Δειλά δειλά την τελευταία εβδομάδα ο κλάδος του τουρισμού καταγράφει σημάδια ανάκαμψης. Την εικόνα αυτή σχηματίζουν καθημερινά οι επαγγελματίες του χώρου. Οι μέχρι πρότινος αγωνιώδεις ερωτήσεις των τουριστών για την ρευστότητα στη χώρα, το κλίμα ανασφάλειας, τις δυνατότητες για συναλλαγές κόπασαν και την ανησυχία αυτή διαδέχτηκε η ομαλοποίηση σταδιακά των τουριστικών κρατήσεων από όλες τις λεγόμενες παραδοσιακές αγορές. Άγγλοι, Γάλλοι, Γερμανοί, Σκανδιναβοί, Ολλανδοί, Βέλγοι ακόμα και Ρώσοι ξεκίνησαν ξανά να κλείνουν πακέτα διακοπών στον νομό επιλέγοντας είτε το μήνα που διανύουμε είτε τον Αύγουστο εκμεταλλευόμενοι ακόμα και τώρα εκπτώσεις και προσφορές που προσφέρονται. Οι πληρότητες για τον Ιούλιο κατά μέσο όρο στον Νομό κυμαίνονταν στο 65%, ωστόσο γίνεται σαφές ότι υπάρχουν αρκετές ξενοδοχειακές μονάδες που είναι ήδη υπερπλήρεις, ενώ το τελευταίο δεκαήμερο του μήνα που διανύουμε αυτές θα φτάσουν το 90%. Ενθαρρυντικά είναι τα μηνύματα και για τον Αύγουστο, αφού δεν αποκλείεται, με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν νέα απρόοπτα λόγω της οικονομικοπολιτικής επικαιρότητας, οι πληρότητες να ξεπεράσουν το 90%. «Ο τουρισμός άντεξε» λένε οι ξενοδόχοι γνωρίζοντας βέβαια ότι οι απώλειες στην αρχή της σεζόν (Απρίλιος, Μάιος, Ιούνιος) δεν μπορούν να καλυφθούν και θεωρούν βέβαιη μια πτώση της τάξης του 10-15% στο τέλος της τουριστικής περιόδου.
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου επεσήμανε πως οι κρατήσεις ομαλοποιούνται σταδιακά, και υποστήριξε ότι η δυτική Κρήτη καταγράφει πολύ μεγαλύτερες πληρότητες σε σχέση με την Ανατολική Κρήτη. Ειδικότερα ο κ. Μανόλης Τσακαλάκης ανέφερε: «Ο Ιούλιος και ειδικότερα το τελευταίο δεκαήμερό του είναι το καλύτερο της σεζόν. Σε αυτό το δεκαήμερο παρουσιάζονται υψηλές πληρότητες, δηλαδή πληρότητες της τάξεως του 90%. Αυτή είναι η εικόνα αυτή τη στιγμή στο Ρέθυμνο. Όσον αφορά τον Αύγουστο, οι πληρότητες μέχρι στιγμής είναι μεταξύ 65%-70% κατά μέσο όρο με σοβαρές προοπτικές να αυξηθούν και να φτάσουν στο 90% εάν και εφόσον δεν συμβεί κάποιο ευτράπελο».
Σε σχετικές δηλώσεις του ο πρόεδρος των τουριστικών πρακτόρων Στράτος Μπερέτης ανέφερε χαρακτηριστικά: «Τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα τώρα. Κατ’ αρχάς επικρατεί ηρεμία, δεν έχουμε μηνύματα ανησυχίας για τις τράπεζες και την ρευστότητα από τους πελάτες που είχαμε καθημερινά. Αυτά έχουν σταματήσει και αυτό σημαίνει ότι έχει αντιστραφεί το κλίμα και μπαίνουν κρατήσεις κανονικά πλέον από όλες τις αγορές. Σίγουρα είμαστε 10% – 15% κάτω και ο Αύγουστος, ο Σεπτέμβριος και Οκτώβριος δε θα φτάσουν για να αναστραφεί το κλίμα. Το ευχάριστο όμως είναι ότι ο ελληνικός τουρισμός και δη η Κρήτη παρ’ όλα αυτά που γίνανε η σεζόν κατάφερε και αντιστάθηκε».