Του ΜΑΝΟΛΗ ΝΤΟΥΝΤΟΥΝΑΚΗ*
Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μια σταθερά ανοδική πορεία στις τιμές των αβοκάντο, αλλά και στις καλλιεργούμενες με αβοκάντο εκτάσεις στη Δυτική Κρήτη. Παρά τις πρώτες δυσκολίες, στην περίοδο του 1990 και παλαιοτέρα, όπου οι αγρότες προτίμησαν τη επέκταση της καλλιέργειας των εσπεριδοειδών, η παραγωγή, οι καλλιεργούμενες εκτάσεις, οι εξαγωγές και η διείσδυση στην εσωτερική αγορά αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο.
Γενικά το ημιτροπικό αβοκάντο με κύριες ποικιλίες τις Fuerte και Hass, αλλά και τη Zutano, καθώς και τη νεότερη Kent, έχει διαπιστωθεί στην πράξη, χρόνια τώρα, ότι ευδοκιμεί άριστα στα εδάφη της Δυτικής Κρήτης. Η στρεμματική απόδοση φτάνει εύκολα, σε πλήρως αναπτυγμένες φυτείες, τα 2.000 κιλά/στρέμμα, ενώ σε ιδανικές συνθήκες εντατικής καλλιέργειας μπορεί να φτάσει από 3.000 κιλά / στρέμμα, έως 5.000 κιλά / στρέμμα. Ως πρώτη εκτίμηση, δεν απαιτεί ιδιαίτερες καλλιεργητικές φροντίδες και δε χρειάζονται, συνήθως, ραντίσματα. Όμως «αγαπά» το νερό, τα εδάφη που στραγγίζονται καλά, και το πολύ και ποιοτικό λίπασμα, σε όλες του τις μορφές, οπότε οι στρεμματικές αποδόσεις κυριολεκτικά εκτινάσσονται. Αν προσπαθήσει να βρει κάνεις αναλογίες θα διαπιστώσει εύκολα, ότι στο κλάδεμα μοιάζει με τη «δική» μας ελιά – κυριολεκτικά μπορείς να το κλαδέψεις όπως θες -, επιτρέποντας ουσιαστικά τόσο τις πυκνές όσο και τις αραιές φυτεύσεις με ένα μικρό πλεονέκτημα στις στρεμματικές αποδόσεις των πυκνών φυτεύσεων.
Σε μια εποχή που εγκαταλείπεται η ύπαιθρος και η καλλιέργεια των εσπεριδοειδών, ιδανική διάδοχη κατάσταση αποτελεί η καλλιέργεια του αβοκάντο. Καλλίτερη επιλογή η αρχική συγκαλλιέργεια αβοκάντο – εσπεριδοειδών, μέχρι να «αναπτυχτεί» η φυτεία του αβοκάντο. Γενικά υπάρχει μια δυσκολία, που οδήγησε σε πολλές αστοχίες, να αναπτυχτεί νέα φυτεία αβοκάντο σε ανοιχτό αγρό. Ενδιαφέρον, επίσης, παρουσιάζει η καλλιέργεια του βιολογικού αβοκάντο, παρότι, αρκετοί, μπερδεύουν τη βιολογική καλλιέργεια με την «ακαλλιέργεια». Είναι γεγονός ότι η ζήτηση για βιολογικά αβοκάντο στην Ευρώπη είναι μεγάλη, και διογκώνεται συνεχώς. Αν και δεν είμαι γεωτεχνικός, στις παραγωγικές φυτείες, όλοι γνωρίζουν ότι μπορούν να εφαρμοστούν με επιτυχία, όλες εκείνες οι καλλιεργητικές φροντίδες (πχ για χόντρεμα καρπών, καρπόδεση, ανθοφορία κ.λπ.) που χρόνια τώρα εφαρμόζονται σε εντατικές – αποδοτικές καλλιέργειες όπως των μανταρινιών.
Εσφαλμένα και καθόλου τεκμηριωμένα έχουν ταχθεί, έμμεσα κατά της επέκτασης της καλλιέργειας του αβοκάντο, χαρακτηρίζοντας το ως «υδρόχαρες» φυτό που δεν ταιριάζει με το κλίμα της Κρήτης, οικολογικές οργανώσεις στη Κρήτη. Αλλά και άλλοι επιμένουν, εσφαλμένα κατά τη γνώμη μου, στην επέκταση της «οριακής καλλιέργειας» της ελιάς.
Σε μια εποχή, που η ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα και των εξαγωγών είναι κεφαλαιώδους σημασίας για τη χώρας είναι επιτακτική η επέκταση και η υποβοήθηση της καλλιέργειας – εμπορίας των αβοκάντο. Χρειαζόμαστε ερευνητικά ινστιτούτα δραστήρια, με ανθρώπους και μέσα, συμβούλους ιδιώτες γεωπόνους μελετητές που δεν θα έχουν σχέση με το «χώρο» της εμπορίας των αγροτικών εφοδίων, Διευθύνσεις Γεωργίας δραστήριες, καινοτόμες διπλά στο αγρότη. Χρειάζονται συνεταιρισμοί – ομάδας παραγώγων που να λειτουργούν αποτελεσματικά και δραστήρια. Οπωσδήποτε είναι απαραίτητα και χρήσιμα, κίνητρα για την επέκταση της καλλιέργειας, την βελτίωση των συνθηκών εμπορίας κ.λπ.
Η καλλιέργεια του αβοκάντο δείχνει το δρόμο για την παραγωγική ανασυγκρότηση που οφείλει να ακολουθήσει η χώρα μας με ισόρροπη ανάπτυξη όλων των παραγωγικών τομέων, με αξιοποίηση όλων των ευκαιριών – συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας. Ιδιαίτερα η ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα, πρέπει να στηρίζεται και σε καινοτόμα, εξαγώγιμα προϊόντα με υψηλή προστιθέμενη αξία από επαγγελματίες μορφωμένους αγρότες, με τη στήριξη – καθοδήγηση γεωπόνων, ερευνητικών ινστιτούτων, ενταγμένων σε ομάδες παραγωγών που λειτουργούν με κύριο κριτήριο, το όφελος παραγώγων και καταναλωτών. Η, σε στερεές βάσεις, παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, αποτελεί το βασικό μοχλό εξόδου από την ηθική, θεσμική, οικονομική και πολιτική, κρίση που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια.
* Ο Μανόλης Ντουντουνάκης είναι M.Sc. ηλεκτρολόγος μηχανικός Ε.Μ.Π.,
υποψήφιος διδάκτορας – ΕΔΙΠ Πολυτεχνείου Κρήτη