Συχνά στην καθημερινότητά μας χρησιμοποιούμε την έκφραση «Μια εικόνα, χίλιες λέξεις», μόνο που στην προκειμένη περίπτωση η έκφραση που ταιριάζει είναι «Μια εικόνα, πεντακόσιες λέξεις».
Αναφέρομαι στη διαφορά της φωτογραφικής αποτύπωσης της μεγάλης εικόνας του αναπλασμένου ανατολικού παραλιακού μετώπου (ειδικά το δειλινό ή το σούρουπο με τον υπέροχο ηλεκτροφωτισμό του) και της αποτύπωσης της χρηστικής πραγματικότητάς του.
Κάθε τεχνικό έργο αξιολογείται κυρίως με βάση τρία κριτήρια:
– Της αισθητικής ένταξής του, στο δομημένο περιβάλλον,
– Της ποιότητας κατασκευής του, σύμφωνα με τους κανόνες της τέχνης και της επιστήμης και
– Της χρηστικότητάς του, με βάση τις προδιαγραφές του σχεδιασμού του.
Από τα τρία αυτά κριτήρια μόνο το δεύτερο (της ποιότητας κατασκευής του, σύμφωνα με τους κανόνες της τέχνης και της επιστήμης) απαιτεί ωρίμανση για να διαπιστωθεί η αντοχή του στο χρόνο, ενώ τα άλλα δύο είναι άμεσα αξιολογήσιμα.
1. Αισθητική ένταξη του, στο δομημένο περιβάλλον.
Σε γενικές γραμμές είναι απολύτως πετυχημένη με κορωνίδα την υπογειοποίηση των καλωδίων της ΔΕΗ και του συστήματος φωτισμού.
Η μόνη μου ένσταση είναι η ξενόφερτη «φοινικοπληξία», η οποία προσφέρει μεν τα μέγιστα στη φωτογράφηση αλλά τα ελάχιστα στη βιοκλιματική λογική της ανάπλασης. Εκτιμώ ότι ουδέποτε ρωτήθηκε, από την τεχνική υπηρεσία πριν την παραλαβή της μελέτης, η υπηρεσία πρασίνου του δήμου για εναλλακτική φύτευση κατάλληλων δέντρων που θα προσέφεραν πραγματική σκίαση. Φαντασθείτε δε, το τι μπορεί να συμβεί εάν κάποια στιγμή επιτεθεί το σκαθάρι που σκοτώνει το φοίνικα.
2. Χρηστικότητά του, με βάση τις προδιαγραφές του σχεδιασμού του.
Λυπάμαι, αλλά το έργο με βάση αυτό το κριτήριο με πηγαίνει αιώνες πίσω, στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στη Σπάρτη. Τότε που ο Καιάδας ήταν αποδέκτης των ΑΜΕΑ με τη σύμφωνη γνώμη της Πολιτείας. Είμαι υπερβολικά αυστηρός, γιατί δεν το χωρά ο νους μου, εν έτει 2016, νομοθετημένες διατάξεις για την κίνηση των ΑΜΕΑ αγνοήθηκαν στο συγκεκριμένο έργο. Στην ίδια κατηγορία περιλαμβάνονται και οι γονείς με βρέφη, όπου απαιτούνται καροτσάκια. Αναφέρομαι στην έλλειψη ραμπών κίνησης για τη διέλευση των παραπάνω ομάδων πληθυσμού (κατοίκων-επισκεπτών) από τα πεζοδρόμια της νότιας πλευράς προς το συνεχόμενο πεζοδρόμιο της βόρειας πλευράς, καθ’ όλο το μήκος της ανάπλασης (περ 2.200 μέτρων). Το ίδιο πρόβλημα αλλά με μικρότερη υψομετρική διαφορά παρουσιάζεται και κατά μήκος των πεζοδρομίων της νότιας πλευράς.
Αν και η κατανομή των «παγκακίων» κατά μήκος της βορεινής πλευράς είναι ικανοποιητική, εν τούτοις τόσο η στιλιστική κατασκευή τους (χωρίς πλάτη) όσο και η χωροθέτησή τους στα σημεία ικανού πλάτους (τοποθέτησή τους κοντά στο δρόμο αντί στην παραλία) δεν εξυπηρετούν με τον καλύτερο τρόπο, το λόγο ύπαρξής τους.
Τραυματική εμπειρία περιμένει τους περιπατητές ή τους αθλούμενους εάν, ο μη γένοιτο, χρειαστούν επειγόντως να παροχετεύσουν τα απόβλητά τους, σε μια διαδρομή περ. 4.500 μ., πήγαινε-έλα. Η χρήση χημικών τουαλετών, σε εσοχή, στο επίπεδο της αμμώδους παραλίας κάτω από το επίπεδο του συνεχόμενου βορεινού πεζοδρομίου θα έλυνε στοιχειωδώς το πρόβλημα χωρίς να δημιουργείται αισθητικό πρόβλημα αποτρέποντας την «υποχρεωτική» φιλοξενία από τα παρακείμενα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος.
