Η ορθολογική χρήση των υδατικών πόρων αποτελεί βασικό ζητούμενο, δεδομένων και των επερχόμενων κλιματικών αλλαγών σε συνδυασμό με την ήδη σημαντική μείωση των βροχοπτώσεων και τα φαινόμενα ξηρασίας σε αρκετές περιοχές της χώρας. Η Δυτική Κρήτη, σύμφωνα με τους ειδικούς, βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο σε ότι αφορά την επάρκεια αλλά και την ποιότητα των υδάτων της, ωστόσο καταγράφονται προβλήματα σε κάποιους ποταμούς και οικισμούς, τα οποία πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα με σειρά έργων που θα εξασφαλίσουν τις απαιτούμενες ποσότητες καθαρού νερού.
Ο προγραμματισμός αλλά και η αξιολόγηση των έργων αυτών για να καλυφτούν οι αρδευτικές και υδρευτικές ανάγκες του πληθυσμού του νησιού βρίσκεται αυτή την περίοδο σε επεξεργασία από τους αρμόδιους φορείς, οι οποίοι διαβουλεύονται για να ιεραρχήσουν τις προτεραιότητές τους.
Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε χθες στο Ρέθυμνο σχετική ημερίδα με τίτλο «Διαχείριση Υδατικών Πόρων» με πρωτοβουλία της ειδικής γραμματείας υδάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης και του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Σύμφωνα με παράγοντες του υπουργείου Περιβάλλοντος η διαδικασία της διαβούλευσης θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Μάιο, ώστε το δίμηνο που θα ακολουθήσει οι προτάσεις να συμπεριληφθούν στο σχέδιο το υπουργείο, το οποίο θα εφαρμοστεί από τις αρχές του 2015 και για τα επόμενα έξι χρόνια.
Χαρακτηριστικά η κα. Νικολάρου, από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος στην τοποθέτηση μεταξύ άλλων τόνισε: «Για την τελική διαμόρφωση των κρίσιμων ζητημάτων διαχείρισης των υδατικών πόρων, θα ενσωματωθούν οι προτάσεις – παρατηρήσεις στο σχέδιο διαχείρισης. Στη συνέχεια αυτό εγκρίνεται από την Εθνική Επιτροπή Υδάτων, δημοσιεύεται στην εφημερίδα της κυβέρνησης και το στέλνουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και έχουμε ένα τελικό σχέδιο. Όλα αυτά ελπίζουμε και ευελπιστούμε μέχρι το τέλος του 2014 να έχουν ολοκληρωθεί. Από τις 11 Ιουλίου του 2013 έχουν αναρτηθεί μια σειρά κειμένων στην ιστοσελίδα του υπουργείου, η οποία συνεχώς εμπλουτίζεται. Περιμένουμε από όλους τους συναρμόδιους φορείς και πολίτες μέχρι τις 30 Μαΐου και παρακαλούμε να διαβάσετε ότι έχει αναρτηθεί, να μας πείτε τη γνώμη σας και αποστέλλοντας τα ερωτηματολόγια και οποιοδήποτε σχόλιο μπορείτε να το υποβάλλετε στην Ειδική Γραμματεία Υδάτων για το σχέδιο διαχείρισης».
Από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης ο κ. Μαρίνος Κριτσωτάκης, προϊστάμενος της Διεύθυνσης Υδάτων αναφέρθηκε στην ποιότητα των υδάτων του νησιού αλλά και στην αναγκαιότητα διατήρησης της καλής αυτής εικόνας με τη δρομολόγηση έργων, όπως το ταχυδιυλιστήριο και το φράγμα του Πλατύ Ποταμού. «Η εικόνα σε ότι αφορά την ποσότητα αλλά και την ποιότητα του νερού είναι καλή στο Ρέθυμνο. Θα πρέπει όμως να τη διατηρήσουμε την εικόνα αυτή προγραμματίζοντας τα έργα που χρειάζονται για την ανάπτυξή της. Πρώτης προτεραιότητας είναι το ταχυδιυλιστήριο του Δήμου για να αυξηθεί η ύδρευση της πόλης, καθώς επίσης και το φράγμα στον Πλατύ Ποταμό. Παράλληλα υπάρχουν και αλλά έργα όπως είναι η αντικατάσταση δικτύων και οι δράσεις εξοικονόμησης νερού. Ο στόχος μας είναι να καταρτίσουμε το σχέδιο διαχείρισης, που θα ισχύει έξι χρόνια και θα περιλαμβάνει όλες τις δράσεις-επεμβάσεις που αφορούν στα νερά» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος σε τυχόν προβλήματα ξηρασίας, ο κ. Κριτσωτάκης τόνισε πως το Ρέθυμνο δεν φαίνεται να αντιμετωπίζει πρόβλημα σε σχέση με περιοχές της Ανατολικής Κρήτης και χαρακτηριστικά είπε: «Οι βροχοπτώσεις φέτος ήταν λιγότερες σε σχέση με τον μέσο όρο άλλων ετών. Στο Ρέθυμνο δεν έχουμε ιδιαίτερο πρόβλημα σε αντίθεση με το Ηράκλειο και το Λασίθι. Έχουν εντοπιστεί περιοχές που έχουν ποιοτικό και ποσοτικό πρόβλημα υδάτων».
