Ανάπλαση και ανάδειξη της Αργυρούπολης

Με αφορμή το Διεθνές Αρχαιολογικό συνέδριο «Η Ελεύθερνα, η Κρήτη και ο Έξω Κόσμος» που διοργανώθηκε από το Κέντρο Έρευνας και Μελέτης του Μουσείου Αρχαίας Ελεύθερνας και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, σταματώ στην εναρκτήρια ομιλία του καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Νίκου Σταμπολίδη -που για μένα όπως ξανάγραψα είναι ο «Σλήμαν» της αρχαίας Ελεύθερνας- όπου στο τέλος της ανωτέρω ομιλίας του αναφέρει: …«Το παράδειγμα της Ελεύθερνας να το ακολουθήσουν και άλλες αρχαιολογικές πόλεις που αξίζουν να αναδειχθούν». Θεώρησα λοιπόν σκόπιμο να αναφερθώ και πάλι για μια τέτοια αρχαιολογική πόλη την αρχαία Λάππα, σημερινή Αργυρούπολη.

Για την αδικημένη διαχρονικά λοιπόν, Αργυρούπολη, συνεχίζω τις προσπάθειές μου για την ανάπλαση και ανάδειξή της και απευθύνομαι και πάλι για πολλοστή φορά -τώρα δημοσίως- στους θεσμικούς παράγοντες του τόπου μου, δηλαδή στο Τοπικό Συμβούλιο, Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και Εκπολιτιστικούς και Πολιτιστικούς Συλλόγους του χωριού, αλλά και στις Δημόσιες Αρχές του Ρεθύμνου, Ιερά Μητρόπολη, Δήμο, Αρχαιολογία και Εκπαιδευτικές αρχές.

Από τις 3 Οκτωβρίου 2014 προσπαθώ με προτάσεις και αιτήσεις μου, χωρίς ιδιοτελισμούς, σκοπιμότητες και συμφέροντα, αλλά με μοναδικό κίνητρο την αγάπη για το χωριό μου, την ανάδειξη και ανάπλασή του στο βαθμό και στη θέση που του αξίζει.

Η Αργυρούπολη στερείται της ανάδειξης της Ιστορίας και του Πολιτισμού της. Στερείται μέριμνας και ενδιαφέροντος. Στερείται φορέα για την προβολή της. Στερείται ανθρώπων για την προώθηση της βασικής υποδομής της αναβάθμισής της.

Αντίθετα υπάρχει η αδιαφορία και ανευθυνότητα.

Ως φυσικό πρόσωπο δεν έχω άλλη δυνατότητα. Μόνος δεν μπορώ να πιέσω, να διαμαρτυρηθώ, να διεκδικήσω από τους παραπάνω φορείς για την ανάδειξη της Αργυρούπολης, ενώ βλέποντας να περνούν οι 10ετίες καταστρέφοντας ό,τι ωραίο κληρονομήσαμε, ό,τι ιστορικό μας παραδόθηκε, ό,τι ελπίδα μας άφησαν οι πρόγονοί μας, μια κραυγή απελπισίας με κυριεύει στα ύστερα χρόνια μου και προσπαθώ, με αυτές μου τις σκέψεις με όση δύναμη μου έμεινε, τον αγώνα με τις δημοσιεύσεις για να μεταφέρω την αγωνία μου τουλάχιστον στους νέους ανθρώπους του οικισμού, στο επιστημονικό δυναμικό, στους φοιτητές, στους αιρετούς φορείς που ενώ ζητούν την ψήφο, αψηφούν τον προορισμό τους, ενώ ζητούν την ψήφο αψηφούν το σκοπό τους, ενώ καταστρέφονται τα μνημεία αρκούνται στις μνήμες τους, ενώ ζητούν την ψήφο λησμονούν την αποστολή τους.

