Η πολλοστή γυναικοκτονία στη χώρα μας που έλαβε χώρα στην Αλεξανδρούπολη, όταν μια γυναίκα μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και κατέληξε, αφού ο σύζυγός της την ξυλοκόπησε μέχρι θανάτου και οι συγγενείς της επέμεναν ότι έπεσε από τη σκάλα, δείχνει τις βαθιά ριζωμένες νοοτροπίες, που δεν σχετίζονται με έθνη, φυλές και θρησκείες, αλλά με αντιλήψεις που θεωρούν τη γυναίκα κατώτερο είδος από τον άνδρα. Σε όλα αυτά τα τραγικά γεγονότα ήλθε να προστεθεί και η ασέλγεια ενός νεαρού άνδρα σε μια νεαρή γυναίκα απογραφέα, στην περιοχή του Ρεθύμνου, που όσο κι αν φαίνεται μεμονωμένο γεγονός, δεν μπορεί να μην το θεωρήσουμε κομμάτι του συνολικού παζλ της «καχεκτικής» μας κοινωνίας.
Η επανάληψη της ενασχόλησης με αυτό το θέμα, μας κάνει να αναστοχαστούμε περαιτέρω για τις διαμορφωμένες συμπεριφορές μας που, ενώ τις νομίζουμε φυσιολογικές και με σεβασμό στον σύντροφό μας, μπορούμε με λίγη παραπάνω αυτοκριτική να διαπιστώσουμε τη λανθάνουσα διαιώνιση συντηρητικών και στερεοτυπικών νοοτροπιών. Με λίγα λόγια δεν φτάνει να διακηρύττουμε ότι αγαπάμε και νοιαζόμαστε για τον σύντροφό μας ή τους οικείους μας, αλλά χρειάζεται αυτή η αγάπη μα μετατρέπεται σε πράξεις. Αλλιώς είναι ή εκλαμβάνεται ως υποκρισία. Και αυτό δεν είναι έμφυτο. Δεν αποτελεί συστατικό των γονιδίων μας, αλλά μέρος της συνολικής μας κουλτούρας που σφυρηλατείται στο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον που ανατρεφόμαστε.
Όπως έχουμε ξαναγράψει, η πάλη για την εξάλειψη αναχρονιστικών νοοτροπιών και πρακτικών αφορά και στα δύο φύλα. Οι γυναίκες πρέπει να μάθουν να προστατεύουν τον εαυτό τους, όχι με «πολεμικές τέχνες», αλλά με το να μιλάνε γι’ αυτά που τους συμβαίνουν. Και ταυτόχρονα ως μανάδες κυρίως να μεγαλώνουν τα αγόρια τους να σέβονται τις συντρόφους τους και τις γυναίκες, σαν να ήταν ο ίδιος τους ο εαυτός. Αυτό είναι το μυστικό ή καλύτερα η αλήθεια. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε ίσοι και θέλουμε να ζήσουμε ισότιμα, με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες ανάπτυξης της προσωπικότητάς μας. Στο βαθμό που είναι εφικτό να έχουμε τις μεγαλύτερες δυνατές επιλογές, χωρίς να φοβόμαστε.
Η τραγική απογραφή των γυναικοκτονιών και της ενδοοικογενειακής βίας για το 2021 είναι ένα πολύ δυνατό καμπανάκι. Κάποιοι αποδίδουν την έκρηξη των περιστατικών και στην καραντίνα που επιβλήθηκε λόγω της πανδημίας και η πολλή τριβή έφερε στην επιφάνεια τα πραγματικά προβλήματα στις σύγχρονες σχέσεις και συμπεριφορές. Ωστόσο, ακόμη κι αν υιοθετήσουμε μια τέτοια παραδοχή, το πρόβλημα υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει. Οι μόνες θεραπείες που μπορούν να δώσουν λύση στο πρόβλημα είναι η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και η δημιουργία ενός κοινωνικού πλαισίου που οι πολίτες, γυναίκες και άντρες δεν θα φοβούνται να μιλήσουν. Είναι κοινωνική ευθύνη της Πολιτείας και της Κοινωνίας των Πολιτών να ενσκήψουν σε αυτή την κατεύθυνση. Αλλιώς, οι απογραφές θα επιβεβαιώνουν κάθε φορά τη μεγέθυνση αυτής της κοινωνικής πληγής…
*Ο Δημήτρης Στεμπίλης είναι δημοσιογράφος – ιστορικός
