Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΤΡΑΚΑΚΗ*
Στα δυο προηγούμενα άρθρα έγινε αναφορά στο ιστορικό της δημιουργίας των νέων Δήμων στο Αμάρι και στους στόχους που μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της Περιοχής και συγκεκριμένα:
- Στον Αμαριώτικο Δρόμο
- Στους Υδάτινους Πόρους – Νερά Πλατύ
- Στην Αξιοποίηση του Φυσικού και Πολιτιστικού Περιβάλλοντος
- Στη Σχολή Ασωμάτων
Το σημερινό και τελευταίο σημείωμα προσεγγίζει τον στόχο του Τουρισμού, που η κατάκτησή του μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την παραπαίουσα Οικονομία της Περιοχής.
Τουριστική Ανάπτυξη
Ο τουρισμός τις τελευταίες δεκαετίες αποτελεί τη βαριά Βιομηχανία της χώρας και στο νησί η συμμετοχή του στην οικονομία είναι πολύ μεγάλη.
Πολλές ορεινές περιοχές έχουν σημαντικά ωφεληθεί από τις εναλλακτικές μορφές του (φυσιολατρικό, ορεινό τουρισμό κλπ.), που ολοένα και περισσότερο επιλέγονται από ξένους και ντόπιους επισκέπτες.
Το Αμάρι με το απαράμιλλο φυσικό κάλλος, το καταπράσινο περιβάλλον ακόμη και στην καρδιά του καλοκαιριού, είναι ιδανικός προορισμός για την ανάπτυξη εναλλακτικών – ήπιων μορφών τουρισμού και την προσέλκυση επισκεπτών που αναζητούν να γνωρίσουν τις ομορφιές της ενδοχώρας και την παραδοσιακή ζωή της.
Το ανάγλυφο της περιοχής με τις εντυπωσιακές εναλλαγές, οι ορεινοί όγκοι, οι περιοχές Natura, τα φαράγγια, το Φράγμα των Ποταμών, η χλωρίδα με τα ενδημικά φυτά, οι Αρχαιολογικοί Χώροι, οι διάσπαρτοι βυζαντινοί ναοί και οι οικισμοί με τους φιλόξενους κατοίκους, συνθέτουν ένα μοναδικό ανθρωπογεωγραφικό σύνολο.
Τα ορειβατικά μονοπάτια, το Ε4 που διασχίζει την περιοχή, οι αγροκτηνοτροφικοί δρόμοι που φτάνουν ψηλά στα βουνά, το δαιδαλώδες οδικό δίκτυο που συνδέει τα χωριά μεταξύ των, προσφέρουν ποικίλες φυσιολατρικές διαδρομές.
Η κρητική παραδοσιακή διατροφή που επιστημονικά έχει αναγνωριστεί ως πρότυπο για την ανθρώπινη υγεία, στο καθαρό φυσικό περιβάλλον του Αμαρίου με την γνησιότητα των παραγόμενων προϊόντων φυσικής και ζωικής προέλευσης έχει όλες τις προδιαγραφές για την πλήρη εφαρμογή της και αποτελεί άλλο ένα συγκριτικό πλεονέκτημα του τόπου.
Παρά όμως τα σημαντικά πλεονεκτήματα του Αμαρίου από τα εκατομμύρια τουριστών που επισκέπτονται ετησίως την Κρήτη, ελάχιστοι είναι οι διερχόμενοι και πολύ λιγότεροι οι διαμένοντες στην περιοχή.
Η αξιοποίηση ωστόσο του τουριστικού προϊόντος είναι εντελώς αναγκαία για την τοπική οικονομία, η οποία παραμένει καθηλωμένη γύρω από τον πρωτογενή τομέα.
Ο τουρισμός μπορεί να βοηθήσει την τοπική ανάπτυξη, όπως έχει γίνει σε ολόκληρη τη χώρα και να δώσει νέες διεξόδους, αλλά απαιτείται ένα σοβαρό σχέδιο, οργάνωση και συντονισμένη δράση.
Σε αυτό το σημείο θεωρώ σκόπιμο να αναφέρω παλαιότερες ενέργειες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προς αυτή την κατεύθυνση.
