Αντιμέτωπη με την κρίση η καριέρα της νέας γενιάς

Βασισμένη σε ένα δείγμα 2.899 ατόμων της Γενιάς Υ, ηλικίας 18-37 ετών απ’ όλη την Ελλάδα, η έρευνα αναλύει τις στάσεις που έχουν οι νέοι στη χώρα, ως προς την καριέρα τους, και τι είναι σημαντικό γι’ αυτούς, όταν σχεδιάζουν και προγραμματίζουν την εργασιακή τους ζωή.

 Η διεξαγωγή της έρευνας έγινε από το kariera.gr και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επιστημονικά υπεύθυνες για την έρευνα ήταν οι κκ. Επίκουρες Καθηγήτριες του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ειρήνη Νικάνδρου και Λήδα Παναγιωτοπούλου.

  Μεταξύ των βασικών συμπερασμάτων της έρευνας, παρατηρούμε ότι:

  • 1 στους 3 νέους θέλει να εργαστεί στον κλάδο της Πληροφορικής

  • Πάνω από 7 στους 10 θα ήθελαν να εργαστούν σε ελληνική εταιρεία

• Το 64% αμείβεται με μέσο μηνιαίο καθαρό μισθό έως 850 ευρώ

• 1 στους 3 έχει μισθό οριακά 500 ευρώ

• Μόνο το 14% λαμβάνει μισθό άνω των 1.200 ευρώ

• 1 στους 2 νέους δηλώνει πως έχει επηρεαστεί η προσωπική του ζωή από την κρίση

• Το 90% απαντά ότι η κρίση τους έχει ισχυροποιήσει στο να βρίσκουν λύσεις

• 70% γυναίκες και 30% άνδρες

• 39% Φοιτητές ή απόφοιτοι σε/από Πανεπιστήμια στην Αθήνα.

• 43% Φοιτητές ή απόφοιτοι σε/από Πανεπιστήμια στην Περιφέρεια.

• 7% Φοιτητές ή απόφοιτοι από Ανώτατα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΤΕΙ) και άλλες Σχολές στην Αθήνα.

• 9% Φοιτητές ή απόφοιτοι ΑΤΕΙ στην Υπόλοιπη Ελλάδα.

• 2% Φοιτητές ή απόφοιτοι Πανεπιστημίων εξωτερικού.

 Οι φοιτητές που συμμετείχαν στην έρευνα σε ποσοστό 51% σπουδάζουν, ή έχουν ολοκληρώσει το προπτυχιακό επίπεδο, το 25% σπουδάζει, ή έχει αποκτήσει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών, το 23% έχει απολυτήριο Λυκείου, ενώ ένα μικρό ποσοστό είναι κάτοχοι διδακτορικού τίτλου (1%).

  Ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς, η συντριπτική πλειοψηφία (66%) επιθυμεί να εργαστεί σε εταιρεία του ιδιωτικού τομέα, ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά παρουσιάζονται στις κατηγορίες των οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα και των ΜΚΟ (6%). Χαμηλά είναι και τα ποσοστά για το δημόσιο (12%) και την αυτοαπασχόληση (10%).

  Η συντριπτική πλειοψηφία των νέων (77%) προτιμά να εργαστεί σε ελληνική εταιρεία, ποσοστό σημαντικά αυξημένο σε σχέση με τα προηγούμενα έτη που το ποσοστό αυτό ήταν γύρω στο 50%.

  Οι εταιρείες Υψηλής Τεχνολογίας και Πληροφορικής, η Βιομηχανία, οι Τράπεζες, Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί, Εταιρείες Συμβούλων, Εταιρείες Ενέργειας/Μεταφορών και Τηλεπικοινωνιών και ο Τουρισμός είναι οι κλάδοι που φαίνεται να συγκεντρώνουν τις προτιμήσεις των νέων φοιτητών και αποφοίτων. Ενώ ο Αγροτικός Τομέας, οι Κατασκευές και η Βαριά Βιομηχανία έχουν τη μικρότερη σχετικά προτίμηση.

 Για ποιο λόγο θα δήλωναν παραίτηση;

  Η μη τήρηση υποσχέσεων, η αντιλαμβανόμενη έλλειψη δικαιοσύνης και οι εργασιακές συνθήκες, είναι οι τρεις πιο σημαντικοί λόγοι για να αποχωρήσει κάποιος από την εργασία του.