Εκ μέρους του Πολυτεχνείου Κρήτης ο κ. Νίκος Νικολαΐδης, καθηγητής στη Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος και αναπληρωτής πρύτανης Οικονομικών, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί για να εξασφαλιστεί η επάρκεια των υδατικών πόρων λόγω και της κλιματικής αλλαγής αλλά και της αναγκαιότητας να καλυφτούν οι γεωργοκτηνοτροφικές ανάγκες του νησιού. «Η κατάσταση των υδατικών πόρων από οικολογικής πλευράς είναι αρκετά καλή. Ειδικά στις περιοχές Χανίων και Ρέθυμνου. Μερικά κομμάτια ποταμών είναι αυτά που δεν είναι σε καλή κατάσταση. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε πάρα πολλά πράγματα να κάνουμε. Πρέπει να συνεχίσουμε να βελτιώνουμε και την ποιότητα των ποταμών και να διαχειριστούμε το νερό από πλευράς χρήσης, είτε αυτό λέγεται γεωργία, είτε κτηνοτροφία, είτε βιομηχανική χρήση. Να το έχουμε σε επάρκεια, να το χρησιμοποιούμε σωστά και να κάνουμε ότι καλύτερο. Γιατί αυτό που βλέπουμε είναι ότι στη δεκαετία του ’30 και ’40 θα έχουμε μείωση της παροχής του νερού και των βροχοπτώσεων περίπου στα 20%. Όταν αυτό συνδυαστεί με πιο εκτεταμένες περιόδους ξηρασίας, σημαίνει ότι θα πρέπει να κάνουμε πολύ καλύτερη διαχείριση και να είμαστε προετοιμασμένοι να αντεπεξέλθουμε στις νέες συνθήκες».
Όπως είπε χαρακτηριστικά η εικόνα μπορεί να είναι καλή, όμως, για να διατηρηθεί χρειάζονται πολλές προσπάθειες, συντονισμός και πρόγραμμα. «Θεωρώ ότι έχει γίνει μία πάρα πολύ καλή δουλειά για να μπορέσουμε να κάνουμε ένα στρατηγικό σχεδιασμό για τη διαχείριση των νερών της Κρήτης. Η δουλειά αυτή έχει πολλαπλή σημασία και επιπτώσεις. Από τη μια πλευρά θα οργανωθούμε και θα μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε τους πόρους αυτή τη στιγμή. Θα προετοιμαστούμε για τα επόμενα χρόνια που έρχονται κλιματικές αλλαγές και θεωρώ ότι αυτή τη στιγμή είναι ευκαιρία να εξασφαλίσουμε τις ποσότητες των νερών, ούτως ώστε να αρχίσουμε να ασχολούμαστε με το κύριο θέμα που έχουμε, που είναι η αγροτική ανάπτυξη. Οπότε αν βγάλουμε το θέμα των νερών εκτός της συζήτησης, γιατί θα έχουμε την επάρκεια, την οποία χρειαζόμαστε, το επόμενο θέμα μας θα είναι η αγροτική ανάπτυξη του τόπου. Μπαίνουμε σε ένα ενιαίο πλαίσιο διαχείρισης, μέσα από αυτές τις διαβουλεύσεις όλοι ξέρουμε τι χρησιμοποιούν και πόσο χρησιμοποιούν, θα υπάρχει και κάποιος έλεγχος μέσα από αυτήν εδώ την περίπτωση και μέσα από το σύστημα της παρακολούθησης που θα βάλει το διαχειριστικό σχέδιο, θα μπορούμε να προβλέπουμε πότε έχουμε πρόβλημα και να το αντιμετωπίζουμε» υποστήριξε.
Η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου, Μαίρη Λιονή, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο έργο του φράγματος του Πλατύ Ποταμού, του οποίου όπως είπε ο φάκελος της μελέτης είναι έτοιμος και για την Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου θα αποτελέσει πρώτη προτεραιότητα η χρηματοδότησή του από το νέο ΕΣΠΑ.
