Η αποτελεσματική λειτουργία, η προστασία και ανάδειξη της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου αποτελεί βασικό ζητούμενο για όλους όσους ζουν και δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Τα λάθη και οι παραλείψεις του παρελθόντος από όλες τις πλευρές έχουν ως αποτέλεσμα η περιοχή να υποβαθμίζεται. Άναρχη στάθμευση και διέλευση Ι.Χ. και δικύκλων στα στενά του ιστορικού κέντρου, καταλήψεις κοινόχρηστου χώρου από τραπεζοκαθίσματα, ηχορρύπανση, γκράφιτι και αφισορρύπανση στα ιστορικά μνημεία και σκουπίδια στα στενά, είναι εικόνες οι οποίες προσβάλλουν τον χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία της περιοχής και κατ’ επέκταση ολόκληρη την πόλη και τους κατοίκους της αναδεικνύοντας την έλλειψη σεβασμού.
Σε μια προσπάθεια να δοθεί λύση μέσα από διαλογική διαδικασία και συνεργασία όλων των φορέων Δήμου, Αρχαιολογίας, Αστυνομίας, Τροχαίας, ΤΕΕ, Αρχιτεκτόνων, Λιμενικού Ταμείου με πρωτοβουλία του Συλλόγου Κατοίκων Παλιάς Πόλης πραγματοποιήθηκε χθες μια συνάντηση, όπου τέθηκαν στόχοι και προτεραιότητες, τα οποία όμως μένουν να υλοποιηθούν. Κάποιοι από αυτούς βραχυπρόθεσμοι, αφού δεν αφορούν εργασίες και δεν χρειάζονται χρήματα, απλά τη διάθεση και τη συμμόρφωση όλων με τη νομιμότητα, έτσι ώστε το ιστορικό μέρος να διαφυλαχτεί, να αναδειχτεί και να συνεχίσει να αποτελεί σήμα κατατεθέν για την πόλη εν όψει μάλιστα και της νέας τουριστικής περιόδου.
20 χρόνια δακτύλιος
Είκοσι χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τότε που για πρώτη φορά ανακοινώθηκε το μέτρο του δακτυλίου στο Ρέθυμνο, το οποίο όπως παραδέχτηκαν όλοι οι φορείς, με εξαίρεση μικρά χρονικά διαστήματα, ουδέποτε εφαρμόστηκε επί της ουσίας. Από τη μια η ελλιπής αστυνόμευση, από την άλλη η κακή νοοτροπία επιχειρηματιών, καταστηματαρχών αλλά και κατοίκων είχαν ως αποτέλεσμα το μέτρο να παραμένει στα λόγια. Η απουσία της Δημοτικής Αστυνομίας δε την περασμένη χρονιά ήταν καταλυτική για την παταγώδη αποτυχία του μέτρου, όπως τόνισαν οι κάτοικοι, οι οποίοι έθεσαν επιτακτικά και το ζήτημα της οριοθέτησης χώρων στάθμευσης για τους κατοίκους της περιοχής. Αναφέρθηκαν στις κάρτες που μειώθηκαν σημαντικά αλλά και σε 60 περιπτώσεις κατά τις οποίες όπως ανέφεραν δόθηκαν άδειες, χωρίς όμως όσοι τις παρέλαβαν να πληρούν τα κριτήρια. Παράλληλα, ζητήθηκε να απαγορευτεί η στάθμευση ρητά και κατηγορηματικά στην παλιά πόλη. Τα παράπονα κατοίκων που δεν μπορούν καν να μπουν ή να βγουν από τα σπίτια τους, καθώς οι είσοδοί τους είναι μονίμως κατειλημμένες από Ι.Χ. ήταν πολλά. Από πλευράς τροχαίας ο διοικητής Γ. Μπαλάσης δεσμεύτηκε ότι θα υπάρχει ένας αστυνομικός με μηχανή που θα αναλάβει αποκλειστικά την αρμοδιότητα περιφρούρησης του δακτυλίου, ενώ οι κάτοικοι εξέφρασαν την άποψη επέκτασης του μέτρου, με την προϋπόθεση όμως ότι αυτό θα εφαρμοστεί. Παράλληλα, στο τραπέζι της συζήτησης στο πλαίσιο εφαρμογής του μέτρου του δακτυλίου τέθηκε και το ωράριο φορτοεκφόρτωσης για τα καταστήματα δίχως όμως να ληφθεί συγκεκριμένη απόφαση.
