Πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο η 90η Σύνοδος Πρυτάνεων και Προέδρων Δ.Ε. των Ελληνικών Πανεπιστημίων από τις 13 έως 16 Μαρτίου 2019.
Την Παρασκευή 15 Μαρτίου 2019, καλωσόρισε τους συνέδρους και απηύθυνε χαιρετισμό ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ.κ. Ειρηναίος. Εκ μέρους της Αυτοδιοίκησης, παρέστησαν στη Σύνοδο Πρυτάνεων, και απηύθυναν χαιρετισμό, ο περιφερειάρχης Κρήτης κ. Σταύρος Αρναουτάκης και ο δήμαρχος Ηρακλείου κ. Β. Λαμπρινός.
Το Σάββατο 16 Μαρτίου 2019, στην έναρξη των εργασιών της Συνόδου, παρέστησαν ο πρόεδρος του Ποταμιού κ. Σταύρος Θεοδωράκης, η κα Νίκη Κεραμέως, ως εκπρόσωπος του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, ο κ. Βασίλης Κεγκέρογλου, ως εκπρόσωπος της Προέδρου του ΚΙΝΑΛ, και ο κ. Γεώργιος Καραπουλάκης, ως εκπρόσωπος του προέδρου της Ένωσης Κεντρώων και ακολούθησε συζήτηση.
Στις εργασίες παρέστη ο υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, κ. Κώστας Γαβρόγλου, ο γενικός γραμματέας κ. Ηλίας Γεωργαντάς και ο γενικός διευθυντής Ανώτατης Εκπαίδευσης κ. Π. Γιαννόπουλος.
Ο κ. Υπουργός μεταξύ άλλων ενημέρωσε τη Σύνοδο ότι επίκειται η προκήρυξη 500 νέων θέσεων μελών ΔΕΠ, η ρύθμιση για την προκήρυξη των θέσεων που κενούνται για οποιοδήποτε λόγο και η νομοθετική ρύθμιση για την προκήρυξη από 1/9/2019 των θέσεων που προκύπτουν λόγω αφυπηρέτησης.
Στις εργασίες της Συνόδου συμμετείχαν με εισηγήσεις, ο αναπληρωτής υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας κ. Κωνσταντίνος Φωτάκης, ο κ. Γρηγόριος Θεοδωράκης γενικός γραμματέας του υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης, ο κ. Γ. Ιωαννίδης, ειδικός γραμματέας Τομεακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΚΤ . Επίσης, ο καθ. Γ. Δημοσθένους, πρόεδρος Συνόδου Πρυτάνεων Κυπριακών Πανεπιστημίων, ο καθ. Ι. Νηματούδης, πρόεδρος της ΠΟΣΔΕΠ, από την ΑΔΙΠ, ο πρόεδρος καθ. Παντελής Κυπριανός, και η Δρ. Χριστίνα Μπέστα, γεν. διευθύντρια της Επιστημονικής και Διοικητικής Υπηρεσίας της ΑΔΙΠ, από το ΙΝΕΔΙΒΙΜ, ο πρόεδρος κ. Δημήτριος Ζέρβας και ο κ. Εμμανουήλ Βαϊρακτάρης, από τον ΣΕΑΒ η πρόεδρος κα Θεοδώρα Ιωαννίδου και η κα Ε. Ολλανδέζου, συντονίστρια Μόνιμης Επιτροπής Ηλεκτρονικών Πηγών ΣΕΑΒ και η Danae Banette, Analyst Project Manager του Times Higher Education.
Μεταξύ των θεμάτων που συζητήθηκαν και των ομόφωνων αποφάσεων που ελήφθησαν είναι:
Φοιτητική Μέριμνα
Πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης σίτισης και στέγασης
Η Σύνοδος θεωρεί ότι η καθιέρωση και χρήση ενιαίου πληροφοριακού συστήματος διαχείρισης σίτισης και στέγασης, σαν αυτά που τα Πανεπιστήμια έχουν αναπτύξει καθένα για λογαριασμό του, βελτιώνει τις υπηρεσίες προς τους φοιτητές, μειώνει το γραφειοκρατικό βάρος για τις υποστελεχωμένες υπηρεσίες και εξασφαλίζει στοιχειώδη διαφάνεια. Για τους λόγους αυτούς προτείνει ένα τέτοιο σύστημα να αξιολογηθεί από το υπουργείο Παιδείας, και να αποτελέσει το συντομότερο δυνατό κοινό κτήμα όλων των ελληνικών Πανεπιστημίων.