Ειδικότερα, η κα Λιονή είπε: «Στην Κρήτη που έχουν ξεκινήσει δυστυχώς τα φαινόμενα της ερημοποίησης πρέπει να ετοιμαστούμε όλοι, έτσι ώστε να γίνουν έργα για να μη χάνεται ούτε ένα γραμμάριο νερού στη θάλασσα, προς όφελος της γης και των πολιτών. Ένα μεγάλο έργο το οποίο διεκδικεί το Ρέθυμνο είναι αυτό του φράγματος Πλατύ Ποταμού. Είναι ένα έργο που έχει δύο ταμιευτήρες, ένα στο Γερακάρι και ένα κάτω χαμηλά στον Πλατύ Ποταμό. Από πλευράς μελετών είμαστε έτοιμοι και θεωρώ ότι πρέπει να μπει πρώτο στον κατάλογο του υπουργείου για το επόμενο χρονικό διάστημα προς κατασκευή. Είναι ένα έργο πολύ μεγάλης σημασίας, ζωτικής για την Κρήτη, το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο, γιατί αφορά και την πεδιάδα της Μεσαράς, το οποίο θα διεκδικηθεί πολύ σθεναρά για την Κρήτη».
Από την πλευρά του ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γ. Μαρινάκης αναφέρθηκε στην αξία του νερού και στις ενέργειες που πρέπει να δρομολογηθούν, ώστε το δημόσιο πολύτιμο αγαθό να διαχειρίζεται ορθολογικά σε όλες τις κατευθύνσεις. Συγκεκριμένα στο χαιρετισμό του ανέφερε: «Ένα μεγάλο θέμα είναι το πόσιμο νερό, να αξιοποιήσουμε επιτέλους το φράγμα των Ποταμών, αφού «καταφέραμε» να μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως πόσιμο νερό, με τη δημιουργία ενός ταχυδιυλιστηρίου, το οποίο πραγματικά θα ανακουφίσει τις ανάγκες της πόλης και θα βοηθήσει και την εξοικονόμηση ενέργειας, που αυτή τη στιγμή είναι μια αλόγιστη δαπάνη, που δεν την έχουμε βάλει στο τραπέζι ως κόστος αυτού του προϊόντος και ως περιβαλλοντολογικό αποτύπωμα πολύ επιβαρυντικό για την πατρίδα μας. Ακόμα και εδώ υπάρχει ο μύθος ότι το νερό το παίρνουμε από την Αργυρούπολη. Το νερό που παίρνουμε από εκεί δεν είναι ούτε το 1/4 των πραγματικών ποσοτήτων που καταναλώνουμε. Το 50% περίπου και παραπάνω βγαίνει από άντληση και από το ταχυδιυλιστήριο του Κουρνά. Αυτές είναι οι θεματικότητες που πρέπει μέσα σε αυτό το σχεδιασμό να αντιμετωπίσουμε με τρόπο σύνθετο και αποδοτικό, γιατί δεν μπορεί να χάνεται ένας πλούτος και να πηγαίνει στη θάλασσα χωρίς εμείς να έχουμε κάνει τίποτα. Πρέπει τα θέματα να τα δούμε με απόλυτο ρεαλισμό, να δούμε το νερό καταρχήν που πρέπει να πίνει ο κόσμος, πώς θα το εξασφαλίσουμε να είναι υγιεινό, φτηνό και εύκολο χωρίς να δημιουργούμε απώλεια φυσικών πόρων, να ξηραίνουμε πηγάδια και υδροφόρους ορίζοντές μας, να πούμε ότι το πολύ νερό δεν το πίνουμε αλλά το πετάμε κυριολεκτικά».
Κατά τη διάρκεια της χθεσινής παρουσίασης, στο πεδίο για την επιβάρυνση των θαλασσίων ακτών και οικοσυστημάτων, η ΔΕΥΑΡ με μεγάλη ικανοποίηση άκουσε από τον γενικό διευθυντή του ΕΛΚΕΘΕ, κ. Ντούνια, ότι από μετρήσεις που πραγματοποιεί το Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών και Βιολογίας στο Ρέθυμνο, στην ευρύτερη περιοχή της εξόδου των επεξεργασμένων αποβλήτων του Βιολογικού Καθαρισμού έως και την παλιά πόλη, η ποιότητα των θαλασσίων υδάτων είναι άριστη και το οικοσύστημα απόλυτα υγιές. Τα παραπάνω ικανοποίησαν τη ΔΕΥΑΡ και ήταν εξάλλου αναμενόμενα λόγω της συνεχούς προσπάθειας και επιμελημένης διαχείρισης που γίνεται στον Βιολογικό Καθαρισμό Ρεθύμνου.