Σχετικό αίτημα φαίνεται να έχει υποβληθεί στο Δήμο Ρεθύμνου και υποχρεωτικά οι αρμόδιες επιτροπές και υπηρεσίες θα το εξετάσουν, θα το συζητήσουν και ανάλογα θα αποφασίσουν. Απόρροια του αιτήματος ήταν να «ξεσκονίσουν» οι δημοτικές υπηρεσίες, που η αλήθεια είναι πως αιφνιδιάστηκαν, την αντίστοιχη νομοθεσία, να δουν τι προβλέπεται, ποιες προϋποθέσεις και ποιοι όροι απαιτούνται για μια τέτοια δραστηριότητα.
Το αίτημα δεν έχει δικαίωμα καμιά δημοτική αρχή να το αποκλείσει ή να το απορρίψει εκ των προτέρων. Μόνο που η πόλη άλλαξε σε μεγάλο βαθμό τις τελευταίες δεκαετίες, τα όρια του Δήμου επεκτάθηκαν κι ανάλογα έχει αλλάξει και το νομικό πλαίσιο για τη λειτουργία οίκων ανοχής, άρα και η όποια απόφαση ληφθεί θα βασίζεται στα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί.
Γεγονός που σημαίνει ότι η δημοτική αρχή θα μπει στη διαδικασία κατ’ αρχήν να χωροθετήσει περιοχή, όπου θα επιτρέπεται η λειτουργία της συγκεκριμένης δραστηριότητας. Και που αποκλείεται να είναι μέσα στην πόλη, καθώς από το νόμο σαφώς καθορίζεται η μεγάλη απόσταση οίκου ανοχής από σχολείο, από εκκλησία κλπ.
Το θέμα θα απασχολήσει την αυριανή συνεδρίαση της Επιτροπής Ποιότητας ζωής του Δήμου, αφού στον αριθμό 2. των προ ημερήσιας διάταξης θεμάτων, υπάρχει και αυτό: «Καθορισμός αριθμού και χώρων οίκων ανοχής».
Σύμφωνα με πληροφορίες των «Ρ.Ν.» το ενδιαφέρον για την έναρξη-λειτουργία οίκου ανοχής φέρεται να κατέθεσε προ μηνός περίπου, στο αρμόδιο τμήμα του Δήμου Ρεθύμνου, μια γυναίκα, η οποία δεν είναι Ρεθεμνιώτισσα.
Ποιές δυσκολίες θα προκύψουν ή τι αντιδράσεις μπορεί να εκδηλωθούν στην προοπτική της λειτουργίας της συγκεκριμένης δραστηριότητας, μένει να φανεί…
Το 1991 έκλεισε το τελευταίο «σπίτι» στην οδό Χειμάρρας
Έχουν μεσολαβήσει 22 χρόνια από τότε που έκλεισε τον κύκλο της στο Ρέθυμνο μια μακρά περίοδος λειτουργίας οίκων ανοχής. Τυπικά δηλαδή, διότι ουσιαστικά οι ιδιαίτερες αυτές επιχειρήσεις είχαν «ατονήσει» πολύ ενωρίτερα.
Το 1991, η Ρούλα, η τελευταία ιέρεια του έρωτα στο Ρέθυμνο, κλείδωσε το μικρό σπιτάκι της στην οδό Χειμάρρας, το εγκατέλειψε φεύγοντας προς άγνωστη κατεύθυνση. Κλείδωσε μαζί μια ολόκληρη εποχή με μνήμες αλλοτινές. Σήμερα, κανείς σχεδόν στο Ρέθυμνο δεν θυμάται τα σπιτάκια -οίκους ανοχής γύρω από την Φορτέτζα, η περιοχή άλλαξε ριζικά, οι τουρίστες που περνούν απ’ τα πολυδιάβατα δρομάκια ούτε καν που φαντάζονται τις ιστορίες που έχουν να διηγηθούν. Κανείς δεν συζητά για τις γυναίκες που πέρασαν την ζωή τους ταγμένες σε ένα επάγγελμα περιφρονημένο, κι ας επιτελούσαν κοινωνικό έργο.
Ο τελευταίος που μίλησε για το θέμα, και που θύμισε με τρόπο εκπληκτικό το κομμάτι αυτό της ιστορίας του Ρεθύμνου και της Κρήτης γενικότερα, πριν ένα χρόνο περίπου, ήταν ο δικηγόρος Χάρης Παπαδάκης. Μίλησε με το βιβλίο του «Οίκοι ανοχής στην πολιτεία της ανοχής».
Και τώρα, 22 χρόνια μετά, οι οίκοι ανοχής θα αποτελέσουν ξανά θέμα συζήτησης στην μικρή μας σχετικά κοινωνία, εξ αιτίας του ενδιαφέροντος που εκδηλώθηκε και του αιτήματος που κατατέθηκε στον Δήμο.
