«Αναγνωριστικές βολές» για την αγορά ακινήτων από ξένους ιδιώτες

      Απ’ ό,τι φαίνεται από τα πρώτα δεδομένα που προκύπτουν από μεσιτικά γραφεία και κατασκευαστικές στο Ρέθυμνο, η αγορά κατοικίας, η οποία την τελευταία πενταετία παρουσίαζε εμφανή σημάδια τελμάτωσης, αρχίζει να κινείται δειλά προς τα εμπρός. Οικονομική κρίση και διεθνή ΜΜΕ καλλιεργούν κλίμα εύρεσης «φλέβας χρυσού» όσον αφορά την αγορά ακινήτων.
      Το ενδιαφέρον των ξένων επισκεπτών του νομού για αγορά παραθεριστικής κατοικίας ήταν αισθητά αυξημένο σε σχέση με πέρυσι, δεν έχει όμως μετουσιωθεί πρακτικά σε τόσα συμβόλαια, ώστε να μπορεί κανείς να μιλήσει για ολική επανεκκίνηση της αγοράς. Οι υψηλοί φόροι και το σύνθετο νομικό πλαίσιο προκύπτουν ως κυριότεροι ανασταλτικοί παράγοντες για τους υποψήφιους αγοραστές.

      «…Υπάρχει ενδιαφέρον και ζήτηση. Κάθε μέρα έχουμε ραντεβού, ήδη από τον Μάιο, τόσο εγώ όσο και ένα-δύο γραφεία της πόλης ακόμη που ασχολούνται. Αλλά συμβόλαια δεν γίνονται. Δηλαδή πελάτης να έχει κάνει συμβόλαιο το καλοκαίρι, δεν έχει συμβεί. Έχουν γίνει συμβόλαια το Μάιο. Περιμένουμε τους επόμενους μήνες, Σεπτέμβρη, Οκτώβρη, Νοέμβρη οι οποίοι είναι καλοί μήνες» αναφέρει στα «Ρ.Ν.» ο Στέλιος Αρχοντάκης που δραστηριοποιείται στον κλάδο του real estate.
      Από την πλευρά του, ο Μανώλης Βεληβασάκης που δραστηριοποιείται στον κατασκευαστικό κλάδο, τονίζει πως «Η αλήθεια είναι ότι φέτος είναι η πρώτη χρονιά την τελευταία πενταετία που είδαμε και εμείς άτομα να κινούνται, να μπαίνουν στο γραφείο, να βγαίνουμε εμείς, να δείχνουμε τα ακίνητα».
      Οι υποψήφιοι αγοραστές δεν μπορούν να ομαδοποιηθούν με βάση την εθνικότητα. «Παλαιότερα, το 2004, κυρίαρχο κομμάτι της αγοράς ήταν οι Άγγλοι, πριν το 2004 ήταν οι Γερμανοί, το 2007 οι Σκανδιναβοί. Πλέον καθημερινά μπαίνει στο γραφείο και διαφορετικός. Εχθές ήταν Άγγλος, προχθές ένας Βέλγος, αντιπροχθές ένας Γάλλος, ενώ τακτικοί είναι και οι Γερμανοί. Το τελευταίο συμβόλαιο ήταν από την Αυστραλία. Δεν υπάρχει μία κυρίαρχη χώρα στο Ρέθυμνο. Ούτε ισχύει ότι οι Ρώσοι έχουν έρθει και αγοράζουν. Φέτος μπορεί οι Ρώσοι να μην έκαναν κανένα συμβόλαιο. Αυτό που ισχύει είναι ότι υπάρχει ενδιαφέρον, ο πελάτης έρχεται ενημερωμένος και προέρχεται από όλες τις χώρες. Βλέπουμε ότι τόσο οι Άγγλοι, όσο οι Γερμανοί και οι Βέλγοι γνωρίζουν την κατάσταση, όπως και οι Σκανδιναβοί» και ο κ. Βεληβασάκης με τη σειρά του συμπληρώνει ότι «Υπάρχει ενδιαφέρον περισσότερο από άτομα τα οποία ναι μεν είναι αλλοδαποί με την έννοια ότι είναι πολίτες άλλων χώρων, σκανδιναβοί, γαλλόφωνοι, Γάλλοι και Βέλγοι… οι περισσότεροι όμως εκ των οποίων έχουν έρθει πάρα πολλές φορές, πάνω από 4-5 φορές, μιλάνε σπαστά ελληνικά, οπότε αυτός καταλαβαίνεις ότι είναι ένας δυνάμει αγοραστής».

