Άκρως ανησυχητικά για τον σχολικό πληθυσμό του νομού Ρεθύμνου είναι τα αποτελέσματα πανελλήνιας έρευνας για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών από μαθητές, την οποία πραγματοποίησε το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής, μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος ESPAD 2011 και τη συνεργασία του ΟΚΑΝΑ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, ο νομός Ρεθύμνου κατατάσσεται στην 1η θέση με το υψηλότερο ποσοστό μαθητών 15-19 ετών της χώρας που κάνουν υπερβολική χρήση οινοπνευματωδών, στην 3η θέση στη μέθη και στην 5η υψηλότερη στην κατανάλωση οινοπνευματωδών τουλάχιστον μία φορά το μήνα. Επίσης, ο νομός αυτός βρίσκεται στην 7η υψηλότερη θέση στο κάπνισμα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, ο νομός Ρεθύμνου κατατάσσεται στην 1η θέση με το υψηλότερο ποσοστό μαθητών 15-19 ετών της χώρας που κάνουν υπερβολική χρήση οινοπνευματωδών, στην 3η θέση στη μέθη και στην 5η υψηλότερη στην κατανάλωση οινοπνευματωδών τουλάχιστον μία φορά το μήνα. Επίσης, ο νομός αυτός βρίσκεται στην 7η υψηλότερη θέση στο κάπνισμα.
Σε γενικές γραμμές, τα ποσοστά του νομού Ρεθύμνου αναφορικά με τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών κυμαίνονται σε παρόμοια επίπεδα με τα αντίστοιχα των νομών Χανίων και Ηρακλείου.
Εξαίρεση αποτελεί το σημαντικά υψηλότερο ποσοστό στο Ρέθυμνο συγκριτικά με το Ν. Ηρακλείου στην υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών στους μαθητές 15-19 ετών (πέντε ή και περισσότερα ποτά στη σειρά) τουλάχιστον μία φορά τον μήνα.
Συγκριτικά με το εθνικό δείγμα, ο νομός Ρεθύμνου βρίσκεται κοντά στο μέσο όρο στην πλειονότητα των συμπεριφορών που σχετίζονται με χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών.
Εντούτοις, υψηλότερα είναι τα ποσοστά των μαθητών στο Ρέθυμνο που ήπιαν οινοπνευματώδη τουλάχιστον μία φορά τον τελευταίο μήνα (κατά την περίοδο της πραγματοποίησης της έρευνας), έκαναν υπερβολική χρήση οινοπνευματωδών (μαθητές 15-19 ετών), όπως και εκείνων που έχουν μεθύσει τουλάχιστον τρεις φορές στη ζωή τους συγκριτικά με το εθνικό δείγμα.
Γενικότερα, το φαινόμενο της κατανάλωσης αλκοόλ, ουσιών και καπνίσματος από μαθητές και εφήβους παρουσιάζει αυξητικές τάσεις σε όλη τη χώρα, καθώς μεγάλο ποσοστό νέων ηλικίας 13-19 ετών δηλώνει ότι έχει καταναλώσει οινοπνευματώδη, έχει καπνίσει και έχει κάνει χρήση ναρκωτικών και άλλων ουσιών.
Πρωταγωνιστικό ρόλο στα αρνητικά αποτελέσματα της έρευνας, κατέχει η Περιφέρεια Κρήτης, όπου (μαζί με τις Περιφέρειες Βορείου Αιγαίου και Μακεδονίας) καταγράφονται οι περιπτώσεις μέθης νέων από αλκοόλ.
Αναλυτικά:
Ανησυχητικά είναι τα αποτελέσματα της πανελλήνιας έρευνας στο σχολικό πληθυσμό για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών. Το φαινόμενο της κατανάλωσης αλκοόλ, ουσιών και καπνίσματος από μαθητές και εφήβους παρουσιάζει αυξητικές τάσεις, καθώς μεγάλο ποσοστό νέων ηλικίας 13-19 ετών δηλώνει ότι έχει καταναλώσει οινοπνευματώδη, έχει καπνίσει και έχει κάνει χρήση ναρκωτικών και άλλων ουσιών.
Πρωταγωνιστικό ρόλο στα αρνητικά αποτελέσματα της έρευνας, που διενήργησε το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (Έρευνα ESPAD 2011), σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ, κατέχει η Περιφέρεια Κρήτης, στην οποία μαζί με τις Περιφέρειες Βορείου Αιγαίου και Μακεδονίας, καταγράφονται οι περιπτώσεις μέθης νέων από αλκοόλ.
