Συνεχίζουμε και σήμερα με το δεύτερο αφιέρωμα των «Αναδιφήσεων» στα 40 μέχρι σήμερα βιβλία του συντάκτη τους. Μερικά από αυτά δεν αποτελούν απότοκα αποκλειστικής συγγραφής του, αλλά συνσυγγραφής με άλλους ερευνητές. Τέτοιοι είναι η Αλκμήνη Μαλαγάρη (υπ. αριθμ. 1 και 2), η Ειρήνη Γαβριλάκη (υπ. αριθμ. 7), ο Νομπέλ Αρμάν (υπ. αριθμ. 14), η Κατερίνα Κατσιμάνη (υπ. αριθμ. 15) και ο Βασίλης Σιμιτζής (υπ. αριθμ. 19).
Η συνεργασία μαζί τους οπωσδήποτε με τιμά, όπως εξάλλου και εκείνη με τους πρώην μαθητές μου, με την οποία παρήχθησαν 5 βιβλία (υπ. αριθμ. 1, 17, 21, 22 και 26). Τη συνεργασία αυτού του είδους θεωρούσα πάντα ως κατεξοχήν παιδαγωγική πράξη, με πληθώρα θετικών σημείων και για τα δύο μέρη, τα οποία αναφέρω αναλυτικά στα βιβλία αυτά (χρήση βιβλιογραφίας, επίσκεψη σε βιβλιοθήκες, ανάπτυξη υπευθυνότητας, άσκηση συγκέντρωσης, ολοκλήρωση έργου, εξάσκηση σε τεχνικές συνέντευξης κ.ά.).
Οι χορηγοί των βιβλίων υπήρξαν περισσότεροι: οι Εκδόσεις Γραφοτεχνική, ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, το 2ο Δημοτικό Σχολείο Ρεθύμνου, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Λαγκάς, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αμνάτου, το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ρεθύμνης, ο Σύλλογος Κατοίκων Παλιάς Πόλης Ρεθύμνου, το Σχολικό Μουσείο Δήμου Ρεθύμνης, η Πυξίδα της Πόλης των Χανίων, το Λιμενικό Ταμείο Ρεθύμνου, το Τμήμα Δυτικής Κρήτης της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας, η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνης, ο Δικηγορικός Σύλλογος Ρεθύμνης, η Παιδική Άνοιξη, το Κέντρο Νέων Δήμου Ρεθύμνης, το Β’ ΚΑΠΗ του Δήμου Ρεθύμνης και μερικοί άλλοι που θέλησαν να παραμείνουν ανώνυμοι. Όλους και όλες τους ευχαριστώ θερμά. Χωρίς τη δική τους βοήθεια τα περισσότερα από τα 40 βιβλία θα είχαν παραμείνει ανέκδοτα.
21. Ευχετήριες μαντινάδες στο κινητό τηλέφωνο. Σχολιασμένη έκδοση 325 μαντινάδων, Ρέθυμνο 2007 (σε συνεργασία με μαθητές), Χορηγός έκδοσης Εκδόσεις Γραφοτεχνική, σελίδες 64+4.
22. Καθαρογλωσσίδια. Σχολιασμένη έκδοση 170 κρητικών γλωσσοδετών, Ρέθυμνο 2008 (σε συνεργασία με μαθητές), Χορηγός έκδοσης Εκδόσεις Γραφοτεχνική, σελίδες 80+4.
23. Η πρώτη εκατονταετία της νηπιακής εκπαίδευσης στο Ρέθυμνο. Συμβολή στην ιστορία του Ελληνικού νηπιαγωγείου, Ρέθυμνο 2009, Χορηγός έκδοσης Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Ρεθύμνης, σελίδες 72+4.
24. Έναντι Σχολής Χωροφυλακής. Ο μετασχηματισμός μιας ρεθεμνιώτικης γειτονιάς μέσα σε μισό αιώνα, Ρέθυμνο 2009, Χορηγός έκδοσης Εκδόσεις Γραφοτεχνική, σελίδες 108+4.
25. Τα σπήλαια του Ρεθύμνου, Ρέθυμνο 2011, Εκδόσεις Γραφοτεχνική, σελίδες 156+4.
26. Κυνηγώντας την ιστορία του Καμαρακιού. Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα, Ρέθυμνο 2011 (σε συνεργασία με μαθητές), 2ο Δημοτικό Σχολείο Ρεθύμνου, σελίδες 56+4.
27. Μνημειακά δέντρα και δάση της Κρήτης, Ρέθυμνο 2012, Ένθετο εφημερίδας Ρεθεμνιώτικα Νέα Νο 8, σελίδες 32+4.
28. Η παραδοσιακή αγγειοπλαστική τέχνη στο Ρέθυμνο κατά τον 20ο αιώνα. Ιστορία, εργαστήρια, τεχνίτες, προϊόντα, Ρέθυμνο 2012, Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ρεθύμνης, σελίδες 68+4.
29. Ρέθυμνο και θάλασσα. Μια σχέση ιστορική και τα πειστήριά της, Ρέθυμνο 2013. Λιμενικό Ταμείο Ρεθύμνου, 264+4.
30. Κώστας και Αργυρή Στρατιδάκη: ανιχνεύοντας μέσα από τη ζωή τους τις αξίες του παλιότερου Ρεθύμνου, Ρέθυμνο 2014, αυτοέκδοση, 60+4.
