Μέσα από μια ξενάγηση στα σημαντικότερα ενετικά μνημεία της πόλης, από τον αρχαιολόγο της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου Κώστα Γιαπιτζόγλου και τις διαλέξεις ελλήνων και ξένων επιστημόνων για πρόσωπα, γεγονότα και καταστάσεις που σημάδεψαν την ιστορία του νησιού την περίοδο της Ενετοκρατίας, έκλεισε χθες τις διήμερες εργασίες του στο Ρέθυμνο το διεθνές επιστημονικό συνέδριο «Ο 16ος αιώνας στη Βενετοκρατούμενη Κρήτη. Ιστορία και Πολιτισμός». Στο πλαίσιο της ξενάγησης, οι συμμετέχοντες του συνεδρίου περιδιάβηκαν τα στενά της παλιάς πόλης, περιεργάστηκαν τις λεπτομερείς στα σκαλίσματα των Ενετικών θυρωμάτων και γνώρισαν ιστορικές λεπτομέρειες για τη δημιουργία και τη χρήση που είχαν επί Ενετοκρατίας αλλά και στο πέρασμα του χρόνου, σημεία αναφοράς για την πόλη, όπως μεταξύ άλλων η Μεγάλη Πόρτα, η Κρήνη Ριμόντι και η Λότζια.
Το συνέδριο, που είναι αφιερωμένο στην μνήμη του Εμμανουήλ Κριαρά και του Στυλιανού Αλεξίου, στόχο είχε να αναδείξει, μέσα από τις ομιλίες επιστημόνων με εξειδικευμένες γνώσεις πάνω στην συγκεκριμένη περίοδο, κορυφαίες στιγμές και μορφές της τοπικής ιστορίας και του πολιτισμού, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την ανεπτυγμένη και γόνιμη διαλεκτική μεταξύ λαών και πολιτισμών της Νότιας Ευρώπης την περίοδο εκείνη, κάτι που σύμφωνα με τους διοργανωτές, μπορεί να αποτελέσει άριστο παράδειγμα εξόδου από πολιτικά και κοινωνικά αδιέξοδα του παρόντος.
Το επιστημονικό αυτό συνέδριο, είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας της εταιρείας Κρητικών σπουδών και της Παγκρήτιας Ένωσης Πολιτιστικών Συλλόγων, ενώ τυγχάνει της στήριξης των τεσσάρων Αντιπεριφερειών του νησιού, καθώς ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του είναι ότι οι εργασίες του λαμβάνουν χώρα σε όλους τους νομούς της Κρήτης, ξεκινώντας από τα Χανιά, συνεχίζοντας στο Ρέθυμνο και το Ηράκλειο, ενώ αναμένεται να ολοκληρωθεί με τον απολογισμό των πεπραγμένων του την Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου στη Σητεία.
Τα θέματα στα οποία έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση και στα οποία εστιάζονται οι συνολικά εβδομήντα πέντε επιστημονικές διαλέξεις, είναι η Επανάσταση του 1527, γνωστή ως Επανάσταση του Καντανολέου, η Κρητική Αναγέννηση και άνθιση των γραμμάτων και των τεχνών την περίοδο του 16ου αιώνα, η Κρητική Σχολή Βυζαντινής εικονογραφίας του 15ου και 16ου αιώνα, τα νεανικά χρόνια του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου στο νησί και οι παράγοντες που διαμόρφωσαν την καλλιτεχνική του συνείδηση, καθώς, τέλος, και ο ρόλος της «Κρητικής Αναγέννησης» στις διεργασίες μετάβασης από τη βυζαντινή στη νεοελληνική πολιτισμική φάση.
