Της ΣΤΕΛΛΑΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ…
Την ανάγκη να υπάρξουν άμεσα μέτρα προστασίας για τα μελίσσια στην χώρας μας και ειδικά στην Κρήτη, τα οποία κινδυνεύουν μεταξύ άλλων από τις μεγάλες ποσότητες φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούν οι παραγωγοί, εξέφρασαν οι επιστήμονες που συμμετείχαν στην ημερίδα που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Κυριακή στο Ωδείο και την οποία οργάνωσε ο Μελισσοκομικός Σύλλογος Ρεθύμνου «Μελιττεύς».
«Οι μέλισσες κινδυνεύουν και αυτό είναι δεδομένο», ανέφεραν μεταξύ άλλων οι εισηγητές, ενώ όπως σημείωσαν οι πληθυσμοί τους μειώνονται παγκοσμίως, με χαρακτηριστικότερο ίσως το παράδειγμα της Αμερικής, όπου εκεί κάθε χρόνο χάνεται το ένα τρίτο του πληθυσμού τους, κάτι το οποίο σημαίνει ότι σε τρία χρόνια, όπως είπαν, δεν θα υπάρχουν καθόλου μέλισσες.
«Το ίδιο πάνω – κάτω συμβαίνει και στην Ελλάδα, αλλά οι απώλειες είναι συνήθως μικρότερες. Όμως υπάρχουν χρονιές που οι απώλειες μπορεί να περάσουν και το 40%», παρατήρησε χαρακτηριστικά η κτηνίατρος και επόπτρια μελισσοκομίας στο Κέντρο Μελισσοκομίας Λάρισας, Κατερίνα Καρατάσου.
Κατά συνέπεια η μέλισσα κινδυνεύει παγκοσμίως από μία πληθώρα παραγόντων με βασικότερη την κλιματική αλλαγή, αλλά και την χρήση των φυτοφαρμάκων. Για τον λόγο αυτό οι επιστήμονες προειδοποιούν έγκαιρα τους ελαιοπαραγωγούς της Κρήτης, εφιστώντας τους την προσοχή στην σωστή χρήση των φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούν.
Χαρακτηριστικά η κα Καρατάσου ανέφερε τα εξής: «Το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε στους αγρότες είναι ότι έχουν παραγωγή κυρίως χάρη στην μέλισσα, επειδή αυτή εποικονιάζει τα φυτά γι’ αυτό έχουμε και καρπούς. Κατά συνέπεια, χρειάζεται συνεννόηση και συνύπαρξη. Ο αγρότης θα μπορούσε πολύ απλά να μην ψεκάζει τις ώρες που πετάνε οι μέλισσες και με λιγότερα τοξικά φάρμακα. Πρέπει όλος ο κόσμος να μάθει πόσο πολύτιμη είναι η μέλισσα. Να μάθει ο αγρότης ότι είναι σύμμαχός του η μέλισσα και πρέπει να τη φροντίζει και να την προστατεύει. Ας αφήσουμε αγριολούλουδα κάτω από τις ελιές. Δεν είναι ανάγκη να τα εξαφανίσουμε. Ο μελισσοκόμος φροντίζει τις εκτρεφόμενες, τις άγριες όμως δεν τις φροντίζει κανείς. Όλοι μαζί πρέπει να νοιαστούμε για το περιβάλλον να φρενάρουμε όσο μπορούμε την κλιματική αλλαγή».
Η αναπαραγωγή των μελισσών
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης και οι έρευνες που διεξάγονται σχετικά με την αναπαραγωγή της μέλισσας. Οι επιστήμονες, όπως τονίστηκε, προσπαθούν να εντοπίσουν πληθυσμούς μελισσών για να τους αναπαράγουν σταδιακά, κάνοντας δηλαδή γενετική βελτίωση. Αυτό όμως είναι αρκετά χρονοβόρο, όπως σημείωσε μεταξύ άλλων, η βιολόγος και ερευνήτρια στο Τμήμα Μελισσοκομίας του ΕΛΓΟ «Δήμητρα», Φανή Χατζήνα.