Ο κ. Παπαδάκης, σχετικά με την τελευταία ιέρεια του έρωτα στο Ρέθυμνο, την Ρούλα, γράφει στο βιβλίο του:
«Το 1991 έχει παραμείνει στη Χειμάρρας μόνο η Ρούλα.
Το 1991 δεν φανταζόμουν ότι θα ασχοληθώ ποτέ με την έρευνα και ιδιαίτερα με την πορνεία.
Το 1991 μου ανατίθεται από τον πελάτη μου Χρήστο Π. δικηγόρος, να εξώσω τη Ρούλα από το σπίτι, το οποίο της ενοικίαζε και το χρησιμοποιούσε ως πορνείο, λόγω δυστροπίας ως προς την καταβολή οφειλομένων μισθωμάτων.
Ασκείται η σχετική αγωγή (Μ.Π.Ρ. 17-4-1991). Πριν συζητηθεί η υπόθεση στο δικαστήριο, η Ρούλα έφυγε από το σπίτι συμβιβαστικά την 3η Μαΐου 1991, χωρίς να εκδοθεί απόφαση δικαστηρίου.
Παράξενες χρονολογικές συμπτώσεις.
Έκτοτε στην οδό Χειμάρρας δεν ξανακατοίκησε πόρνη».
Η Φωτούλα, η Ματούλα, η Σούδα, η Τριάδα, η Βέτα…
Οίκοι ανοχής στο Ρέθυμνο φέρονται να λειτουργούσαν, όπως και στην υπόλοιπη Κρήτη, την περίοδο της Οθωμανοκρατίας, την περίοδο της Αιγυπτιοκρατίας, την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας. Ο χώρος όπου δραστηριοποιούνταν, πάντα ήταν αυτός πέριξ της Φορτέτζας αλλά και εντός του φρουρίου, όπου κάποια χρονική περίοδο περιορίστηκαν οι πόρνες για να απομονωθούν και να μην «μολύνουν» την υπόλοιπη κοινωνία.
Συνοπτικά, από το βιβλίο του Χάρη Παπαδάκη σας μεταφέρουμε το παρακάτω απόσπασμα για την μετά το 1940 περίοδο.
«Τα πορνεία μέχρι και το τέλος της δεκαετίας του 1940 βρίσκονται στην οδό Αργυροπούλων στο τμήμα της ανατολικά του Πεντάγωνου οχυρού. Έκτοτε και εξαιτίας της αύξησής τους αρχίζουν να επεκτείνονται και στην οδό Χειμάρρας. Ο δρόμος από τότε συνέδεσε το όνομά του με την πορνεία στο Ρέθυμνο.
Στη δεκαετία του 1950 υπάρχουν πορνεία στην οδό Αργυροπούλων και στην οδό Χειμάρρας, αλλά υπάρχουν και τρεις πόρνες η Φωτούλα, η Σούλα και η Μπέγαινα, που κατοικούν σε ημιερειπωμένα κτίρια μέσα στο φρούριο της Φορτέτζας.
Από το τέλος της δεκαετίας του 1950 και μετά δεν υπάρχουν πορνεία στην οδό Αργυροπούλων, όλα μεταφέρονται στην οδό Χειμάρρας, παρέμεινε μόνο το γνωστό διώροφο στην αριστερή γωνία των οδών Αργυροπούλων και Χειμάρρας. Τα περισσότερα σπίτια της οδού Χειμάρρας χρησιμοποιήθηκαν ως πορνεία, κατοικούσαν όμως και μερικές οικογένειες. Η ταμπέλλα με την επιγραφή «Προσοχή οικογένεια» υπήρχε στην πόρτα τους. Κόκκινα φανάρια δεν υπήρχαν πάνω στις πόρτες των πορνείων, ούτε το σήμα με τον κύκλο και το Χ στο κέντρο, γιατί στο Ρέθυμνο δεν υπήρχε Ε.Σ.Α. (Ελληνική Στρατιωτική Αστυνομία).
Για να αντιληφθούμε την πορνεία της εποχής, πρέπει να ξεχάσουμε την πόρνη και τα πορνεία που βλέπουμε σε διάφορες ταινίες. Πρέπει να μεταφερθούμε νοερά στην εποχή εκείνη. Στο Ρέθυμνο υπάρχει φτώχεια, τα περισσότερα στενά είναι χωματόδρομοι, υπάρχει πρόβλημα ύδρευσης και αποχέτευσης. Τα περισσότερα σπίτια της Αργυροπούλων και της Χειμάρρας είναι ημιερειπωμένα και αρκετά στερούνται ακόμη και τουαλέτας.
