Σ’ ένα διαρκές τεστ αντοχών υποβάλλονται καθημερινά οι επιχειρήσεις (και) στο Ρέθυμνο, που «με νύχια και με δόντια» προσπαθούν ν’ ανταπεξέλθουν και να επιβιώσουν στο δύσκολο οικονομικό κλίμα της εποχής. Όλα έχουν πάρει τα …πάνω τους, εκτός απ’ τους τζίρους τους. Το αυξημένο κόστος ενέργειας έχει επηρεάσει τα πάντα. Αγορά και καταναλωτές καλούνται να ισορροπήσουν σ’ ένα τεντωμένο σχοινί, απορροφώντας τους κραδασμούς των ανατιμήσεων. Ο οικονομικός κύκλος μικραίνει, τα έσοδα μειώνονται, τα έξοδα (όλων) πολλαπλασιάζονται, με την γκρίνια και την απαισιοδοξία να γκριζάρουν κι άλλο το τοπίο.
Τα μέτρα που εξήγγειλε χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας – επιδότηση 39 ευρώ στο ρεύμα για τα νοικοκυριά και 65 ευρώ για τις επιχειρήσεις – χαρακτηρίζονται από αρκετούς «σταγόνα στον ωκεανό».
Το «Ρ.Ν» σφυγμομετρούν τον κοινωνικοοικονομικό παλμό του Ρεθύμνου, παρουσιάζοντας αντιδράσεις επιχειρηματιών και πολιτών που πασχίζουν να ανταποκριθούν και να προσαρμοστούν στους ξέφρενους και αλόγιστους ρυθμούς της ακρίβειας.
Ο κ. Δημήτρης Πελαντάκης είναι ιδιοκτήτης καθαριστηρίου. Πλήρωνε εκκαθαριστικό λογαριασμό ρεύματος 300 με 350 ευρώ «και τώρα μου ήρθε 572, σχεδόν τα διπλάσια!». Η δουλειά του έχει μειωθεί: συγκεκριμένες μέρες και ώρες. Εκεί που τα πρωινά δεν σταμάταγε να εξυπηρετεί κόσμο, τώρα πολλές φορές σχεδόν κάθεται. «Εδώ και ένα χρόνο, πότε βγαίνει το μεροκάματο, πότε δεν βγαίνει. Όλα έχουν πάρει τα πάνω τους, και τα υλικά μας κι όλα. Ευτυχώς, το ακίνητο είναι δικό μας και δεν πληρώνουμε νοίκι» σημειώνει, εκφράζοντας την αγωνία του για το άμεσο μέλλον: «Ανησυχούμε για το επόμενο διάστημα. Εγώ βέβαια είμαι στα πρόθυρα συνταξιοδότησης. 44 χρόνια καθαριστήριο έχω συμπληρώσει. Τα παιδιά μου όμως φοβούνται να αναλάβουν».
Όπως είναι φυσικό, οι αυξήσεις μετακινούνται στους πελάτες. «Εγώ είμαι ακόμα στις ίδιες τιμές. Ντρέπομαι να κάνω αυξήσεις, γιατί ξέρω ότι και οι πελάτες μου ζορίζονται» υπογραμμίζει.
Στη συζήτηση παρενέβη ο κ. Χαράλαμπος Ξέκαλος, αγρότης και πελάτης του καταστήματος: «Ασχολούμαι με τ’ αγροτικά, αλλά άντε να πληρώνεις εργάτη, άντε να πληρώνεις λιπάσματα. Δεν γίνεται πια. Πού να βάλεις βενζίνη τώρα, πού να βάλεις πετρέλαιο στα καλοριφέρ. Είναι πολυτέλεια να πας πλέον μία εκδρομή!
Λιπάσματα δεν μπορείς να αγοράσεις, βενζίνη δεν μπορείς να βάλεις! Τίποτα δεν μπορείς να κάνεις. Στα λιπάσματα, είναι δυνατόν να έχει 34 ευρώ το τσουβάλι, το 11-15; Και το παίρναμε 18-20 ευρώ! Τη θειική αμμωνία την έπαιρνα 11 ευρώ και τώρα την πήγαν 19-20. Τα φάρμακα, το ίδιο. Πήγα να πάρω ένα συγκεκριμένο, το οποίο το αγόραζα 28 ευρώ και τώρα το πήγαν 50! Όλα έχουν ακριβύνει. Το σούπερ μάρκετ, ο καφές, όλα!».
«Τεράστιο κόστος», αβεβαιότητα για το μέλλον
Το κόστος ενέργειας ζορίζει και τον κ. Νίκο Αποστολάκη, που δραστηριοποιείται επιχειρηματικά στο κομμάτι των αρτοποιείων – ζαχαροπλαστείων.