Δυσάρεστα είναι τα στοιχεία που αφορούν το νομό Ρεθύμνου, ο οποίος κατατάσσεται στην 1η θέση με το υψηλότερο ποσοστό μαθητών 15-19 ετών της χώρας που κάνουν υπερβολική χρήση οινοπνευματωδών, στην 3η θέση στη μέθη και στην 5η υψηλότερη στην κατανάλωση οινοπνευματωδών τουλάχιστον μία φορά τον μήνα. Επίσης, ο νομός αυτός βρίσκεται στην 7η υψηλότερη θέση στο κάπνισμα.
Ειδικότερα, τα αναλυτικά αποτελέσματα της έρευνας ανά νομό της Κρήτης έχουν ως εξής:
Νομός Ρεθύμνου – Έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές
Στο Ν. Ρεθύμνης συμμετείχε στην έρευνα ESPAD του 2011, σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης κατά των Ναρκωτικών Ν. Ρεθύμνου και με τη συνεργασία και την επιχορήγηση του Ο.ΚΑ.ΝΑ, τυχαίο δείγμα 13 σχολικών μονάδων από όλον το νομό: έξι Γυμνάσια και επτά Λύκεια/ΕΠΑΛ, με 742 μαθητές (ποσοστό συμμετοχής 93,1%): 375 αγόρια (50,5%) και 367 κορίτσια (49,5%).
Ο ποιοτικός έλεγχος των συμπληρωμένων ερωτηματολογίων οδήγησε στον αποκλεισμό 39 ερωτηματολογίων ως άκυρων (5,2%), εξαιτίας κυρίως του μεγάλου ποσοστού ασυμπλήρωτων ερωτήσεων και συστηματικών ασυνεπειών. Τα αποτελέσματα της έρευνας βασίστηκαν τελικά στα στοιχεία 703 ερωτηματολογίων.
Ο ποιοτικός έλεγχος των συμπληρωμένων ερωτηματολογίων οδήγησε στον αποκλεισμό 39 ερωτηματολογίων ως άκυρων (5,2%), εξαιτίας κυρίως του μεγάλου ποσοστού ασυμπλήρωτων ερωτήσεων και συστηματικών ασυνεπειών. Τα αποτελέσματα της έρευνας βασίστηκαν τελικά στα στοιχεία 703 ερωτηματολογίων.
Παρουσιάζονται ακολούθως τα αποτελέσματα των σταθμισμένων αναλύσεων για τη χρήση καπνού, οινοπνευματωδών και παράνομων ουσιών (ναρκωτικών) στο Ν. Ρεθύμνης.
Νόμιμες ουσίες
Κάπνισμα
Σύνολο: Ένας στους πέντε μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα (23,3%) κάπνισε τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα. Ένας στους επτά μαθητές (15,5%) είναι συστηματικός καπνιστής (καπνίζει καθημερινά), ενώ βαρύς καπνιστής (καπνίζει τουλάχιστον μισό πακέτο τσιγάρα την ημέρα) είναι ένας στους 15 (6,4%).
Φύλο: Συγκριτικά με τα κορίτσια, υψηλότερο είναι το ποσοστό των αγοριών που έχουν καπνίσει τουλάχιστον μία φορά τον τελευταίο μήνα (28,7% των αγοριών έναντι 18,1% των κοριτσιών), όπως και εκείνων που καπνίζουν βαριά (9% έναντι 4,2% αντίστοιχα). Το 18,1% των αγοριών και το 13,1% των κοριτσιών καπνίζουν καθημερινά.
Ηλικία: Έχουν καπνίσει τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα το 8,9% των εφήβων ηλικίας 13-14 ετών, ένας στους έξι ηλικίας 15-16 ετών (17,6%) και ένας στους τρεις ηλικίας 17-18 ετών (36,9%) (στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ όλων των ηλικιακών ομάδων).
Καθημερινά καπνίζουν το 4,7% των μαθητών ηλικίας 13-14 ετών, ένας στους εννέα ηλικίας 15-16 ετών (11%), και ένας στους τέσσερις ηλικίας 17-18 ετών (25,6%).
Καπνίζουν τουλάχιστον μισό πακέτο τσιγάρα την ημέρα το 0,5% της ηλικιακής ομάδας των 13-14 ετών, το 3,7% της ομάδας των 15-16 ετών και ένας στους δέκα εκείνης των 17-18 ετών (10,1%) (στατιστικά σημαντικές διαφορές μόνο μεταξύ 17-18 ετών και των άλλων ηλικιακών ομάδων στις δύο προαναφερθείσες συμπεριφορές).