Σε ό,τι αφορά τον δακτύλιο ο κ. Κρεβετζάκης, πρόεδρος του Συλλόγου Κατοίκων Παλιάς Πόλης τόνισε: «Πέρυσι επί της ουσίας δεν λειτούργησε, φέτος πάνω που θα ξεκινούσαμε μία συνεργασία με την Αστυνομία και με τον Δήμο μας έχει προκύψει η προοπτική επαναλειτουργίας της Δημοτικής Αστυνομίας, οπότε εκεί λίγο μπερδεύονται ξανά τα πράγματα. Πάντως αυτό το οποίο εμείς ζητήσαμε είναι: ο δακτύλιος σαν έννοια να ισχύει και να λειτουργεί. Η μία πρότασή μας είναι να επεκταθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου μ’ ένα μικρότερο σχήμα για την περίοδο του χειμώνα. Θέσαμε ένα μέρος των ευθυνών προς την Αστυνομία, γιατί πέρυσι η αστυνόμευση δε γινόταν σωστά, υπήρχε και η δυσλειτουργία μέχρι να αναλάβουν τις αρμοδιότητες, βάσει του νόμου και επίσης παράπονα προς την Επιτροπή του Δήμου ότι υπέρβαινε την έννοια της Επιτροπής και έδινε κάρτες εισόδου στον δακτύλιο χωρίς να περνάνε από την Επιτροπή. Στα πλαίσια του δακτυλίου ζητήσαμε να δημιουργηθεί ένα μητρώο μονίμων κατοίκων, έτσι ώστε πραγματικά να μη χρειάζεται κάθε χρόνο να ελέγχουμε ποιος είναι ο μόνιμος κάτοικος και θα αδειοδοτείται. Με αυτό το σκεπτικό θα ζητήσουμε τη δημιουργία ενός μητρώου επιχειρήσεων. Αυτή τη στιγμή έχει παρατηρηθεί, τα δύο τελευταία χρόνια, έχουμε έναν πολύ μεγάλο αριθμό καταστημάτων, τα οποία ξεκινούν να λειτουργούν χωρίς άδεια λειτουργίας και λειτουργούν συνεπώς παράνομα και καταλαμβάνουν μάλιστα και δημόσιο χώρο. Αυτό βέβαια δημιουργεί πρόβλημα και στους μόνιμους επαγγελματίες αλλά είναι οι περιπτώσεις που αυτή τη στιγμή συναντάμε σε δρόμους που έχουν καταληφθεί χωρίς καν άδεια λειτουργίας. Θεωρούμε ότι η κατάσταση στην Παλιά Πόλη έχει φτάσει σ’ ένα οριακό σημείο ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν έχει δοθεί και δεν έχει αναγνωριστεί η αξία και η σημασία της παλιάς πόλης και θα προχωρήσουμε σε συνεργασία με διάφορους φορείς προκειμένου να τεθεί και μέσω του καινούριου χρηματοδοτικού προγράμματος τι θα μπορούσε να γίνει, έτσι ώστε να αναδειχτεί ο χαρακτήρας της παλιάς πόλης και να βάλουμε και μία πολιτική για το πώς θέλουμε εμείς να είναι η παλιά πόλη».