Το διάστημα 2007-2010 η Δημοτική Αρχή του Δήμου Συβρίτου αξιοποιώντας τις οικονομικές και νομικές δυνατότητες της Αναπτυξιακής Εταιρείας Αμάρι Α.Ε.:
- Χάραξε και διάνοιξε δρόμο περίπου τριών (3) χιλιομέτρων και σύνδεσε το Αμάρι με το Ρέθυμνο μέσω της Μονής Αρκαδίου (Αρκαδιώτικο Δρόμο , που πέρα των άλλων, διευκόλυνε τους καθημερινούς επισκέπτες της Μονής να οδηγηθούν προς Αμάρι.
- Κατασκεύασε και λειτούργησε το 2009 στη Σχολή Ασωμάτων το «Πάνακρον» σε έκταση 53 στρεμμάτων, που αποτέλεσε το κέντρο της τουριστικής κίνησης στην περιοχή.
- Δημιούργησε Υπαίθριο Αγροτικό Μουσείο στον περιβάλλοντα χώρο του «Πάνακρον» με κατατοπιστικές πινακίδες και αίθουσα προβολών, όπου το επισκεπτόταν εκατοντάδες μαθητές όλων των βαθμίδων του νησιού.
- Χρηματοδότησε τη δημιουργία Κέντρου Ενημέρωσης Επισκεπτών.
- Δημιούργησε και λειτούργησε στον εγκαταλειμμένο χώρο των πρώην Κατασκηνώσεων Μέρωνα πρότυπο για όλη την Κρήτη Οικοτουριστικό Κέντρο, όπου προωθεί επιτυχώς τις εναλλακτικές μορφές Τουρισμού.
- Εκπόνησε Μελέτη και ωρίμασε το έργο το Δασικού Χωριού με 20 οικίσκους στην θέση «Τσικαλά» στον Ψηλορείτη, έργο που τελικά δεν υλοποιήθηκε λόγω της υπαναχώρησης της πολιτείας.
- Χάραξε ορειβατικό μονοπάτι μέσα από το εντυπωσιακό και δύσβατο φαράγγι των Πλατανίων, καθώς και δυο (2) άλλα ορειβατικά μονοπάτια, το ένα που διασχίζει τη Σάμιτο και το άλλο που ξεκινά από Βισταγή προς Ψηλορείτη.
- Προετοίμαζε Μελέτη για την αξιοποίηση του όρους Κέντρους.
Διερωτάται εύλογα κανείς γιατί δεν δίνεται συνέχεια στην προσπάθεια αυτή, αλλά και γιατί αφήνονται κάποιες από τις παραπάνω τόσο χρήσιμες υποδομές που δημιουργήθηκαν με πολύ κόπο και χρήμα να απαξιώνονται και να καταστρέφονται.
Και συγκεκριμένα:
Το «Πάνακρον» (ταβέρνα, καταλύματα, πισίνα κ.λ.π.) παραμένει δυο (2) και πλέον χρόνια (προ Κορωνοϊού) κλειστό και αναξιοποίητο να φθείρεται και να καταστρέφεται, όπως και ο περιβάλλον χώρος με τα καρποφόρα δέντρα, τα καλλωπιστικά φυτά, τα βότανα κ.λ.π. που οι σημερινοί επισκέπτες του κατάντησε να είναι οικόσιτα και κοπάδια προβάτων!
Το Αγροτικό Μουσείο απαξιωμένο και απροστάτευτο έχει αφεθεί και αυτό στην τύχη του και κανείς σήμερα δεν το επισκέπτεται.
Τα ορειβατικά μονοπάτια παραμένουν παραμελημένα και ασυντήρητα και σε κάποια σημεία τους είναι σχεδόν απροσπέλαστα από φερτά υλικά και σαπισμένες τις ξύλινες προστατευτικές κατασκευές τους.
Το Κέντρο Ενημέρωσης Επισκεπτών δημιουργήθηκε αλλά ουδέποτε λειτούργησε.
Αυτή είναι δυστυχώς η θλιβερή πραγματικότητα που προβληματίζει τον καθένα σοβαρά.
Και που οφείλεται ασφαλώς στη γενικότερη αδιαφορία του Δήμου Αμαρίου και την έλλειψη οράματος και στόχων για την προώθηση του τουρισμού στον τόπο.
Στους ετήσιους προϋπολογισμούς άλλωστε του Δήμου και της Αναπτυξιακής Εταιρείας «Αμάρι Α.Ε.» δεν εγγράφονται ποσά για αυτόν τον στόχο.
Στο Δήμο, Γραφείο Τουρισμού δεν έχει συσταθεί και η Δημοτική Τουριστική Επιτροπή βρίσκεται σε διαρκή νάρκη.
