Η Κρήτη κατέχει το θλιβερό προνόμιο να βρίσκεται συνεχώς στο επίκεντρο κατακτητικών επιθέσεων, πολεμικών συγκρούσεων και απελευθερωτικών αγώνων. Και οι αγώνες αυτοί δεν περιορίζονται στο δικό της γεωγραφικό χώρο. Η μοίρα της είχε επιφυλάξει μια επίζηλη εμπόλεμη παρουσία και στα ιστορικοπολεμικά γεγονότα, που έχουν ανεξίτηλα χαράξει ολόκληρο τον 20ό αιώνα και η παρουσία της αυτή δεν είναι ανώνυμη. Είναι επώνυμη. Κρήτες αξιωματικοί και οπλίτες, εθελοντές πολλές φορές, σημαδεύουν πολύμορφα με την ηρωική τους δράση και αυταπάρνηση τους αγώνες αυτούς, με τις γνωστές παγκόσμιες διαστάσεις τους.
Αλλά ενώ η Κρήτη με την αναγνωρισμένη δράση της κινείται στις κορυφογραμμές της ιστορίας, η πένα των επίσημων ιστορικών του Έθνους μας την περιορίζει στα ανήλια και σκιερά μονοπάτια της. Έτσι, σημαντικά γεγονότα, αξιόλογα περιστατικά και διακεκριμένες προσωπικότητες με αδιάσειστες μαρτυρίες, συναντούνται απλά στα ρινίσματα της ιστορίας και παραδίνονται απροστάτευτα στην αφανιστική λεηλασία του χρόνου.
Στην κατηγορία αυτή των διακριτών προσωπικοτήτων δικαιωματικά ανήκει και μια εμβληματική μορφή της Κρήτης, ένας νεότερος Παπαφλέσσας, με σημαντική εθνική και ιερατική προσφορά στους αγώνες της πατρίδας μας. Είναι η ηρωική μορφή του Αρχιμανδρίτη Ελευθερίου Νουφράκη από το μικρό χωριό Αλώνες του Ρεθύμνου. Αυτόκλητος, ανταποκρίθηκε στο προσκλητήριο των καιρών και της κρητικής του συνείδησης και βρέθηκε στο μέτωπο των βαλκανικών αλλά και όλων των άλλων πολέμων του 20ού αιώνα, συμμετέχοντας ακόμα και στον ελληνοαλβανικό πόλεμο του 1940, αν και το ρολόι της ηλικίας του έδειχνε 70 έτη. Ως θρησκευτικός λειτουργός και θαρραλέος πολεμιστής αγωνίστηκε για τα ιδανικά της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Σταυρός και ντουφέκι απέκτησαν στενή αδελφωμένη σχέση.
Το γεγονός βέβαια που μεταξύ των άλλων τον καταξίωσε αγγίζοντας τα όρια του θρύλου, είναι το θάρρος του να κάνει πράξη το όνειρό του και να λειτουργήσει το αλειτούργητο για 466 χρόνια μεγάλο μοναστήρι της Αγιάς Σοφιάς. Εκμεταλλευόμενος τη σύντομη παραμονή μονάδων του Ελληνικού στρατού τον Ιανουάριο του 1919, που κατευθυνόταν στην Κριμαία, λειτούργησε στην εκκλησία με μια ομάδα Ελλήνων αξιωματικών. Ο τουρκικός όχλος, ενοχλημένος από την τέλεση ορθόδοξης εκκλησίας στο τζαμί του, τον συνέλαβε, για να απελευθερωθεί τελικά με τη μεσολάβηση Άγγλων και Γάλλων αξιωματικών. Ακολούθησε διάβημα διαμαρτυρίας προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος επιλήφθηκε προσωπικά του θέματος και χαμηλόφωνα τον συνεχάρη για την πατριωτική του αυτή πρωτοβουλία.
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αλώνων «Ο Κρυονερίτης», τιμώντας τη μνήμη του, συγκέντρωσε με μακρά έρευνα και μεγάλο κόπο ό,τι υλικό έχει περισωθεί γύρω από το άτομό του και τη δράση του. Επίστεψη των προσπαθειών του Συλλόγου αποτελεί η πρόσφατη αναστατική προσπάθεια έκδοσης ενός επίτομου, καλαίσθητου βιβλίου 256 σελίδων, που κυκλοφορεί ήδη. Ένας γνωστός και καταξιωμένος εκπαιδευτικός, άξιος εργάτης και της πένας, καθώς και του καθαρού λόγου, φίλεργος και επίμονος, ο Αντώνης Στιβακτάκης ανέλαβε την περισυλλογή, ταξινόμηση και δημοσίευση του υλικού, που συνοδεύει την πολυκύμαντη ζωή και δράση του. Ο συγγραφέας στον οποίον ο Σύλλογος εμπιστεύθηκε την έκδοση του βιβλίου, «ευσχημόνως περιπατών» και πατώντας στο στέρεο έδαφος της ιστορίας, συγκέντρωσε το υλικό, μέσα από το οποίο αναδύεται σεμνό και περήφανο το πρόσωπο του Π”Λευτέρη Νουφράκη. Τελείται έτσι ένα από τα καλύτερα μνημόσυνα που μέχρι τώρα έχουν τελεστεί στη μνήμη του.
Ο Σύλλογος, στον οποίο ανήκει κάθε τιμή για την πρωτοβουλία, του απένειμε με το βιβλίο αυτό ένα ακόμα παράσημο ανδρείας, πέρα από εκείνα, με τα οποία επάξια τον είχε τιμήσει η πολιτεία.
Τιμή ακόμα ανήκει στον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγένιο, που έθεσε κάτω από τη σκέπη του πνευματικού του ενδιαφέροντος την πολύτιμη τιμητική και κρητωφελή νέα έκδοση.
* O Γεώργιος Παναγιωτάκης είναι συγγραφέας – ιστορικός ερευνητής
