Δύο χρόνια τώρα, δύο -υποτίθεται- διαφορετικές φυλές συνυπάρχουν αρμονικά σε μια εθνολαϊκιστική συνεύρεση. Η αναχρονιστική, κρατικιστική, εθνοκεντρική, ευρωσκεπτικιστική Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ συνασπίστηκε με την καθυστερημένη, πατριδοκάπηλη, εθνικόφρονα ακροδεξιά των ΑΝΕΛ. Το άλλοτε αντιμνημονιακό τους παρελθόν τούς έφερε κοντά. Η προσκόλληση στην εξουσία τους κρατά σφιχταγκαλιασμένους. Η γοητεία και τα θέλγητρά της έχουν ισοπεδώσει τις όποιες διαφορές τους. Στην πραγματικότητα μεταξύ τους υπάρχει πλήρης όσμωση.
Επιβεβαιώνεται για μια ακόμη φορά, πως η Αριστερά και η Δεξιά είχαν πάντα δύο ψυχές: την ευρωπαϊκή, κοσμοπολίτικη και αντικρατική και την άλλη, αυτή που εμφανίζει ο σημερινός κυβερνητικός συνασπισμός. Οι παραπάνω δύο εκφράσεις εμφανίζονται, χρόνια τώρα, στο πολιτικό στερέωμα της Ευρώπης. Έτσι ερμηνεύονται και οι υπόγειες διαδρομές του εκλογικού σώματος στα κατ’ επίφασιν ετερόκλητα ρεύματα. Στη Γερμανία πρώην ψηφοφόροι του Die Linke πριμοδοτούν σήμερα το ξενοφοβικό κόμμα της Πίτρι. Το ίδιο συμβαίνει με τον Γκρίλο στην Ιταλία και τη Λεπέν στη Γαλλία. Αλλά και στις ΗΠΑ, η λευκή εργατική τάξη που στήριζε το Δημοκρατικό Κόμμα ψήφισε Τραμπ.
Στην Ελλάδα πριν από το ζεύγος ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ υπήρξαν κι άλλα παράξενα ζευγαρώματα. Ο δεξιός εθνικόφρων λαϊκισμός του νεοκαραμανλισμού είχε συγχρονίσει τα βήματά του με τον αριστερό συντηρητισμό σε καίρια ζητήματα. Αντιστρατεύθηκαν την ανάγκη εκσυγχρονισμού του κράτους και της οικονομίας. Έστρεψαν τα βέλη τους κατά της παγκοσμιοποίησης. Συνταυτίστηκαν στις υποθέσεις των Ιμίων, του Οτσαλάν και του Σχεδίου Ανάν. Αρνήθηκαν τη συνένωση δήμων και κοινοτήτων, υπηρετώντας πελατειακά και συντεχνιακά συμφέροντα. Πατεντάτοι δεξιοί συμπορεύθηκαν με τις αντικαπιταλιστικές και αντιιμεριαλιστικές κορώνες διαφόρων κινηματικών αριστερών. Εν χορώ κραύγαζαν εναντίον των ξένων συνωμοτών που δήθεν επιβουλεύονταν τη χώρα, θέλοντας να αλλοιώσουν την εθνική μας ταυτότητα, να λεηλατήσουν τον εθνικό μας πλούτο, να εκποιήσουν τη δημόσια περιουσία κ.λπ.
Έτσι και σήμερα οι ψεκασμένοι που κραυγάζουν για το έθνος που χάνεται εξέδραμαν στο Καστελόριζο αλά μπρατσέτα με συριζαίους και χρυσαυγίτες, υποδυόμενοι ταυτόχρονα τους αντισυστημικούς. Ωστόσο, η συμμετρία μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ είναι απολύτως συστημική. Κοινό της υπόβαθρο η περιχαράκωση στα παρωχημένα κλισέ, ο βαθύς συντηρητισμός, ο ακραίος λαϊκισμός, οι εθνικές φαντασιώσεις και οι εξωπραγματικές διακηρύξεις. Η «πρώτη φορά Αριστερά» πολτοποιώντας ιδέες, θέσεις, αλλά και την ίδια την Ιστορία, μετατρέπει τον πατριωτισμό σε εθνικιστικό φολκλόρ, ενώ ταυτόχρονα δεν δείχνει την παραμικρή αναστολή για την πολιτική νομιμοποίηση των νεοναζί.
* Ο Γιώργος Πανταγιάς είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας «POLITY AE»