Από την πλευρά του ο κ. Νίκος Αντωνογιαννάκης μόνιμος κάτοικος της παλιάς πόλης, ανέφερε: «Η παλιά πόλη έχει πάρα πολλά προβλήματα. Το θέμα είναι το κατά πόσον εμείς, οι μόνιμοι κάτοικοι και οι υπόλοιποι κάτοικοι της πόλης, σέβονται και μπορούν να δώσουν λύσεις σ’ αυτά τα προβλήματα. Το κυκλοφοριακό, το πάρκινγκ, ο δακτύλιος κλπ., όλα αυτά είναι προβλήματα που σαφώς απασχολούν όλες τις κοινωνίες τις πολιτισμένες, έτσι κι εμάς. Κι είναι προβλήματα για τα οποία συνεχώς αναζητούνται λύσεις, δίνονται προτάσεις αλλά αν δεν υπάρχει αυτό που σας είπα, ευαισθητοποίηση και ευσυνειδησία, δεν μπορούμε να μιλάμε καν για προβλήματα. Σαφώς και θεωρώ, σε ό,τι αφορά τον δακτύλιο, ότι πρέπει να υπάρξει αυστηροποίηση της κατάστασης σε ό,τι αφορά τις κάρτες και την αστυνόμευση. Είμαστε μια παλιά πόλη, η οποία δεν αριθμεί υπερβολικό αριθμό μονίμων κατοίκων και αυτοκινήτων, οπότε θεωρώ ότι και η τεχνολογία σήμερα μας δίνει τη δυνατότητα να δώσουμε λύση σ’ αυτά τα μικροπροβλήματα, για μένα».
Εκ μέρους του Δήμου ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων Μίνως Αλεφαντινός σε σχετικές δηλώσεις του ανέφερε: «Είναι πάρα πολύ σημαντικό, πριν ξεκινήσει η τουριστική σεζόν, όπου η παλιά πόλη είναι ο κύριος αποδέκτης όλων αυτών των χιλιάδων ανθρώπων, να επικαιροποιηθούν οι κανόνες, γιατί έτσι κι αλλιώς οι βάσεις έχουν μπει όλα αυτά τα χρόνια, να αλλάξουν πιθανόν αν κάτι είναι λάθος, άρα λοιπόν αυτή η συνάντηση που έγινε σήμερα είναι πάρα πολύ σωστή και σε πάρα πολύ σοβαρή κατεύθυνση. Απ’ την πλευρά του Δήμου, στο μεγάλο θέμα που είναι η περιφρούρηση του δακτυλίου -όχι η εφαρμογή, για την οποία δεν τίθεται θέμα- φυσικά και ο δακτύλιος ισχύει, υπάρχει κλπ. Κι εμείς απ’ την πλευρά μας είμαστε υποχρεωμένοι και φυσικά θα το κάνουμε, να αποκαταστήσουμε τις μπάρες ούτως ώστε να κλείνουν οι είσοδοι, όμως από την άλλη πλευρά πρέπει επιτέλους να απομονωθούν και τα επώνυμα περιστατικά αυτών που σπάνε αυτές τις μπάρες. Αυτό το πράγμα πρέπει κάποτε να σταματήσει. Επιπλέον, ένα μεγάλο, πολύ σοβαρό ρόλο στο πώς θα αντιμετωπίσουμε την περιφρούρηση του δακτυλίου είναι αν υπάρξει δημοτική αστυνομία. Αν έχουμε Δημοτική Αστυνομία τότε ναι, ο Δήμος θα έχει τα εργαλεία να μπορέσει να βοηθήσει αυτή την κατεύθυνση. Ειδάλλως, η Αστυνομία, όπως η Τροχαία όπως και δήλωσε, ότι έχει κάνει ήδη έναν σχεδιασμό κι είναι αποφασισμένη να περιφρουρήσει τον δακτύλιο με κάθε τρόπο. Επίσης, θα πρέπει να ξαναδούμε, η επιτροπή που δίνει τις κάρτες για την είσοδο στην παλιά πόλη, θα πρέπει να τις ξαναδεί και να δούμε αν θα δώσουμε περισσότερες, λιγότερες ή τι θα δώσουμε φέτος. Άρα λοιπόν το τι πρέπει να κάνουμε το ξέρουμε. Το ότι θέλουμε να το κάνουμε είναι δεδομένο, άρα πρέπει να βρούμε το σωστό τρόπο να το εφαρμόσουμε. Όλα όμως αυτά δεν μπορούν να εφαρμοστούν αν επιτέλους δεν καταλάβει ο ίδιος ο χρήστης -ο άνθρωπος της παλιά πόλης ότι πρέπει από μόνος του να προστατεύσει το χώρο στον οποίο ζει, δραστηριοποιείται κλπ. Άρα λοιπόν πρέπει, πριν δείξουμε τον διπλανό μας, τον Δήμο ή την τροχαία Δήμου να κοιτάξουμε τον εαυτό μας, αν εμείς κάνουμε σωστή χρήση της κάρτας που μας έχει δοθεί και γενικά σωστή χρήση της έννοιας: «κάτοικο» ή «δραστηριοποιούμαι στην παλιά πόλη».