      Εν τω μεταξύ, έχει ξεκινήσει μια μεταβολή του νομικού πλαισίου της αγοράς ακινήτων προκειμένου να διευκολυνθεί η επένδυση ξένου ιδιώτη σε ακίνητο στην Ελλάδα. Η πρόσφατη θεσμοθέτηση της άμεσης χορήγησης βίζας σε ξένους επενδυτές εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης ανήκει σε αυτή τη διαδικασία. Άλλωστε, τον Μάρτιο εκδόθηκε η σχετική εφαρμοστική εγκύκλιος του υπουργείου Εσωτερικών για την άμεση έκδοση βίζας σε ξένους υπηκόους εκτός Ε.Ε. που θα αγοράζουν στην Ελλάδα κάποια επιχείρηση ή ακίνητο αξίας άνω των 250.000 ευρώ ή θα προχωρούν σε χρονομίσθωση ανάλογης αξίας. «Αυτό θα έπρεπε να είναι πρώτο θέμα στην αγορά του real estate στη χώρα μας. Αυτή τη στιγμή, ούτε καν φαίνεται ως θέμα, ενώ είναι πάρα πολύ σημαντικό, ιδιαίτερα αν κανείς το συγκρίνει με αγορές ανταγωνιστικές όπως η Ιταλία και η Ισπανία στις οποίες το αντίστοιχο κόστος απόκτησης βίζα είναι πάρα πολύ υψηλό, φερ’ ειπείν στην Ισπανία το κόστος είναι 500.000 ευρώ, ενώ στη Αγγλία 1.000.000 ευρώ. Εγώ το στέλνω σε πελάτες που έχουμε και δεν το γνωρίζουν, όπως ούτε οι Ρώσοι και οι Αμερικάνοι που ήρθαν φέτος. Μονάχα προσπάθειες ιδιωτών που είναι μέσα στην αγορά, δηλαδή από μεγάλα γραφεία, γίνονται όσον αφορά τη διαφήμιση του συγκεκριμένου θέματος. Απ’ ότι γνωρίζω ελάχιστα είναι τα συμβόλαια που έχουν γίνει από τέτοιους ανθρώπους», υπογραμμίζει ο κ. Αρχοντάκης. Από την πλευρά των κατασκευαστών, προκύπτει πως υπήρξε ενδιαφέρον το οποίο όμως δεν ευοδώθηκε εξαιτίας του σύνθετου νομικού πλαισίου που διέπει την πολεοδόμηση στη χώρα μας. «…Στην πρώτη φάση έδειξε να υπάρχει ενδιαφέρον, είχαμε κάποια κινητικότητα, κάποια μέιλ από κινέζικες εταιρείες, οι οποίες προσπάθησαν να έρθουν σε επικοινωνία μαζί μας…», στη συνέχεια όμως κατά τον κ. Βεληβασάκη, η δαιδαλώδης διαδικασία που απαιτείται για τη χορήγηση άδειας δομήσεως, καθώς και η έλλειψη δυνατότητας μαζικής δόμησης στο Ρέθυμνο, απέτρεψαν τους επίδοξους κινέζους επενδυτές. Ο ίδιος, αναφέρεται στα ζητήματα του ασαφούς νομικού καθεστώτος και του χρονοβόρου της διαδικασίας που διέπει την χορήγηση άδειας για την κατασκευή ακινήτου: «Τον ξένο τον ενδιαφέρει πρώτον αν μπορεί να χτίσει. Δεύτερον πότε μπορεί να ξεκινήσει η διαδικασία, αν του πεις σε ένα χρόνο, θα τραβάει τα μαλλιά του». Το γενικότερο λοιπόν πλαίσιο είναι χρονοβόρο και αποτρεπτικό για τον ξένο. «Στη Αθήνα», συνεχίζει, «υπάρχουν ήδη πολλά έτοιμα ακίνητα γι’ αυτό και η αγορά έχει ξεκινήσει και κινείται. Πρέπει να εξομαλυνθεί το θέμα της έκδοσης των αδειών, να γίνεται δηλαδή πολύ πιο γρήγορα. Οι υπηρεσίες να λειτουργούν καλύτερα, οι οποίες αυτή τη στιγμή είναι υποστελεχομένες και δεν φταίνε κι αυτοί… Να απλουστευθεί η διαδικασία που σου ζητάνε χιλιάδες χαρτιά από διάφορες υπηρεσίες πράγμα που είναι εξαιρετικά χρονοβόρο. Αν μπεις στη διαδικασία να αναλύσεις όλα αυτά σε έναν ξένο υποψήφιο αγοραστή, θα σηκωθεί να φύγει».