Οινοπνευματώδη
Σύνολο: Δύο στους τρεις μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα (67,9%) ήπιαν κάποιο οινοπνευματώδες ποτό τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα και ο ένας στους εννέα (12,2%) τουλάχιστον δέκα φορές. Σε ποσοστό 18,7% οι μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα αναφέρουν ότι έχουν μεθύσει τουλάχιστον τρεις φορές στη ζωή τους. Περισσότεροι από τους μισούς μαθητές 15-19 ετών (56,9%) έκαναν υπερβολική χρήση αλκοόλ (πέντε ή και περισσότερα ποτά στη σειρά) τουλάχιστον μία φορά το μήνα πριν από την έρευνα.
Φύλο: Τα αγόρια καταναλώνουν περισσότερα οινοπνευματώδη ποτά και συχνότερα από ό,τι τα κορίτσια (τουλάχιστον δέκα φορές τον τελευταίο μήνα: 19,6% των αγοριών έναντι 5,2% των κοριτσιών, και τουλάχιστον πέντε ποτά στις ηλικίες 15-19 ετών: 69,7% έναντι 45,2% αντίστοιχα).
Επίσης, υπερδιπλάσιο ποσοστό αγοριών από κοριτσιών έχουν μεθύσει τουλάχιστον τρεις φορές στη ζωή τους (26,9% έναντι 10,9%) (στατιστικά σημαντικές διαφορές σε όλες τις παραπάνω συμπεριφορές).
Ηλικία: Ήπιαν κάποιο οινοπνευματώδες ποτό τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα οι τρεις στους επτά εφήβους ηλικίας 13-14 ετών (45,7%) και η πλειονότητα των μαθητών των άλλων δύο ηλικιακών ομάδων (68,9% ηλικίας 15-16 ετών και 83,4% ηλικίας 17-18 ετών) (στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ όλων των ηλικιακών ομάδων). Σε ποσοστό 4,3% οι μαθητές ηλικίας 13-14 ετών, 10,6% ηλικίας 15-16 ετών και 17,5% ηλικίας 17-18 ετών ήπιαν οινοπνευματώδη τουλάχιστον δέκα φορές τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα (στατιστικά σημαντική διαφορά μόνο μεταξύ 13-14 ετών και 17-18 ετών).
Έχουν μεθύσει τουλάχιστον τρεις φορές στη ζωή τους ένας στους εννέα εφήβους 13-14 ετών (12%), ένας στους οκτώ εφήβους ηλικίας 15-16 ετών (13,7%) και ένας στους τέσσερις ηλικίας 17-18 ετών (27,1%) (στατιστικά σημαντικές διαφορές μόνο μεταξύ 17-18 ετών και των άλλων ηλικιακών ομάδων).
Έκαναν υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών τουλάχιστον μία φορά τον τελευταίο μήνα οι μισοί μαθητές ηλικίας 15-16 ετών (50%) και η πλειονότητα 17-18 ετών (62,4%) (στατιστικά σημαντική διαφορά).
Παράνομες ουσίες
Οποιαδήποτε παράνομη ουσία
Μαθητές 13-14 ετών: Το 3,1% των μαθητών 13-14 ετών έχουν κάνει χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας (κάνναβης ή/και έκσταση) έστω και μία φορά στη ζωή τους (4,3% των αγοριών και 2% των κοριτσιών).
Μαθητές 15-19 ετών: Ένας στους οκτώ μαθητές ηλικίας 15-19 ετών (13,1%) έχει κάνει χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας (κάνναβης, ηρωίνης, κοκαΐνης, αμφεταμίνες, κρακ, έκσταση, LSD, μαγικά μανιτάρια ή GHB) τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του (8,4% ηλικίας 15-16 ετών και 15,7% ηλικίας 17-18 ετών). Σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό αναφέρουν τα αγόρια (20,9%) χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας από ό,τι τα κορίτσια (5,5%).
Κάνναβη
Σύνολο: Έχουν κάνει χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους το 9% του συνόλου των μαθητών που συμμετείχαν στην έρευνα, και τουλάχιστον τρεις φορές έχουν κάνει στη ζωή τους το 3,4%.
Φύλο: Έχουν κάνει χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους σημαντικά υψηλότερο ποσοστό αγοριών (13,6%) από ό,τι κοριτσιών (4,5%), και σε παρόμοια ποσοστά τουλάχιστον τρεις φορές (4,7% και 2,2% αντίστοιχα).
