχει και με το τμήμα συντήρησης που η στελέχωσή του, από μια πολύ καλή μικρή αλλά αποτελεσματική ομάδα συντηρητών, δεν περιλαμβάνει συντηρητή με δικαίωμα εκπόνησης μελετών. Στο σκέλος αυτό έχουμε την αμέριστη βοήθεια της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κρήτης για σύνταξη μελετών και της Διεύθυνσης Συντήρησης της Κ.Υ. του ΥΠΠΟΑ.
Ακόμη ελλείψεις υπάρχουν στο προσωπικό φύλαξης αρχαιοτήτων, όχι ως προς τους αρχαιολογικούς χώρους, αλλά για τις ευρύτερες περιοχές και την προσωρινή έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου και των αρχαιολογικών αποθηκών, καθώς και του Μουσείου Αρχαιολογικού Χώρου Ελεύθερνας, που καλύπτεται με προσωπικό ΙΔΟΧ. Το ίδιο ισχύει και για το προσωπικό καθαριότητας.
Σε αργό ρυθμό βρίσκονται οι σωστικές ανασκαφές της Εφορείας, λόγω της έλλειψης συνεργείων ειδικευμένου προσωπικού.
Παράλληλα, πέρα από την καθημερινή ενασχόληση με αντιμετώπιση πληθώρας αιτημάτων πολιτών, ασχολούμαστε με εκπόνηση μελετών, για την συντήρηση και αναστήλωση ναών στην Π.Ε., με την μελέτη συγκράτησης των πρανών στο παραλιακό μέτωπο Σταυρωμένου, με τη μελέτη και εφαρμογή αναστήλωσης της Κρήνης Ονιθέ, ενώ θα πρέπει να ολοκληρώσουμε τις τομές στη βασιλική για να κλείσει η διαδικασία της έγκρισης της μελέτης και της υλοποίησης τοποθέτησης στεγάστρου και να προχωρήσουμε στη συντήρηση του ψηφιδωτού, για το οποίο κάναμε επί του παρόντος σωστικές εργασίες, ασχολούμαστε επίσης με την ολοκλήρωση της αναστήλωσης και ανάδειξης του Τζαμιού της Βαλιδέ για να αποδοθεί σύντομα στο κοινό, με εκδηλώσεις, που τόσο έχουν λείψει λόγω των συνθηκών Covid. Παράλληλα εκπονείται και το επιστημονικό έργο μας, και οργανώνουμε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κρήτης το διεθνές συνέδριο για το αρχαιολογικό έργο στην Κρήτη, ανά διετία περίπου, καθώς και τις αντίστοιχες εκδόσεις των πεπραγμένων. Στο πλαίσιο δε της Μελέτης του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Ρεθύμνου, προχωράμε στην σύνταξη της μουσειολογικής και μουσειογραφικής μελέτης του.
Έχουμε προσπαθήσει να συμμετέχουμε, σε κάθε δυνατότητα που μας δίνεται για έργα συντήρησης, προβολής και ανάδειξης του πολιτιστικού αποθέματος της Π.Ε. Ρεθύμνου, μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων ΕΣΠΑ κ.λπ., που είτε υλοποιούμε οι ίδιοι, είτε υλοποιούνται από άλλους φορείς σε συνεργασία με της Υπηρεσία μας:
Εν κατακλείδι, το έργο της Εφορείας Αρχαιοτήτων, που αυτή την στιγμή έχει δυναμικό 64 μονίμων και ΙΔΑΧ υπαλλήλων και 17 άτομα ΙΔΟΧ σε έργα, υποέργα και φύλαξη, είναι πολυσχιδές, και καθοριστικό για την προστασία, ανάδειξη και προβολή του πολιτιστικού αποθέματος, παράλληλα με την εξυπηρέτηση των πολιτών στα πολλαπλά αιτήματα για θέματα που απαιτείται έγκριση από την Υπηρεσία μας, όπως για χρήσεις γης, οικοδομήσεις, άδειες λειτουργίας επιχειρήσεων κ.ά.
Αλλά και εισηγήσεις και παρακολούθηση μεγάλων έργων όπως το γενικό στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης (master plan) λιμένος Ρεθύμνου, η Ηλεκτρική Διασύνδεση Κρήτης-Αττικής, ο ΒΟΑΚ κ.λπ.»