      Όπως προκύπτει από τις συζητήσεις με παράγοντες της αγοράς κατοικίας στο Ρέθυμνο, οι υποψήφιοι ξένοι αγοραστές που ψάχνουν κατοικία, είναι επισκέπτες της χώρας και της πόλης εδώ και πολλά χρόνια. Γνώστες της οικονομικής και πολιτικής κατάστασης, επιθυμούν περισσότερο την αγορά παραθεριστικής κατοικίας κι όχι τόσο την επένδυση με στόχο τη μεταπώληση. Παρ’ όλ’ αυτά, η καλλιέργεια κλίματος από τα ξένα ΜΜΕ, που αντιμετωπίζουν τη χώρα ως το νέο El Dorado της αγοράς ακινήτων, πολλές φορές τους κάνει πολύ επιφυλακτικούς απέναντι στις προθέσεις των πωλητών. Χαρακτηριστικά, «Ψάχνουν να βρουν κάτι πολύ φθηνό. Κάτι το οποίο θα είναι πολύ καλό σε ποιότητα και παροχές αλλά σε πολύ χαμηλή τιμή. Επειδή ακριβώς τα ΜΜΕ κάποια στιγμή δημιούργησαν την εικόνα ότι τα ακίνητα έχουν πάει στο 50% της αξίας και ότι θα πέσει κι άλλο η τιμή πράγμα που είναι και μία πραγματικότητα» όμως αυτό δεν ισχύει για το κόστος απόκτησης νέας κατοικίας, καθώς «Όσον αφορά τις καινούργιες κατασκευές, το κόστος κατασκευής, ενώ έχουμε μειώσει το εργατικό κόστος πολύ, φτάσαμε στο σημείο τα οικοδομικά υλικά, δηλαδή πετρελαϊκά, μονωτικά υλικά κλπ., να είναι απλησίαστα. Εδώ λοιπόν υπάρχει ένα πρόβλημα.       Ουσιαστικά το κόστος κατασκευής έχει μειωθεί λίγο, οικόπεδα αγορασμένα προ κρίσης πωλούνται πακέτο με το ακίνητο. Άρα λοιπόν αυτό δείχνει ότι προσπαθούμε και εμείς από την πλευρά μας να δώσουμε στον ξένο κάποια κίνητρα να κινηθεί», υπογραμμίζει ο κ. Βεληβασάκης.