Έντονες διαμαρτυρίες για το τρενάκι και το «κόκκινο λεωφορείο»
Η διέλευση του τουριστικού τρένου και του κόκκινου λεωφορείου στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου τέθηκε ως βασικό ζήτημα τόσο από την Αρχαιολογική Υπηρεσία όσο και από τους κατοίκους και τους επαγγελματίες της περιοχής εκφράζοντας τις ενστάσεις τους λόγω της οχλαγωγίας και του κυκλοφοριακού κομφούζιου που επικρατεί. Όπως υποστήριξαν δεν συντρέχει κανένας λόγος τα ογκώδη αυτά οχήματα να περνούν μέσα από την παλιά πόλη και μάλιστα σχετικό υπόμνημα θα κατατεθεί τις επόμενες κιόλας μέρες στον Δήμο, προκειμένου αυτό να ελεγχθεί. Η προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, Αναστασια Τζιγκουνάκη, πρότεινε να εκδοθεί ένα φυλλάδιο σε συνεργασία με το ΤΕΕ και τους αρχιτέκτονες για τις δραστηριότητες που επιτρέπονται και εκείνες που απαγορεύονται στην παλιά πόλη θεωρώντας πως ένα τέτοιο τεύχος θα είναι χρήσιμο για την πόλη, θα συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση και συνειδητοποίηση των κατοίκων αλλά και των επισκεπτών.
Προ των πυλών πρόστιμα για τα απορρίμματα στην παλιά πόλη
Εντατικοποίηση των ελέγχων για την καθαριότητα στην παλιά πόλη και πρόστιμα σε όσους κατοίκους εξακολουθούν να εναποθέτουν τις σακούλες με τα απορρίμματά τους στις γωνίες και στις πλατείες της παλιάς πόλης ανακοίνωσε ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Καθαριότητας-Καθημερινότητας, Δημήτρης Λελεδάκης. Σε σχετικές δηλώσεις του ανέφερε: «Η εικόνα της παλιάς πόλης από άποψη καθαριότητας είναι σε καλή κατάσταση όμως χρειάζονται επιπλέον προσπάθειες για να βελτιωθεί ακόμα καλύτερα. Θα κάνουμε περισσότερους ελέγχους στα συγκεκριμένα σημεία, που υπάρχει ακόμα πρόβλημα και όπου δεν συμμορφώνονται οι δημότες θα επιβάλλονται πρόστιμα. Τα πρόστιμα αυτά θα βεβαιώνονται από τον επόπτη της Διεύθυνσης Καθαριότητας, όπως προβλέπεται από τον νέο οργανισμό της υπηρεσίας μας. Τα πρόστιμα θα ξεκινούν από: 100 ευρώ στην περίπτωση που κάποιος δεν ρίχνει τα απορρίμματα μέσα στον κάδο, 300 ευρώ αν θα έχει μπάζα, 500 ευρώ για τη ρίψη απορριμμάτων σε ρυάκι και 1.000 ευρώ που είναι το μεγαλύτερο πρόστιμο».
«Για την καθαριότητα αυτό που συμφωνήσαμε είναι ένα μέτρο το οποίο λειτουργεί, ότι πρέπει να υποστηριχτεί. Θέσαμε κάποιες παραμέτρους επέκτασης του μέτρου, όπως είναι η συγκομιδή των γυάλινων συσκευασιών που υπάρχουν λόγω του χαρακτήρα της παλιάς πόλης, πολύ μεγάλες ποσότητες κι επίσης διάφορες δράσεις με τις οποίες δεν είχαμε ασχοληθεί μέχρι τώρα, όπως είναι το θέμα των graffiti και γενικότερα της αφισοκόλλησης στην παλιά πόλη και με αυτό το σκεπτικό θα συγκαλέσουμε μία συνάντηση όπου θα φωνάξουμε τους ίδιους, αυτούς που θεωρούμε υπεύθυνους ότι δημιουργούν τα graffiti, την Αρχαιολογία και όλους τους αρμόδιους φορείς προκειμένου να καταστήσουμε σαφές ποια είναι η έννοια της παλιά πόλης Ιστορικό Κέντρο και πώς πρέπει να λειτουργούμε» ανέφερε από την πλευρά του ο κ. Κρεβετζάκης.