Σε εξέλιξη ανασκαφές σε όλο τον νομό
Σε εξέλιξη βρίσκονται πολλές συστηματικές ανασκαφές, σύμφωνα με τη προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου και ειδικότερα πρόκειται για τη συστηματική ανασκαφή με τα Πανεπιστήμια Κρήτης και Αιγαίου στην σημαντική θέση στην Ορνέ Αγίου Βασιλείου, με ένα σύντομο χρονικό διάστημα κατοίκησης, που συνθέτει τον χαρακτήρα του τέλους της Εποχής του Χαλκού και της αρχής της Εποχής του Σιδήρου, στο Καλό Χωράφι Μυλοποτάμου, σε μια εξίσου σημαντική εγκατάσταση της μινωικής Νεοανακτορικής περιόδου με απίστευτο αριθμό ευρημάτων, η επιφανειακή έρευνα του Φιλανδικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου σε συνεργασία με το Ιταλικό Κέντρο Ερευνών στην περιοχή του Αγίου Κωνσταντίνου, ενώ φέτος επαν-ενεργοποιείται η συστηματική ανασκαφή των πέρα Γαλήνων Μυλοποτάμου, με αφορμή την μελέτη στεγάστρου και φυλακίου στο πλαίσιο ανάδειξης αυτής της σπουδαίας μινωικής νεοανακτορικής θέσης. Ακόμη συνεχίζονται οι συστηματικές ανασκαφές στη Ζώμινθο από την Αρχαιολογική Εταιρεία και οι ανασκαφές στην Ελεύθερνα από δύο ομάδες του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Υλοποιούνται σημαντικά έργα ανάδειξης αρχαιολογικών χώρων μέσω ΕΣΠΑ
Την ίδια στιγμή σε πλήρη εξέλιξη είναι σειρά έργων που εκτελούνται με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και αφορούν στην ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων.
Αναλυτικά πρόκειται για τα παρακάτω:
- Ανάδειξη Αρχαιολογικού χώρου Μοναστηρακίου δήμου Αμαρίου – Α’ Φάση: Το έργο χρηματοδοτείται με το ποσό των 360.000 ευρώ και μετά την παράταση που έχει δοθεί αυτό θα παραδοθεί στο τέλος Οκτωβρίου.
«Στόχος της πράξης είναι η αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου, ο οποίος είναι ήδη επισκέψιμος, στο πλαίσιο της προβολής και ανάδειξης του. Συγκεκριμένα προβλέπονται οι εξής εργασίες: Κατασκευή νέας περίφραξης του αρχαιολογικού χώρου με ενσωμάτωση των πρόσφατα αγορασμένων εκτάσεων, Διαμόρφωση βοηθητικής εισόδου. Κατασκευή διαδρομών περιήγησης εντός του αρχαιολογικού χώρου. Κατασκευή θέσεων θέασης και καθιστικών σε αυτούς. Σήμανση των διαδρομών περιήγησης και τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων. Υποδομές ΑΜΕΑ: ενημερωτικές πινακίδες και πινακίδες σήμανσης της διαδρομής με έντονο κοντράστ και μεγάλους χαρακτήρες προκειμένου να είναι ευδιάκριτες, όπως και η τοποθέτηση σε χαμηλό ύψος, ώστε να είναι προσβάσιμες και σε άτομα σε αμαξίδιο. Εισαγωγική ενημερωτική πινακίδα στην είσοδο του χώρου καθώς και πληροφοριακό υλικό προβολής (φυλλάδιο) σε γραφή Braille. Αποψιλώσεις – καθαρισμοί, Αποχωματώσεις. Εργασίες συντήρησης, Διαμόρφωση βοηθητικής πρόσβασης – χωμάτινου δρόμου. Κατασκευή συστήματος πυρόσβεσης. Διαμόρφωση και βελτίωση υφιστάμενου χώρου στάθμευσης. Εκπόνηση Τοπογραφικού Διαγράμματος Αρχαιολογικού Χώρου. Εκπόνηση μελέτης Πυροπροστασίας Αρχαιολογικού Χώρου. Σύνταξη Μελέτης Συντήρησης Αρχαιολογικών Καταλοίπων».
- Αποκατάσταση ναού Μιχαήλ Αρχαγγέλου και Ευαγγελισμού στα Λιβάδια Μυλοποτάμου, συντήρηση του τοιχογραφικού διακόσμου του και διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου:
«Στόχος της πράξης είναι η πλήρης αποκατάσταση του ναού, η συντήρηση του τοιχογραφικού του διακόσμου και η ανάδειξη του αύλειου χώρου του. Με την ολοκλήρωση του έργου θα οργανωθούν ποικίλες δράσεις για τη δημοσιοποίησή του (δημιουργία φυλλαδίου και έντυπου οδηγού, κατασκευή πινακίδας σε προσβάσιμο ύψος και για άτομα με αμαξίδιο, σχετική ενημερωτική πινακίδα στους χώρους υλοποίησης του έργου διαθέσιμη και σε γραφή Braille, ειδική εφαρμογή στην ιστοσελίδα για κωφούς κ.λπ.)».