Σίτιση
1. Για τα Πανεπιστήμια που διαθέτουν Πανεπιστημιακή Λέσχη η σίτιση να παραμείνει στο ίδιο καθεστώς διαχείρισης (χρηματική επιχορήγηση της φοιτητικής λέσχης και διαγωνισμός από αυτήν). Η διαχείριση των κονδυλίων σίτισης στα Πανεπιστήμια που δεν διαθέτουν Πανεπιστημιακή Φοιτητική Λέσχη να γίνεται είτε από το ΙΝΕΔΙΒΙΜ είτε από άλλο όργανο του Πανεπιστημίου.
2. Τα κριτήρια παροχής σίτισης στους φοιτητές, με βάση την Υπουργική απόφαση, πρέπει να αλλάξουν και να προσαρμοστούν στις επικρατούσες οικονομικές συνθήκες, ώστε να παρέχεται δωρεάν σίτιση στους φοιτητές πρωτίστως με τα χαμηλότερα εισοδήματα.
3. Το κόστος του ημερησίου σιτηρεσίου πρέπει να αυξηθεί σε πραγματικές επικρατούσες τιμές, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα της παρεχόμενης τροφής.
4. Η ποιότητα του παρεχομένου σιτηρεσίου και οι δικαιούμενοι φοιτητές καθορίζονται από επιτροπές των Α.Ε.Ι. και κοινοποιούνται στο Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ.
Στέγαση
1. Η στέγαση διενεργείται με ευθύνη του Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ., είτε σε παραχωρούμενα κτίρια των Α.Ε.Ι., είτε σε ενοικιαζόμενα κτίρια από το Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Όλες οι λειτουργικές δαπάνες καθώς και η συντήρηση των κτιρίων είναι ευθύνη του Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ.
2. Τα κριτήρια εισδοχής των φοιτητών στις Φοιτητικές Εστίες πρέπει να είναι Πανελλαδικά και να διαχωρίζονται σε οικονομικά και κοινωνικά.
3. Ειδικά για τα ΑΕΙ που έχουν στη δική τους αποκλειστική ευθύνη τη διαχείριση των φοιτητικών τους εστιών, να δίδεται πρόσθετη επιχορήγηση ίση με το άθροισμα των στεγαστικών επιδομάτων που θα δίδονταν για τους στεγαζόμενους φοιτητές με βάση τα κριτήρια που θεσμοθετεί η Πολιτεία.
4. Πρέπει να διαμορφωθεί εθνική στρατηγική για την αύξηση του ποσοστού των φοιτητών στους οποίους παρέχεται στέγαση, το οποίο είναι από τα χαμηλότερα διεθνώς.
Ακαδημαϊκά θέματα
Αλλαγή της αξιολόγησης των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών
Να αντικατασταθεί η διαδικασία που περιγράφεται στο ν. 4485/2017, άρθρο 44, παρ. 3-8, με την αξιολόγηση των ΠΜΣ σε δύο φάσεις: η πρώτη μετά την ολοκλήρωση των δύο πρώτων ετών λειτουργίας του κάθε Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών και η δεύτερη με τη λήξη της πενταετίας, εφόσον προτίθεται το ΠΜΣ να συνεχίσει τη λειτουργία του για άλλη μια πενταετία. Τη διαδικασία προτείνουμε αυτή να αναλάβουν οι ΜΟΔΙΠ με βάση πρότυπα που θα παράσχει η ΑΔΙΠ και όχι οι ΕΣΕ( Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή) κάθε Σχολής.
