Οι αλλαγές που έχει επιφέρει στο κλίμα ο ανθρώπινος παράγοντας με τη ρύπανση της ατμόσφαιρας και τις εκπομπές αερίων από τις μεγάλες βιομηχανίες απειλούν άμεσα πολλές περιοχές του πλανήτη και ιδιαίτερα την περιοχή της Μεσογείου. Ανάμεσα σε αυτές και το νησί της Κρήτης, το οποίο βρίσκεται μέσα στην επονομαζόμενη από τους επιστήμονες «κόκκινη ζώνη» επικινδυνότητας μαζί με τη Βενετία, τη Μάλτα και το δέλτα του Νείλου. Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στον πλανήτη που έχει προκληθεί τα τελευταία χρόνια, ως συνέπεια της μόλυνσης του περιβάλλοντος από τον άνθρωπο αλλά και της τρύπας του όζοντος στην ατμόσφαιρα της γης, επηρεάζει άμεσα και την Κρήτη, η οποία κινδυνεύει από ακραία καιρικά φαινόμενα, με έντονες βροχές και καταιγίδες τον χειμώνα και υπερβολική ζέστη και λειψυδρία το καλοκαίρι, σύμφωνα με τον καθηγητή Φυσικής της Ατμόσφαιρας των πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης κ. Χρήστο Ζερεφό.
Όπως αναφέρει σε συνέντευξή του στα «Ρεθεμνιώτικα Νέα» ο κ. Ζερεφός, ο οποίος συμμετείχε στις έρευνες της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή, που βραβεύτηκε το 2007 με το Νόμπελ Ειρήνης, δεν πρόκειται για κάποιο μακρινό σενάριο επιστημόνων αλλά απλώς για μια νέα πραγματικότητα.
«Η Κρήτη όπως η Βενετία, η Μάλτα και γενικά η Μεσόγειος βρίσκεται σε αυτό που εμείς οι επιστήμονες ονομάζουμε στο «κόκκινο». Ήδη τα φαινόμενα αυτά έχουν αρχίσει να μας «χτυπούν την πόρτα». Η αύξηση της συχνότητας εμφάνισης των ακραίων καιρικών φαινομένων είναι ορατή στις μέρες μας, απλώς εκτιμούμε ότι θα ενταθούν ακόμη περισσότερο μέσα στα επόμενα χρόνια» λέει ο κ. Χρήστος Ζερεφός για να συνεχίσει: «Δυστυχώς το μεγαλύτερο πρόβλημα για την Κρήτη τα επόμενα χρόνια θα είναι τα ακραία φυσικά φαινόμενα, δηλαδή θα υπάρξει συχνότερη εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας της θάλασσας. Η αύξηση αυτή δυστυχώς αποτελεί σημαντική τροφή για τα σύννεφα και γενικά αναμένονται καιρικές συνθήκες που προκαλούν ζημιές είτε ακραία βροχή είτε ακραία λειψυδρία. Αυτός είναι ο βασικός κίνδυνος για την Κρήτη» αναφέρει ο ίδιος.
Η ανησυχία των ειδικών επιστημόνων για το μέλλον της Κρήτης είναι ακόμη μεγαλύτερη, εξαιτίας και της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, η οποία αυξάνεται κατά 2 εκατοστά τον χρόνο, και κυρίως για την παράκτια ζώνη στο βόρειο τμήμα του νησιού, όπου είναι κτισμένες οι πολυπληθέστερες πόλεις αλλά και οι μεγάλες τουριστικές μονάδες.
«Το βόρειο τμήμα του νησιού και ειδικά οι περιοχές όπου υπάρχουν όρμοι που είναι κοντά στην επιφάνεια της θάλασσας μπορεί να αντιμετωπίσουν πρόβλημα μετά από δεκαετίες. Ελπίζω μέχρι τότε να έχει βρεθεί λύση και να έχει ανακάμψει η γη από την ανθρωπογενή παρέμβαση στην κλιματική αλλαγή» προσθέτει ο κ. Ζερεφός, ο οποίος επισημαίνει παράλληλα ότι καμιά περιοχή από μόνη της δεν είναι ικανή να προστατευτεί από τις κλιματολογικές αλλαγές.
