Διατήρησε τις δυνάμεις του μέσα σε μια πολύ δύσκολη οικονομική και πολιτική συγκυρία αποδεικνύοντας πως δίκαια αποτελεί τον ισχυρό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας. Ο λόγος για τον τουριστικό κλάδο που και φέτος βγήκε κερδισμένος αφού τα μέχρι στιγμής στοιχεία, αποδεικνύουν πως οι απώλειες ήταν μικρές, με δεδομένες τις συνθήκες και τις αρνητικές συγκυρίες του περιορισμού των κεφαλαιακών ελέγχων και τραπεζικής αργίας. Το νησί διατήρησε στο ακέραιο την υψηλή ανταγωνιστικότητα έναντι άλλων προορισμών και παραμένει σε υψηλά επίπεδα τόσο από πλευράς αφίξεων όσο και από πλευράς παρεχόμενων ξενοδοχειακών και τουριστικών υπηρεσιών.
Οι αγορές της Ρωσίας και της Ουκρανίας κατέγραψαν μεγάλη πτώση στην Κρήτη σε ποσοστό που άγγιξε το 40%, όμως οι παραδοσιακές ευρωπαϊκές αγορές αλλά και επισκέπτες από την Αμερική και τη Βραζιλία δεν επηρεάστηκαν από τις ταξιδιωτικές οδηγίες και την περιρρέουσα φημολογία περί Grexit και έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης στο νησί, καταφέρνοντας να αναπληρώσουν αριθμητικά το κενό που δημιουργήθηκε όπως φαίνονται από τα στοιχεία των αεροδρομίων του νησιού.
Ωστόσο, οι επισκέπτες αυτοί -παρ’ ότι σε νούμερα είναι περίπου ίδιοι ή λίγο λιγότεροι σε σχέση με πέρυσι- πραγματοποιούν μειωμένες διανυκτερεύσεις στο νησί, ενώ πτωτικά κινείται και ο τζίρος των επιχειρηματιών λόγω των προσφορών και των γενναίων εκπτώσεων που παρείχαν προκειμένου να προσελκύσουν περισσότερους τουρίστες. Παράλληλα, στην πλειοψηφία τους οι επισκέπτες που βρέθηκαν φέτος στο νησί ήταν ιδιαίτερα φειδωλοί στις αγορές τους.
Ωστόσο οι πληρότητες στα ξενοδοχεία μέχρι και το τέλος του μήνα είναι ενθαρρυντικές αφού κυμαίνονται σε ποσοστά που ξεπερνούν στις περισσότερες περιπτώσεις το 90% την ίδια στιγμή που τα μηνύματα και για την επόμενη σεζόν είναι ενθαρρυντικά.
Εν τω μεταξύ με ρεκόρ άνω των 26 εκατ. αφίξεων ξένων επισκεπτών θα κλείσει η φετινή χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων.
Αναλυτικότερα…
ΠΑΡΑ ΤΑ CAPITAL CONTROLS ΚΑΙ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
Ο τουρισμός «αντιστάθηκε» στις αρνητικές συγκυρίες
Μικρότερες από ότι αρχικά είχαν προβλεφθεί θα είναι τελικά, όπως φαίνεται, φέτος οι απώλειες στον τουριστικό κλάδο της Κρήτης, μιας και ο τριτογενής τομέας, παρά τις όποιες δυσκολίες και τις αρνητικές συγκυρίες της πολιτικής αστάθειας και της οικονομικής δυσχέρειας με την επιβολή της τραπεζικής αργίας και των capital controls τον περασμένο Ιούλιο, κατάφερε να αντισταθεί και να επανακάμψει διατηρώντας τις δυνάμεις του σε ό,τι αφορά τις διεθνείς αφίξεις.
Και όλα αυτά σε ένα δυσμενές περιβάλλον για τον κλάδο, που ξεκίνησε με σημαντική πτώση αφίξεων το δίμηνο Απριλίου – Μαΐου, όπου ελάχιστες ξενοδοχειακές μονάδες γέμισαν με επισκέπτες αλλά κυρίως μετά τα όσα ακολούθησαν στην καρδιά του καλοκαιριού -το τρίτο δεκαήμερο του Ιουλίου με τις πολιτικές εξελίξεις, το δημοψήφισμα και το λουκέτο στις τράπεζες αλλά κυρίως τη δυσφήμιση της χώρας μας στο εξωτερικό και τις τουριστικές οδηγίες, τις οποίες εξέδωσαν αρκετές ευρωπαϊκές προτρέποντας τους πολίτες τους να αλλάξουν χώρα προορισμού δεδομένων των οικονομικών συνθηκών.