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο κ. Ευγένιος Φραγκιαδάκης, ξενοδόχος, ο οποίος υποστήριξε χαρακτηριστικά: «Το διάστημα από τότε που οι διαπραγματεύσεις δείξανε ότι δεν προχωράνε, την περίοδο του δημοψηφίσματος και μέχρι πριν από μια βδομάδα, οι κρατήσεις είχανε «παγώσει» με δεδομένο ότι πολλοί πελάτες κλείνουν ένα, δυο μήνες πιο νωρίς από την ημερομηνία πραγματοποίησης του ταξιδιού, σημαίνει ότι ο Αύγουστος, ο Σεπτέμβριος και ο Οκτώβριος ήταν πολύ χαμηλά, διότι δε μπήκαν κρατήσεις επί 20 μέρες. Εδώ και μια βδομάδα, η αγορά κάπως αναθερμάνθηκε κι άρχισε πάλι η ροή των κρατήσεων. Όχι σε καταιγιστικό ρυθμό αλλά σιγά σιγά δείχνει ότι πάει να ομαλοποιηθεί. Μέχρι τώρα, δηλαδή ο τουρισμός άντεξε. Το πρώτο μισό της σεζόν άντεξε με κάποιες απώλειες του 8,9% κλπ., τώρα Αύγουστος ελπίζουμε ότι με την επαναφορά της ζωής σε κανονικά ή σε περίπου κανονικά επίπεδα θα κλείσει σε κάποιο ικανοποιητικό επίπεδο. Πάντα λέω και διευκρινίζω θα είναι χαμηλότερο από το περσινό. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην είναι χαμηλότερο από το περσινό απλά ελπίζουμε ότι η ψαλίδα με τον περσινό Αύγουστο θα καταλήξει να είναι μικρή λόγω της αισιόδοξης επαναφοράς της ζωής σε ικανοποιητικά επίπεδα; Και το ίδιο πιστεύουμε ότι θα συμβεί και για τον Σεπτέμβριο και για τον Οκτώβριο. Άρα λοιπόν πιστεύουμε ότι η διαφορά μας σε σύνολο του 2014 σε σχέση με το 2015 και πάντα εκτός απροόπτου θα κινηθεί σε μονοψήφια αρνητικά επίπεδα».
Ο αυξημένος Φ.Π.Α. στα ξενοδοχεία προβληματίζει τον κλάδο
Εν τω μεταξύ η αύξηση του Φ.Π.Α. στα ξενοδοχεία με διαφοροποιήσεις στο all inclusive, το φαγητό και τη διαμονή προβληματίζει τους ξενοδόχους, οι οποίοι όπως υποστηρίζουν θα καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου οι ίδιοι να απορροφήσουν το μεγαλύτερο αν όχι όλο το ποσοστό, ώστε να μπορέσουν όπως λένε να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητα της χώρας έναντι άλλων ταξιδιωτικών προορισμών.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις διευκρινίσεις της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ) για τον τρόπο υπολογισμού του Φ.Π.Α. στα ξενοδοχεία που στην προσφερόμενη τιμή περιλαμβάνεται πρωινό, ημιδιατροφή κλπ., για τους συντελεστές Φ.Π.Α., από τις 20 Ιουλίου έως και τις 30 Σεπτεμβρίου 2015, η διαμονή σε ξενοδοχεία υπάγεται στον υπερμειωμένο συντελεστή Φ.Π.Α. 6%, ενώ από την 1η Οκτωβρίου 2015 και εφεξής στον μειωμένο συντελεστή 13%. Επίσης, για τις νησιωτικές περιοχές ο συντελεστής έως το τέλος Σεπτεμβρίου είναι 4%.
Ωστόσο, από τις 20 Ιουλίου 2015 οι υπηρεσίες εστίασης υπάγονται στον κανονικό συντελεστή Φ.Π.Α. (23% και 16% για τα νησιά). Στην περίπτωση που οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις παρέχουν υπηρεσίες διαμονής και εστίασης ή άλλες υπηρεσίες έναντι ενιαίας τιμής, υπό την προϋπόθεση ότι ο διαχωρισμός στους επιμέρους συντελεστές δεν είναι εφικτός, γίνεται δεκτή η διάκριση, κατά συντελεστή φόρου, από 20 Ιουλίου να γίνεται ως εξής:
• Διαμονή με πρωινό: 5% της ενιαίας τιμής υπάγεται στον κανονικό συντελεστή Φ.Π.Α., ως αντιπαροχή που καταβάλλεται για το πρωινό.
• Διαμονή με ημιδιατροφή: 15% της ενιαίας τιμής υπάγεται στον κανονικό συντελεστή, ως αντιπαροχή για το πρωινό και το γεύμα.
• Διαμονή με πλήρη διατροφή (full bord): 25% της ενιαίας τιμής υπάγεται στον κανονικό συντελεστή, ως αντιπαροχή για πρωινό και δύο γεύματα.
