Μετά από σημαντικές καθυστερήσεις και εξαγγελίες που έγιναν πριν δυόμιση χρόνια υπεγράφη τελικά προχθές η εξασφάλιση της χρηματοδότησης για το έργο κατασκευής του εργοστασίου του ΧΥΤΥ Αμαρίου συνολικού προϋπολογισμού 32.592.509,98 ευρώ από το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, το οποίο ενέκρινε συνολικά 60 εκατ. ευρώ για τα πρώτα εργοστάσια διαχείρισης στερεών αποβλήτων στην Κρήτη με δημόσια χρηματοδότηση βάσει του Περιφερειακού σχεδιασμού της Περιφέρειας. Οι υπόλοιπες μονάδες είναι αυτές της Χερσονήσου, Αρχανών Αστερουσίων, ενώ ήδη η ΔΕΔΙΣΑ στα Χανιά έχει χρηματοδοτηθεί με δημόσια δαπάνη 10 εκατ. ευρώ για τον εκσυγχρονισμό του εργοστασίου της, ο οποίος και έχει ολοκληρωθεί. Με τα έργα αυτά δρομολογείται οριστικά το θέμα της διαχείρισης απορριμμάτων σε όλους τους Νομούς του νησιού.
Η πολυαναμενόμενη έγκριση της χρηματοδότησης του ζωτικής σημασίας έργου για ολόκληρο τον Νομό Ρεθύμνου -με δεδομένο ότι ο ΧΥΤΑ Αμαρίου εξυπηρετεί και τους πέντε δήμους, «ανοίγει» τον δρόμο για τη δημοπράτησή του.
Το έργο αυτό το οποίο έχει σχεδιαστεί να γίνει με βάση τις πλέον σύγχρονες προδιαγραφές, αναμένεται να δώσει οριστική λύση στο μείζον ζήτημα της διαχείρισης απορριμμάτων του Νομού και περιβαλλοντική «ανάσα» για τον τόπο καθώς, οι προσωρινές παρεμβάσεις που έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται μέχρι σήμερα δεν έχουν παρά ελάχιστο χρόνο ζωής, ο οποίος δεν ξεπερνά τα δυόμιση χρόνια, όσος εκτιμάται ότι θα είναι ο χρόνος περάτωσης του μεγάλου έργου.
Το ζητούμενο τώρα είναι να προχωρήσουν με ταχείς ρυθμούς οι απαραίτητες γραφειοκρατικές διαδικασίες έτσι ώστε ο διαγωνισμός του έργου να προκηρυχτεί το συντομότερο δυνατό, καθώς με δεδομένο ότι πρόκειται για μεγάλο έργο δεν αποκλείεται να χρειαστούν αρκετοί μήνες μέχρι την ανάδειξη του εργολάβου που θα το κατασκευάσει.
Ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης εξέφρασε την πλήρη ικανοποίησή του για την υπογραφή των χρηματοδοτήσεων για τις μονάδες του νησιού τονίζοντας πως είναι τα πρώτα εργοστάσια στην Ελλάδα που εγκρίνονται με δημόσια δαπάνη σε ποσοστό σχεδόν 100%.
Ο κ. Αρναουτάκης επίσης ανακοίνωσε ότι τον επόμενο μήνα αναμένεται να εγκριθεί η χρηματοδότηση του ΧΥΤΥ Χανίων με ποσό περίπου άλλων 10 εκατ. ευρώ, ενώ τα επόμενα έργα που αναμένεται να χρηματοδοτηθούν με δημόσια δαπάνη για την ολοκλήρωση του Περιφερειακού Σχεδιασμού είναι οι Μονάδες διαχείρισης της Σητείας και της Ιεράπετρας, ενώ σε εξέλιξη είναι η ολοκλήρωση των διαδικασιών για τα έργα του Δήμου Ηρακλείου.