  Ο ανταγωνισμός μέσα στην εταιρεία και το ωράριο εργασίας, δεν θεωρούνται σημαντικοί λόγοι αποχώρησης.

  Στην πλειοψηφία τους οι νέοι θεωρούν ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει αρνητικά τον τρόπο που βλέπουν την καριέρα τους και το πώς αυτή θα αναπτυχθεί (63% και 59,5% αντίστοιχα), ενώ έχει επηρεαστεί η προσωπική τους ζωή σε ποσοστό 52% και ο τρόπος με τον οποίο βλέπουν την εργασία (51,5%).

  Σε σχετικά μικρότερο βαθμό φαίνεται να επηρεάζεται η απόφασή τους να αλλάξουν δουλειά (48%), πράγμα που μπορεί να δείχνει ότι η έλλειψη θέσεων εργασίας από μόνη της μπορεί να μην είναι καθοριστικός παράγοντας για να παραμείνουν στη δουλειά.

Εξετάζοντας τη θετική αντιμετώπιση που μπορεί να έχουν οι νέοι στην κρίση, φαίνεται ότι η κρίση έχει κάνει τους νέους ιδιαίτερα ανθεκτικούς.

Έτσι, στη μεγάλη τους πλειοψηφία (90%) αναφέρουν ότι κάνουν ό, τι περνά από το χέρι τους για να λύσουν ένα δύσκολο πρόβλημα, ενώ πιστεύουν ότι μπορεί να βρεθεί λύση για κάθε πρόβλημα (75,5%) και είναι θετικοί στις δυσκολίες (60%).

Σε ένα σημαντικό ποσοστό (56,5%) πιστεύουν ότι μπορούν να συνεισφέρουν στη βελτίωση της κατάστασης της Ελλάδας και είναι αισιόδοξοι σχετικά με την εργασία τους (53%).

Ωστόσο, δεν πιστεύουν ότι στο άμεσο μέλλον θα υπάρχουν ευκαιρίες καριέρας (69%) και ότι θα βελτιωθεί η κατάσταση στην Ελλάδα (78%).

 Το 65% του συνολικού δείγματος εργάζεται αυτήν την περίοδο.

 Τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης εμφανίζονται σε όσους σπουδάζουν, ή έχουν σπουδάσει τέχνες (72%), οικονομικά (70%) και διοίκηση επιχειρήσεων (69%), ενώ τα χαμηλότερα στη μηχανική – μηχανολογία και στην ιατροφαρμακευτική και βιολογία (54%).

  Η πλήρης απασχόληση είναι υψηλότερη μεταξύ αυτών που έχουν τεχνική εκπαίδευση (88%), ή έχουν σπουδάσει διοίκηση επιχειρήσεων (85%), κοινωνικές επιστήμες (81%) και πληροφορική – στατιστική (80%).

  Με συμβάσεις μερικής απασχόλησης απασχολείται το 40% των εργαζόμενων από παιδαγωγικές και κλασικές σπουδές και το 35% από τη γεωπονική και τον τριτογενή τομέα.

  Η πρακτική άσκηση είναι πολύ διαδεδομένη στα άτομα με ιατροφαρμακευτικές (25%) και νομικές σπουδές (22%).

Οι νέοι είναι πολύ διστακτικοί στο να απορρίψουν μια θέση εργασίας που δεν είναι σχετική με το αντικείμενο των σπουδών τους. Το γεγονός αυτό είναι σίγουρα στενά συνυφασμένο με την οικονομική κρίση και τη στενότητα που υπάρχει σήμερα στην αγορά εργασίας. Λόγω αυτής, υπάρχει στους νέους η αντίληψη ότι θα μπορούσαν να αποδεχθούν και θέσεις εργασίας άσχετες με το αντικείμενό τους προκειμένου να μπουν στην αγορά εργασίας. Όπως είναι αναμενόμενο σε περιόδους κρίσης, αυξάνεται το ποσοστό των νέων που είναι διατεθειμένοι να εργαστούν σε διαφορετικό αντικείμενο.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων που θα ήταν διατεθειμένοι να εργαστούν σε άλλο αντικείμενο παρατηρείται σε όσους έχουν σπουδάσει τέχνες (75%), ή έχουν τεχνική εκπαίδευση (80%), ενώ το μικρότερο, όπως θα περίμενε κανείς είναι στις ιατροφαρμακευτικές σπουδές (27%).