Ωστόσο, φαίνεται πως ο τουρισμός κατάφερε να ορθώσει ανάστημα και με δεδομένες τις μεγάλες απώλειες από την αγορά της Ρωσίας και της Ουκρανίας, μπόρεσε να διατηρηθεί στα περσινά επίπεδα.
Ωστόσο, οι μεγάλες και φανερές απώλειες ήταν οι επισκέπτες από τη Ρωσία και την Ουκρανία. Είναι χαρακτηριστικά τα στοιχεία της υπηρεσίας πολιτικής αεροπορίας για το αεροδρόμιο Καζαντζάκης, τον Αύγουστο, όπου καταδεικνύουν την αύξηση από όλες τις αγορές, πλην της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Οι αφίξεις εξωτερικού για τον μήνα Αύγουστο είναι μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο κατά 0,63%, ωστόσο αν συμπεριληφθούν και οι αφίξεις εσωτερικού, τότε υπάρχει αύξηση κατά 1,02%.
Σε σχετικές δηλώσεις του ο πρόεδρος του Συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου, Μανόλης Τσακαλάκης, ανέφερε: «Η αλήθεια είναι ότι και ο Σεπτέμβρης κινείται σε καλά επίπεδα. Οι πληρότητες είναι υψηλές, δηλαδή πάνω από 90%. Και έτσι προοιωνίζεται ότι θα πάει όλος ο μήνας, επομένως, κατά πώς φαίνεται, μάλλον θα κερδίσουμε το χαμένο έδαφος των πρώτων μηνών και ειδικά του Ιουλίου. Αυτό θα το κερδίσουμε σε αφίξεις, πιθανόν και σε διανυκτερεύσεις. Δεν είμαι σίγουρος αν θα το κερδίσουμε και σε χρήμα. Ευελπιστούμε ότι θα πάει και σε χρήμα. Όμως ήδη έχουμε χάσει αρκετή μάζα ακριβών πελατών, δηλαδή μόνο τον Αύγουστο, το αεροδρόμιο Νίκος Καζαντζάκης ήταν 31.500 λιγότεροι Ρώσοι από πέρυσι και 6.500 λιγότεροι Ουκρανοί. Δηλαδή 40.000 λιγότεροι ακριβοί πελάτες οι οποίοι αντικαταστάθηκαν με φθηνότερους. Φέτος είχαμε περισσότερο Γερμανούς, Γάλλους, Βέλγους, Ολλανδούς και Σκανδιναβούς. Φέτος, στην αύξηση των αφίξεων, καθοριστικό ρόλο έπαιξε η Αθήνα, η οποία κατέγραψε άνοδο της τάξης του 28%-30%. Η Αθήνα όμως δουλεύει σαν city break, που σημαίνει ότι οι πελάτες εκεί είναι του Σαββατοκύριακου ή έστω τριών – τεσσάρων ημερών. Δεν μπορεί να αντικαταστήσει ένας τέτοιος πελάτης, τους πελάτες των δεκατεσσάρων ημερών. Και γι’ αυτό φαίνεται η Κρήτη ότι είναι μείον σε σχέση με πέρυσι και το Ρέθυμνο σε διανυκτερεύσεις σε απόλυτο νούμερο, σύμφωνα με το στατιστικό δείγμα που εμείς χρησιμοποιούμε, είναι μείον. Σίγουρα θα ήμασταν πάρα πολύ καλύτερα, αν δεν μεσολαβούσε η τραπεζική αργία και η πολική αυτή αστάθεια που είχαμε τον Ιούλιο. Μέχρι τότε η κατάσταση έδειχνε ότι θα ξεπερνούσαμε τα 25 εκατ.
Άρα ο τουρισμός ναι μεν άντεξε, τα νούμερα σε αφίξεις θα τα πιάσουμε, απομένει να δούμε αν θα πιάσουμε σε διανυκτερεύσεις και σε τζίρο. Και στέλνουμε κι ένα μήνυμα, ότι ουσιαστικά το φρενάρισμα το κάνει το πολιτειακό της χώρας μας. Εάν δηλαδή λυθεί το πολιτειακό πρόβλημα που έχουμε, το οικονομικό θα λυθεί από μόνο του μετά, χωρίς μεγάλες παρεμβάσεις.
Είναι όμως αισιόδοξα τα μηνύματα για όλη την υπόλοιπη Ευρώπη, εάν και εφόσον εμείς καταφέρουμε κι έχουμε σταθερότητα πολιτική στη χώρα μας, η χρονιά του 2016 θα είναι εξόχως καλή και θα βοηθήσει πάρα πολύ στην εθνική οικονομία.
Έχουμε εικόνα και μέσω των συμβολαίων και μέσω των ζητήσεων. Το μόνο που μας μεταφέρουν με επιφύλαξη οι συνεργάτες μας του εξωτερικού, είναι αν θα έχουμε κυβέρνηση και δεν θα ‘μαστε μια διαλυμένη κατάσταση.