Ο περιφερειάρχης, διευκρίνισε ότι, έχει ήδη διασφαλίσει επιπλέον χρηματοδοτήσεις από εθνικούς πόρους για τις απαλλοτριώσεις των έργων και τις αναγκαίες επεκτάσεις ΧΥΤΥ, ώστε την επόμενη τριετία να έχει ολοκληρωθεί ο Περιφερειακός Σχεδιασμός με χρηματοδοτήσεις από ευρωπαϊκούς πόρους.
«Η Κρήτη την επόμενη τριετία θα έχει ολοκληρώσει τον Περιφερειακό Σχεδιασμό με χρηματοδοτήσεις από ευρωπαϊκούς πόρους»
Μετά την ανακοίνωση της έγκρισης χρηματοδότησης των εργοστασίων από το Υπουργείο Οικονομίας, ο περιφερειάρχης είχε χθες συνάντηση με τους εκπροσώπους των Φορέων Διαχείρισης ΕΣΔΑΚ και ΦΟΔΣΑ Βόρειας Πεδιάδας και τους Δημάρχους Χερσονήσου και Αρχανών Αστερουσίων. Σημειώνεται ότι το απόγευμα της Τετάρτης ο περιφερειάρχης είχε συνάντηση με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομίας Α. Χαρίτση.
Στις δηλώσεις του ο Σταύρος Αρναουτάκης, εξέφρασε τις ευχαριστίες του για τη συνεργασία του με τους φορείς υλοποίησης, τους υπουργούς Α. Χαρίτση, Σ. Φάμελο, Π. Σκουρλέτη, το στέλεχος του υπουργείου Ε. Φωτονιάτα, τον αρμόδιο αντιπεριφερειάρχη Νίκο Καλογερή, καθώς και το στέλεχος της Περιφέρειας Ελένη Καργάκη. Ο περιφερειάρχης έκανε ιδιαίτερη μνεία στη μεγάλη απούσα Βιργινία Μανασάκη, που βοήθησε από την αρχή, όλη αυτή την προσπάθεια και που δυστυχώς δεν πρόλαβε να τη δει ολοκληρωμένη.
«Θέλω να ευχαριστήσω όλες τις διοικήσεις του ΕΣΔΑΚ και του ΦΟΣΔΑ Βόρειας Πεδιάδας, του δήμου Αρχανών Αστερουσίων, και όλα τα στελέχη, γιατί αν δεν υπήρχε αυτή η συνεργασία, σε αυτή την κρίσιμη φάση, δεν θα παίρναμε εμείς πάνω μας το παιχνίδι για να κάνουμε τα τοπικά διαχειριστικά σχέδια των δήμων. Οπότε σήμερα δεν θα μπορούσαμε να λέμε ότι έχουμε τις εγκρίσεις αυτές, για να μπορούν οι φορείς υλοποίησης να δημοπρατήσουν τα έργα τους. Ευχαριστίες οφείλονται και στον αντιπεριφερειάρχη Νίκο Καλογερή, στην Ελένη Καργάκη, η οποία ήταν η «ψυχή» για τη διασύνδεσή μας με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Περιφέρειας, καθώς και τα στελέχη των υπουργείων. Θα ήθελα να θυμηθούμε όλοι ότι τον Δεκέμβριο του 2015 επιτύχαμε την προένταξη των δυο έργων του Αμαρίου και της Χερσονήσου με υπογραφή Π. Σκουρλέτη και Α. Χαρίτση, τους οποίους ευχαριστώ ιδιαιτέρως, γιατί πριν εγκριθούν οι χρηματοδοτικές ροές από πλευράς του ΕΣΠΑ, είχαν διαπιστώσει ότι είχαμε δίκιο σε αυτά που λέγαμε και είχαν εγκρίνει τα δύο έργα για χρηματοδότηση. Επειδή όμως άλλαξε μετά ο Εθνικός Σχεδιασμός και υπήρξε απαίτηση ν’ αλλάξουμε κι εμείς τον Περιφερειακό Σχεδιασμό δημιουργήθηκε καθυστέρηση και δεν μπορούσαν οι φορείς να δημοπρατήσουν τα έργα. Αυτό που εμείς κερδίσαμε είναι ότι, μέσα από τη συνεργασία μέσα από τη συνέργεια όλων των φορέων, αλλά και την πειθώ προς τους αρμόδιους υπουργούς μπορέσαμε και έχουμε τα έργα αυτά με 97% χρηματοδότηση, ενώ στις άλλες Περιφέρειες προχώρησαν με ΣΔΙΤ. Δεν έχει υπογραφεί άλλο έργο στην Ελλάδα με χρηματοδότηση σχεδόν 100%».