Αναφερόμενος στον στόχο του συνεδρίου, ο πρόεδρός του και παράλληλα πρόεδρος της εταιρείας Κρητικών σπουδών, Eρατοσθένης Καψωμένος, δήλωσε στα «Ρ.Ν.»: «σε περιόδους μεγάλης κρίσης όπως η σημερινή, αναζητούμε μεγάλα θετικά παραδείγματα για να μπορέσουμε να ισορροπήσουμε, να ξαναβρούμε την ταυτότητά μας και τον σκοπό της ύπαρξης μας. Αυτό το συνέδριο έχει πολλαπλές διαστάσεις. Πρώτα απ’ όλα, επιχειρεί να ενώσει και να συντονίσει όλη την κοινωνία της Κρήτης. Η παρουσία του συνεδρίου και στους τέσσερις νομούς του νησιού το καθιστά μια παγκρήτια προσπάθεια να δείξουμε ότι είμαστε παρόντες όλοι μαζί και αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουμε θετικά όλα τα προβλήματα. Αυτό είναι και το γενικότερο πλαίσιο στο όποιο εστιάσαμε. Όμως η ειδικότερη αναζήτησή μας είναι η ανάδειξη νέων πολιτιστικών προτύπων εν όψει της κατάρρευσης του τρέχοντος πολιτισμού. Πιστεύουμε ότι όλοι οι άνθρωποι των γραμμάτων πρέπει να αναζητήσουν και να προβάλουν νέα πρότυπα ζωής συμπεριφοράς, κοινωνικών και διεθνών σχέσεων, έτσι ώστε η ανθρωπότητα μέσα από μια συγκεκριμένη διαλεκτική να βρει έναν άλλο δρόμο από αυτόν τον αδιέξοδο στον οποίο πορεύεται σήμερα.
Πάμε πίσω στην περίοδο της Ενετοκρατίας του 16ου και 17ου αιώνα γιατί είναι ένα σπουδαίο κοινωνικό παράδειγμα, μιας και την περίοδο αυτή έχει μεγάλη έξαρση το αίτημα της ελευθερίας, πάνω στο οποίο βασίζονται μια σειρά από διαδοχικές επαναστάσεις, κάτι το οποίο εύλογα συνδυάζεται με μεγάλη άνθιση των γραμμάτων και των τεχνών. Την περίοδο εκείνη έχουμε την περίφημη «Κρητική Αναγέννηση» που είναι και αυτή προϊόν μιας γόνιμης σύνθεσης της δυτικής αναγέννησης και της Κρητικής παραδοσιακής κουλτούρας. Μέσα λοιπόν από αυτό το συνέδριο προτείνουμε κατευθύνσεις. Το μήνυμά μας είναι η ενότητα όλων, κάτι που συμβολίζεται και μέσα από την Παγκρήτια Ένωση πολιτιστικών συλλόγων. Επιδιώκουμε την ενότητα όλων των Κρητικών στο πεδίο του πολιτισμού για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε πρότυπα πολιτισμού, μιας και πρέπει να κατανοήσουμε ότι ο πολιτισμός καθορίζει και το πολιτικό σύστημα και την οικονομία».
Από την πλευρά του ο κ. Κώστας Σαββάκης, έφορος Ρεθύμνου της Παγκρήτιας Ένωσης Πολιτιστικών Συλλόγων Κρήτης, τόνισε μεταξύ άλλων μιλώντας στην εφημερίδα: «Στόχος της Παγκρήτιας Ένωσης πολιτιστικών συλλόγων μέσα από την συνεργασία με την εταιρεία Κρητικών σπουδών και του άλλους πολιτιστικούς και επιστημονικούς φορείς της Κρήτης για την διοργάνωση του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου «Ο 16ος αιώνας στη Βενετοκρατούμενη Κρήτη. Ιστορία και Πολιτισμός», είναι να συμβάλλει στην πολιτισμική συνένωση και να αναδείξει τις αξίες της συνεργασίας και του εθελοντισμού στην υλοποίηση πολιτιστικών δραστηριοτήτων.
Το συνέδριο είναι αφιερωμένο στη μνήμη δυο σπουδαίων πνευματικών ανθρώπων που συνέδεσαν το όνομά τους με τη μελέτη της Κρητικής Αναγέννησης, διερευνά και αναδεικνύει κορυφαίες στιγμές και μορφές της πολιτισμικής μας παράδοσης μέσα από ομιλίες από πανεπιστημιακούς καθηγητές, ιστορικούς, φιλολόγους, αρχαιολόγους και ειδικούς ερευνητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό της περιόδου της περιόδου της Κρητικής Αναγέννησης».
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εργασίες του συνεδρίου στο Ρέθυμνο είναι ενταγμένες στο πλαίσιο του «Αναγεννησιακού Φεστιβάλ».