Τα πορνεία στο Ρέθυμνο ανήκουν στην κατηγορία πορνείο-σπιτάκι, δηλαδή σπίτι με μία πόρνη και όχι σπίτι με τρεις-τέσσερις πόρνες. Ποτέ δεν στεγάστηκαν στο ίδιο σπίτι δύο ή περισσότερες πόρνες.
Τα τρία πορνεία που υπήρχαν μέσα στη Φορτέτζα μπορούμε να τα χαρακτηρίζουμε καμαρούλες. Το σπίτι της Φωτούλας χωριζόταν στα δύο με μία κουρελού.
Την οδό Χειμάρρας και το τμήμα της οδού Αργυροπούλων, όπου ήταν εγκατεστημένες οι πόρνες, μπορούμε να τις χαρακτηρίσουμε, κατά το διαχωρισμό του Η. Πετρόπουλου, ως γειτονιά πορνείων.
Τα περισσότερα σπίτια δεν υπερβαίνουν τα σαράντα τετραγωνικά και είναι ισόγεια με ένα χώρο που χρησιμοποιείται ως χώρος υποδοχής, και ελάχιστο χώρο κουζίνας, ο οποίος διαχωρίζεται συνήθως με κουρτίνα, και την κρεβατοκάμαρα με ένα συνήθως παράθυρο. Ορισμένα από τα σπίτια της οδού Αργυροπούλων είναι διώροφα με ένα ισόγειο, το πολύ είκοσι τετραγωνικά, μόνο με είσοδο και χωρίς παράθυρο, που χρησιμοποιείται ως χώρος υποδοχής, κουζίνα, και με εσωτερική ξύλινη σκάλα, που οδηγεί στον πάνω όροφο, στην κρεβατοκάμαρα, η οποία έχει συνήθως ένα παράθυρο. Τα ενοίκια στην περιοχή είναι πολύ χαμηλά, αλλά οι πόρνες πληρώνουν συνήθως το διπλάσιο…».
Αντιγράφουμε ένα ακόμα απόσπασμα από το βιβλίο «Οίκοι ανοχής στην πολιτεία της ανοχής» του Χάρη Παπαδάκη, όπου ο συγγραφέας μνημονεύει με τα μικρά τους ονόματα τις ενοίκους των μικρών, φτωχικών «σπιτιών»:
«Στη δεκαετία του 1950, μέσα στο φρούριο της Φορτέτζας, διατηρούσαν πορνεία-καμαράκι σε ημιερειπωμένα κτίρια, η Φωτούλα, η Σούλα και η Άννα η Μπέγαινα, που σκοτώθηκε σε ατύχημα μέσα στη Φορτέτζα.
Το ίδιο διάστημα στα σπίτια της οδού Αργυροπούλων άσκησαν το επάγγελμα η Σταματία, η Στέλλα, η Ελένη η μαύρη, η Καίτη η κουτσή, η Γκουγιού, η Τούλα κ.ά.
Διαχρονικά, στα σπίτια της οδού Χειμάρρας από το 1950 μέχρι και το 1991 κατοίκησαν η Ουρανία, η Ευσταθία, η Ντόλη, η Αγνή, η Λίλιαν, η Ελένη, η Καίτη, η Μαρινέλα, η Κική, η Ρίτσα, η Βέτα, η Ματούλα, η Ροδούλα, η Γωγώ, η Ντόλη η βυζαρού, η Σούδα, η Τριάδα, η Ρούλα και πολλές άλλες που η μνήμη των επιζώντων τις ξέχασε.
Οι περισσότερες που πέρασαν από το Ρέθυμνο, ξεχάστηκαν. Η γυναίκα της Χειμάρρας, που έμεινε γνωστή ήταν η Βέτα. Πρέπει να ήλθε στο Ρέθυμνο το 1959. Στα γεράματα εγκατέλειψε το επάγγελμα και εξακολούθησε να ζει στο Ρέθυμνο μέχρι που πέθανε. Η Βέτα έμεινε σε διάφορα σπίτια στην οδό Χειμάρρας, αλλά γύρω στο 1970 έμενε στο διώροφο, στη γωνία οδού Χειμάρρας και Αργυροπούλων, που έγινε γνωστό από το όνομά της… Η Βέτα ήταν φιλάνθρωπη από νεαρή ηλικία. Όταν μάθαινε ότι παντρευόταν μια φτωχιά κοπέλα, αγόραζε ένα πετρογκάζ, ένα πιατικό και γενικά ένα ακριβό δώρο νοικοκυριού και το έστελνε στο ζευγάρι…».
Σημ. Και οι φωτογραφίες έχουν ληφθεί από το βιβλίο του Χ. Παπαδάκη.