Ο κ. Αρναουτάκης αναφέρθηκε στους πόρους που έχουν εξασφαλιστεί για τις απαλλοτριώσεις συνολικού ύψους 10 εκατ. ευρώ αλλά και στις προσπάθειες που είναι σε εξέλιξη στην περιφέρεια για ολοκληρωμένη διαχείριση απόβλητων μέσω ευρωπαϊκών πόρων για την επομένη τριετία: «Όταν έχει περάσει ο Περιφερειακός Σχεδιασμός με ομοφωνία από το Περιφερειακό Συμβούλιο και την Επιτροπή Διαβούλευσης, θεωρώ ότι είναι μια κατάκτηση για το νησί μας, από τη στιγμή που θέλουμε να έχουμε ένα περιβαλλοντικό αποτύπωμα και να υπάρχει στην Κρήτη ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών και υγρών αποβλήτων. Ήδη κάνουμε μια σειρά πάνω από 10 έργα και για τα υγρά απόβλητα, όπως είναι οι βιολογικοί στην Αγ. Πελαγία, στον Πλακιά στη Γεωργιούπολη, στην Παλαιόχωρα, οι αναβαθμίσεις των βιολογικών του Δήμου Ηρακλείου, της Χερσονήσου, του Αγ. Νικολάου, και πολλές επεκτάσεις δικτύων, όλα αυτά είναι έργα περιβαλλοντικά, τα οποία την επόμενη τριετία θεωρώ ότι θα έχουν ολοκληρωθεί. Βέβαια υπάρχουν και οι ενστάσεις, γιατί είναι μεγάλα έργα, εμείς όμως θα παρακολουθούμε την εξέλιξη. Τα επόμενα έργα τα οποία θα μπουν, είναι των Χανίων της Σητείας και της Ιεράπετρας παράλληλα με την προετοιμασία που έχουμε δώσει στον δήμο Ηρακλείου για να υλοποιήσει και τα δικά του έργα, ενώ έχουμε δώσει χρηματοδότηση για τις μελέτες. Άρα η Κρήτη την επόμενη τριετία θα έχει ολοκληρώσει όλο τον Περιφερειακό Σχεδιασμό με χρηματοδοτήσεις αποκλειστικά από ευρωπαϊκούς πόρους». τόνισε μεταξύ άλλων.
Από την πλευρά του ο αντιπεριφερειάρχης περιβάλλοντος και χωροταξίας Νίκος Καλογερής υποστήριξε: «Η διαχείριση των αποβλήτων για μια τουριστική Περιφέρεια, όπως είναι η δική μας, αποτέλεσε από την αρχή στρατηγικό στόχο της αιρετής Περιφέρειας. Τρέξαμε όλοι μαζί με συντονιστή τον περιφερειάρχη, για να προλάβουμε μια πολύ ανταγωνιστική διαδικασία. Τα χρήματα ήταν πάρα πολύ λίγα και αν προσέξατε είμαστε η μόνη περιφέρεια που κατάφερε, να πάρει τα έργα με δημόσια χρηματοδότηση. Όλα τα έργα στην Ελλάδα γίνονται με ΣΔΙΤ, ενώ τα έργα της Περιφέρειας Κρήτης χρηματοδοτούνται σχεδόν 100% με ευρωπαϊκή και δημόσια χρηματοδότηση. Επομένως αυτό είναι μια σημαντική επιτυχία και απομένουν να γίνουν και άλλα σημαντικά πράγματα στο μεσοδιάστημα μέχρι να ολοκληρωθούν τα έργα αυτά και να παραδοθούν λειτουργικά στους φορείς και στη κοινωνία. Πρέπει να τρέξουμε και να προετοιμάσουμε τα τοπικά διαχειριστικά, να γίνουν τα μικρά και μεγάλα έργα, να οργανωθεί η διαλογή στη πηγή που είναι και το μεγάλο στοίχημα για τα επόμενα χρόνια».