Ρυθμοί αποφοίτησης και διεθνείς κατατάξεις: ενιαίο πλαίσιο
Η Σύνοδος των Πρυτάνεων των Ελληνικών Πανεπιστημίων λαμβάνοντας υπ’ όψιν το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, καθώς και τον φόρτο που προκαλείται στις υποδομές, στις υπηρεσίες και στους προϋπολογισμούς των Ιδρυμάτων, αποφασίζει ότι ως αριθμός φοιτητών που υποβάλλεται στους φορείς των διεθνών κατατάξεων των Πανεπιστημίων, λογίζεται ο αριθμός των φοιτητών που φοιτούν έως και ν+2 έτη (όπου ν ο ελάχιστος αριθμός ετών για την ολοκλήρωση του αντίστοιχου προγράμματος σπουδών). Ο αριθμός των φοιτητών που αποφοιτούν τον Σεπτέμβριο λογίζονται ως απόφοιτοι του προηγούμενου ακαδημαϊκού έτους.
ECTS: υπολογισμός για Μ.Ο. βαθμού πτυχίου
Η Σύνοδος ζητά από το υπουργείο Παιδείας την άρση της νομικής εκκρεμότητας με ένα νομικό κείμενο (Υπουργική Απόφαση κατά τον νόμο 4485) που να γράφει ένα εκ των δύο: (α) «ο βαθμός πτυχίου υπολογίζεται με στάθμιση των βαθμών των μαθημάτων με βάση τις αντίστοιχες πιστωτικές μονάδες» (βλ. τύπος υπολογισμού στον κανονισμό ΑΠΘ) ή (β) «ο τρόπος του υπολογισμού του βαθμού πτυχίου αποφασίζεται από την Σύγκλητο κάθε Πανεπιστημίου».
Διεθνή Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών: θεσμικές προϋποθέσεις
Η Σύνοδος ζητά για τα διεθνή προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών την απαλλαγή από την υποχρέωση αναγνώρισης των προγενέστερων τίτλων σπουδών των υποψηφίων μεταπτυχιακών φοιτητών από το ΔΟΑΤΑΠ. Η εισδοχή σε μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών ή στον διδακτορικό κύκλο σπουδών υποψηφίων που έχουν σπουδάσει σε πανεπιστήμια της αλλοδαπής γίνεται με διαδικασίες που προβλέπονται από τα αρμόδια όργανα κάθε Πανεπιστημίου. Η παροχή ισοτιμίας ή αντιστοιχίας από το ΔΟΑΤΑΠ εξακολουθεί να είναι απαραίτητη σε περίπτωση κατοχύρωσης επαγγελματικών δικαιωμάτων που απορρέουν από κάποιο τίτλο σπουδών.
Εργασιακές σχέσεις μελών ΔΕΠ
Η Σύνοδος Πρυτάνεων αποφάσισε ομόφωνα την εξομοίωση της απασχόλησης των μελών ΔΕΠ των Ιατρικών Τμημάτων με τα μέλη ΔΕΠ των άλλων Σχολών και Τμημάτων, δηλαδή πλήρης ή μερική απασχόληση αλλά όχι αποκλειστική.
Επίσης η Σύνοδος αποφάσισε ομόφωνα να εισηγηθεί στα υπουργεία Υγείας και Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων τη νομοθετική ρύθμιση για την κατάργηση της παρ.4 του άρθρου 11 του νόμου 2889/2001.
Κατανομή Θέσεων μελών ΔΕΠ
Η Σύνοδος θεωρεί επιτακτική ανάγκη την κατανομή θέσεων μελών ΔΕΠ σε όλα τα Πανεπιστήμια προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί λόγω της δραματικής μείωσης τα τελευταία χρόνια του διδακτικού προσωπικού των ΑΕΙ. Κρίνει ότι μια τέτοια κατανομή θα πρέπει να βασιστεί στην αρχή της ίσης μεταχείρισης, χωρίς διακρίσεις με γνώμονα τη συμμετοχή ή μη σε διαδικασία συγχωνεύσεων.
