«Αναζητώντας τον Καζαντζάκη»: Η ζωή και το έργο του μεγάλου λογοτέχνη

Η Κρήτη του πολιτισμού και της διανόησης ξετυλίχθηκε μπροστά στα μάτια εκατοντάδων θεατών κατά την προβολή του ντοκιμαντέρ «Αναζητώντας τον Καζαντζάκη» στην Αθήνα. Η προβολή του ντοκιμαντέρ που είναι γεμάτο Κρήτη με μεγάλο μέρος των γυρισμάτων να έχει γίνει στο νησί άνοιξε το 24ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας.

Στο συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ που αποτελεί μια σημαντική δουλειά που προβάλλει την Κρήτη, συμμετείχε με την στήριξή της η Περιφέρεια Κρήτης, και στην πρεμιέρα παραβρέθηκε ο αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού και Απόδημου Ελληνισμού Κώστας Φασουλάκης.

Μέσα από τη ζωή του Νίκου Καζαντζάκη όπως παρουσιάζεται στο ντοκιμαντέρ αναδεικνύεται με τρόπο σαφή αλλά και γλαφυρό η κρητική ψυχή. Ο Νίκος Καζαντζάκης είναι Κρητικός, Έλληνας αλλά και πολίτης του κόσμου.

Ο Νίκος Καζαντζάκης όρισε όχι μόνο την εποχή του, αλλά πολύ πέρα απ’ αυτήν. Το ντοκιμαντέρ είναι μια «πινελιά» στο πορτραίτο του συγγραφέα, αλλά ταυτόχρονα ένα συναρπαστικό ταξίδι, που με πρωτοτυπία, τόλμη και σεβασμό μας αποκαλύπτει πτυχές της προσωπικότητας και του έργου του.

Η Κρήτη του Νίκου Καζαντζάκη

Τι ήταν η Κρήτη για τον Νίκο Καζαντζάκη, η αίσθηση της ελευθερίας και η σχέση με τον πατέρα του τον Καπετάν Μιχάλη και πώς αυτά επηρέασαν τη ζωή και το έργο του; Γιατί η Ασκητική θεωρείται ακρογωνιαίος λίθος του έργου του και ποια τα ερεθίσματα του νέου τότε Καζαντζάκη σε μια Ευρώπη που έβραζε; Τι αναζητούσε στα τόσα ταξίδια του και τι σημαίνει τελικά η μετακίνησή του ανάμεσα σε ιδεολογίες και αντιφατικές αμφισβητούμενες προσωπικότητες;

Ο Νίκος Καζαντζάκης έχει ζήσει έντονα, αγαπηθεί έντονα και πολεμηθεί επίσης έντονα. Τα βιβλία του έχουν εμπνεύσει χιλιάδες ανθρώπους, τα λόγια του είναι συνθήματα ζωής για πάρα πολύ κόσμο και είναι από τους πιο πολυμεταφρασμένους συγγραφείς με μεγάλη διεθνή απήχηση.

Στο ντοκιμαντέρ Νίκος Καζαντζάκης, μια παραγωγή του ελculture σε συμπαραγωγή με την Cosmote TV και σε συνεργασία με τις εκδόσεις Καζαντζάκη, κάνουμε ένα ταξίδι στη ζωή και το έργο του συγγραφέα. Η σκηνοθεσία είναι του Αλέξανδρου Σκούρα και αποσπάσματα από έργα του Νίκου Καζαντζάκη αφηγείται ο ηθοποιός Μάκης Παπαδημητρίου.

Συνοδοιπόροι σ’ αυτό το ταξίδι είναι μελετητές, ακαδημαϊκοί, συγγραφείς, καλλιτέχνες, μεταφραστές, όπως οι Γιώργος Γραμματικάκης, Βασίλης Βασιλικός, Νίκος Μαθιουδάκης, Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ, Νίκη Σταύρου, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Νίκος Χρυσός, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο γνώρισαν τον Καζαντζάκη είτε κυριολεκτικά είτε μέσα από τα έργα του και μοιράζονται μαζί μας τις απόψεις, τις εμπειρίες τους, αλλά και ανέκδοτες ιστορίες.

Το οδοιπορικό μας ξεκινά από την Κρήτη, όπου γεννήθηκε ο μεγάλος λογοτέχνης και όπου τώρα κόσμος από όλες τις χώρες επισκέπτεται το Μουσείο Καζαντζάκη, όπως μας λένε η διευθύντριά του Βαρβάρα Τσάκα και η ερευνήτρια Παρασκευή Βασιλειάδη. Το ταξίδι συνεχίζει στην Αντίμπ της Γαλλίας, στο BoziDar της Τσεχίας, στην Ασίζη της Ιταλίας, στη Μάνη και στην Αίγινα, σε τόπους δηλαδή που έζησε, εργάστηκε κι εμπνεύστηκε ο συγγραφέας.

Άνθρωποι που συνεργάστηκαν μαζί του, όπως η γραμματέας του στην UNESCO Yvette Renoux ή που τον γνώρισαν από οικογενειακές αφηγήσεις, όπως η κ. Κατερίνα Εξαρχουλέα-Γεωργιλέα στη Μάνη όπου εργάστηκε μαζί με τον πραγματικό Γιώργο Ζορμπά, μας δίνουν το πορτραίτο του συγγραφέα και της εποχής του. Η καθηγήτρια Χριστίνα Ντουνιά και ο ηθοποιός Στέφανος Ληναίος, μας περιγράφουν τη δυνατή του φιλία με τον ποιητή Άγγελο Σικελιανό.

Για κορυφαία έργα του, όπως η Ασκητική που αντικατοπτρίζει τη φιλοσοφία του συγγραφέα και η Οδύσεια με τους 33.333 στίχους που αντέγραψε 7 φορές η σύζυγός του Ελένη Καζαντζάκη, μας μιλούν καθηγητές, όπως η Αφροδίτη Αθανασοπούλου και ο Δημήτρης Δημηρούλης, ενώ στη στροφή του στο μυθιστόρημα και στην απήχηση του Ζορμπά αναφέρονται ο καθηγητής Θανάσης Αγάθος και ο ηθοποιός Γιώργος Χωραφάς.

Στην αγωνιώδη αναζήτηση και πλάσιμο των λέξεων αναφέρεται ο καθηγητής Χριστόφορος Χαραλαμπάκης και η μεταφράστριά του στα ισπανικά Selma Ancira.

Για τον Τελευταίο Πειρασμό, την κινηματογραφική μεταφορά του από τον Σκορτσέζε, την κοσμοθεωρία του Καζαντζάκη και τη στάση της εκκλησίας μας μιλά ο καθηγητής θεολογίας Χρυσόστομος Σταμούλης.

Οι συντελεστές

Σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Σκούρας

Project Manager: Καλλιόπη Αλπίτση

Creative Producer: Γιούλη Παπαοικονόμου

Αρχισυνταξία: Άννα Ρούτση

Επιστημονική επιμέλεια: Νίκος Μαθιουδάκης

Έρευνα αρχείου: Βαρβάρα Τσάκα

Διεύθυνση φωτογραφίας: Γιάννης Σίμος

Οπερατέρ: Αλέξανδρος Σκούρας, Γιάννης Σίμος, Γιώργος Μάνος

Εναέριες λήψεις: Αντώνης Γιακουμάκης, Ηλίας Μιχαήλ

Ήχος: Άρης Αθανασόπουλος

Μοντάζ: Λύδια Αντώνοβα