«Μια πολύ σημαντική στιγμή που σηματοδοτεί την ένταξη στο ΕΣΠΑ Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Αποβλήτων του Αμαρίου, ενός πολύ σημαντικού έργου για ολόκληρο το Ρέθυμνο, η οποία επετεύχθη με συντονισμένες ενέργειες διαχρονικά από την Περιφέρεια Κρήτης και των διοικήσεων του ΕΣΔΑΚ. Καταβλήθηκαν άοκνες προσπάθειες που απέδωσαν καρπούς. Μιλάμε για την πρώτη μονάδα τέτοιου είδους με δημόσια χρηματοδότηση σε ολόκληρη τη χώρα που θα οδηγήσει και στην εκτόξευση του ανακυκλώσιμου υλικού. Η πρόκληση πλέον για τη δημοπράτηση είναι μεγάλη, υπάρχουν κάποια προβλήματα που πιστεύω ότι θα ξεπεραστούν εντός Μαΐου, ώστε να προχωρήσουμε μέσα στο καλοκαίρι σε όλες τις απαιτούμενες διαδικασίες. Θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους βοήθησαν στην ένταξη του έργου και πρώτα την Περιφέρεια, διότι όλα εδράζονται στον εγκεκριμένο Περιφερειακό Σχεδιασμό για τη Διαχείριση των απορριμμάτων, τον οποίο καλούμαστε να εκτελέσουμε», υποστήριξε ο πρόεδρος ΕΣΔΑΚ,, Χάρης Μαμουλάκης.
«Οι τρεις μονάδες θ’ αντιμετωπίσουν οριστικά το πρόβλημα της διαχείρισης απορριμμάτων στο νησί»
Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας οι τρεις Μονάδες ενσωματώνουν σύγχρονες πρακτικές στη διαχείριση των αποβλήτων, δίνοντας έμφαση στην επεξεργασία και την επαναχρησιμοποίηση τους. Ταυτόχρονα, μέσα από τον εξορθολογισμό που πραγματοποίησαν οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομίας μειώθηκε σημαντικά το κόστος κατασκευής τους.
Όπως δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Αλέξης Χαρίτσης: «Με τα έργα αυτά αντιμετωπίζουμε οριστικά το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Κρήτη. Οι τρεις νέες μονάδες εντάσσονται στον συνολικότερο Εθνικό και Περιφερειακό Σχεδιασμό διαχείρισης αποβλήτων που στηρίζεται στις αρχές της μείωσης, της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης και ο οποίος αποτελεί αναπόσπαστο μέρος μίας ριζικά διαφορετικής περιβαλλοντικής πολιτικής που έρχεται να προστατεύσει και να αναβαθμίσει το περιβαλλοντικό κεφάλαιο της χώρας. Προχωράμε αποφασιστικά στη χρηματοδότηση όλων εκείνων των αναγκαίων έργων και υποδομών στις τοπικές κοινωνίες, που διασφαλίζουν την περιβαλλοντική ισορροπία και προστατεύουν την υγεία και την ποιότητα ζωής των πολιτών».
