Στα συρτάρια του υπουργείου Περιβάλλοντος παραμένει ένα από τα σπουδαιότερα αναπτυξιακά ζητήματα της Κρήτης. Η ενίσχυση του νησιού στους τομείς της ανώτατης εκπαίδευσης, του τουρισμού, της έρευνας, της τεχνολογίας, της υγείας, σε συνδυασμό με την υλοποίηση μεγάλων έργων υποδομής, αποτελούν παράγοντες που θεωρείται ότι θα αποτελέσουν μοχλό οικονομικής ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια.
Ωστόσο, η αναθεώρηση του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΠΠΧΣΑΑ) της Κρήτης, όπως και των υπολοίπων σχεδίων των περιφερειών της χώρας, έχει εγκλωβιστεί στα γρανάζια της κρατικής γραφειοκρατίας και των υπουργικών αποφάσεων, με την Περιφέρεια να βρίσκεται εν αναμονή της υπουργικής υπογραφής και της δημοσίευσης του σχεδίου στο πρόγραμμα «Διαύγεια».
Σε ότι αφορά τη χωρική οργάνωση και ανάπτυξη του τουρισμού μέσα από τη θεσμοθέτηση των νέων περιφερειακών χωροταξικών πλαισίων της χώρας, το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), σε σχετική μελέτη που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα καταγράφει τι προβλέπεται στα Π.Χ.Π. για τον τουρισμό και αναδεικνύει τις ελλείψεις τους και τις μεταξύ τους ασυμβατότητες αλλά και την ανάγκη θεσμοθέτησης ενός νέου Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου για τον τουρισμό.
Όπως επισημαίνει, λόγω καθυστερήσεων στη θεσμοθέτησή τους, τα νέα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια κινδυνεύουν ήδη να είναι πλήρως ανεπίκαιρα, πριν τη θεσμοθέτησή τους ενώ τονίζει ότι παρατηρείται ανομοιογένεια στην αντιμετώπιση του τουρισμού, σε θέματα μεθοδολογίας αλλά και στην παροχή κατευθύνσεων σε όμορες περιοχές σε γειτονικές Περιφέρειες. Ακόμα, σημειώνει ότι δεν υπάρχουν κατάλληλες χωρικές ρυθμίσεις για μεγάλες επενδύσεις.
Αναφορικά με το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Περιφέρειας Κρήτης, οι στρατηγικές κατευθύνσεις που προτείνει το νέο σχέδιο για την ανάδειξη της θέσης της Περιφέρειας Κρήτης (ΠΚ) στον διεθνή, ευρωπαϊκό και εθνικό χώρο είναι οι ακόλουθες:
– Θεσμική και χρηματοδοτική υποστήριξη της ερευνητικής – τεχνολογικής δραστηριότητας με εντονότερο προσανατολισμό, μεταξύ άλλων, προς αυτήν της ανάδειξης των στοιχείων της ιστορίας και του πολιτισμού.
– Ουσιαστική υποστήριξη της κοινής πολιτικής προστασίας και ανάδειξης του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.
– Ολοκλήρωση της υλοποίησης των διευρωπαϊκών υποδομών μεταφορών και εμπλουτισμός του συστήματος με τις απαραίτητες νέες στρατηγικού χαρακτήρα υποδομές.
– Αλλαγή του προτύπου κατανάλωσης του χώρου και εμπλουτισμό των πόλεων της Κρήτης με λειτουργίες ευρύτερης εμβέλειας για την αναβάθμισή τους και την εξειδίκευση του ευρωπαϊκού και διαπεριφερειακού ρόλου τους.
– Προώθηση καινοτομικών πρωτοβουλιών στον τομέα του τουρισμού, με τη στήριξη των εν δράσει πιλοτικών εγχειρημάτων σε επίπεδο Κρήτης, με τα οποία επιδιώκεται η μετάβαση από ένα αδιαφοροποίητο και μονοθεματικό τουρισμό σε έναν ποιοτικό, διαφοροποιημένο και πολυθεματικό τουρισμό, οικονομικά αποδοτικότερο, που απευθύνεται σε κοινό με υψηλότερες απαιτήσεις και με βασικούς στόχους την παροχή ποιοτικού προϊόντος και την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.
– Παράλληλη ανάπτυξη των δύο συνεργαζομένων τομέων του τουρισμού και της γεωργίας, με κατάλληλα μέτρα χωροταξικής και περιβαλλοντικής πολιτικής.