Απάντηση για τα υποβληθέντα αιτήματα καμιά και από κανέναν, στις 5-6 τουλάχιστον έγγραφες αιτήσεις μου και στα 3-4 δημοσιεύματα στις τοπικές εφημερίδες και μάλιστα προς τον Δήμο Ρεθύμνης ζητώντας μια Ημερίδα για την Αργυρούπολη, καμιά απάντηση. Από τις (7) υπηρεσίες και φορείς μόνο η Ιερά Μητρόπολη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου μου απάντησε και με ευχαρίστησε για το ενδιαφέρον μου για τις Βυζαντινές Εκκλησίες και όχι μόνο.

Το Τοπικό Συμβούλιο μου απάντησε -για την Ανάπλαση της Αργυρούπολης ότι: «έχει αποστείλει στο Δήμο Ρεθύμνης έγγραφα για όλες τις προτάσεις μου, αλλά δυστυχώς ο Δήμος δεν έχει κάνει καμιά απάντηση λόγω των δύσκολων εποχών που διανύουμε».

Έχω όμως μια σύντομη απάντηση από την Περιφέρεια Κρήτης, όπως γνωρίζει και ο Δήμος και το Τοπικό Συμβούλιο, την 1η Μαρτίου 2016,που δηλώνει γραπτώς: …«Η Περιφέρεια Κρήτης προτίθεται να χρηματοδοτήσει το έργο (δηλ. Ανάπλαση) από το ΕΣΠΑ, αρκεί ο Δήμος Ρεθύμνης να υποβάλλει ολοκληρωμένη Τεχνική μελέτη…».

Τι απάντηση δίδει ο Δήμος και το Τοπικό Συμβούλιο;

Μια σελίδα σύνταξης τεχνικής μελέτης το μήνα από τότε μέχρι σήμερα θα είχε ολοκληρωθεί η μελέτη και η Αργυρούπολη θα είχε άλλη όψη. Γιατί δεν ενεργοποιούνται και οι υπόλοιποι φορείς και να απαιτήσουν την σύνταξη της Έκθεσης; Ποιος είναι ο προορισμός τους;

Άλλες προτάσεις μου, που αποτελούν ένα μέρος της ολοκληρωμένης πρότασής μου που υποβλήθηκε στις επτά Δημόσιες Υπηρεσίες και φορείς για την Ανάπλαση της Αργυρούπολης είναι:

1. Μεταφορά του Ηρώου από τον τόπο που βρίσκεται σήμερα όπου μόνο σκαντζόχοιροι και αλεπούδες το βλέπουν, στο χώρο της πλατείας του Άι Γιάννη και σε χώρο που θα καταλάβει περίπου (2Χ6). Ο σχεδιασμός θα γίνει από χωριανούς Αρχιτέκτονες, Μηχανικούς, Τεχνικούς και προσωπική εργασία και πιστεύω ότι και τα υλικά θα δοθούν δωρεάν οπότε το κόστος θα είναι μηδαμινό. Καταλληλότερο σημείο -κατά τη γνώμη μου- είναι ο χώρος μπροστά από τα απομεινάρια κτίσματος της Αρχαίας Λάππας. Εκεί θα τοποθετηθούν και οι δύο μαρμάρινες πλάκες που αναγράφουν τα ονόματα των ηρώων του χωριού που φονεύθηκαν σε διάφορους πολέμους για τη λευτεριά της Ελλάδος.

Θα είναι ένας φόρος τιμής, μνήμης και αναγνώρισης για τη θυσία τους και τα 12 τ.μ. γης τους αξίζει. Ένα τρισάγιο, ένα μνημόσυνο κάθε Εθνική επέτειο θα τιμά αυτούς τους νεκρούς ήρωες.

Συμφωνεί, ή διαφωνεί το Τοπικό Συμβούλιο και οι Σύλλογοι του χωριού; Αν συμφωνούν η ενέργεια και η έναρξη πρέπει να γίνει αμέσως. Περιμένω άμεση δημόσια τοποθέτησή τους.