Ηλικία: Χρήση κάνναβης παρατηρείται κυρίως μεταξύ των μαθητών ηλικίας άνω των 16 ετών, ενώ μεταξύ εκείνων που είναι 13-16 ετών τα ποσοστά δεν ξεπερνούν το 6%. Αναλυτικότερα, έχουν κάνει χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους το 2,1% των μαθητών ηλικίας 13-14 ετών, το 5,8% ηλικίας 15-16 ετών και το 15,3% ηλικίας 17-18 ετών (στατιστικά σημαντικές διαφορές μόνο μεταξύ 17-18 ετών και των άλλων ηλικιακών ομάδων).
Τουλάχιστον τρεις φορές έχουν κάνει χρήση κάνναβης στη ζωή τους το 1% εφήβων ηλικίας 13-14 ετών, το 3% ηλικίας 15-16 ετών και το 5,1% ηλικίας 17-18 ετών.
Πρόσφατη χρήση (μαθητές 15-19 ετών): Τουλάχιστον μία φορά τον τελευταίο χρόνο πριν από την έρευνα έκαναν χρήση κάνναβης το 8,6% των μαθητών ηλικίας 15-19 ετών (6% ηλικίας 15-16 ετών και 9,8% ηλικίας 17-18 ετών).
Τουλάχιστον μία φορά τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα έκαναν χρήση κάνναβης το 6,1% των μαθητών 15-19 ετών (4,5% ηλικίας 15-16 ετών και 6,7% ηλικίας 17-18 ετών). Όσον αφορά την πρόσφατη χρήση κάνναβης στα δύο φύλα αυτών των ηλικιών, σημαντικά υψηλότερα είναι τα ποσοστά των αγοριών (13,9%) από των κοριτσιών (3,6%) που έκαναν χρήση τουλάχιστον μία φορά τον τελευταίο χρόνο, όπως και τουλάχιστον μία φορά τον τελευταίο μήνα (10,5% έναντι 1,9% αντίστοιχα).
Έκσταση
Σε ποσοστό 2,6% οι μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα αναφέρουν χρήση της ουσίας έκσταση τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους, με σημαντικά υψηλότερο το ποσοστό των αγοριών (4,4% των αγοριών έναντι 0,9% των κοριτσιών).
Άλλες ουσίες
Εισπνεόμενες ουσίες
Ένας στους 12 μαθητές (8,7%) που συμμετείχαν στην έρευνα έχει κάνει χρήση εισπνεόμενων ουσιών (π.χ. κόλλα, βενζίνη) τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του (7,3% ηλικίας 13-14 ετών, 8% ηλικίας 15-16 ετών και 10,7% ηλικίας 17-18 ετών). Το 10,4% των αγοριών και το 7,1% των κοριτσιών (11,2%) ανέφεραν χρήση εισπνεόμενων ουσιών.
Ηρεμιστικά/Υπνωτικά
Ποσοστό 6,3% των μαθητών που συμμετείχαν έχουν κάνει χρήση ηρεμιστικών ή υπνωτικών χωρίς τη σύσταση γιατρού τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους (3,7% ηλικίας 13-14 ετών, 7,1% ηλικίας 15-16 ετών και 7,9% ηλικίας 17-18 ετών). Παρόμοιο ποσοστό αγοριών (7,6%) και κοριτσιών (5,1%) έχουν κάνει χρήση ηρεμιστικών ή υπνωτικών χωρίς τη σύσταση γιατρού.
Σύγκριση του Ν. Ρεθύμνης με την Περιφέρεια Κρήτης και με το εθνικό δείγμα
Σε γενικές γραμμές, τα ποσοστά του Ν. Ρεθύμνης αναφορικά με τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών κυμαίνονται σε παρόμοια επίπεδα με τα αντίστοιχα των νομών Χανίων και Ηρακλείου.
Εξαίρεση αποτελεί το σημαντικά υψηλότερο ποσοστό στο Ν. Ρεθύμνης συγκριτικά με το Ν. Ηρακλείου στην υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών στους μαθητές 15-19 ετών (πέντε ή και περισσότερα ποτά στη σειρά) τουλάχιστον μία φορά τον μήνα.
Συγκριτικά με το εθνικό δείγμα, ο Ν. Ρεθύμνης βρίσκεται κοντά στο μέσο όρο στην πλειονότητα των συμπεριφορών που σχετίζονται με χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών.
Εντούτοις, υψηλότερα είναι τα ποσοστά των μαθητών στο Ν. Ρεθύμνης που ήπιαν οινοπνευματώδη τουλάχιστον μία φορά τον τελευταίο μήνα, έκαναν υπερβολική χρήση οινοπνευματωδών (μαθητές 15-19 ετών), όπως και εκείνων που έχουν μεθύσει τουλάχιστον τρεις φορές στη ζωή τους συγκριτικά με το εθνικό δείγμα.