Θέματα προσωπικού
Η Σύνοδος θεωρεί επιτακτική την ανάγκη κάλυψης νέων και κενών θέσεων ΕΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ και Διοικητικού Προσωπικού.
Επιπλέον, είναι εξίσου επιτακτική η ανάγκη μόνιμης ρύθμισης των εργασιακών σχέσεων των συμβασιούχων που αμείβονται από τους ΕΛΚΕ και καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες.
Ανοικτή Πρόσβαση
Η Σύνοδος Πρυτάνεων καλεί όλα τα Ιδρύματα:
• Να θεσμοθετήσουν και εφαρμόσουν μέσα στο 2019 πολιτικές ανοικτής πρόσβασης (ΑΠ) που θα ακολουθούν τόσο την «πράσινη» όσο και τη «χρυσή» οδό προς την επίτευξη της ΑΠ. Οι ακολουθούμενες πολιτικές θα πρέπει να έχουν τον χαρακτήρα της υποχρέωσης (mandate) από την πλευρά των μελών ΔΕΠ και ερευνητών του ιδρύματος για την αυτό-αρχειοθέτηση των επιστημονικών δημοσιεύσεών τους.
• Να αναλάβουν πρωτοβουλίες είτε μεμονωμένα είτε από κοινού είτε σε συνεργασία με άλλους φορείς (π.χ. Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών) για την ενημέρωση των μελών ΔΕΠ και των ερευνητών κάθε ιδρύματος.
• Να προβλέψουν στους κανονισμούς τους υποστηρικτικές δομές και διεργασίες για την Ανοικτή Πρόσβαση σύμφωνα με τις οδηγίες της European University Association, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των μεγαλύτερων φορέων χρηματοδότησης της έρευνας στην Ευρωπαϊκή Ένωση).
• Να θέσουν ως προϋπόθεση στους όρους χρηματοδότησης από ιδίους πόρους της έρευνας την αυτό-αρχειοθέτηση των επιστημονικών δημοσιεύσεων σε ιδρυματικά ή θεματικά αποθετήρια και την παροχή ανοιχτής πρόσβασης.
• Nα διαθέσουν πόρους για τη χρηματοδότηση των Χρεώσεων Επεξεργασίας Άρθρων (Article Processing Charges) που επιβάλλουν οι εκδότες των περιοδικών ανοικτής πρόσβασης με σκοπό την επίτευξη της χρυσής οδού προς την ΑΠ.
Οικονομικά θέματα
Θέματα χρηματοδότησης Τακτικού Προϋπολογισμού των ΑΕΙ
Η Σύνοδος ζητά από το ΥΠΕΠΘ για το έτος 2019, η συνολική επιχορήγηση να είναι μεγαλύτερη ή ίση από τη συνολική επιχορήγηση (τακτική και έκτακτη) του 2018. Επιπροσθέτως, με την υπ’ αριθμό Υ.Α. 4241/127/2019 (ΦΕΚ Β’173/30.01.2019) απόφαση της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ορίζεται ότι αυξάνονται από 1η Φεβρουαρίου 2019 τα κατώτατα όρια μισθών και ημερομισθίων. Με την εφαρμογή της εν λόγω υπουργικής απόφασης οι πιστώσεις στον Προϋπολογισμό 2019 του κάθε Πανεπιστημίου δεν επαρκούν για την κάλυψη συμβάσεων καθαριότητας, φύλαξης, συντήρησης, κτλ. Για τον λόγο αυτό η Σύνοδος ζητά έκτακτη χρηματοδότηση ώστε να καλυφθεί το σχετικό επιπλέον κόστος.