- Ανάδειξη αρχαιολογικού χώρου Ζωμίνθου δήμου Ανωγείων Π.Ε. Ρεθύμνου: Το έργο είναι συνολικού προϋπολογισμού 400.120,000 ευρώ και θα ολοκληρωθεί στις 30 Ιουνίου του 2023. «Η προτεινόμενη πράξη αντιμετωπίζει τα κρίσιμα προβλήματα της συντήρησης και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου, και ιδίως του ανακτόρου, αφού προφυλάσσει τα μνημεία από την επιβάρυνση της οχλούσας βλάστησης, τη φθορά του φέροντος οργανισμού τους, τις ανθρώπινες επεμβάσεις. Συγκεκριμένα προβλέπονται οι εξής εργασίες: Διενέργεια δοκιμαστικών τομών στον χώρο ανέγερσης του φυλακίου, στον χώρο στάθμευσης και όπου αλλού κριθεί απαραίτητο. Εκπόνηση μελέτης συντήρησης των αρχαίων κτιριακών καταλοίπων και υλοποίησή της. Κατασκευή λιθοδομής οριοθέτησης του περιβάλλοντα χώρου και αντικατάσταση της περίφραξης. Συμπλήρωση του συστήματος ηλεκτρονικής φύλαξης του χώρου. Διαμόρφωση μικρού πλατώματος οριοθέτησης φυλακίου εισόδου. Κατασκευή 6 πέτρινων καθιστικών εξωτερικά της εισόδου, φυλακίου εισόδου, σηπτικής δεξαμενής – απορροφητικού βόθρου, βοηθητικής εισόδου. Συμπλήρωση του υφιστάμενου μόνιμου δικτύου λιθόστρωτων με τοπικές πλάκες Επιδιόρθωση – συμπλήρωση υφιστάμενων ξύλινων ραμπών και κιγκλιδωμάτων κατά μήκος της υφιστάμενης διαδρομής επίσκεψης και κατασκευή νέων για χρήση ΑΜΕΑ σε σημεία με υψομετρική διαφοροποίηση. Δημιουργία προσωρινών τμημάτων της διαδρομής με υλικά αναστρέψιμα με δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης. Διαμόρφωση σημείων στάσης. Διαμόρφωση χώρου στάθμευσης. Κατασκευή – τοποθέτηση οδικών, ενδεικτικών, ενημερωτικών και πληροφοριακών πινακίδων κατά μήκος της διαδρομής από το χώρο στάθμευσης στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, στο χώρο αναμονής της εισόδου και κατά μήκος της διαδρομής επίσκεψης. Υποδομές ΑΜΕΑ: Ενημερωτικές πινακίδες και πινακίδες σήμανσης της διαδρομής με έντονο κοντράστ και μεγάλους χαρακτήρες προκειμένου να είναι ευδιάκριτες, όπως και η τοποθέτηση σε χαμηλό ύψος, ώστε να είναι προσβάσιμες και σε άτομα σε αμαξίδιο. Εισαγωγική ενημερωτική πινακίδα στην είσοδο του χώρου, καθώς και πληροφοριακό υλικό προβολής (φυλλάδιο) σε γραφή Braille. Σχεδιασμός και δημιουργία κατάλληλου οδηγού περιήγησης σε συμβατική μορφή και σε γραφή Braille».
- Ανάδειξη Υστερομινωικού ΙΙΙ Νεκροταφείου Αρμένων Ρεθύμνου – Β’ φάση: Το έργο χρηματοδοτείται με το ποσό των 700.000 ευρώ και θα ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο του 2023.