Μάλιστα η κα Χατζήνα τόνισε μεταξύ άλλων τα εξής: «Αυτό συμβαίνει προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση που επικεντρώνεται στην ανθεκτικότητα ενός άκαρι, που είναι ο βασικός εχθρός των μελισσών και από το οποίο χάνουμε πολλά μελίσσια κάθε χρόνο, δηλαδή από το βαρόα. Η άλλη κατεύθυνση είναι η επίδραση των φυτοφαρμάκων, που στις μέλισσες είναι πολύ άσχημη. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα έχουμε υποθανατηφόρες επιδράσεις ακόμα και από τα μυκητοκτόνα, δηλαδή από ουσίες που θεωρούσαμε ότι ήταν «αθώες», αλλά τελικά όταν έχουμε χρόνια χρήση δεν είναι καθόλου αθώες, πολύ περισσότερο όταν καταφεύγουμε στα ισχυρά χημικά. Άλλωστε τις ίδιες επιπτώσεις έχουν και τα μελισσοφάρμακα που χρησιμοποιούμε. Κι επειδή το βαρόα είναι ένας εχθρός, για τον οποίο υπάρχουν εγκεκριμένα χημικά σκευάσματα, τα οποία όμως δημιουργούν προβλήματα, μιλάμε πλέον για εναλλακτικούς τρόπους. Δηλαδή, ξεκινάμε από τεχνικούς τρόπους και το επόμενο στάδιο είναι τα βιολογικά οξέα και ο συνδυασμό τους».
Και οι δακοψεκασμοί απειλούν τις μέλισσες
Απειλή όμως για τις μέλισσες αποτελούν τελικά και οι ψεκασμοί που γίνονται στους ελαιώνες κατά του δάκου. Σύμφωνα με την εντομολόγο του Ινστιτούτου Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων, Κική Βαρήκου, το Ινστιτούτο συνεργάζεται με τον ΕΛΓΟ «Δήμητρα» σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα που σχετίζεται με τους εν λόγω ψεκασμούς κατά πόσο δηλαδή, επηρεάζουν τις μέλισσες ή τους βομβίνους (μπούμπουρες).
«Έχουμε κάποιες ενδείξεις ότι μάλλον επηρεάζονται, αλλά δεν έχουμε καταλήξει κάπου συγκεκριμένα. Πάντως, είναι λογικό από έναν ελαιώνα που έχει μία κάλυψη από εντομοκτόνα να επηρεάζονται», τόνισε μεταξύ άλλων η κα Βαρήκου.
Η έκκληση του Συλλόγου «Μελιττεύς»
Εν τω μεταξύ, την προσοχή των ελαιοπαραγωγών σχετικά με τους ψεκασμούς που πραγματοποιούν στις καλλιέργειές τους, εφιστά και η πρόεδρος του Μελισσοκομικού Συλλόγου Ρεθύμνου, Χριστίνα Κουβαρά, η οποία αναφέρθηκε στις απώλειες μελισσών που καταγράφονται κάθε χρόνο και στο Ρέθυμνο.
«Αν χαθούν οι μέλισσες, θα χαθεί ο πλανήτης. Ο λόγος είναι ότι η μέλισσα είναι ο μεγαλύτερος εποικονιαστής της φύσης. Προσπαθούμε λοιπόν να ευαισθητοποιήσουμε τους παραγωγούς μας ώστε να προσέχουν όταν χρησιμοποιούν τα φυτοφάρμακα, διότι ψεκάζουν πάρα πολύ και αυτά δημιουργούν τοξικότητα στη μέλισσα, με αποτέλεσμα να σκοτώνεται», σημείωσε μεταξύ άλλων η κα Κουβαρά.
Σημειώνεται ότι στην εκδήλωση, που παρακολούθησε πλήθος κόσμου, μίλησαν επίσης ο Αρχιμανδρίτης, Ρωμανός Αναστασιάδης, ο γεωπόνος – χημικός, Γιώργος Νταγκουνάκης, ο κτηνίατρος και επιθεωρητής του ΕΦΕΤ, Νίκος Ασούτης Διδάρας, καθώς και ο τεχνολόγος Γεωπονίας της Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ρεθύμνου, Ζαχαρίας Τσιριντάνης. Ωστόσο, η ημερίδα έκλεισε με ένα χορευτικό από τον «Λαογραφικό Όμιλο Τζανιδάκη».