«Αυτή τη στιγμή έχουμε μόνο ανατιμήσεις. Η μεγάλη ανατίμηση, το μεγάλο κόστος για το μαγαζί μου είναι στο ρεύμα. Όλα τα υπόλοιπα παλεύονται ακόμα. Αλλά το κόστος του ρεύματος δεν παλεύεται για κανένα λόγο. Έχει σχεδόν διπλασιαστεί, για να μην πω ότι έχει πάει και πιο πάνω. Κι όποια ανατίμηση και να κάνω, δεν το φτάνω, διότι χάνω δουλειά. Κάνεις ανατίμηση, και ο κόσμος τι κάνει; Αγοράζει λιγότερα. Αυξάνεις την τιμή του προϊόντος σου, ο κόσμος παίρνει λιγότερα πράγματα. Άρα λοιπόν, από τη μία πας να κερδίσεις παραπάνω για να πληρώσεις το ρεύμα σου κι από την άλλη μειώνεται ο τζίρος σου» δήλωσε στα «Ρ.Ν.» και συνέχισε: «Έχω αλλάξει εταιρείες για να πληρώνω φθηνό ρεύμα, κι όντως πλήρωνα. Είχα φτάσει στο μαγαζί μου να πληρώνω γύρω στα 650 ευρώ το μήνα. Και τώρα αυτή τη στιγμή το ρεύμα μου είναι 1.100-1.150 το μήνα! Σχεδόν τα διπλάσια! Για μένα ο μεγάλος βραχνάς είναι το ρεύμα. Τεράστιος βραχνάς. Δεν το συζητάμε. Ο κόσμος δυσανασχετεί, γιατί υποχρεωτικά κάνουμε ανατιμήσεις στα προϊόντα μας. Κάθε μέρα έρχονται καινούργιες τιμές στις πρώτες ύλες. Σχεδόν κάθε φορά που θα παραγγείλω είναι διαφορετική η τιμή στις πρώτες ύλες. Και αναγκαστικά ο κόσμος διαμαρτύρεται σ’ εμάς, δεν διαμαρτύρεται στην εταιρεία που φέρνει τις πρώτες ύλες. Εμείς τ’ ακούμε!».
Ο κ. Αποστολάκης ανησυχεί κι εκείνος για το επόμενο διάστημα. Δεν αποκλείει να υπάρξουν λουκέτα, αν δεν δώσει το φιλί της …ζωής στην οικονομία μας, ο τουρισμός: «Ανησυχώ πάρα πολύ για το μέλλον. Βλέπω και πέφτει ο τζίρος. Δηλαδή, πήγαμε να κάνουμε ανατίμηση για να βγάλουμε τα έξοδά μας και τελικά θα την πατήσουμε γιατί πέφτει ο τζίρος μας, θα ελαττωθούν οι πελάτες μας και τα προϊόντα που παίρνουμε. Αν δεν έρθει τουρισμός, θα έχουμε πρόβλημα. Αν κινηθεί σε χαμηλά επίπεδα, θα έχουμε τεράστιο πρόβλημα! Τον επόμενο χειμώνα θα είναι έτοιμα για κλείσιμο πολλά μαγαζιά. Θα μας κρατήσει – αν μας κρατήσει – ο τουρίστας, η σεζόν. Αν δεν μπορέσουμε στη σεζόν να βγάλουμε στραβά έξοδα, δεν το βλέπω να κρατάμε το χειμώνα».
Μια και αναφερθήκαμε στον τουρισμό, η ακρίβεια έχει προκαλέσει τριγμούς και στις τάξεις της πιο βαριάς οικονομικής βιομηχανίας της πατρίδας μας.
«Από 2 έως 3 φορές πάνω είναι η τιμή του ρεύματος» επισημαίνει στα «Ρ.Ν» ο πρόεδρος του συλλόγου ξενοδόχων Ρεθύμνου Μανόλης Τσακαλάκης. «Είναι ένα τεράστιο κόστος, διότι ναι με δεν είμαστε χειμερινός προορισμός, αλλά είμαστε καλοκαιρινός και θέλουμε αντί για θέρμανση ψύχη. Όπως καταλαβαίνετε λοιπόν η ψύξη για εμάς είναι ένα τεράστιο κόστος. Τα κλιματιστικά δουλεύουν όλα με ρεύμα. Συν την αύξηση στο προσωπικό, που είμαστε υποχρεωμένοι να δώσουμε. Η αύξηση στα καύσιμα και στην ενέργεια έχει συμπαρασύρει όλα τα προϊόντα. Το πώς θα τα βγάλουμε πέρα, είναι ένας άλυτος γρίφος» προσθέτει. Σε σχέση με τα μέτρα της κυβέρνησης, σχολίασε: «Σε καμία περίπτωση δεν μας καλύπτουν – ένα μέρος καλύπτουν, πολύ μικρό. Ας ελπίσουμε ότι κάποια στιγμή, και σύντομα, θα ομαλοποιηθούν οι τιμές των καυσίμων, ούτως ώστε να μπορέσουμε να έχουμε καλύτερα κοστολόγια, να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε κι εμείς».
Οι θέσεις – προτάσεις του Επιμελητηρίου
Ο κ. Γιώργος Γιακουμάκης, πρόεδρος Επιμελητηρίου Ρεθύμνου, μάς έδωσε το γενικότερο περίγραμμα από την κατάσταση στην τοπική επιχειρηματικότητα, κάνοντας μία σύντομη αποτίμηση στα όσα ανακοίνωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας.
«Τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση κινούνται στη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν δυστυχώς – μάλλον λόγω έλλειψης χρημάτων – δεν φτάνουν. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις χρειάζονται παραπάνω ενίσχυση. Οι αυξήσεις είναι πολύ μεγάλες. Λογικά, θα έχουμε και λουκέτα. Δεν μπορεί και η κυβέρνηση να το αντιμετωπίσει όλο αυτό, είναι μεγάλα τα κόστη. Η αποκλιμάκωση είναι μικρή. Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο. Υπάρχει και η ρωσο-ουκρανική κρίση που επιδεινώνει το κλίμα» παρατήρησε και συμπλήρωσε: «Το λειτουργικό κόστος μιας επιχείρησης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό ( πέραν των μισθών και εισφορών) από το ύψος της επιβάρυνσης στους μηνιαίους ή διμηνιαίους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας – με σημαντικότερο αυτόν του ηλεκτρισμού. Είναι σημαντικό να πω εδώ ότι η σταθερότητα της συμμετοχής αυτών των λογαριασμών στο συνολικό κόστος παραγωγής και λειτουργίας είναι κρίσιμη για τον προγραμματισμό και χρονικό καταμερισμό της εξόφλησης υποχρεώσεων όλων των επιχειρήσεων μας. Έτσι λοιπόν είναι προφανές ότι σήμερα, στην αβεβαιότητα για το πώς θα επηρεάσει η πανδημία του COVID-19 τις επιχειρήσεις μέλη του Επιμελητηρίου μας (αλλά και τους προμηθευτές τους), προστίθεται το τελευταίο διάστημα μια ακόμη σημαντική αβεβαιότητα για τον οικονομικό αντίκτυπο πάνω στην λειτουργία μας, των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, τουλάχιστον κατά το επόμενο διάστημα».
Ο κ. Γιακουμάκης θα υποστηρίξει ότι «το κόστος ενέργειας μαζί με αυτό των καυσίμων και των μεταφορών είναι τα βασικά αίτια που παράγουν ιστορικά τα κύματα διαδοχικών ανατιμήσεων που σήμερα υπονομεύουν την προοπτική ανάκαμψης της Εθνικής μας Οικονομίας. Εδώ είναι που απαιτείται η στήριξη από την κυβέρνηση του επιχειρηματικού κόσμου , έτσι ώστε να ελεγχθεί έγκαιρα & αποτελεσματικά αυτό το πρώτο κύμα ακρίβειας».
Σχετικά με αυτό το καυτό ζήτημα, ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ρεθύμνης απέστειλε προς επεξεργασία, σχετικό υπόμνημα στην αρμόδια επιτροπή της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων, για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων στον ηλεκτρισμό.
Οι σχετικές με το ζήτημα προτάσεις του Επιμελητηρίου περιλαμβάνουν τα παρακάτω:
– Για τους λογαριασμους ηλεκτρικου: Δυνατότητα υπαγωγής, για όλες τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στο καθεστώς μειωμένων χρεώσεων (σε ότι αφορά στο ειδικό τέλος μείωσης εκπομπών αερίων ρύπων- ΕΤΜΕΑΡ).
– Αντίστοιχα, μόνιμη και όχι προσωρινή απαλλαγή των βιομηχανικών καταναλωτών (κλάδος μεταποίησης) από τις χρεώσεις ΥΚΩ(Υπ. Κοινής Ωφέλειας) για το διάστημα της ενεργειακής κρίσης.
– Παροχή δυνατότητας στις επιχειρήσεις μας για την επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής των λογαριασμών που έχουν ήδη εκδοθεί σε ένα εύρος χρόνου, τουλάχιστον εξαμήνου.
– Ειδικότερα δε εμείς, ως εκπρόσωποι επιχειρήσεων από την Κρήτη, ζητούμε την επιτάχυνση των έργων της ενεργειακής σύνδεσης της Περιφέρειας μας με την Ηπειρωτική Ελλάδα, η οποία θα πρέπει πάση θυσία να ολοκληρωθεί εντός χρονοδιαγράμματος (2023).
Για τα λοιπά ζητήματα τιθάσευσης των ανατιμήσεων και του πληθωρισμού, από το Επιμελητήριο ζητούν τα ακόλουθα:
– Άμεσος και αποτελεσματικός έλεγχος του Υπ. Ανάπτυξης ως προς τυχόν αθέμιτες πρακτικές που τυχόν ευθύνονται για το κύμα ακρίβειας
– Προσωρινή μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα, για το επόμενο εξάμηνο, τουλάχιστον. Άμεση μείωση του ΦΠΑ στα βασικότερα αγαθά, η διάρκεια της οποίας να εξαρτηθεί από την πορεία του ΑΕΠ, αλλά και του τιμάριθμου.
– Περαιτέρω αύξηση του κατώτατου μισθού, η οποία έχει ήδη ανακοινωθεί η οποία να βρίσκεται σε ύψος που να αντισταθμίζει ένα σημαντικό μέρος των εισοδηματικών απωλειών, λόγω του πληθωρισμού.