Ο Ν. Ρεθύμνης κατατάσσεται στην 1η θέση με το υψηλότερο ποσοστό μαθητών 15-19 ετών της χώρας που κάνουν υπερβολική χρήση οινοπνευματωδών, στην 3η θέση στη μέθη (≥3 φορές στη ζωή τους) και στην 5η υψηλότερη στην κατανάλωση οινοπνευματωδών τουλάχιστον μία φορά το μήνα.
Επίσης, ο νομός αυτός βρίσκεται στην 7η υψηλότερη θέση στο κάπνισμα (≥1φορά το μήνα). Αντιθέτως, ο Ν. Ρεθύμνης συγκαταλέγεται στους οκτώ νομούς με τα χαμηλότερα ποσοστά στη χρήση εισπνεόμενων ουσιών.
Σύγκριση του Ν. Χανίων με την Περιφέρεια Κρήτης και με το εθνικό δείγμα
Τα ποσοστά των μαθητών του Ν. Χανίων αναφορικά με τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών δεν παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές από τα αντίστοιχα των νομών Ρεθύμνου και Ηρακλείου.
Συγκριτικά με το εθνικό δείγμα, ο Ν. Χανίων βρίσκεται κοντά στο μέσο όρο στην πλειονότητα των συμπεριφορών που σχετίζονται με τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών.
Ωστόσο, υψηλότερο είναι το ποσοστό των μαθητών στο νομό αυτό συγκριτικά με το αντίστοιχο του συνόλου των μαθητών της χώρας που κάνουν υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών.
Στο Ν. Χανίων όμως καταγράφονται χαμηλότερα ποσοστά μαθητών που καπνίζουν (≥1φορά το μήνα, συστηματικό, βαρύ), έχουν κάνει χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους και στις ηλικίες 15-19 ετών τα ποσοστά όσων έχουν κάνει πρόσφατα χρήση κάνναβης (≥1 φορά τον τελευταίο χρόνο) όπως και χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Ν. Χανίων κατατάσσεται στην 6η υψηλότερη θέση στην υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών από μαθητές 15-19 ετών και στη 10η στη μέθη (≥3φορές στη ζωή).
Αντιθέτως, ο νομός αυτός βρίσκεται στη 1η θέση με το χαμηλότερο ποσοστό μαθητών που καπνίζουν βαριά, στην 5η θέση στη χρήση ηρεμιστικών ή υπνωτικών χωρίς τη σύσταση γιατρού και στην 8η χαμηλότερη θέση στη χρήση κάνναβης τουλάχιστον τρεις φορές στη ζωή τους, στη χρήση έκσταση και στους μαθητές 13-14 ετών στη χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας.
Σύγκριση του Ν. Ηρακλείου με την Περιφέρεια Κρήτης και με το εθνικό δείγμα
Σε γενικές γραμμές, τα ποσοστά των μαθητών του Ν. Ηρακλείου αναφορικά με τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών δε διαφέρουν σημαντικά από τα αντίστοιχα των νομών Χανίων και Ρεθύμνου, με μόνη εξαίρεση το σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό του νομού αυτού από το Ν. Ρεθύμνου στην υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών στους μαθητές 15-19 ετών (πέντε ή και περισσότερα ποτά στη σειρά).
Συγκριτικά με το εθνικό δείγμα, ο Ν. Ηρακλείου βρίσκεται κοντά στο μέσο όρο στην πλειονότητα των συμπεριφορών που σχετίζονται με χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών.
Εντούτοις, χαμηλότερα είναι τα ποσοστά των μαθητών ηλικίας 15-19 ετών στο νομό αυτό που έχουν κάνει χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά τον τελευταίο χρόνο, όπως και χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας σε σύγκριση με το αντίστοιχο ποσοστό του συνόλου των μαθητών της χώρας.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Ν. Ηρακλείου έχει το 2ο χαμηλότερο ποσοστό μαθητών της χώρας αναφορικά με τη χρήση ηρεμιστικών ή υπνωτικών χωρίς τη σύσταση γιατρού, το 4ο στη συχνή κατανάλωση οινοπνευματωδών (≥10 φορές το μήνα) και το 5ο χαμηλότερο στη χρήση έκσταση.
Επίσης, στους μαθητές 15-19 ετών ο νομός αυτός βρίσκεται στην 8η θέση με τα χαμηλότερα ποσοστά στην υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών και στην πρόσφατη χρήση κάνναβης (≥1φορά τον τελευταίο μήνα). Ο Ν. Ηρακλείου δεν συγκαταλέγεται σε καμία συμπεριφορά στους 10 νομούς με τα υψηλότερα ποσοστά.