Το Κάτω χώρι της Αργυρούπολης παρά τα γραφικά δρομάκια και τα καλοδιατηρημένα παλαιά και περιποιημένα νέα σπίτια, στερείται κίνησης σε σχέση με το Πάνω χώρι.

Για να ζωντανέψει λοιπόν προτείνω: να γίνει μια αίθουσα Μουσείου Εκκλησιαστικών και όχι μόνο ειδών.

Το Μουσείο αυτό είναι απαραίτητο και ο χώρος που προσφέρεται είναι αυτός στην πλατεία του Κάτω χωριού, δηλαδή στο ευρύχωρο εκκλησιαστικό κτίσμα που είναι κλειστό και σχεδόν ερειπωμένο χωρίς καμιά προοπτική και προορισμό, δηλαδή ο κατάλληλος χώρος για μια τέτοια αίθουσα – μουσείο.

Η δαπάνη και η μελέτη δεν θα κοστίσουν μεγάλα ποσά. Τρεις – τέσσερις λαχειοφόρες αγορές κατά τις καλοκαιρινές Εκκλησιαστικές γιορτές (Αγίας Κυριακής, Αγίας Παρασκευής, Αγίας Φιλοθέης, Σωτήρος κ.λπ.) θα υπερκαλυφθούν οι δαπάνες.

Το Μουσείο αυτό θα περιλαμβάνει Εκκλησιαστικά σκεύη και κειμήλια, άμφια, παλαιά ευαγγέλια, κηροπήγια, κανδήλια, θυμιατά, εικόνες, θυμιατήρια, αφιερώματα και ό,τι άλλο έχει σχέση με την Εκκλησία, έγγραφα, πέτρινοι σταυροί κ.λπ.

Επίσης μπορούν να τοποθετηθούν χρονολογικοί πίνακες από την εμφάνιση του πρώτου Επισκόπου της Αρχαίας Λάππας (όπως ο Λάμπης 431 μ.Χ.) και των Μητροπολιτών (Λάμπης, 980 μ.Χ.) όπως αυτοί αναφέρονται στις διάφορες Συνόδους.

Να αναγραφούν και να αναρτηθούν τα ονόματα των Ιερέων από το 1890 που γνωρίζουμε (Ιερέας Παπαχαραλάμπους Νικόλαος) μέχρι και τον τελευταίο σήμερα Λελεδάκη Γεώργιο (Παπαγιώργης). Επίσης τα ονόματα των ιερέων που δεν λειτούργησαν μεν στην Αργυρούπολη, αλλά κατάγονται και καταγόταν από αυτήν (Κατσαμάκης Νικ. έως Νεονάκης Ιωάννης). Τα ονόματα των Ιερέων – Δασκάλων και Ιεροδιδασκάλων από το 1821 που υπάρχουν (Παπαζαχαρίας – Ζωγράφος Δημήτριος, μοναχός, Παπαδάκης χ. Εμμ. Ιερέας). Επίσης του Αρχιμανδρίτη Μανουσάκη Μιχ., Τουπαδάκη Σταύρου, καθηγητές Θεολογίας κ.ά.).

Περιμένουμε τη δημόσια τοποθέτηση και πρόταση του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου, της Αργυρούπολης.

2α. Επιτοίχιος Δίσκος: Δίπλα από το Εκκλησιαστικό κτίσμα στην πλατεία, υπάρχει ένας κενός χώρος που κάλλιστα μετωπικά στον τοίχο, που στηρίζει τον αύλειο χώρο της εκκλησίας της Παναγίας, μπορεί να τοποθετηθεί ένας μπρούτζινος δίσκος διαμέτρου ενός περίπου μέτρου, όπου, περιφερειακά στο πάνω μέρος θα φέρει τα γράμματα:

ΔΗΜΟΣ ΛΑΠΠΑΙΩΝ και στο κάτω: ΕΔΟΞΕ ΠΟΛΙΣ ΛΑΠΠΑΙΩΝ, όπως απεικονίζονται ανάγλυφα σε πέτρινες επιγραφές, που υπάρχουν εγκαταλελειμμένες στον ευρύτερο χώρο του οικισμού, τα διάφορα ψηφίσματα και Αποφάσεις του Αρχαίου Δήμου Λαππαίων. Στο κέντρο του δίσκου θα απεικονίζεται το κεφάλι της Αφροδίτης μπροστά από κιονόκρανο, όπως δηλαδή υπάρχει στα μετάλλια που απένεμε ο πρώην Δήμαρχος Λαππαίων κ. Στάθης Λουκογιωργάκης, ή η κεφαλή ταύρου με το αριστερό κέρας στραμμένο προς τα κάτω όπως απεικονίζεται σε πολλά αρχαία μεταλλικά νομίσματα της Αρχαίας Λάππας.

Τούτο θα βοηθήσει την παρούσα αλλά και μελλοντικές γενεές της Αργυρούπολης να σχηματίσουν μια εικόνα του τόπου και της ιστορίας που γεννήθηκαν.

Μια άλλη αίθουσα Μουσείου που είναι απαραίτητη για μια κατηγορία ανθρώπων που υπήρξαν φωτοδότες των προγόνων μας αλλά και δικοί μας φωτοδότες, είναι η αίθουσα των Διδασκάλων από τους παλαιούς χρόνους μέχρι των ημερών μας.

Η αίθουσα αυτή πρέπει να συνδεθεί με το Ιστορικό Αλληλοδιδακτικό Δημοτικό Σχολείο της πλατείας του Άι Γιάννη όπου βρίσκεται και σήμερα και που στον βόρειο τοίχο φέρει μια πέτρινη σκαλιστή επιγραφή με τις λέξεις: ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ, 1865 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 12. Αξίζει να τονισθεί ότι η επιγραφή αυτή αποτελεί ένα νεώτερο μνημείο που τείνει και αυτή να εξαφανισθεί παρά τις προσπάθειες και εκκλήσεις μου από 10ετίας για συντήρησή της, χωρίς απάντηση.

Ο χώρος αυτός πιστεύω ότι αρκεί ως αίθουσα Μουσείου Διδασκάλων που θα περιλαμβάνει τα ονόματα των διατελεσάντων Υποδιδασκάλων, Δασκάλων, Νηπιαγωγών τουλάχιστον από το 1821 που γνωρίζουμε και οι οποίοι δίδασκαν είτε σε Σχολείο, είτε στις οικίες τους, επί Τουρκοκρατίας, όπως ο παπα-Ζαχαρίας λίγο μετά το 1821, ο Δημήτρης Ζωγράφος από το Άγιο Όρος που δίδασκε Εκκλησιαστικά γράμματα, μερικοί άλλοι με τελευταίους 1895-1896 τον Νικ. Τσιριντάνη και τον Ελληνοδιδάσκαλο Γεώργιο Εμμ. Μανουσάκη και τους άλλους μέχρι σήμερα.

Ο χώρος αυτός επίσης θα περιλάβει και τα ονόματα άλλων Ελληνοδιδασκάλων, Δασκάλων παρθεναγωγείου από το 1915 που χωρίσθηκε το Δημοτικό Σχολείο σε Αρρένων και Θηλέων, καθηγητών κ.λπ.

Ο χώρος αυτός θα πλαισιωθεί από παλαιά αλφαβητάρια, πλάκες με κονδύλια και σφουγγάρια, μελανοδοχεία κοινά και απ’ αυτά που γυρίζοντάς τα ανάποδα δεν έχυναν το μελάνι, με κονδυλοφόρους, πέννες, στυπόχαρτα, παλαιά έγγραφα, φωτογραφίες δασκάλων και μαθητών παλαιών ετών και ό,τι άλλο σχετικό με Σχολεία. Το Μουσείο αυτό για τους παλαιούς Δασκάλους θα αποτελέσει μνημόσυνο και αναγνώριση του κόπου τους και για τους απογόνους και νέους ιστορική γνώση των Σχολείων τουλάχιστον από Τουρκοκρατίας μέχρι σήμερα.