Όμως περιθώρια για εφησυχασμό και συνέχιση αυτής της απαράδεκτης και τραγικής για τον τόπο κατάστασης δεν υπάρχουν.
Γιατί όσο δεν αξιοποιούνται οι αναπτυξιακές δυνατότητες της περιοχής, το Αμάρι θα παραδέρνει στη δίνη της υπανάπτυξης με αβέβαιο έως ζοφερό τo μέλλον του, κάτι που φυσικά δεν του αξίζει και δεν αρμόζει μοιρολατρικά να γίνεται αποδεκτή αυτή η κατάσταση.
Η επαναλειτουργία του «Πάνακρον» είναι εκ των ουκ άνευ, όπως και του εγκαταλελειμμένου δημοτικού «Ξενώνα Πλατάνου» μετά από ανακαίνισή του.
Το Κέντρο Ενημέρωσης επισκεπτών πρέπει να λειτουργήσει και να υλοποιεί τους στόχους για τους οποίους δημιουργήθηκε.
Η τουριστική αξιοποίηση του Φράγματος των Ποταμών από την πολιτεία σε συνεργασία με τον Δήμο και τον ΟΑΚ (ολοκλήρωση του περιμετρικού δρόμου, αξιοποίηση δημοτικής έκτασης κ.λ.π.) αποτελεί βασική της υποχρέωση, σαν ελάχιστο αντισταθμιστικό όφελος προς την περιοχή.
Ο συντονισμός των ιδιοκτητών των τουριστικών καταλυμάτων και η συνεχής ενημέρωση των δημοτών για ένταξη σε σχετικά με τον τομέα του τουρισμού προγράμματα πρέπει να αποτελεί το διαρκές μέλημα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η προβολή με κάθε μέσο της περιοχής, η συμμετοχή σε τουριστικές εκθέσεις, η αξιοποίηση της ιστορικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η συνεργασία με όμορες περιοχές με μεγάλη επισκεψιμότητα (Φαιστός, Αρκάδι, Ελεύθερνα) και μια σειρά από άλλες ιδέες και σκέψεις πρέπει να βρίσκονται διαρκώς στο τραπέζι των συζητήσεων και αποφάσεων με την ουσιαστική συμμετοχή των τοπικών φορέων και κατοίκων.
Η αποτελεσματική κινητοποίηση των δυνάμεων του τόπου για την προώθηση του τουρισμού, μπορεί να φέρει γρηγορότερα από ότι κανείς υπολογίζει σημαντικά οικονομικά οφέλη.
Και εφόσον συνδυαστεί και με την αξιοποίηση των υδάτινων πόρων (νερά Πλατύ) και την κατασκευή του κεντρικού οδικού άξονα (αμαριώτικου δρόμου), η περιοχή μπορεί να επιβιώσει, να αναπτυχθεί και να διασφαλίσει μια αξιόλογη μελλοντική πορεία.
Σημείωση:
Αναφερθήκαμε στην περίοδο 2007-2010 της Αμάρι Α.Ε. επειδή από τις 07/01/2007 και μετά το σύνολο των απορριμμάτων του νομού μεταφέρονται στον χώρο του ΧΥΤΑ, που ως γνωστόν διαχειρίζεται η εταιρεία και έκτοτε κατέστη κερδοφόρα.
«Πάνακρον»
Ο σκοπός της κατασκευής και λειτουργίας του δεν είναι ίδιος με ενός ιδιωτικού καταλύματος ή μιας συνηθισμένης επιχείρησης εστίασης.
Ο στόχος είναι να αποτελέσει το κέντρο εκδηλώσεων και συνάθροισης των Αμαριωτών, κέντρο τουριστικής κίνησης και διάχυσης των επισκεπτών στα χωριά, πράγμα που σε μεγάλο βαθμό είχε επιτευχθεί το διάστημα που λειτούργησε.
Ο Πολυχώρος αυτός των 53 στρεμμάτων με το Αγροτικό Μουσείο προσέλκυε πλήθος μαθητών, πολλά κέντρα ηλικιωμένων, τουρίστες και ντόπιους επισκέπτες, που πολλοί συνδύαζαν την παραμονή τους με περιήγηση στα γύρω χωριά.
* Ο Μιχάλης Πετρακάκης είναι πρώην δήμαρχος Συβρίτου
