Υπήρξε αναμφίβολα η χειρότερη κυβέρνηση της μεταπολίτευσης, αν συνεκτιμήσουμε το γεγονός ότι προκάλεσε τόσο μεγάλη ζημιά σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα.
Τα χαρακτηριστικά της επτάμηνης διακυβέρνησης ήταν τα εξής: ακραία ιδεοληψία, πρωτοφανής έλλειψη διορατικότητας, ολοκληρωτική άγνοια των κανόνων της διπλωματίας, άγνοια κινδύνου, αποστροφή προς την ιδιωτική πρωτοβουλία και συνακόλουθη εχθρότητα προς την ανάπτυξη της χώρας, άκρατος κομματισμός, παντελής έλλειψη διοικητικής ικανότητας, αναποτελεσματικότητα, αδιαφορία για τα κοινά και τα καθημερινά προβλήματα.
Εν ολίγοις απέδειξαν ότι ήσαν εντελώς απροετοίμαστοι και ακατάλληλοι να κυβερνήσουν, με αποτέλεσμα να οδηγήσουν τη χώρα σε οικονομική οπισθοδρόμηση, να προκαλέσουν μετωπική σύγκρουση με τους εταίρους και να υπονομεύσουν καίριους τομείς, όπως η παιδεία και η δημόσια διοίκηση.
Μπορεί ορισμένα από τα παραπάνω στοιχεία της επτάμηνης διακυβέρνησης να τα έχουμε συναντήσει και σε προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν συνέπεσαν όλα μαζί, σε τόσο σύντομο διάστημα και με τόσο καταστροφικές συνέπειες.
Ο λόγος είναι γιατί η ριζοσπαστική αριστερά παρέμεινε για χρόνια στο περιθώριο της πολιτικής ζωής και, όταν βρέθηκε απροσδόκητα στο τιμόνι της χώρας, λειτούργησε με τον τρόπο που γνώριζε, δηλαδή με τους όρους του πολιτικού περιθωρίου.
Υπάρχουν οι δημόσιες ομολογίες του Προέδρου και του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης για την εικονική πραγματικότητα, στην οποία ζούσαν όταν διαπραγματεύονταν με τους δανειστές, με πιο χαρακτηριστική αυτή του Γιάννη Δραγασάκη:
Πιστεύαμε πως αν απειλούσαμε με έξοδο, οι Ευρωπαίοι θα τρόμαζαν. Αποδείχθηκε λάθος εκτίμηση. […] Προς έκπληξή μας ο κ. Σόιμπλε πρότεινε, αν θέλαμε να βγούμε από το ευρώ, να μας βοηθήσει κιόλας.
* Ο Μιχαήλ Πασχάλης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης