Λίγες μέρες μένουν ακόμα πριν από μια κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση. Κρίσιμη για το σήμερα αλλά και για το αύριο της ελληνικής κοινωνίας. Κρίσιμη όμως και για την πορεία της Ευρώπης, η οποία -όπως οι περισσότεροι πλέον αναγνωρίζουν- απειλείται όχι από την Αριστερά αλλά από τη νεοφιλελεύθερη συνταγή της λιτότητας και των περικοπών στα κοινωνικά δικαιώματα και στη Δημοκρατία. Αυτή την ίδια συνταγή που εφαρμόστηκε «πειραματικά» και σε μεγάλες δόσεις στη χώρα μας, οδηγώντας σε οικονομική, παραγωγική και κοινωνική καταστροφή.
Αυτές τις λίγες μέρες οι πολίτες οφείλουν να θυμηθούν, να αξιολογήσουν και να σταθμίσουν, να επιλέξουν με κριτήριο την ελπίδα και όχι το φόβο, με βάση τις ανάγκες τους και όχι τις δεσμεύσεις ενός χρεωκοπημένου πολιτικού συστήματος που αποχωρεί. Καλούμαστε να αποφασίσουμε αν θα δώσουμε την ευκαιρία να εφαρμοστεί μια άλλη πολιτική για την έξοδο από την κρίση και ένα διαφορετικό μοντέλο διακυβέρνησης. Αν συμφωνούμε ότι δεν αντέχουμε άλλο την αδικία, τη λεηλασία και την αναξιοπρέπεια, τότε δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να στηρίζουμε πολιτικές δυνάμεις που δεν αμφισβητούν το πολιτικό σχέδιο της διάσωσης των τραπεζών και των ολιγαρχών σε βάρος του κόσμου της εργασίας και της μεσαίας τάξης. Ούτε μπορούμε να εμπιστευτούμε δυνάμεις κεντρώας από-πολιτικοποίησης που σύμφωνα με τα λεγόμενά τους, είναι έτοιμες να συνεργαστούν στη βάση και του προγράμματος λιτότητας-εσωτερικής υποτίμησης και της αναίρεσής του. Δεν υπάρχει λοιπόν κανένα περιθώριο για κοροϊδία. Στην πραγματικότητα το ζητούμενο είναι η δημοκρατική χειραφέτηση της κοινωνίας. Η δυνατότητά της να επιλέγει εναλλακτικά πολιτικά σχέδια, με διαφορετικές κοινωνικές και αναπτυξιακές προτεραιότητες. Αυτές τις προτεραιότητες τις έχουμε αναλύσει, τις έχουμε κοστολογήσει και μας δεσμεύουν προγραμματικά, ηθικά και πολιτικά. Είναι 1. η επείγουσα ανακούφιση της κοινωνίας (και όχι η μετάθεσή της στο αβέβαιο μέλλον, όταν υποτίθεται ότι θα έχουν αρχίσει να αποδίδουν τα μακροοικονομικά αποτελέσματα), 2. η χαλάρωση της «θηλιάς» του ιδιωτικού χρέους και η βιώσιμη ρύθμιση των συσσωρευμένων υποχρεώσεων προς Τράπεζες, Εφορία και Ασφαλιστικά Ταμεία χωρίς την απειλή των πλειστηριασμών και των κατασχέσεων, 3. η αποκατάσταση των εργασιακών δικαιωμάτων και των συλλογικών συμβάσεων, 4. η φορολογική δικαιοσύνη και 5. η θεσμική ανασυγκρότηση και ο δημοκρατικός μετασχηματισμός του Κράτους και της Δημόσιας Διοίκησης.
Ειδικά για το τελευταίο, η απαίτηση της κοινωνίας για Δικαιοσύνη και Πολιτικό Ήθος, δεν αφήνει κανένα περιθώριο «εκπτώσεων» ή συμβιβασμών. Διανύουμε μια περίοδο όχι μόνο παρατεταμένης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, αλλά και κρίσης αξιοπιστίας των θεσμών και του πολιτικού συστήματος. Η ανυποληψία της Πολιτικής και η «αποξένωση» της κοινωνίας από τη Δημοκρατία, δεν οφείλεται μόνο στα γνωστά φαινόμενα ιδιοτελούς διαχείρισης του δημόσιου χρήματος, συναλλαγής με συμφέροντα και διαφθοράς μέρους του πολιτικού προσωπικού, αλλά και στην αδυναμία ή την αδιαφορία του πολιτικού συστήματος να απαντήσει αποτελεσματικά στις ανάγκες των καθημερινών ανθρώπων, επειδή ακριβώς ήταν εγκλωβισμένο στη νεοφιλελεύθερη διαχείριση της κρίσης που ευνοεί προκλητικά την τραπεζοκρατία και την ασυλία του πλούτου.
Γι’ αυτό λοιπόν, δεν μπορεί να υπάρξει αξιόπιστη πολιτική διέξοδος σήμερα αν δεν ανατραπεί ταυτόχρονα και η ανυποληψία και η αναποτελεσματικότητα της Πολιτικής. Αν δεν αποδείξουμε στην πράξη, μετά τις 25 Γενάρη, ότι μπορεί να υπάρξει και άλλος δρόμος (δηλαδή άλλες προτεραιότητες υπέρ των κοινωνικών αναγκών και των δημόσιων αγαθών) και άλλος τρόπος (δηλαδή δημοκρατική και συμμετοχική διακυβέρνηση, κοινωνικός έλεγχος, οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης ανάμεσα στους πολίτες και τους αιρετούς εκπροσώπους τους, υπέρβαση του παραγοντισμού και της ιδιοτελούς ενασχόλησης με τα κοινά, προώθηση συλλογικών συμφερόντων και όχι προσωπική εξυπηρέτηση και συναλλαγή). Και στο κρίσιμο αυτό ζήτημα που έχει σχέση με τον αξιακό κώδικα της Αριστεράς, ο ΣΥΡΙΖΑ συλλογικά αλλά και ο καθένας ατομικά έχει δώσει δείγματα γραφής.
Τα συσσωρευμένα κοινωνικά προβλήματα και τα διαχρονικά ελλείμματα του Ρεθύμνου στις υποδομές και στον αναπτυξιακό σχεδιασμό, απαιτούν συλλογικές και όχι προσωπικές απαντήσεις, απαιτούν καλά προετοιμασμένες και σοβαρές πρωτοβουλίες και όχι επικοινωνιακού τύπου κινήσεις και λογικές παλαιοκομματικού παραγοντισμού. Μέλημά μας και ευθύνη πρέπει είναι η σθεναρή διεκδίκηση παρεμβάσεων που θα αμβλύνουν τις ανισότητες και θα διασφαλίσουν στο Ρέθυμνο αυτό που δικαιούται με βάση την υστέρησή του σε κρίσιμους τομείς (Υγεία, οδικό δίκτυο, διαχείριση απορριμμάτων και αστικών λυμάτων, Αρχαιολογικό Μουσείο κλπ.). Οφείλουμε ταυτόχρονα να αποκτήσουμε μια οργανική σχέση με ότι πιο παραγωγικό, ζωντανό και έντιμο κομμάτι έχει η τοπική μας κοινωνία. Αυτό το δυναμικό που είναι πολύ κρίσιμο και καθοριστικό για την τύχη του τόπου, πρέπει να το εμπιστευτούμε και να ζητήσουμε τη στήριξή του. Υπάρχουν θύλακες επιστημονικής γνώσης, παραγωγικής καινοτομίας, πολιτισμού και δημιουργίας που χρειάζονται ανάδειξη, αναγνώριση, δυνατότητα να έχουν λόγο και ρόλο στην εκπόνηση ενός καινούργιου σχεδίου για την βιώσιμη και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη στον τόπο μας και συνολικά στη χώρα. Αν δεν το κάνουμε αυτό, αν δηλαδή απλώς η Αριστερά, ο ΣΥΡΙΖΑ, εμφανιστεί ως μια δύναμη, η οποία έχει καλές προθέσεις, έχει την «έξωθεν καλή μαρτυρία», έχει και ένα καλό πρόγραμμα και απλώς ζητά από το λαό να της αναθέσει μια «εργολαβία σωτηρίας», να την εξουσιοδοτήσει να λύσει «από τα πάνω» και «εξ ονόματός» του τα τεράστια οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα της χώρας, χωρίς την ενεργό εμπλοκή των ανθρώπων, χωρίς την αυτενέργεια, την έμπνευση, τη δράση και τον έλεγχό τους, νομίζω ότι θα δυσκολευτούμε να τα καταφέρουμε.
Η αλλαγή παραδείγματος στη λειτουργία του πολιτικού συστήματος που περιγράφουμε θα είναι μια πραγματική τομή, μια ουσιαστική ρήξη με το στρεβλό και φαύλο παρελθόν που κανείς δεν μπορεί να αναπολεί ή να υπερασπίζεται. Αλλά θα είναι και μια εξαιρετική συμβολή στην ανάκτηση της αξιοπιστίας της Πολιτικής και της Δημοκρατίας. Γιατί όλοι καταλαβαίνουμε ότι σήμερα -όσο και αν είναι ζωτικής σημασίας- δεν αρκεί η ανακούφιση της κοινωνίας, δεν φτάνει η προστασία και η ενίσχυση του εισοδήματος των ανθρώπων. Πρέπει παράλληλα να αποκατασταθούν οι αδικίες και οι ανισότητες, που πάντα υπήρχαν αλλά πολλαπλασιάστηκαν την περίοδο της «σωτηρίας» της χώρας που διανύουμε. Έχουμε ανάγκη να αναστοχαστούμε και να ανακαλύψουμε ξανά τις χαμένες αξίες της ισότητας, της αλληλεγγύης, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών, της δικαιοσύνης και της αξιοπρέπειας για όλους. Έτσι ενδυναμώνεται και θωρακίζεται η Δημοκρατία και απομονώνονται οι εχθροί της. Και έτσι δημιουργούνται οι «ασφαλιστικές δικλείδες» που δεν θα επιτρέψουν την επανάληψη των γνωστών παθογενειών και την απογοήτευση των πολιτών που σε λίγες μέρες θα μας εμπιστευτούν και θα μας δώσουν τη ευκαιρία μια νέας πορείας για τη χώρα και την Ευρώπη.
* Ο Ανδρέας Ξανθός είναι υποψήφιος βουλευτής Ρεθύμνου του ΣΥΡΙΖΑ
Twitter: @andreasxanthos