Τα συμβόλαια είναι όλα προς τα πάνω για του χρόνου με μια προϋπόθεση: ότι η χώρα δεν θα βρίσκεται ακυβέρνητη, ότι δεν θα έχουμε αυτά τα γνώριμα σε εμάς σενάρια των συνεχών εκλογικών αναμετρήσεων, κάθε λίγο και λιγάκι εκλογές και το ένα και τ’ άλλο και να μην υπάρχει ουσιαστικά σταθερή κυβέρνηση».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος των τουριστικών πρακτόρων Ρεθύμνου, Στράτος Μπερέτης, υποστήριξε: «Πανελληνίως, ενδεχομένως να μην υπάρχει πτώση λόγω της κρουαζιέρας, αλλά και στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη που πήγε πολύ καλά, όπως σε άλλα μέρη της Ελλάδας, μπορεί το σύνολο να είναι μεγαλύτερο. Ας μην ξεχνάμε ότι η Βόρεια Ελλάδα έχει και οδικές αφίξεις και άλλου είδους τουρισμό σε σχέση με τον αερομεταφερόμενο που έχουμε εμείς. Θεωρώ πως στην Κρήτη και δη στο Ρέθυμνο, θα κυμανθούμε οριακά πτωτικά.
Τα στοιχεία που έχουμε για τις αφίξεις δεν είναι ακόμα συνολικά. Στις διανυκτερεύσεις πιστεύω πως το Ρέθυμνο θα είναι περίπου 5-10% κάτω και στον τζίρο αντίστοιχα, αυτή είναι η αίσθησή μου αλλά δεν έχω τα στοιχεία, αλλά σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει αύξηση. Αυτό οφείλεται εν πολλοίς και στις προσφορές που δίναμε στην αρχή της σεζόν για να μπορέσουμε να καλύψουμε τα κενά.
Σε αυτήν την οριακή πτώση συνετέλεσε η ρωσική αγορά, που είχε μεγάλη πτώση και επίσης το κενό που δημιουργήθηκε λόγω των προβλημάτων του capital control και του δημοψηφίσματος τον Ιούνιο και Ιούλιο, που δεν μπορούσαμε να πάρουμε τελευταίας στιγμής κρατήσεις και χάσαμε κάποιους πελάτες που θα μπορούσαν να κλείσουν τα κενά και αναγκαστήκαμε να δουλέψουμε με προσφορές για να πάρουμε όσους πελάτες μπορούσαμε και αυτό έριξε τον τζίρο. Υπάρχει το ενδεχόμενο να είναι αυξημένες οι αφίξεις αλλά μειωμένες οι διανυκτερεύσεις». Ενώ σχολιάζοντας τα συμβόλαια που αφορούν στην επόμενη χρονιά είπε: «Με τα συμβόλαια που κάνουμε και με τους πράκτορες που μιλάμε, η δυναμική για τις παραδοσιακές αγορές θεωρείται η ίδια και σε σχέση με την επόμενη χρονιά δεν θα αλλάξει κάτι και αν υπάρχει ηρεμία θα μπορέσουμε πιο στρωτά με λιγότερες προσφορές.
Ερωτηματικό παραμένει η ρωσική αγορά, για την οποία δεν έχουμε εικόνα λόγω των αλλαγών και της γενικότερης κατάστασης, καθώς λέγεται πως μπορεί να βάλουν ακόμα περισσότερους περιορισμούς στη διαχείριση κεφαλαίων αλλά και στον τρόπο που βγαίνει η βίζα. Πάντως φέτος, αν και λέγαμε ότι θα έρθουν οι μισοί Ρώσοι, η κατάσταση ήταν καλύτερη και ίσως κλείσει τελικά στο μείων 40% σε σχέση με πέρυσι. Το κενό καλύφθηκε όμως από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές που έσωσαν την κατάσταση, που κάνουν περισσότερο ανεξάρτητο τουρισμό και όχι σε γκρουπ. Υπήρχε κόσμος και από Αμερική και από Βραζιλία, υπήρχε δηλαδή ενδιαφέρον και από μακρινές χώρες και όχι μόνο από τις παραδοσιακές αγορές»
Εκτιμήσεις για ρεκόρ 26 εκ. αφίξεων στη χώρα
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, με ρεκόρ άνω των 26 εκατ. αφίξεων ξένων επισκεπτών θα κλείσει η φετινή χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό. Όπως αναφέρει, τα κέρδη για τον ελληνικό τουρισμό θα μπορούσαν να είναι πολύ μεγαλύτερα αν η χρονιά κυλούσε ομαλά σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, δηλαδή αν είχαν αποφευχθεί η διπλή εκλογική αναμέτρηση, το δημοψήφισμα, η καθυστέρηση συμφωνίας με τους εταίρους, τα capital controls και μία σειρά άλλων γεγονότων που προκλήθηκαν με ευθύνη της απελθούσας κυβέρνησης. Στο μεταξύ, για το επτάμηνο, ανοδικές τάσεις κυριάρχησαν και στις αφίξεις ξένων επισκεπτών σε Ισπανία και Κύπρο, ενώ στην Τουρκία ο εισερχόμενος τουρισμός κινήθηκε οριακά χαμηλότερα. Πάντως, και οι τρεις ανταγωνίστριες χώρες πέτυχαν υψηλότερες ποσοστιαία αυξήσεις αεροπορικών αφίξεων ξένων τουριστών τον Ιούλιο από τις επιδόσεις που είχε η Ελλάδα.