31. 370 μνημειακά κενά στην ιστορική τοπογραφία του Ρεθύμνου, Ρέθυμνο 2014, Σύλλογος Κατοίκων Παλιάς Πόλης Ρεθύμνου, σελίδες 318+4.
32. Μια μέρα στο σχολείο της ύστερης Κρητικής Πολιτείας. Εκπαιδευτικό βιωματικό πρόγραμμα, Ρέθυμνο 2014, Χορηγοί έκδοσης Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Ρεθύμνης και Πολιτιστικός Σύλλογος Αμνάτου, σελίδες 84+4.
33. Εκτός σχολικής αιθούσης. Εφαρμοσμένες δραστηριότητες βιωματικής μάθησης, Ρέθυμνο 2016, αυτοέκδοση, σελίδες 142+4.
34. Δημοτικός Κήπος: η δροσερή ανάσα των Χανίων. Ιστορία, πανίδα, χλωρίδα, εκπαιδευτικές δραστηριότητες, Ρέθυμνο 2016, αυτοέκδοση, σελίδες 144+4.
35. Το Κρητικό Αίνιγμα. Σχολιασμένη έκδοση 820 αινιγμάτων, Ρέθυμνο 2016, αυτοέκδοση, σελίδες 128+4.
36. Το Ρέθυμνο του τρόμου: ιστορική πραγματικότητα και αστικοί μύθοι, Ρέθυμνο 2017, Εκδόσεις Γραφοτεχνική, σελίδες 132+4.
37. Ιστορικές περιηγήσεις στα Χανιά, Χανιά 2017, Εκδόσεις Πυξίδα της Πόλης, σελίδες 112+4.
38. Η εκπαίδευση στο Ρέθυμνο (1795-1940). Σχολικό και διδακτηριακό δίκτυο. Επίμετρο: η περίοδος 1940-1974, Ρέθυμνο 2017, σελίδες 338+4.
39. Η τροφή του Ρεθύμνου. Διατροφικές συνήθειες και γευστικές μνήμες, Ρέθυμνο 2018, Εκδόσεις Γραφοτεχνική, σελίδες 136+4.
40. Τα Κρητικά σχολικά βιβλία. Η Συλλογή του Γ. Π. Εκκεκάκη, Ρέθυμνο 2018, σελίδες 80+4.
Αυτά είναι τα μέχρι στιγμής βιβλία του συντάκτη των «Αναδιφήσεων». Κι εάν δεν ισχύσει και στην περίπτωσή του το ρηθέν Όταν οι άνθρωποι κάνουν σχέδια ο Θεός γελάει, η συνέχεια περιλαμβάνει την εμπλουτισμένη επανέκδοση του βιβλίου «Ο Δημοτικός Κήπος των Χανίων» αλλά και την έκδοση ενός ακόμη για τον δικό μας Κήπο, τον Ρεθεμνιώτικο. Κι ακόμα, ολοκληρώνεται σταδιακά η συγγραφή ενός άλλου βιβλίου για τον αρχιτεκτονικό και γλυπτικό πλούτο των θυρωμάτων της Παλιάς Πόλης του Ρεθύμνου.
Εν τω μεταξύ ο Διευθυντής της Πανεπιστημιακής Βιβλιοθήκης Μανόλης Κουκουράκης εκδήλωσε το ενδιαφέρον του για την ψηφιοποίηση και ανάρτηση στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών «Ανέμη» των βιβλίων. Τον ευχαριστώ θερμά γι’ αυτό, όπως και όσους/ες με τιμούν με την ανάγνωση των βιβλίων μου.
Τελειώνοντας για σήμερα θα ήθελα να προαναγγείλω στους φίλους αναγνώστες και αναγνώστριες τρεις εκδηλώσεις, που θα πραγματοποιηθούν στα πλαίσια των Ημερών Ρεθύμνου 2018 του Συλλόγου κατοίκων Παλιάς Πόλης. Τη Δευτέρα 8 Οκτωβρίου θα περιηγηθούμε μαζί στην ιστορία της διατροφής του Ρεθύμνου, σε μια σύντομη ξενάγηση, και στη συνέχεια θα δροσιστούμε στον Δημοτικό Κήπο, απολαμβάνοντας τις ομιλίες και προβολές των παρουσιαστών του βιβλίου «Η τροφή του Ρεθύμνου». Λίγες μέρες μετά, το Σάββατο 13 Οκτωβρίου, θα έχουμε την ευκαιρία να περάσουμε μαζί «Μια βραδιά στο Σχολείο της κυρίας Αμαλίας», αναδιφώντας μια ιστορία 65 χρόνων. Και, τέλος, την Τετάρτη 17 Οκτωβρίου, Θεού θέλοντος και καιρού επιτρέποντος, θα περπατήσουμε ξανά μαζί «Αναζητώντας τη Ρεθεμνιώτικη ιστορία του χιούμορ», ακούγοντας ιστορικά ανέκδοτα στους χώρους ακριβώς που διαδραματίστηκαν και επιχειρώντας να αναβιώσουμε πλάκες εποχής και «μπροκώματα» ολκής. Γιατί, όπως τοποθετεί το θέμα η λαϊκή θυμοσοφία, «αλίμονός του απού δε μπαίνει στου μπουνταλά το περβόλι»!
* Ο Χάρης Στρατιδάκης είναι Δρ Παιδαγωγικής-ιστορικός ερευνητής-συγγραφέας
strharis@yahoo.gr, 2831055031