«Ο αρχαιολογικός χώρος είναι ήδη επισκέψιμος με εισιτήριο. Στόχος της πράξης είναι η ολοκλήρωση της αναβάθμισης του χώρου και η αύξηση της επισκεψιμότητας, σε συνέχεια της α’ φάσης του έργου, που ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2021. Προβλέπονται εργασίες επισκευής και βελτίωσης των υφιστάμενων υποδομών (φυλάκιο-εκδοτήριο εισιτηρίων), καθώς και δημιουργία νέων χώρων εξυπηρέτησης κοινού (χώροι υγιεινής, αίθουσα πληροφόρησης), διαμόρφωση προσβάσεων με πρόβλεψη και για ΑμεΑ, χώρων στάθμευσης, τοποθέτηση μεταλλικών στεγάστρων προστασίας σε δύο τάφους, διαμόρφωση και συμπλήρωση δικτύων ύδρευσης-αποχέτευσης και ηλεκτροφωτισμού, εγκατάσταση συστήματος πυρόσβεσης και αλεξικέραυνου, δημιουργία πληροφοριακού υλικού».
- Ανάδειξη Αρχαιολογικού χώρου Μοναστηρακίου δήμου Αμαρίου – Β’ Φάση
Το έργο έχει προϋπολογισμό 585.000 ευρώ και θα ολοκληρωθεί στις 30 Σεπτεμβρίου του 2023.
«Στόχος της πράξης είναι η ολοκλήρωση της αναβάθμισης του επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου, στο πλαίσιο της προβολής και ανάδειξης του, σε συνέχεια της α’ φάσης του έργου, η οποία τώρα ολοκληρώνεται. Συγκεκριμένα προβλέπονται οι εξής εργασίες: Κατεδάφιση του υφιστάμενου φυλακίου και κατασκευή νέου κτιρίου για τη στέγαση του φυλακίου και για την έκθεση πληροφοριακού υλικού, χώρου υγιεινής επισκεπτών και αποθήκης. Εξοπλισμός κτηρίου, συντήρηση και στατική ενίσχυση υφιστάμενου στεγάστρου προστασίας αρχαιοτήτων, δημιουργία πληροφοριακού υλικού (και για ΑΜΕΑ). Ψηφιοποίηση – τρισδιάστατη σάρωση σφραγισμάτων, δημιουργία ψηφιακής εφαρμογής και εκπαιδευτικού προγράμματος».
- Ανάδειξη Αρχαιολογικού Χώρου Αποδούλου: Το έργο έχει προϋπολογισμό 610.000 ευρώ και θα ολοκληρωθεί στις 30 Σεπτεμβρίου του 2023.
«Η προτεινόμενη πράξη αφορά την προστασία, ανάδειξη και προβολή του αρχαιολογικού χώρου Αποδούλου και τη διαμόρφωση του σε οργανωμένο επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο. Προβλέπονται η κατασκευή νέου φυλακίου, χώρου πληροφόρησης και χώρου υγιεινής επισκεπτών. Κατασκευή νέας περίφραξης του αρχαιολογικού χώρου και διαμόρφωση εισόδων, κατασκευή διαδρομών περιήγησης εντός του αρχαιολογικού χώρου, εγκατάσταση υπερυψωμένης εξέδρας για τη θέαση των αρχαιοτήτων, συντήρηση και στατική ενίσχυση των υφιστάμενων στεγάστρων, τοποθέτηση συστήματος πυρασφάλειας. Εργασίες συντήρησης των αρχαιολογικών ευρημάτων, πληροφοριακό υλικό (και για ΑΜΕΑ)».
- Ψηφιακές πολιτιστικές διαδρομές σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία της Π.Ε. Ρεθύμνου: Το έργο έχει προϋπολογισμό 299.880 ευρώ και θα ολοκληρωθεί στις 14 Ιουλίου του 2023: «Η πρόταση αφορά στο σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης δράσης ψηφιακής προβολής αρχαιολογικών χώρων και μνημείων του Ρεθύμνου, που περιλαμβάνει: Διαδικτυακή ψηφιακή πλατφόρμα πολιτιστικού περιεχομένου, θεματική ψηφιακή περιήγηση στον αρχαιολογικό χώρο των Αρμένων με την υλοποίηση τρισδιάστατων εικονικών, αναπαραστάσεων σε επτά συνολικά τάφους, Διαδραστική εφαρμογή προβολής και τρισδιάστατη παρουσίαση των αρχαιολογικών χώρων Μοναστηρακίου και Αποδούλου Αμαρίου και Ζωμίνθου Ανωγείων, Ψηφιακή θεματική διαδρομή σε επιλεγμένους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς ναούς Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου».
Σημειώνεται ότι ήδη μέσω ΕΣΠΑ έχει ολοκληρωθεί και παραδοθεί η Α’ φάση του έργου Ανάδειξης Υστερομινωικού ΙΙΙ Νεκροταφείου Αρμένων Ρεθύμνου με προϋπολογισμό 650.000 ευρώ.
