Οι πολλαπλών επιπέδων διαφορές στο σχολείο του σήμερα -διαφορές των μαθητών σε εθνικότητα, φύλο, οικονομικό επίπεδο, οικογενειακό και πνευματικό κεφάλαιο, κουλτούρα, πεποιθήσεις, θρήσκευμα κ.ά.- αποτελούν μια τεράστια πρόκληση για τη διαφοροποίηση της διδασκαλίας. Πρόκληση που, όπως έδειξε η αθρόα προσέλευση των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη διημερίδα του Πειραματικού Γυμνασίου Ρεθύμνου για τη Διαφοροποιημένη Μάθηση, την Παρασκευή, 18 Ιανουαρίου, σε ένα κατάμεστο «Ξενία» αναγνωρίζουν οι εκπαιδευτικοί προκειμένου το σχολείο να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις των καιρών.
Η σημερινή εποχή της υπερποικιλότητας (superdiversity) στην εκπαίδευση, τόνισε η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης και πρόεδρος του ΕΠΕΣ του Πειραματικού Γυμνασίου, Ελένη Κατσαρού, απαιτεί διαφοροποίηση σε περιεχόμενο, έκταση, βάθος και αξιολόγηση, ώστε αυτή να προσαρμοστεί στις ανάγκες του σημερινού παγκοσμιοποιημένου γίγνεσθαι. Ένα γίγνεσθαι στο οποίο η παγκοσμιοποίηση, πέρα από τη θεωρητική πρόβλεψη της ομογενοποίησης, φαίνεται να δημιούργησε τεράστια χάσματα διαφοροποίησης σε πολλές πτυχές της κοινωνικής ζωής, άρα και στην εκπαίδευση. Η ομιλήτρια επεσήμανε πως η όλη αντιμετώπιση της εκπαιδευτικής αυτής δυσκολίας κρύβει πολλούς κινδύνους μιας και τείνει να αμφισβητήσει εκπαιδευτικές πρακτικές που φαίνονταν ακλόνητες και βεβαιωμένες, όπως η κοινή ταυτότητα των μαθητών του σχολείου, η πίστη στις επιστήμες και η δυνατότητα εξεύρεσης εργασίας μέσω της συνεχούς μόρφωσης. Η διαφοροποίηση της διδασκαλίας, συμπέρανε η ομιλήτρια, αποτελεί ένα πρόσφορο έδαφος αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων και ελαχιστοποίησης των κινδύνων. Ακολούθησε εκτεταμένη συζήτηση με το πολυπληθές ακροατήριο υπό τη μορφή αξιόλογων ερωτήσεων και σύντομων τοποθετήσεων.
Ακολούθησε η ανακοίνωση του ερευνητή και διδάσκοντα στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Δρ. Θεόδωρου Κόκκινου. Ο εισηγητής, παίρνοντας τη σκυτάλη από την προηγηθείσα συζήτηση αναφέρθηκε γενικά στην ποικιλία των εργαλείων που μπορούν να στηρίξουν τη διαφοροποιημένη διδασκαλία στις «τάξεις μεικτών ικανοτήτων» -όρος που, σύμφωνα με τον ίδιο, περιγράφει τη σημερινή πραγματικότητα. Η ποικιλία των εργαλείων αποτέλεσε έδαφος για γόνιμες ερωτήσεις και διευκρινήσεις.
Κλείνοντας την πρώτη ημέρα της εκδήλωσης, οι διοργανωτές της παρέπεμψαν στις συνεδρίες της επόμενης μέρας όπου οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί θα έρχονταν σε επαφή με την πρακτική εφαρμογή των εργαλείων της διαφοροποιημένης διδασκαλίας.
Το Σάββατο 19 Ιανουαρίου, στις αίθουσες του 2ου Δημοτικού Σχολείου πραγματοποιήθηκαν δύο δίωρα εργαστήρια: Στο πρώτο εργαστήριο οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί χωρίστηκαν ανάλογα με την ειδικότητά τους σε τρεις παιδαγωγικές ομάδες.
Στην ομάδα των Ανθρωπιστικών Επιστημών, με εισηγητές τον Δρ. Λευτέρη Βεκρή, σύμβουλο Α’, ΙΕΠ και τη Βάνια Σύρμου (MΕd. Φιλολογίας-συγγραφέας).
Στην ομάδα των Μαθηματικών με εισηγητή τον Δρ. Θανάση Στράντζαλο, σύμβουλο Β’, ΙΕΠ και συζητητή τον συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου στην Κρήτη για τα Μαθηματικά, Δρ. Ιωάννη Καννέλο.
Στην τρίτη παράλληλη ομάδα με αντικείμενο τις Φυσικές Επιστήμες, εισηγητής ήταν ο Δρ. Γιώργος Πολυζώης, Διευθυντής του Πειραματικού Γυμνασίου Ρεθύμνου.