Αφιέρωμα αυστριακής εφημερίδας στον ελληνικό τουρισμό
Εκτενές αφιέρωμα για την πορεία του ελληνικού τουρισμού φιλοξενεί η αυστριακή εφημερίδα Ντι Πρέσε, τονίζοντας τη σημασία της αύξησης του αριθμού των τουριστών και των εσόδων, παρά το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον που διαμορφώθηκε στη χώρα μας αυτό το καλοκαίρι. Η συζήτηση για το «Grexit» αλλά και τα «capital controls» δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν τους ξένους επισκέπτες να επισκεφθούν την Ελλάδα, τουναντίον, το 2015 θα αποτελέσει εκ νέου μια χρονιά ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό, καθώς αναμένονται φέτος πάνω από 25 εκατομμύρια ξένοι επισκέπτες, τονίζεται σε ολοσέλιδο δημοσίευμα στην Αυστριακή εφημερίδα «Ντι Πρέσε», με τίτλο «Ελλάδα – Σιγουριά για τη φιλοξενία».
Στο δημοσίευμα υπογραμμίζεται ότι για την ελληνική οικονομία ο τουρισμός έχει εξαιρετική σημασία, καθώς, ενώ η υπόλοιπη οικονομία είχε πληγεί από το κλείσιμο των τραπεζών τον Ιούλιο και τους ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων, ο τουρισμός παραμένει μια αξιόπιστη πηγή εσόδων για τη χώρα και προσφέρει σημαντικό αριθμό θέσεων εργασίας, με το άμεσο ή έμμεσο όφελος από τον τουρισμό να αντιπροσωπεύει το 17% του συνόλου της ελληνικής οικονομίας, κατά μία ποσοστιαία μονάδα περισσότερο από ό,τι τα προηγούμενα χρόνια.Στα στατιστικά στοιχεία διαπιστώνονται διακυμάνσεις ως προς τις χώρες προέλευσης των τουριστών, όπου για παράδειγμα, μειώθηκε ο αριθμός των Ρώσων κατά 60%, αντ’ αυτού όμως υπήρξε αύξηση εκείνων από Κίνα, Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία και, προπάντων, από Γερμανία, της οποίας οι πολίτες δεν αποτράπηκαν να επισκεφθούν την Ελλάδα, από τις έντονες ελληνογερμανικές αντιπαραθέσεις ως προς το ελληνικό χρέος και τις γερμανικές αποζημιώσεις.Τουναντίον, έπειτα από την περασμένη χρονιά που γινόταν λόγος για «επιστροφή» των Γερμανών τουριστών, φέτος μπορεί να μιλήσει κάποιος για «έκρηξη» του αριθμού των Γερμανών τουριστών, καθώς μέσα στο πρώτο εξάμηνο αυξήθηκε κατά ένα τέταρτο σε σχέση με πέρυσι.Σε αυτές τις αυξήσεις συνέβαλαν όχι μόνο η ελκυστικότητα της Ελλάδας, αλλά οι σχετικά καλές τιμές, η άψογη ασφάλεια, όπως επίσης οι πόλεμοι και οι τρομοκρατικές επιθέσεις στη Βόρεια Αφρική και την Τουρκία, ωστόσο οι Γερμανοί ξοδεύουν ολοένα και λιγότερα χρήματα στην Ελλάδα, κάτι που εξηγεί γιατί η αύξηση των εσόδων από τον τουρισμό, υστερεί εκείνης της αύξησης του αριθμού των επισκεπτών.Στη συνέχεια, στο δημοσίευμα, γίνονται αναφορές στις μεγάλες ελπίδες για την εξέλιξη της κινεζικής τουριστικής αγοράς για την Ελλάδα, στους ελληνικούς κεντρικούς τουριστικούς προορισμούς όπως Κρήτη, Δωδεκάνησα, Ρόδος, τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου.