Το έργο ολοκληρώθηκε τον Μάιο 2021.
Εκπόνηση μελετών ωρίμανσης, για έργα που θα υλοποιηθούν κατά προτεραιότητα στην επόμενη προγραμματική περίοδο
Εκτός από τα έργα ΕΣΠΑ, σημαντικές είναι και οι μελέτες που είναι στο στάδιο της εκπόνησης για να υλοποιηθούν τη νέα προγραμματική περίοδο. Ήδη τις προηγούμενες μέρες εξασφαλίστηκαν οι σχετικές χρηματοδοτήσεις από το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, που αφορούν στις παρακάτω μελέτες:
- Μελέτη Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Ρεθύμνου: Δικαιούχος της πράξης είναι ο δήμος Ρεθύμνου και κύριος έργου το ΥΠΠΟΑ – μεταξύ των δύο φορέων, και της Περιφέρειας Κρήτης θα υπογραφεί Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης. Ο προϋπολογισμός της προτεινόμενης πράξης ανέρχεται σε 2.922.256,15€. Το έργο περιλαμβάνει εκπόνηση (1) γεωτεχνικής μελέτης, (2) αρχιτεκτονικής μελέτης (για το Μουσείο και τον περιβάλλοντα χώρο, παθητική πυροπροστασία και σύνταξη τευχών δημοπράτησης), (3) στατικής μελέτης (για το Μουσείο και τον περιβάλλοντα χώρο και σύνταξη τευχών δημοπράτησης), (4) ηλεκτρομηχανολογικής μελέτης (για το Μουσείο και τον περιβάλλοντα χώρο, ενεργητική πυροπροστασία και σύνταξη τευχών δημοπράτησης), (5) μελέτης ΣΑΥ-ΦΑΥ και (6) μελέτης ενεργειακής απόδοσης.
- Μελέτη στερέωσης και αποκατάστασης των τειχών του Φρουρίου Φορτέτσα στην Παλαιά Πόλη Ρεθύμνου: Δικαιούχος της πράξης είναι η Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του ΥΠΠΟΑ.
Ο προϋπολογισμός της προτεινόμενης πράξης ανέρχεται σε 816.367,83 (συμπερ. ΦΠΑ 24%). Ο προϋπολογισμός που αναγράφεται στο ΤΔΠ αντιστοιχεί στο 40% του ως άνω προϋπολογισμού (= 326.547,13 ευρώ).
Στο πλαίσιο της Πράξης θα εκπονηθούν οι ακόλουθες μελέτες: α)Τοπογραφική μελέτη (κατ.16), β) Ειδική Αρχιτεκτονική μελέτη (κατ.07), γ) Στατική μελέτη (κατ.08), δ) Γεωτεχνική μελέτη (κατ.21), ε) Οικονομοτεχνική μελέτη-Σύνταξη τευχών δημοπράτησης και στ) Μελέτη ΣΑΥ-ΦΑΥ. Οι μελέτες θα εκπονηθούν και σε στάδιο μελέτης εφαρμογής προκειμένου να είναι δυνατή η δημοπράτηση του αντίστοιχου έργου.
- Μελέτη αποκατάστασης κτιρίων και περιβάλλοντος χώρου Φορτέτζας : Ε.Π. Κρήτη 2014-2020, κωδικός ΟΠΣ 515425 (απόφαση ένταξης 704/14-2-2022, λήξη έργου 31-12-2023).
Δικαιούχος της πράξης είναι ο Δήμος Ρεθύμνης και κύριος έργου το ΥΠΠΟΑ- μεταξύ των δύο φορέων και της Περιφέρειας Κρήτης θα υπογραφεί Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης.
Ο προϋπολογισμός της προτεινόμενης πράξης ανέρχεται σε 841.758,14€ (ο προϋπολογισμός που αναγράφεται στο ΤΔΠ αντιστοιχεί στο 40% του ως άνω προϋπολογισμού =336.703,26).
- Μελέτες ωρίμανσης για την προστασία και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου των Πέρα Γαλήνων Μυλοποτάμου: Δικαιούχος της πράξης είναι η Περιφέρεια Κρήτης και κύριος έργου το ΥΠΠΟΑ – μεταξύ των δύο φορέων θα υπογραφεί Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης. Ο προϋπολογισμός της προτεινόμενης πράξης ανέρχεται σε 237.439,01 ευρώ.