   Μισθοί στην παρούσα εργασία:

  Στην ερώτηση για τον καθαρό μηνιαίο μισθό παρατηρούνται σημαντικές διαφορές ανά αντικείμενο σπουδών.

  • 33% του συνόλου του δείγματος έχει καθαρές μηνιαίες αποδοχές 501-850€, και το 31% μέχρι 500€.

  • Το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων εργαζομένων που παίρνει μέχρι 500€ είναι στον πρωτογενή τομέα (50%) και στα παιδαγωγικά (52%).

  • Η πλειοψηφία (67%) των νέων με τεχνική εκπαίδευση λαμβάνει 501-850€ το μήνα, ενώ αντίστοιχα κανένας δεν παίρνει πάνω από 1.200€.

  • Tο υψηλότερο ποσοστό νέων που αμείβονται με πάνω από 2.000€ είναι στις τέχνες (8%).

Οι νέοι του δείγματος ρωτήθηκαν ποια είναι η ελάχιστη μηνιαία αμοιβή που θα ήθελαν να λαμβάνουν για μια θέση πλήρους απασχόλησης.

Η μέση μηνιαία αμοιβή σε ευρώ που θα ήθελαν για μια θέση εργασίας στον ιδιωτικό τομέα είναι 984€ (min 400 – max 5.000), ενώ στο δημόσιο τομέα είναι 965€ (min 400 – max 4.000)

  Για μια θέση εργασίας στον ιδιωτικό τομέα που δεν έχει σχέση με το αντικείμενο σπουδών τους θα ήθελαν να λαμβάνουν 938€ (min 300 – max 5.000).

  Στην ερώτηση ποιο είναι το ελάχιστο μηνιαίο εισόδημα που θα θέλατε να κερδίζετε αν κάνατε τη δική σας επιχείρηση, ο μέσος όρος των απαντήσεων είναι 2.133€ (min 300 – max50.000). Εδώ βλέπουμε τη συντριπτική πλειοψηφία των νέων να αναμένει πολύ μεγαλύτερα οφέλη από τη δική τους επιχείρηση.

  Οι νέοι επιζητούν υψηλότερες αμοιβές από τον ιδιωτικό τομέα απ’ ότι από το δημόσιο, θα ανέμεναν πιο χαμηλές αμοιβές για μια θέση εργασίας που δε σχετίζεται με τις σπουδές τους και θα ήθελαν η δική τους επιχείρηση να τους αποφέρει πάνω από διπλάσια μηνιαία αποζημίωση. Στη φετινή έρευνα, τα επιθυμητά επίπεδα αμοιβών είναι στο ίδιο επίπεδο με πέρσι και σε μέσο όρο 100€ χαμηλότερα από το 2014. Το εύρημα αυτό δείχνει ότι οι προσδοκίες των νέων παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα.

  Από τη σύγκριση μεταξύ του μισθού που παίρνουν όσοι εργάζονται, από την παρούσα εργασία τους, και αυτού που επιθυμούν, φαίνεται ότι υπάρχει πολύ μεγάλη διάσταση, πράγμα που φανερώνει τη μεγάλη δυσαρέσκεια των νέων ως προς τους μισθούς. Δηλαδή, ενώ ο μέσος μισθός που θα επιθυμούσαν είναι περίπου 950 ευρώ το μήνα, το 64% των ερωτηθέντων που εργάζεται παίρνει κάτω από 850 ευρώ.

Στην ερώτηση αν θα προτιμούσαν να εργάζονται στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, το 77% του συνόλου των νέων είπε ότι θα επέλεγε την Ελλάδα. Το υψηλότερο ποσοστό (πάνω από 90%) καταγράφεται σε όσους είναι από την τεχνική εκπαίδευση ή τον πρωτογενή τομέα, ενώ το χαμηλότερο είναι από τις τέχνες (55%) και τη νομική (60%).

Η πλειοψηφία προτιμά τις Αγγλοσαξωνικές χώρες και κυρίως την Αγγλία (18%) και τις ΗΠΑ (12%). Άλλες Ευρωπαϊκές χώρες προτίμησης είναι η Ολλανδία (9%), οι Σκανδιναβικές (10,5%), η Γερμανία (8%), η Ελβετία (8%) και η Ιταλία (6%). Αυτό που είναι αξιοσημείωτο είναι ότι χώρες με μεγαλύτερη ανάπτυξη στην αγορά εργασίας τους, όπως οι χώρες της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής, η Κίνα δεν αναφέρθηκαν σχεδόν καθόλου από τους νέους.