Προληπτικός έλεγχος
Η κατάργηση του προληπτικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, οι αυξημένες αρμοδιότητες και υποχρεώσεις των στελεχών της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών, ο ενδεχόμενος έλεγχος από την Επιτροπή Συντονισμού Ελέγχου και από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αλλά κυρίως η εκτέλεση από τις Οικονομικές Υπηρεσίες του ίδιου έργου με το ίδιο θεσμικό πλαίσιο, απαιτούν την τήρηση κοινών διαδικασιών στην εκτέλεσή του έργου τους, με τις ιδιαιτερότητες κάθε Πανεπιστημίου, όσον αφορά το μέγεθος, τον αριθμό προσωπικού, τον Οργανισμό, τη λειτουργία σε πολλές πόλεις και περιφέρειες. Η Σύνοδος ζητάει να ληφθούν ειδικά μέτρα για μια μεταβατική περίοδο διατήρησης του προληπτικού ελέγχου. Επίσης, διαπιστώνεται η ανάγκη για επιμόρφωση των προϊσταμένων και των άλλων στελεχών με εξειδικευμένα ενημερωτικά σεμινάρια, ώστε να αντισταθμισθεί η έλλειψη του προληπτικού ελέγχου.
Χρηματοδότηση Ειδικού Προγράμματος Στήριξης της Λειτουργίας των Τεχνικών Υπηρεσιών των Ελληνικών ΑΕΙ
Η Σύνοδος διαπιστώνει την άμεση ανάγκη στελέχωσης των Τεχνικών Υπηρεσιών με νέο εξειδικευμένο προσωπικό. Προτείνεται η χρηματοδότηση ειδικού προγράμματος στήριξης της λειτουργίας των τεχνικών υπηρεσιών των Ελληνικών ΑΕΙ για την αποτελεσματική διαχείριση και εφαρμογή των συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, καλύπτοντας κυρίως ανάγκες σε εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, συστήματα, εργαλεία και διαδικασίες, μεταφορά τεχνογνωσίας και υλικοτεχνική υποδομή. Μέσω του προγράμματος θα παρέχονται συμβουλευτικές υπηρεσίες για την ωρίμανση των έργων (π.χ. τεχνικοί σύμβουλοι για την μελέτη και επίβλεψη έργων και μελετών, νομική υποστήριξη, οικονομική παρακολούθηση). Το πρόγραμμα θα αναβαθμίσει και θα εκσυγχρονίσει τις τεχνικές υπηρεσίες των ΑΕΙ ώστε να συμβάλει στο έργο της αξιοποίησης των συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και μη αναπτυξιακών προγραμμάτων – χρηματοδοτικών εργαλείων.
Θέματα Ειδικών Λογαριασμών Έρευνας
Θεσμικό Πλαίσιο λειτουργίας των Ε.Λ.Κ.Ε.
Λαμβάνοντας υπόψη τις προτεινόμενες τροποποιήσεις διατάξεων που αφορούν στους Ε.Λ.Κ.Ε., οι οποίες συντάχθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας, προκειμένου να κατατεθούν άμεσα προς ψήφιση, η Σύνοδος θεωρεί πως κατ’ αρχάς διαφαίνεται ότι οι προωθούμενες διατάξεις στοχεύουν στην απλοποίηση και στην επιτάχυνση των υφιστάμενων διοικητικών διαδικασιών των Μ.Ο.Δ.Υ. των Ε.Λ.Κ.Ε. και διαπιστώνει:
• Την αναγκαιότητα για άμεση και λεπτομερή εξέταση των προτεινόμενων προς τροποποίηση διατάξεων παράλληλα με το ισχύον πλαίσιο λειτουργίας, προκειμένου να διατυπωθούν προτάσεις βελτίωσης ή / και συμπλήρωσης αυτών.
• Την αναγκαιότητα για την αναζήτηση μεθοδολογίας απλοποίησης του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των Ε.Λ.Κ.Ε.
Επίσης, η Σύνοδος συγκροτεί ομάδα εργασίας αποτελούμενη από τους Αντιπρυτάνεις Έρευνας των Πανεπιστημίων Αιγαίου, Κρήτης, Μακεδονίας, Ιονίου, Πειραιώς και ΕΚΠΑ για τη σύνταξη προτάσεων βελτίωσης του πλαισίου λειτουργίας των Ε.Λ.Κ.Ε. με στόχο την δημιουργία ενός ευέλικτου θεσμικού πλαισίου το οποίο θα συμβάλει θετικά στην ενίσχυση της έρευνας στα Ελληνικά Πανεπιστήμια.