Στο περιεχόμενο της μελέτης γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στον οικονομικό δυναμισμό της Περιφέρειας Κρήτης σε αρκετούς κλάδους, όπως είναι τα τοπικά προϊόντα ποιότητας, οι πλούσιοι πολιτιστικοί της πόροι και οι κλιματολογικές συνθήκες, που επιτρέπουν την ανάπτυξη παραγωγικών δραστηριοτήτων σε όλους τους τομείς.
Τέλος, ως πρότυπο εξέλιξης της τουριστικής δραστηριότητας επιλέγονται οι ήπιες μορφές πολυθεματικού τουρισμού, εναλλακτικού και ποιοτικά αναβαθμισμένου τύπου ή μορφές πολυθεματικού τουρισμού ενταγμένες σε οργανωμένους υποδοχείς.
Αναλυτικά…
Αναπτυξιακή προτεραιότητα η αναθεώρηση του χωροταξικού σχεδίου Κρήτης
ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΕΝΤΑΕΤΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ, ΤΗΝ ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΤΟ «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» ΑΝΑΜΕΝΕΙ Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ
Στα συρτάρια του υπουργείου Περιβάλλοντος παραμένει ένα από τα σπουδαιότερα αναπτυξιακά ζητήματα της Κρήτης. Η αναθεώρηση του υφιστάμενου χωροταξικού σχεδιασμού, που προβλέπει ισόρροπη ανάπτυξη της Κρήτης και ίση κατανομή έργων και δραστηριοτήτων στις τέσσερις Περιφερειακές Ενότητες του νησιού, εκτιμάται ότι θα δώσει τεράστια αναπτυξιακή ώθηση στο νησί τα επόμενα χρόνια. Η ενίσχυση των μεγάλων πόλεων στους τομείς της ανώτατης εκπαίδευσης, της έρευνας, της τεχνολογίας, της υγείας, σε συνδυασμό με την υλοποίηση μεγάλων έργων υποδομής, αποτελούν παράγοντες που θα αποτελέσουν μοχλό οικονομικής ανάπτυξης.
Ωστόσο, η αναθεώρηση του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΠΠΧΣΑΑ) της Κρήτης «μπλοκάρει» στα γρανάζια της κρατικής γραφειοκρατίας και των υπουργικών αποφάσεων, εδώ και μια πενταετία περίπου. Όταν τον Φεβρουάριο του 2013, η Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλεσης και οι εμπλεκόμενοι τοπικοί φορείς ξεκίνησαν να συζητούν και να καταθέτουν προτάσεις επί του σχεδίου, με σκοπό την συγκρότηση μιας πρότασης ολοκληρωμένης και δίκαιης, με στρατηγικές κατευθύνσεις που θα εξασφάλιζαν την απαλοιφή των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων και στο μέλλον θα προσφέρουν ισόρροπη ανάπτυξη μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών, δεν φανταζόντουσαν ότι λίγο πριν τα τέλη του έτους 2017, το σχέδιο θα παρέμενε σε εκκρεμότητα.
Ένα σχέδιο για το οποίο έχει ολοκληρωθεί η διαβούλευση, έχουν συμφωνηθεί οι στρατηγικές κατευθύνσεις και οι βασικοί αναπτυξιακοί άξονες, έχουν γίνει πολλές φορές τροποποιήσεις στις μελέτες και, εδώ και μήνες αναμένεται η υπουργική υπογραφή και η δημοσίευση του στο «Πρόγραμμα Διαύγεια».
Αντιπεριφερειάρχης Χωροταξίας: «Χρόνια στα συρτάρια του υπουργείου το σχέδιο»
Η Περιφέρεια Κρήτης και οι τοπικοί φορείς παρακολουθούν με ανησυχία την καθυστέρηση που παρατηρείται. Μάλιστα, αν το σχέδιο εξακολουθήσει για σημαντικό διάστημα ακόμα να παραμένει στον «αέρα», εμφανίζονται διατεθειμένοι να αντιδράσουν δυναμικά, καθώς όπως επισημαίνουν πρέπει να διατυπωθεί εγγράφως και επί της ουσίας η κυβερνητική προθυμία για την υλοποίηση αναπτυξιακών παρεμβάσεων στην Κρήτη.