Παρά την ελκυστικότητα της προοπτικής απασχόλησης στο εξωτερικό, μόνο το 16% των νέων που απάντησαν στην έρευνα έχει κάνει ενέργειες για την εξεύρεση εργασίας εκτός Ελλάδας κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους.

  Οι πιο κινητικοί στην κατεύθυνση αυτή είναι όσοι έχουν σπουδάσει θετικές επιστήμες, όπου φαίνεται ότι ο 1 στους 3 αναζητά ενεργά εργασία στο εξωτερικό.

  Η αναλογία αυτή είναι λίγο παραπάνω από 1 στους 4 για όσους έχουν σπουδάσει ιατροφαρμακευτική – βιολογία και πληροφορική – στατιστική.

  Ενώ κάτω από 1 στους 10 για τα παιδαγωγικά, τις κλασικές, νομικές και ανθρωπιστικές σπουδές και μηδενίζεται για την τεχνική εκπαίδευση.

  Οι πιο ισχυροί λόγοι για τον οποίο οι νέοι θα έφευγαν στο εξωτερικό:

  • Αν δεν έβρισκα δουλειά στην Ελλάδα.

  • Αν μου προσφερόταν μια καλύτερη δουλειά (θέση) σε άλλη εταιρεία.

  • Αν υπήρχε ζήτηση για ανθρώπους με τις δικές μου γνώσεις και ικανότητες.

  • Για να αποκτήσω διεθνή εμπειρία.

  • Αν η εταιρεία στην οποία εργαζόμουν επεκτεινόταν σε ξένη χώρα.

  • Αν η φύση της εργασίας ήταν αναπτυξιακή.

  • Αν έβρισκα δουλειά με περισσότερα χρήματα στο εξωτερικό.

  • Αν με μετέθετε ο οργανισμός μου.

  

  • Δεν θέλουν να αφήσουν την οικογένεια και τους φίλους τους.

  • Δεν θέλουν να ζήσουν εκτός Ελλάδας.

  • Δεν ξέρουν τις διαδικασίες για να φύγουν.

  • Δεν ξέρουν αν έχουν τα απαραίτητα προσόντα.

  • Δεν μιλάνε τη γλώσσα.

 Επιχειρηματικότητα

  Το 35% των νέων έχει επιχειρηματικό προσανατολισμό.

  Ενώ το 36% δηλώνει ότι έχει κάποια επιχειρηματική ιδέα στο μυαλό του.

  Πάνω από 50% όσων έχουν σπουδάσει τέχνες ή έχουν τεχνική εκπαίδευση θέλουν να δημιουργήσουν τη δική τους επιχείρηση.

  50% όσων έχουν σπουδάσει τέχνες έχουν ήδη μια επιχειρηματική ιδέα.

  Άλλες διαστάσεις που εξέτασε η έρευνα είναι αν έχουν ήδη κάνει ένα business plan για την ιδέα τους. Τα αποτελέσματα εδώ είναι πολύ υψηλά για τις τέχνες (44%), ενώ στον πρωτογενή τομέα πέφτει στο 26%, στη διοίκηση επιχειρήσεων, πληροφορική- στατιστική και θετικές επιστήμες γύρω στο 20% και φτάνει το 7% στις ιατρικές επιστήμες.

  Οι λόγοι που επικαλούνται για την δημιουργία δικής τους επιχείρησης είναι: Η αυτονομία, η πρόκληση για αυτό-δημιουργία, να κερδίζουν περισσότερα χρήματα

Τα εμπόδια που προβάλλουν για την επιχειρηματικότητα είναι: Η έλλειψη χρημάτων και πόρων, η γραφειοκρατία, δεν θέλουν να πάρουν το ρίσκο, η έλλειψη γνωστών ή δικτύου, δεν έχουν την απαιτούμενη προϋπηρεσία, δεν γνωρίζουν τις διαδικασίες, δεν ταιριάζει στο χαρακτήρα τους και δεν θέλουν να αναλάβουν την ευθύνη.