      «Τον τουρίστα τον επηρεάζει η κατάσταση στην Ελλάδα. Υπάρχει ανησυχία, λιγότερη από πέρυσι μεν, εξακολουθεί όμως να υπάρχει. Τον επηρεάζει ότι ακούγεται ότι θα πέσουν οι τιμές, το βλέπουν και αυτοί, το διαβάζουν έξω σε δημοσιεύματα. Τον επηρεάζει όμως και η υψηλή φορολογία που έχουμε στα ακίνητα. Εάν δηλαδή, κάποιος θέλει αυτή τη στιγμή να αγοράσει ένα ακίνητο και να είναι καθόλα νόμιμος, υποχρεούται να πληρώσει περίπου 15%-17% παραπάνω την τιμή του ακινήτου. Αυτό δεν μπορεί να χαρακτηριστεί βήμα μπροστά… Τους ενδιαφέρουν όλα τα κόστη, από την τιμή που βλέπουν στη βιτρίνα, πόσα είναι τα εξτρά που θα δώσουν και τους ενδιαφέρει και πόσα είναι τα χρήματα που θα πληρώνουν κάθε χρόνο για να έχουν το ακίνητο. Ακόμη και πόσο θα πληρώνουν σε νερό και ΔΕΗ. Τι φόροι υπάρχουν. Κι αυτά, σε σχέση με τη χώρα τους δεν τους φαίνονται πολλά, δηλαδή τα τέλη συντήρησης και το χαράτσι. Όταν όμως ακούν το 17% παραπάνω της τιμής, τη στιγμή που ενδεικτικά στη Γαλλία είναι 6%, όπως και σε άλλες ανταγωνιστικές χώρες είναι πολύ χαμηλά, «τρελαίνονται». Κι αυτός είναι φόρος που αφορά ακίνητα πριν το 2006. Μετά το 2006 είναι 23% ο ΦΠΑ. Δηλαδή για ένα σπίτι που η τιμή του είναι 100.000, τελικό ποσό που θα κληθεί να πληρώσει θα είναι 123.000 συν τα όποια έξοδα για δικηγόρο, συμβολαιογράφο, υποθηκοφυλακείο κλπ., που θα το ανεβάσουν τελικά στα 127.000-128.000 ευρώ. Γενικώς οι πωλήσεις είναι πλέον πολύ δύσκολες, ψυχοβγάλτης. Είναι πολύ μεγάλη φασαρία να καταφέρεις μέσα από το χαμό της αγοράς να καταλήξεις σε πιο ακίνητο θέλεις. Και από την πλευρά μας δυσκολευόμαστε να πείσουμε τους πελάτες για τις προθέσεις μας αφού οι πληροφορίες που κυκλοφορούν τον μπερδεύουν και τον προκαταβάλουν με καχυποψία. Κάποια ακίνητα στο Ρέθυμνο βάσει θέσης και τιμής θα έπρεπε να έχουν πωληθεί κι αυτό δεν έχει γίνει γιατί υπάρχουν ακόμη επιφυλάξεις από το αγοραστικό κοινό», λέει ο κ. Αρχοντάκης αναλύοντας τις απαιτήσεις και τις επιφυλάξεις των υποψηφίων αγοραστών.

      Όσον αφορά λοιπόν, την κίνηση της αγοράς ακινήτων στο νομό, το ενδιαφέρον υπάρχει, είναι δεδομένο και εντονότερο φέτος, εκ μέρους των ξένων που επιθυμούν να αποκτήσουν ακίνητο. «Ο Βορράς έχει τον περισσότερο κόσμο γιατί έχει τα περισσότερα ξενοδοχεία, τις μεγαλύτερες πόλεις, τον οδικό άξονα κλπ. Βασικά τους αρέσει όμως ο Νότος. Μια ευρύτερη περιοχή από το Φραγκοκάστελλο-Ροδάκινο μέχρι και τον Κομμό του Ηρακλείου, έχει δική του πελατεία και ενδιαφέρον. Αυτόν τον πελάτη δεν τον ενδιαφέρει να βρίσκεται κοντά στις πόλεις ή τα αεροδρόμια. Τον ενδιαφέρει η ησυχία και η θέα. Την ησυχία και τη θέα, στο Βορρά θα την πληρώσεις πολύ ακριβά (σχεδόν 60% περισσότερο). Ο Βορράς μπορεί να έχει τις περισσότερες πωλήσεις, αλλά ο Νότος είναι σταθερός. Πελάτες που ξέρουν την περιοχή και τους ανθρώπους και ψάχνουν ακίνητο μόνο εκεί», συνοψίζει στην κουβέντα μας για το προφίλ των υποψηφίων αγοραστών ο κ. Αρχοντάκης.