Στην ίδια κατεύθυνση ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτης Φάμελλος σημείωσε πως:
«Η ένταξη των τριών νέων έργων επεξεργασίας απορριμμάτων της Κρήτης στο ΕΣΠΑ και η έναρξη των διαδικασιών κατασκευής αποτελούν ένα σημαντικό βήμα εφαρμογής του νέου Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων και του ΠΕΣΔΑ της Κρήτης.
Η χώρα μας δεν μπορεί να καθυστερεί άλλο. Οφείλουμε εντός του 2017 να φύγουμε από τον μονόδρομο της ταφής. Η χώρα μας προχωράει σε μια ριζοσπαστική αλλαγή της διαχείρισης αποβλήτων με βάση τις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας και την ευρωπαϊκή στρατηγική. Η χωριστή συλλογή και επεξεργασία οργανικού κλάσματος των απορριμμάτων αποτελεί άμεση προτεραιότητα για όλους τους ΟΤΑ.
Η διαλογή στην πηγή, η ενίσχυση της ανακύκλωσης, η επαναχρησιμοποίηση απορριμμάτων και γενικά η Κυκλική Οικονομία στην Ελλάδα μπορούν ν’ αποτελέσουν στοιχεία του αναπτυξιακού μετασχηματισμού.
Παράλληλα με το περιβάλλον, τη δημόσια υγεία, την οικονομία και τις θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν, η νέα στρατηγική στη διαχείριση απορριμμάτων μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κόστους διαχείρισης και στην ανάκτηση ωφέλιμων υλικών.
Καλούμε όλους τους Δήμους και τους Φορείς Διαχείρισης Απορριμμάτων, οι οποίοι έχουν και την αρμοδιότητα εφαρμογής της νέας πολιτικής διαχείρισης απορριμμάτων, να προχωρήσουν με γρήγορα βήματα στις μεγάλες αλλαγές που απαιτούνται».
Τι περιλαμβάνει το έργο του ΧΥΤΑ Αμαρίου
Το έργο περιλαμβάνει τη Μονάδα Μηχανικής Διαλογής και Αναερόβιας Χώνευσης και τον νέο ΧΥΤΥ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων). Όλο το έργο θ’ αναπτυχθεί στο ίδιο οικόπεδο των υφιστάμενων ΧΥΤΑ στο Αμάρι, σε όμορη θέση.
Στη Μονάδα θα εισέρχονται τα προδιαλεγμένα ανακυκλώσιμα (μπλε κάδος) και το προδιαλεγμένο οργανικό (νέος καφέ κάδος) όλης της ΠΕ Ρεθύμνου καθώς και τα σύμμεικτα (σημερινός πράσινος κάδος).
Στη Μονάδα θα διαχωρίζονται με μηχανολογικό εξοπλισμό σύγχρονης τεχνολογίας όλα τα ανακυκλώσιμα σε χωριστά ρεύματα (χαρτί, πλαστικό, σίδηρος, αλουμίνιο και γυαλί). Θα γίνεται αναερόβια χώνευση του οργανικού (προδιαλεγμένου και μη σε δύο ξεχωριστές γραμμές), κατά την οποία διαδικασία θα παράγεται βιοαέριο που στη συνέχεια θα μετατρέπεται σε ρεύμα. Τέλος το χωνεμένο προδιαλεγμένο οργανικό θα υφίσταται τη διαδικασία της ανοικτής κομποστοποίησης, από όπου θα προκύπτει εδαφοβελτιωτικό Α’ ποιότητας προς χρήση στη γεωργία.
Συνοπτικά τα προϊόντα που θα προκύπτουν από τη Μονάδα είναι τα ανακυκλώσιμα, το compost και το ρεύμα.
Τα υπολείμματα που θα προκύπτουν από την επεξεργασία θα διατίθενται στον νέο ΧΥΤΥ.
Τα υπολείμματα αυτά θα είναι αδρανοποιημένα και σε ποσοστό στο σύνολο των εισερχομένων θα πρέπει να είναι κάτω από το 25%.