«Οι τοπικές κοινωνίες το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να προσαρμοστούν σε αυτές τις αλλαγές. Να μάθουν δηλαδή να ζουν με τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Δεν μπορούν να κάνουν τίποτε άλλο. Οι διεθνείς συμβάσεις είναι εκείνες που θα οδηγήσουν στην απεξάρτηση της ανθρωπότητας από τα ορυκτά καύσιμα, τα οποία δημιουργούν αυτό το φαινόμενο» υπογραμμίζει ο καθηγητής και τονίζει ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα είναι διαφορετικές για κάθε περιοχή της Κρήτης. Έτσι τα προβλήματα αναμένεται να είναι πιο ορατά στην ανατολική Κρήτη, όπου ήδη οι περιοχές πλήττονται από λειψυδρία εδώ και δεκαετίες.
Μάλιστα όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, το κλίμα της Κρήτης από Μεσογειακό θα μετατραπεί σε Αφρικανικό, γεγονός που θα έχει σημαντικές συνέπειες στην υγεία των κατοίκων της αλλά και στην τοπική οικονομία του νησιού. Από τους πρώτους τομείς της οικονομίας που αναμένεται να πληγούν από την αλλαγή του κλίματος θα είναι ο τουρισμός, ο οποίος τις τελευταίες δεκαετίες είναι ο οικονομικός «αιμοδότης» της Κρήτης, καθώς και η αγροτική παραγωγή, αφού οι κλιματολογικές συνθήκες που θα επικρατήσουν θα αποτρέπουν από την καλλιέργεια των προϊόντων, που εδώ και αιώνες βγάζει το νησί και παράλληλα θα περιορίζουν -λόγω της μεγάλης ζέστης- τις δυνατότητες αντικατάστασής τους με νέες.
Έτσι οι τροπικές ημέρες στην Κρήτη υπολογίζεται ότι θα είναι περισσότερες με τη μέγιστη θερμοκρασία να ξεπερνά τους 30 βαθμούς Κελσίου και τους χειμώνες να είναι πιο θερμούς έως και 3,5 βαθμούς. Επίσης οι βροχοπτώσεις θα είναι λιγότερες και αναμένεται να δημιουργήσουν πρόσθετα προβλήματα στην υδροδότηση, αφού θα μειωθούν σημαντικά τα υδάτινα αποθέματα και συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, κατά 20% στη δυτική Κρήτη και κατά 10% στην ανατολική πλευρά του νησιού. Ώστοσο, όπως ισχυρίζεται ο κ. Ζερεφός, καθοριστικό παράγοντα για την επαρκή υδροδότηση του νησιού αποτελεί η γεωμορφία του.
«Η Κρήτη έχει το πλεονέκτημα ότι έχει δικά της νερά, τα οποία στα προσεχή 50 χρόνια μπορεί από τις εκτιμήσεις που έχουμε κάνει να μειωθούν περίπου 10%, παρ’ όλα αυτά τα νερά που συγκεντρώνονται στις οροσειρές της Κρήτης για τις επόμενες λίγες δεκαετίες επαρκούν» διευκρινίζει.
Τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι επιστήμονες δείχνουν ότι η πορεία αυτή στην αλλαγή του κλίματος της Κρήτης είναι δεδομένη και πως μόνο αν υπάρξουν συγκεκριμένες -και συντονισμένες- ενέργειες σε παγκόσμιο επίπεδο μπορεί να αντιστραφεί. Η τοπική κοινωνία της Κρήτης από μόνη της δεν μπορεί να λάβει μέτρα για να αποτραπεί το εφιαλτικό αυτό σενάριο αν δεν παρθούν αποφάσεις και μέτρα σε παγκόσμιο επίπεδο.
«Η πορεία αυτή είναι αναστρέψιμη μόνο εφόσον οι παγκόσμιες συμφωνίες μειώσουν τις εκπομπές αερίων και τη συγκέντρωση κυρίως του διοξειδίου του άνθρακα. Ήδη οι τελευταίες μετρήσεις από τους ευρωπαϊκούς δορυφόρους δείχνουν ότι έχουμε αύξηση κατά 33% τα τελευταία εκατό χρόνια στα ποσοστά συγκέντρωσης διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα (400 μέρη στο εκατομμύριο έναντι 280 μερών στις αρχές του 20ου αιώνα) και η αύξηση αυτή είναι πολύ μεγάλη. Το διοξείδιο του άνθρακα άλλωστε είναι το βασικό αέριο το οποίο ευθύνεται για φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η πρόθεση των κυβερνήσεων παγκοσμίως σιγά-σιγά φαίνεται να υπάρχει για τη μείωση των αέριων ρύπων. Βέβαια αντιστέκονται μεγάλες δυνάμεις και κυρίως πετρελαϊκές» καταλήγει ο κ. Χρήστος Ζερεφός.