Σημειώνεται ότι, στο περιφερειακό αναπτυξιακό συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Γιώργος Σταθάκης, παρείχε διαβεβαιώσεις περί ολοκλήρωσης της διαδικασίας αναθεώρησης του χωροταξικού σχεδιασμού της Κρήτης. Ο υπουργός Περιβάλλοντος τόσο δημοσίως όσο και σε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον αντιπεριφερειάρχη Χωροταξίας και Περιβάλλοντος Κρήτης κ. Νίκο Καλογερή, τόνισε τότε ότι απαιτούνταν ορισμένες μικρές αλλαγές στο περιεχόμενο της μελέτης και ότι ο ίδιος είχε δώσει έγκριση για υπογραφή του σχεδίου. Έκτοτε, ωστόσο, δεν σημειώθηκε πρόοδος στο ζήτημα. Το σχέδιο αναθεώρησης του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΠΠΧΣΑΑ) της Κρήτης δεν έχει ακόμα δημοσιευτεί υπογεγραμμένο στο «Πρόγραμμα Διαύγεια», γεγονός που προκαλεί ανησυχίες για περαιτέρω καθυστέρηση, καθώς ανάλογες διαβεβαιώσεις προς την Περιφέρεια Κρήτης είχαν δοθεί και στο παρελθόν.
Εν αναμονή της οριστικής διευθέτησης του ζητήματος, ο αντιπεριφερειάρχης κ. Καλογερής επισημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω καθυστερήσεις και τονίζει ότι το υπουργείο πρέπει να λάβει υπόψιν τις ανάγκες και τις προτάσεις της τοπικής κοινωνίας της Κρήτης και να προχωρήσει άμεσα στην θεσμοθέτηση του αναθεωρημένου χωροταξικού σχεδιασμού.
Ειδικότερα, ο κ. Καλογερής σε δηλώσεις του στα «Ρ.Ν.» ανάφερε: «Ο υπουργός μας έχει διαβεβαιώσει ότι το θέμα βρίσκεται στο τελικό στάδιο. Μας ανέφερε ότι είναι απαραίτητο να γίνουν κάποιες αλλαγές, σε επίπεδο υπηρεσιών του υπουργείου, αλλά ότι αυτό δεν επηρεάζει την υπογραφή του σχεδίου. Ελπίζουμε να είναι έτσι, διότι εμείς μέχρι στιγμής ούτε υπογραφή έχουμε δει, ούτε φυσικά το σχέδιο έχει δημοσιευτεί στο «Διαύγεια».
Αισιοδοξώ ότι, εκ μέρους του υπουργείου, δεν θα ζητηθούν να γίνουν νέες αλλαγές ή τροποποιήσεις γιατί πραγματικά σας λέω, αυτή τη φορά θα αντιδράσουμε και μάλιστα πολύ δυναμικά.
Το υπουργείο κρατάει χρόνια στα συρτάρια του ένα θέμα πολύ σημαντικό για την Κρήτη. Βασιζόμαστε στα λόγια του υπουργού, κ. Σταθάκη και αναμένουμε να δούμε το σχέδιο υπογεγραμμένο και δημοσιευμένο, όπως ακριβώς προέκυψε από την διαβούλευση σε επίπεδο Περιφέρειας Κρήτης και από τις παρεμβάσεις που έγιναν σε όλα τα στάδια της μελέτης, σύμφωνα με όσα μας ζητήθηκαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες».
Οι προτεραιότητες της Κρήτης
Ανάμεσα στις προτεραιότητες του Χωροταξικού της Κρήτης, το οποίο είναι το πρώτο από τα συνολικά έντεκα που θα θεσμοθετηθούν, περιλαμβάνονται:
– Θεσμική υποστήριξη της ερευνητικής και τεχνολογικής δραστηριότητας, με στόχο τη συνεχή βελτίωση του μορφωτικού επιπέδου του πληθυσμού και περαιτέρω αναβάθμιση των εκπαιδευτικών και ερευνητικών δομών του νησιού.
– Συμμετοχή στην κοινοτική προσπάθεια να συνδιαμορφωθούν από τα κράτη-μέλη οι απαραίτητες θαλάσσιες στρατηγικές για την περαιτέρω ανάπτυξη δραστηριοτήτων στον θαλάσσιο χώρο της ΕΕ, που στοχεύουν στην προστασία του θαλάσσιου χώρου της και την αντιμετώπιση των φαινομένων της κλιματικής αλλαγής, ειδικά για τις παράκτιες ζώνες.
– Ολοκλήρωση της υλοποίησης των διευρωπαϊκών υποδομών-μεταφορών και εμπλουτισμός του συστήματος με τις απαραίτητες νέες στρατηγικού χαρακτήρα υποδομές, για την ενίσχυση της ποιότητας της ζωής των κατοίκων του νησιού και την ασφάλεια στις μετακινήσεις, ολοκλήρωση των λιμενικών εγκαταστάσεων στα λιμάνια και του αερολιμένα Χανίων, δημιουργία του αερολιμένα στο Καστέλι Πεδιάδος, Λιμενική Πύλη του Νότου στο Τυμπάκι.