Προτεραιότητα και η ανάδειξη ιστορικών μνημείων
Αδιαμφισβήτητα η παλιά πόλη του Ρεθύμνου αποτελεί μια κυψέλη ιστορικών μνημείων. Το τζαμί Καρά Μουσά Πασά, στην αρχή της οδού Αρκαδίου, η βασιλική του Αγίου Φραγκίσκου, το Ωδείο με το μιναρέ, η Κρήνη Ριμόντι είναι μερικά μόνο από τα σήματα κατατεθέν του ιστορικού κέντρου, που απαθανατίζονται καθημερινά από δεκάδες επισκέπτες. Η Εφορία Αρχαιοτήτων καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες για τη συντήρηση, την αποκατάσταση κάποιων, ώστε αυτά να αναδειχτούν και να προστατευτούν. Ήδη στις άμεσες ενέργειες της Εφορίας είναι η απομάκρυνση των κτισμάτων από την οδό Τομπάζη, ώστε να αναδειχτεί και να καταστεί επισκέψιμο το τζαμί Βαλιδέ (Ωδείο), ενώ τους επόμενους μήνες αναμένεται να λειτουργήσει και η μουσειακή έκθεση στην αίθουσα του Αγίου Φραγκίσκου. Ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων και υπεύθυνος για τα μνημεία, τόνισε πως ο Δήμος είναι σε συνεργασία με την Αρχαιολογική Υπηρεσία, ώστε με κάθε τρόπο τα μνημεία να προστατευτούν και να αναδειχτούν και σε σχετικές δηλώσεις του ανέφερε: «Για την προστασία και την ανάδειξη των μνημείων, είναι ένας μεγάλος σχεδιασμός, ο οποίος ποτέ δεν έχει σταματήσει να γίνεται και δεν έχει σταματήσει κυλιόμενα να εφαρμόζεται. Για εμάς, μαζί με την Εφορία είναι δεδομένο ότι είναι προτεραιότητα, είναι κυρίαρχο το να προστατεύουμε, να συντηρούμε και να αναδεικνύουμε τα μνημεία μας. Ήδη τώρα θα έχουμε ένα πολύ μεγάλο γεγονός μέσα στο 2015, το ότι θα λειτουργήσει το μουσείο στον Άγιο Φραγκίσκο, που για εμάς είναι πάρα πολύ σημαντικό. Σηματοδοτεί καταρχάς τη χρήση ενός τόσο ιστορικού κτιρίου, επιπλέον θα ενισχύσει πάρα πολύ την επισκεψιμότητα της πόλης και το κυριότερο θα πάψουν μερικά από τα εκθέματα του Μουσείου Ρεθύμνης να μένουν στις αποθήκες αλλά θα έχει τη δυνατότητα ο κόσμος να τα απολαύσει, να τα δει και να πληροφορηθεί την ιστορία αυτού του τόπου. Άρα λοιπόν ήδη και μ’ αυτό κι επίσης σχεδιάζουμε σε συνεργασία με την Αρχαιολογία να αναδείξουμε το τζαμί της Βαλιδέ στη Μεγάλη Πόρτα. Είμαστε σε μια συνεργασία, ο Δήμος μαζί με την Αρχαιολογία να κατεδαφίσουμε τα κτίσματα που υπάρχουν από την οδό Τομπάζη κι επιτέλους αυτό (το τζαμί και ο ναός που το συνοδεύει) να δοθούν σιγά-σιγά στον κόσμο. Άρα λοιπόν υπάρχει ένας πολύ σοβαρός σχεδιασμός, η συνεργασία μας με την Εφορία Αρχαιοτήτων είναι άριστη και τα αποτελέσματα φαίνονται καθημερινά. Προσπαθούμε να βρούμε τον τρόπο με σωστή συνεργασία, ο ένας να βοηθήσει τον άλλον και να το κάνουμε. Εγώ θα έλεγα ότι τα μνημεία έχουν παράπονα από τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε εμείς οι άνθρωποι».