• Διαμονή με το σύστημα all inclusive (πλήρης διατροφή, περιλαμβανομένων της κατανάλωσης ποτών και της παροχής λοιπών υπηρεσιών που περιλαμβάνονται στην ενιαία τιμή, όπως τηλεφωνική εξυπηρέτηση, χρήση ομπρελών, δραστηριότητες διασκέδασης, απασχόλησης παιδιών – animation, αθλητικές υπηρεσίες κλπ.): 30% της ενιαίας τιμής υπάγεται στον κανονικό συντελεστή Φ.Π.Α., ως αντιπαροχή που καταβάλλεται για τις υπηρεσίες εστίασης, για τις καταναλώσεις αλκοολούχων ή μη ποτών και για τις λοιπές παροχές που ενδεχομένως περιλαμβάνει το πακέτο.
Ο πρόεδρος των τουριστικών πρακτόρων Στράτος Μπερέτης, σχολιάζοντας την εξέλιξη αυτή ανέφερε: «Η αύξηση του συντελεστή Φ.Π.Α. συνεπάγεται ότι ένα ποσοστό της αύξησης θα μετακυλιστεί στον πελάτη, άρα θα ακριβύνει ελαφρώς το πακέτο του και άλλο ένα κόστος θα απορροφηθεί από τους ξενοδόχους. Νομίζω θα μοιραστεί η διαφορά. Θεωρώ ότι αν τα πράγματα κυλήσουν ομαλά αν κάνουν αυτά που πρέπει για τη διαφήμιση του προορισμού μας δεν θα επηρεάσει πάρα πολύ, θα επηρεάσει αλλά όχι πάρα πολύ».
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου Μανόλης Τσακαλάκης υποστήριξε: «Είπαμε ότι ο τουρισμός αντέχει αλλά μέχρι ένα ορισμένο σημείο. Δε μπορεί να τα αντέξει όλα αυτά τα βάρη, επιβαρυνόμαστε από τη μια τον Φ.Π.Α., γίνεται αύξηση στο πακέτο all inclusive, από την άλλη μας πηγαίνουν τα κέρδη από το 26% στο 29% άλλες τρεις μονάδες φορολογία. Μας βάζουν επίσης από 40% προκαταβολή για τον επόμενο χρόνο 100%, άλλο ένα βάρος και αργότερα θα έχουμε και τον ΕΝΦΙΑ, τον οποίο δεν τον καταργήσανε και επιπλέον έχουμε τις έκτακτες εισφορές. Κάποια στιγμή θα καταντήσουν και τα ξενοδοχεία προβληματικά, θα αρχίσουν να κλείνουν το ένα μετά το άλλο. Από τη Δευτέρα πληρώνουμε αντί για 13% 23% Φ.Π.Α. και το απορροφήσαμε όλο το κόστος οι ξενοδόχοι. Δεν μπορούσαμε να κάνουμε διαφορετικά. Τι θα πούμε στον πελάτη, ο οποίος έχει πληρώσει πριν από έναν χρόνο; Ότι θέλω κι άλλα λεφτά; Και την αύξηση που επιβάλλεται από 1η Οκτωβρίου και αυτήν εμείς θα την απορροφήσουμε».
Από την πλευρά του ο κ. Ευγένιος Φραγκιαδάκης, ξενοδόχος, τόνισε: «Για εμάς είναι δύσκολο τώρα να αλλάξουμε τις τιμές μας που σημαίνει ότι θα απορροφήσουμε οι ίδιοι το κόστος. Από τον Οκτώβριο θα απορροφήσουμε υποχρεωτικά και πάλι το κόστος, καθώς εμείς έχουμε υπογράψει συμβόλαια από πέρυσι και οι τιμές αυτές ισχύουν για όλη τη σεζόν. Για την επόμενη σεζόν το 2016 οι περισσότεροι έχουμε υπογράψει τα συμβόλαια, έχουμε πάρει αυξήσεις τέτοιες που δεν καλύπτουν φυσικά το διπλασιασμό του Φ.Π.Α., του 6,5 στο 13%. Δηλαδή δεν έχουμε πάρει 6,5% αύξηση σε καμία περίπτωση, συν και τα φαγητά κτλ. 8% και 9%. Μια τέτοια αύξηση της τάξεως του 8,9%, η οποία στη συνέχεια θα περνούσε μέσω της μπροσούρας του tour operator στον καταναλωτή θα μας έβγαζε ακριβούς στην αγορά και όπως ξέρετε και όπως έχουμε πει πολλές φορές, ο τουρισμός είναι πάντα ανταγωνιζόμενος στη διεθνή αρένα. Δεν ανταγωνιζόμαστε το διπλανό ξενοδοχείο κτλ. ανταγωνιζόμαστε τους Ισπανούς, τους Τούρκους, τους Κροάτες, τους Πορτογάλους κτλ. άρα δε θα μπορούσαμε να βάλουμε μια αύξηση 9%, διότι θα γινόμασταν ακριβοί, άρα υποχρεωτικά απορροφήσαμε ένα μέρος και πήραμε κάποιες αυξήσεις της τάξεως του 3% του 4%».