Η ανάπλαση ξέχασε την επανατοποθέτηση βρυσών-γουρνών κατά μήκος του βορεινού μετώπου, οι οποίες είναι απολύτως χρηστικές κατά τη θερινή περίοδο.
Η ανάπλαση ξέχασε τον επανασχεδιασμό των περγκολών-σκιάστρων που υπήρχαν στα υπερυψωμένα τμήματα του βορεινού μετώπου, που με ανάλογο επανασχεδιασμό και των καθιστικών κάτω απ’ αυτά θα έδιναν πραγματικό νόημα στον πολυδιαφημιζόμενο βιοκλιματκό χαρακτήρα της ανάπλασης.
Το στένεμα του δρόμου κυκλοφορίας σε συνδυασμό με τις ελαττωμένες θέσεις στάθμευσης, οι περισσότερες των οποίων στριμώχνονται σε εσοχές πλάτους 1,70 μ., δημιουργεί στην πράξη το προβλεπόμενο κυκλοφοριακό πρόβλημα εξαιτίας της άτακτης τροφοδοσίας των επιχειρήσεων, των απρόβλεπτων αφίξεων-αναχωρήσεων πελατών ξενοδοχείων, καθώς και της «παράλογης» όπως προέκυψε απαίτησης των δημοτών να θέλουν να κολυμπήσουν στην παραλία τους με το ζόρι, παρκάροντας πάνω στο δρόμο στη νότια πλευρά του. Με άλλα λόγια η ανάπλαση «κατάφερε» το μεν χειμώνα να ανήκει στους αυτόχθονες, το δε καλοκαίρι να εξυπηρετεί κυρίως τους επισκέπτες.
Τέλος, η κολονοπληξία των άλλων αναπλάσεων εδώ κτύπησε με συμπυκνωμένη σηματοδοσία συγκοινωνιακού ενδιαφέροντος.
Τελειώνοντας θέλω να επισημάνω τα παρακάτω:
Όλα τα δημοτικά έργα είναι καλοδεχούμενα από τους δημότες, γιατί κατά κανόνα βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής τους. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι όσα εξ’ αυτών χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά προγράμματα (όχι από χρήματα δημοτών) δε θα πρέπει να τυγχάνουν επιμελούς επεξεργασίας από πλευράς μελετών, ώστε να μην χρειάζονται διορθωτικές παρεμβάσεις εκ των υστέρων… με χρήματα των δημοτών.
Τούτο σημαίνει ότι οι μελέτες προς χρηματοδότηση πρέπει να είναι ώριμες κι όχι άγουρες! Την ευθύνη της ωρίμανσης, την έχει η τεχνική υπηρεσία του Δήμου, η οποία και καλείται να παραλάβει μια μελέτη για έγκριση, με ή χωρίς παρατηρήσεις.
Το σύνηθες, δυστυχώς, φαινόμενο είναι, κατόπιν πιέσεως του εκάστοτε Δημάρχου, η παραλαβή-έγκριση της μελέτης να γίνεται επί τη αφίξει της, δηλ. αδιάβαστη για να προωθηθεί εν συνεχεία τάχιστα στην Περιφέρεια στη λίστα αναμονής για χρηματοδότηση, σαν ώριμο έργο μελέτης προς χρηματοδότηση.
Βλέπετε πάντα προέχει, πριν τις δημοτικές εκλογές, το καύχημα για το ποσοστό απορροφησιμότητας των ευρωπαϊκών κονδυλίων επί δημαρχίας του υποψηφίου… για να συνεχίσει τα έργα του. Τα σπασμένα όμως των αστοχιών των μελετών κατά την εφαρμογή των θα κληθούν να τα πληρώσουν οι δημότες …ακόμη κι αν έχει αποχωρήσει ο δήμαρχος των έργων.
Ο Δήμος σήμερα μπορεί να έχει αριθμητική έλλειψη τεχνικού προσωπικού, διαθέτει όμως περίσσευμα ποιοτικού τεχνικού προσωπικού. Νέοι συνάδελφοι επαρκώς καταρτισμένοι έχουν στελεχώσει την τεχνική υπηρεσία και αυτό που χρειάζονται είναι ζωτικός χώρος για να δημιουργήσουν. Σήμερα με την αλλαγή ηγεσίας της τεχνικής υπηρεσίας (Δήμου και Γραφείου Παλιάς Πόλης) εκτιμώ ότι είναι ο κατάλληλος χρόνος για μια γενναία αναδιάρθρωση των δομών της, ώστε η δημιουργία να έλθει οίκοθεν και τα εύσημα να αποδίδονται στους φυσικούς δημιουργούς.
Οι σημερινοί αιρετοί τεχνικοί που παραμένουν μάχιμοι καλούνται να στηρίξουν αυτή την προσπάθεια, οι δε υπόλοιποι μη μάχιμοι, καλόν θα ήταν να συνειδητοποιήσουν ότι ο ρόλος του κλασικού τροχονόμου έχει περάσει ανεπιστρεπτί.
* Ο Γιώργος Ταταράκης είναι πολιτικός μηχανικός Ε.Μ.Π.