– Ενίσχυση του γεωργοπεριβαλλοντικά συμβατού αγροτοδιατροφικού τομέα, ως δυναμικού αναπτυξιακού κλάδου της Περιφέρειας με υπερτοπικό χαρακτήρα, προκειμένου να αναδειχθεί ως βασικός κρίκος της βιωσιμότητας όχι μόνο του πρωτογενή τομέα της Κρήτης, αλλά και της οικονομίας της συνολικά.
– Προώθηση καινοτομικών πρωτοβουλιών στον τομέα του τουρισμού, με τη στήριξη των εν δράσει πιλοτικών εγχειρημάτων σε επίπεδο Ελλάδας και Κρήτης, με τα οποία επιδιώκεται η μετάβαση από ένα αδιαφοροποίητο και μονοθεματικό τουρισμό σε έναν ποιοτικό, διαφοροποιημένο και πολυθεματικό τουρισμό, οικονομικά αποδοτικότερο, που απευθύνεται σε κοινό με υψηλότερες απαιτήσεις και με βασικούς στόχους την παροχή ποιοτικού προϊόντος και την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.
– Ανάπτυξη των δύο συνεργαζομένων τομέων του τουρισμού και του πρωτογενούς τομέα, με κατάλληλα μέτρα χωροταξικής και περιβαλλοντικής πολιτικής, ανεξάρτητα από τις εξελίξεις στον ευρύτερο ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο και τις ρυθμίσεις στον τομέα των πολιτικών ανταγωνισμού και με την στήριξη της Αγροτοδιατροφικής Σύμπραξης Κρήτης.
– Ανάπτυξη πιλοτικών και παραγωγικών εφαρμογών ΑΠΕ στην Κρήτη, με αυστηρό έλεγχο για την προστασία του περιβάλλοντος.
Οι διεκδικήσεις του Ρεθύμνου
Σημειώνεται ότι σημαντικό ρόλο στην τελική διαμόρφωση του νέου Χωροταξικού Σχεδιασμού έπαιξε η αντίδραση της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου, των Δήμων, των βουλευτών και άλλων τοπικών φορέων του Ρεθύμνου, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης, προ τετραετίας, για το πρώτο στάδιο της μελέτης, είπαν ηχηρό «όχι» στην περαιτέρω ανάπτυξη του «διπόλου Ηράκλειο-Χανιά» και στην ταυτόχρονη υποβάθμιση του Νομού μας.
Οι τοπικοί θεσμικοί φορείς, είχαν τονίσει τότε ότι με τον υπάρχοντα Χωροταξικό Σχεδιασμό «στραγγαλίζεται» ο Νομός Ρεθύμνου, καθώς η αναφορά στο «δίπολο», δηλαδή η ενίσχυση των Χανίων και του Ηρακλείου στους τομείς της ανώτατης εκπαίδευσης, της έρευνας-τεχνολογίας και της υγείας, σε συνδυασμό με την υποβάθμιση του Ρεθύμνου, καθώς η απουσία από τον αρχικό σχεδιασμό της προοπτικής υλοποίησης μεγάλων αναπτυξιακών έργων στο Νομό, οδηγεί σε όξυνση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων. Οι τοπικοί φορείς κατέστησαν σαφές, κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης, πως επιδίωξή τους είναι η ισόρροπη ανάπτυξη της Κρήτης και η ίση κατανομή έργων και δραστηριοτήτων στις τέσσερις Περιφερειακές Ενότητες του νησιού.
Υπενθυμίζεται ότι βασικές διεκδικήσεις του Ρεθύμνου, είναι οι πύλες εισόδου (λιμάνι Ρεθύμνου, λιμάνι του Νότου) τα οδικά έργα (ΒΟΑΚ-ΝΟΑΚ), η ενίσχυση του τομέα υγείας και η αναβάθμιση του ανώτατου εκπαιδευτικού τομέα, με δεδομένο ότι η πόλη μας είναι η έδρα του Πανεπιστημίου Κρήτης, αλλά και η ένταξη στο σχεδιασμό μιας σειράς δραστηριοτήτων που αφορούν τη Σχολή Ασωμάτων, το Γεωπάρκο Ψηλορείτη, τις ΑΠΕ, τα Μουσεία και τους Αρχαιολογικούς Χώρους.