Στο πλαίσιο του έργου προβλέπεται η εκπόνηση: (α) γεωτεχνικής μελέτης (μελέτη ασυνέχειας βραχώματος και ευστάθειας, μελέτη θεμελίωσης στεγάστρου, διαστασιολόγηση μέτρων σταθεροποίησης), (β) μελέτης για την κατασκευή στεγάστρου προστασίας των αρχαιοτήτων, (γ) μελέτης κατασκευής σκάλας πρόσβασης στον ανασκαπτόμενο χώρο, (δ) μελέτης κατασκευής κτηρίου για τη στέγαση φυλακείου, (ε) τοπογραφικού διαγράμματος, (στ) τευχών δημοπράτησης, (ζ) μελέτης ΣΑΥ/ΦΑΥ.
- Μελέτες αποκατάστασης του μιναρέ του τεμένους Βελή Πασά στην νέα πόλη του Ρεθύμνου: Η μελέτη χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Το έργο εντάχθηκε το 2020 ωστόσο θα δοθεί ολιγόμηνη παράταση για την επαναπροκήρυξη κάποιων μελετών (γεωτεχνικής, Η/Μ). Ο προϋπολογισμός του έργου είναι 50.000 ευρώ και προβλέπεται η ανάθεση εκπόνησης αρχιτεκτονικής μελέτης αποκατάστασης, στατικής μελέτης, μελέτης συντήρησης δομικού υλικού, ηλεκτρομηχανολογικής και γεωτεχνικής μελέτης.
- Μελέτες ωρίμανσης για την αποκατάσταση της παλαιοχριστιανικής βασιλικής στη θέση Άγιος Μάρκος, αρχαιολογικού χώρου Ελεύθερνας Ρεθύμνου: Η μελέτη χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ΣΑ 914. Το έργο εντάχθηκε το 2021 και ολοκληρώνεται στις 31-12-2022.Ο προϋπολογισμός ανέρχεται σε 60.000 ευρώ και προβλέπεται η ανάθεση εκπόνησης αρχιτεκτονικής και στατικής προμελέτης, αρχιτεκτονικής και στατικής μελέτης σε επίπεδο εφαρμογής και τευχών δημοπράτησης.
Υποβολή προτάσεων για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης
Στο πλαίσιο της δράσης «Growth II», που θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου θα υποβάλλει πρόταση για την αναβάθμιση αρχαιολογικών χώρων και μνημείων που φιλοξενούν εκδηλώσεις σύγχρονου πολιτισμού. Συγκεκριμένα, προβλέπεται η προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού (καθίσματα, σκηνές, συστήματα φωτισμού, μικροφωνικές εγκαταστάσεις, κτλ.), που θα εξυπηρετήσουν τη διενέργεια εκδηλώσεων στο τζαμί της Βαλιδέ Σουλτάνας στην Παλιά Πόλη Ρεθύμνου, στο Μουσείο Αρχαιολογικού Χώρου Ελεύθερνας, καθώς και στους αρχαιολογικούς χώρους Αρμένων, Μοναστηρακίου και Αποδούλου.
Από το Ταμείο Ανάκαμψης θα χρηματοδοτηθεί επίσης η δράση «Silver», που περιλαμβάνει προτάσεις για την αναβάθμιση υποδομών και προσβασιμότητα για ΑμεΑ και ηλικιωμένους επισκέπτες στα αρχαιολογικά μουσεία του ΥΠΠΟΑ (προμήθεια πινακίδων Braille, ειδικών αμαξιδίων, απτικών εκθεμάτων, παραγωγή ψηφιακών ξεναγήσεων, κτλ.). Στο πλαίσιο της δράσης θα προταθούν η αναβάθμιση της Προσωρινής Έκθεσης του Αρχαιολογικού Μουσείου Ρεθύμνου και του Μουσείου Αρχαιολογικού Χώρου της Ελεύθερνας, καθώς και η επέκταση του ΜΑΧΕ, με κατασκευή χώρου πωλητηρίου – αναψυκτηρίου.
Σημειώνεται ότι πέραν των παραπάνω, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου έχει υπό την αρχαιολογική αυτεπιστασία της σειρά έργων που εκτελούνται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου στο πλαίσιο έργων τρίτων φορέων, όπως είναι τα έργα αποχετεύσεις σε Μελιδόνι, Κουλούκωνα και Ζωνιανά, το αρδευτικό έργο του Ρεθύμνου, οι γεωτρήσεις του Μυλοποτάμου, τα δίκτυα ύδρευσης του Αμαρίου, αλλά κι έργα του δήμου Ρεθύμνου αφορούν σε ψηφιακή προβολή του τόπου.