Οι Σύλλογοι της Αργυρούπολης, το Τοπικό Συμβούλιο πρέπει άμεσα να απευθυνθούν στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων διά μέσου των Εκπαιδευτικών Αρχών του Ρεθύμνου για βοήθεια. Η Αργυρούπολη διέθετε και διαθέτει και σήμερα εκπαιδευτικούς από Νηπιαγωγούς μέχρι και Πανεπιστημιακούς.

Όλοι οι εκπαιδευτικοί παλαιοί και νέοι χρειάζονται αναγνώριση και καταξίωση.

Θα περιμένουμε την εφαρμογή της αποστολής των Συλλόγων και το ενδιαφέρον του Τοπικού Συμβουλίου.

4. Αίθουσα Μουσείου Κοινοταρχών – Δημάρχων – Δωρητές

Για να συμπληρωθούν οι αίθουσες των ομάδων και ανθρώπων που πρόσφεραν υπηρεσία στην Αργυρούπολη πρέπει να συμπληρωθεί και το Μουσείο – αίθουσα των Κοινοταρχών και Δημάρχων από την Αρχαία Λάππα μέχρι των ημερών μας.

Προτεινόμενος χώρος το μισό παλαιό Κοινοτικό Γραφείο, ή το κτίσιμο πάνω απ’ αυτό νέου χώρου, λαμβανομένου υπόψη ότι το παλαιό κοινοτικό γραφείο έχει προταθεί για Μουσείο από τα αντίγραφα των Αγαλμάτων που βρέθηκαν στην Αργυρούπολη: Αφροδίτη, Φαυστίνα, Πάνα κ.λπ.

Πέτρινες χαραγμένες επιγραφές του Αρχαίου Δήμου Λαππαίων με τις Αποφάσεις του και τα ψηφίσματά του που σώζονται εδώ και εκεί στον ευρύτερο χώρο του οικισμού, μπορούν να τοποθετηθούν στην αίθουσα. Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας ότι από την κάθοδον την Δωριαίων μέχρι και την κατάκτηση της Κρήτης από της Ρωμαίους (69 π.Χ.). μέσα στις 5 ανεξάρτητες πολιτείες – κράτη της Κρήτης μνημονεύεται και η Λάππα. Οι άλλες 4 ήταν η Κνωσός, Γόρτυνα, Κυδωνία και Λυττός.

Επίσης μπορούν να αναρτηθούν φωτογραφίες και ονόματα των δημάρχων τουλάχιστον από το 1900 που υπάρχουν, με πρώτο τον γιατρό Κασωτάκη Στυλιανό και το 1902 τον Παπαδάκη Ευστάθιο (Παπαδόσταθο), παλαιά έγγραφα, φωτογραφίες κ.λπ.

Απαραίτητα πρέπει να αναγραφούν σε μαρμάρινη πλάκα τα ονόματα των Δωρητών, Κατσολεδάκη, Νεονάκη, Σαρδελάκη, Δρανδάκη και όσων άλλων υπάρχουν.

Αρχαία έγγραφα όπως Συνθήκες της Λάππας με άλλες πόλεις της Κρήτης και εκτός αυτής που σώζονται μέχρι σήμερα και αποδεικνύουν τη δόξα και την δύναμή της. Εκθέσεις, περιγραφές από περιηγητές, γεωγράφους, ιστορικούς που καταγράφουν την ιστορική και πολιτιστική διαδρομή της Αρχαίας Λάππας.

Επίσης να συγκεντρωθούν τα διάφορα σπαράγματα, αρχαία και νεώτερα, τα ονόματα των Προέδρων της Κοινότητας, των Δημάρχων μέχρι των ημερών μας.