Και στα τρία εργαστήρια, δόθηκαν παραδείγματα διαφοροποιημένης διδασκαλίας για τα αντίστοιχα αντικείμενά τους. Το ενδιαφέρον των εισηγητών των τριών ομάδων ήταν το κοινό τους υπόβαθρο. Παρ’ όλο που προέρχονται από διαφορετικά επιστημονικά πεδία, είχαν επεξεργαστεί με λεπτομέρεια ένα πλαίσιο πραγματοποίησης διαφοροποιημένης διδασκαλίας που στηρίζεται στην επεξεργασία των κειμένων. Ισχυρίστηκαν ότι οι μαθητές μπορούν να προσεγγίζουν κείμενα γλώσσας, μαθηματικών και φυσικών επιστημών με διαφορετικό βαθμό αναγνωστικής εμβάθυνσης. Αυτός ο διαφορετικός βαθμός αναγνωστικής ετοιμότητας, δυνατότητας και αναστοχασμού πάνω στα κείμενα δίνει στους εκπαιδευτικούς τη δυνατότητα να δημιουργήσουν μαθήματα διαφοροποιημένης διδασκαλίας και να καλύψουν τις ανάγκες σε όλο το φάσμα της μαθητικής επίδοσης από τον αδύνατο έως τον πλέον απαιτητικό μαθητή. Η επανανακάλυψη της ανάγνωσης των κειμένων αποτελεί το πλαίσιο αλλά και το συνδετικό ιστό, ώστε να υποστηριχθούν αποτελεσματικά όλοι οι μαθητές και να ενταχθούν ομαλά στο σημερινό πολυπαραμετρικό περιβάλλον του σχολείου και κατ’ επέκταση και της κοινωνίας.
Στο δεύτερο εργαστήριο οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, ανάλογα με την ειδικότητά τους: σε αυτούς που υπηρετούν θεωρητικές επιστήμες και σε αυτούς των θετικών επιστημών. Αντικείμενο των δύο ομάδων του δεύτερου εργαστηρίου ήταν η διάγνωση, η ενίσχυση και η αξιολόγηση των χαρισματικών παιδιών. Εισηγήτρια στην ομάδα των θεωρητικών σπουδών ήταν η Δρ. Ελένη Χατζημαυρουδή από το CTYGreece (Κέντρο για Χαρισματικά και Ταλαντούχα Παιδιά), ενώ στην ομάδα των θετικών επιστημών εισηγητής ήταν ο μαθηματικός Θεόδωρος Ανδρεόπουλος, επίσης από το CTYGreece.
Οι εισηγητές τόνισαν στην ομάδα τους τα χαρακτηριστικά των χαρισματικών παιδιών. Οι χαρισματικοί μαθητές δεν ταυτίζονται κατ’ ανάγκη με τους άριστους σε επίδοση μαθητές, αλλά έχουν μοναδικά χαρακτηριστικά σύλληψης, επεξεργασίας και λύσης δύσκολων προβλημάτων γλώσσας, λογικής και μαθηματικών με καινοτόμους και δημιουργικούς τρόπους.
Κοινό σημείο και των δύο εισηγητών αποτέλεσε η χρήση και αξιοποίηση υλικών, τα οποία δημιουργούσαν έργα ιδιαίτερης ποιότητας για την επίλυσή τους. Απαιτούνταν όχι τόσο γνώσεις, αλλά δεξιότητες και ικανότητες πρακτικού χαρακτήρα. Πολλά από τα υλικά αυτά, δόθηκαν στους εκπαιδευτικούς. Η ολοκλήρωση των εργασιών της διημερίδας βρήκε ένα ικανό πλήθος εκπαιδευτικών στο αμφιθέατρο 2ου Δημοτικού να αναστοχάζεται δημιουργικά τις εμπειρίες που βίωσε και να εκφράζεται με κολακευτικά λόγια για το περιεχόμενο της διημερίδας. Το πλήθος των εκπαιδευτικών, τα καλά τους λόγια και ο βαθμός συμμετοχής τους ήταν για τους εκπαιδευτικούς του Πειραματικού Γυμνασίου Ρεθύμνου που αποτέλεσαν και την επιστημονική και οργανωτική επιτροπή της διημερίδας η καλύτερη ανταμοιβή.
Ο διευθυντής, το ΕΠΕΣ και ο Σύλλογος των Εκπαιδευτικών του ΠΓΠΚ θέλουν, τελειώνοντας το σημείωμα αυτό, να ευχαριστήσουν τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρέθυμνου για την βοήθειά της στην επικοινωνία της εκδήλωσης και τους χορηγούς της διημερίδας. Συγκεκριμένα: το Βιβλιοπωλείο «Κλαψινάκης» για τη χορήγηση της γραφικής ύλης της διημερίδας, τον Δήμο Ρεθύμνου και προσωπικά τον δήμαρχο κ. Μαρινάκη, τους αντιδημάρχους κ. Σπανουδάκη και κ. Γεωργουδή για την οικονομική ενίσχυση, το ξενοδοχείο «Steris» για την πλήρη χορηγία τριών καταλυμάτων, το ξενοδοχείο «Achillion» για τη μερική χορηγία τριών καταλυμάτων και τα μέσα των επιχειρήσεων Ι. Καλαϊτζάκη για την επικοινωνία της εκδήλωσης.
Ο διευθυντής, το ΕΠΕΣ και ο Σύλλογος Διδασκόντων του Πειραματικού Γ.Π.Κ.