«Ανεμόσκαλα» του Μιχάλη Σπέγγου

Ο συγγραφέας Μιχάλης Σπέγγος με το τελευταίο του μυθιστόρημα, την Ανεμόσκαλα, μας συστήνει τους ήρωες του βιβλίου του. Μικροί ήρωες μιας καθημερινότητας που ολοένα χωλαίνει στους δρόμους της σύγχρονης Αθήνας. Άνθρωποι της διπλανής πόρτας αναζητούν έναν τρόπο για να υπάρξουν. Προβληματίζονται, ερωτεύονται, πιστεύουν σε θαύματα. Και τα θαύματα αυτά τους κρατάνε καθηλωμένους στη γη με τα μάτια πάντα στραμμένα στον ουρανό.

 

Πόσο εύκολο είναι να αφήσεις την ασφάλεια που σου προσφέρει το παρελθόν σου, το σπίτι των προγόνων σου; Πόσο εύκολα προδίδεις τις αξίες, τις μνήμες, τις ανίσχυρες βεβαιότητές σου, προκειμένου να προχωρήσεις; Οι ήρωες της Ανεμόσκαλας αιθεροβατούν, λοξοδρομούν και επιστρέφουν τελικά εκεί από όπου ξεκίνησαν. Με πείσμα, εμμονή και ζήλο. Διακατέχονται από φόβους, κινητοποιούνται από έρωτες, στιγματίζονται από θανάτους: τα επικυρίαρχα στοιχεία της ζωής.

 

Στο κέντρο της ιστορίας, ο Ηλίας, η οικογένειά του, οι φίλοι του, ο Θεός του, ο Βασιλιάς του, το σπίτι του. Η σύνθεση και η αποσύνθεση μιας κοινωνίας που γερνάει επικίνδυνα. Η αποκαθήλωση των αξιών. Άνθρωποι εξαρτημένοι από ουσίες, από παρέες, από θεσμούς. Και πίσω από όλες τις εξαρτήσεις, παραφυλάει ο φόβος, η κινητήριος δύναμη πάντων των δεινών. «Αν σε δουν μαλακό, θα σε πατήσουν. Αν δε σε φοβούνται, δεν πρόκειται να σε σέβονται. Τα περί αγάπης είναι βλακείες. Δύναμη ίσον φόβος ίσον σεβασμός».

 

Οι ήρωες του Μιχάλη Σπέγγου γερνάνε όπως οι πραγματικοί άνθρωποι, αναμετριούνται με τον χρόνο, με τον Θεό και τελικά με τον ίδιο τους τον εαυτό. Αναμετριούνται με τις αντοχές τους, τις ενοχές και τις ανοχές τους. «Πότε πέρασε η ζωή;» αναρωτιούνται. Πέρασε μόνη της ή την άφησαν οι ίδιοι να περάσει; Την πρόδωσαν ή τους πρόδωσε;

 

Ο συγγραφέας κινεί τα πρόσωπα της ιστορίας του με έναν αριστοτεχνικό τρόπο, όπως ο μαριονετίστας κινεί τις κούκλες του. Τους δίνει περιθώρια ελευθερίας σε ένα σκηνικό που στερείται οξυγόνου. Ο χρόνος γίνεται δήμιος και ταυτόχρονα σωτήρας. Με λόγο άλλοτε κοφτό κι άλλοτε χειμαρρώδη, ο Μιχάλης Σπέγγος εισχωρεί στον πυρήνα της ελληνικής οικογένειας, της ελληνικής πραγματικότητας, και με λογοτεχνική μαεστρία μάς παρουσιάζει τη σκοτεινή πλευρά μιας κοινωνίας που γεννά τέρατα. Ή μήπως τα δημιουργεί αμέσως μετά τη γέννησή τους;

 

Ο συγγραφέας δεν εστιάζει μόνο στα τρωτά σημεία της μεγαλούπολης, αλλά φωτίζει και τα στοιχεία εκείνα της επαρχίας που επιδρούν καταλυτικά στον άνθρωπο και στη συμπεριφορά του. «Φέρε κάποιον απ’ την πρωτεύουσα στην επαρχία, κι αν μείνει, τότε να ξέρεις ότι έχουν αλλάξει τα πράγματα. Αν μείνει και περνά καλά εννοείται, όχι αν αναγκαστεί».

 

Οι ήρωες, με φόντο την περίοδο του Πάσχα, δοκιμάζονται και, παρά τα τραύματα και τις πληγές που τους έχουν σημαδέψει, βρίσκουν τρόπο να δραπετεύσουν. Περιμένοντας την Ανάσταση, χάνουν την πίστη τους στον Θεό, χωρίς όμως να χάνουν την πίστη τους στον άνθρωπο. Και παρόλο που βρίσκονται στο κατώφλι της Σταύρωσης, επιμένουν να ελπίζουν. Τελικά, «άξιζε μια ζωή γι’ αυτή τη στιγμή». «Το μεγάλο μυστικό της ανεμόσκαλας δεν είναι αν υπάρχει, αλλά πού οδηγεί».

 

Την Τετάρτη 26 Μαρτίου 2014 ο Μιχάλης Σπέγγος έρχεται στο Ρέθυμνο για να μας παρουσιάσει το βιβλίο του, «Ανεμόσκαλα», στο Figaro Café, στις 19:00 το απόγευμα. Θα μιλήσουν: Γιώργος Μουσούλης, φιλόλογος, Χρυσοξένη Προκοπάκη, συγγραφέας, ενώ αποσπάσματα του βιβλίου θα διαβάσει ο ηθοποιός Βαγγέλης Λιοδάκης.

 

Με την υποστήριξη του βιβλιοπωλείου Κλαψινάκης.